Deur Christus Alleen - AH Bogaards

Dit was geen orakeltaal naar het scheen, maar nuchtere regentenwijsheid.
Maar de Heilige Geest, die het Evangelie schrijft, teekent ons toch nog iets anders. Hij zegt ons,
dat achter die regentenwijsheid, hoe nuchter en zakelijk ook, de groote strijdvraag lag van alle
dragers van het profetisch woord. Toen Kajafas zijn conclusie aldus formuleerde: Eén moet
sterven voor allen, toen besloot hij de peroratie van de laatste offerzoekende priesterrede met
dezelfde conclusie, die ook reeds vóór alle tijden der wereld, beschreven was in het Boek Gods,
als de ultima ratio van den raad des vredes: één voor allen, één voor allen!
En in deze kruising van Gods gedachten, die heilig zijn, met Kajafas' vleeschelijke
overleggingen, die satanisch zijn, proeven wij door Gods eigen schikking, een zoet-bitteren
smaak ten eerste van hemelsche en heilige ironie, en ten tweede van helsch en zondig sarcasme.
Allereerst is hier een glimp van hemelsche, heilige ironie, verheven, maar ontstellend. Want is
het niet ontzaglijk, dat men hier besluit Jezus te dooden om "Christus" te behouden In dit uur
besluit het Sanhedrin, den Nazarener uit den weg te ruimen, opdat het volk van Abraham, dat
onmisbare zuurdeeg in het brood der wereld, niet uit de rij der natiën worde weggevaagd. Met
andere woorden: het Sanhedrin doet God, naar het meent, een grooten dienst. Het beveiligt
Israël, en daardoor wil het Sanhedrin dat eschatologisch vrederijk, waarover straks de Messias
heerschen moet, ongerept voor Hem bewaren. Dus wil Israëls laatste Groote Raad niet van God
gediend worden, maar hij wil God dienen. Die Groote Raad wil God dienen, door de plaats van
den Messias, die nog komen moet, vooral voor Hem vacant te houden, en door |52| het rijk,
waarover Hij eens heerschen moet, voor Zijn koningschap te beveiligen.
Dit is trouwens de doorloopende moraal van de farizeesche, vleeschelijke theologie geweest.
Telkens weer wil de werkheiligheid van Israël voor God den troon gaan bouwen en bekleeden,
waarop Hij eens kan zitten in Zijn rust. De legioenen van Israëls vleeschelijke kinderen worden
Vorst Messias ter beschikking gesteld, omdat Hij immers slechts heerschen kan met behulp van
Zijn trouwe soldaten Zóó komt het Sanhedrin en formuleert als zijn practische conclusie den
regel: één sterve voor allen. en het formuleert zijn vrome bedoeling met dit dankgebed: O, God,
Israëls God, wij zijn hier gekomen, niet om gediend te worden, maar om te dienen.
Laat ons nu hemel-ironie ontzien; want in hetzelfde uur formuleert God de groote wereldkwestie
ànders. Het zegt ook wel dezelfde werk-formule de heele wereld voor: één sterve voor allen;
maar Hij formuleert den zin van Zijn verborgen raad tot onze verlossing op geheel andere wijze.
Want de Zoon des menschen komt in dit uur niet om gediend te worden, maar om te dienen, en
Zijn ziel te geven, een rantsoen voor velen.
Dit is het vreeselijke, het heilige, het goddelijke, van deze Ironie. Nu grijpt in hetzelfde uur, hel
èn hemel naar de pen en elk van die twee schrijft, ieder op eigen rol, de groote wet van elke
eeuw, de grondwet voor tijd en eeuwigheid: één voor allen, één voor allen! Tot dit woord komt
hier zoowel Satans revolutie als Gods reformatie. Die kreet: één voor allen, is niet alleen de
slotsom van Kajafas' valsche profetie, maar ook van aller Gods-profeten ware profetie. En gelijk
b.v. Bileam de "star uit Jacob" moest aanwijzen en b.v. Jesaja het ook moest doen, doch gelijk zij
beiden het deden, elk uit tegenovergestelde richting, zoo loeit hier òp uit de diepten der hel en
zoo valt hier neer uit de hoogten des hemels de ééne kreet: Eén voor allen!
Eén voor allen!
Maar als de hel deze woorden, fascineerend, in de wereld werpt, en ze laat schrijven op de laatste
pagina van het rechtsboek van |53| Israëls laatsten Grooten, maar Vleeschelijken Raad, - dan legt
zij daarin een andere gedachte, dan wanneer God deze enkele woorden, als het kort begrip van