Deur Christus Alleen - AH Bogaards

den denkenden geest vooral van de kerk. Want in dat zweet van Christus ziet zij de vormen
(schoon het onzichtbaar wezen niet) van den prijs, die de Bruidegom heeft gegeven voor de
bruid.
En als dat zweet van Christus dan bovendien nog bloed wordt, dat eigen bloed, waarover de
kerk, en velen buiten haar boeken hebben volgeschreven, dat bloed, hetwelk de mystiek heeft
aangegrepen als het motief van uiterste overgave, dàn had vooral de geest van de kerk wèrk
moeten hebben met het zweet, het bloed-zweet van Jezus Christus.
Wanneer we dan ten slotte boven dit alles nog bedenken, dat de |364| bloedzweetende mensch
Jezus toch volmaakt vereenigd is met den waarachtigen God, die het Eeuwige Leven is, dan is de
traagheid van de kerk niet meer te verontschuldigen.
Haar denkende geest had aan het bloed, dat zweet is, en aan het zweet, dat bloed is, werk in
overvloed. De geest van de kerk had, om zoo te zeggen, zelf moeten zweeten onder het vraagstuk
van den bloedzweetenden bruidegom.
Toch heeft de geest der kerk, gelijk gezegd is, minder dan haar ziel, hiermee geworsteld.
Zeker, de ziel, de gevoelige ziel, is met het bloedzweet wel bezig geworden.
Daar is b.v. de mystiek. Daar is Franciscus van Assisi, en om hem heen staan mystieke sterren
van mindere grootte. Zij hebben allen het zweet van Christus willen uitdrijven uit hun eigen
poriën. Zeker, daar zijn er onder hen, die het hèbben gebracht tot het zweeten van bloed.
Maar - deze "mystiek" is dan ook minder een arbeid van den geest dan een beweging van de ziel.
En anderen zijn er geweest, die wel met ontzetting, een vreemde huivering in de stem, gesproken
hebben over dit zweet, dat bloed is, dit bloedzweet van Gethsemané. Zij hebben zich ingedacht,
hoe vreeselijk het lijden wel moest zijn, dat zweet uit bloed haalt en bloed als zweet uitdrijft. Zij
hebben gehuiverd voor die groote smart, die geen naam onder de menschen heeft, en zij hebben
wel met een ban in de oogen geluisterd naar de menschen van wetenschap, die ons komen
verzekeren, dat inderdaad een toestand van nameloozen angst zweet kan uitdrijven, dat bloed is.
Daar is, zoo hoorden zij zich verzekeren, een overmatig zweeten, waarbij dikke zweetdroppels er
uitzien als klonters bloed. 2) Ze werden zelfs heel even blij, toen hun ziel, die het zoo ontzaglijk
verschrikkelijk vond - en wilde vinden - hulp kreeg van de geleerden, die als beschermers van 't
geloof kwamen verzekeren, dat de uitdrukking van Lucas, in onzen tekst, geen hyperbool 3) was,
maar |365| werkelijkheids-beschrijving. Trouwens, zoo zeiden ze daarna, zou Lucas, die immers
medicijnmeester, dokter, was, niet zeer zorgvuldig juist op deze bizonderheid gelet hebben En
is het niet opmerkelijk, dat juist hij de eenige is onder de evangelisten, die op het "bloed-zweeten
Christi" den nadruk legt
Ach ja, zoo is er gezocht, en gepeinsd, maar het was telkens toch weer, als 't erop aankwam, de
ziel, die een gezicht op dit vreeselijk lijden behouden wilde. Ze gaf den geest van de
"onderzoekers" uit de kringen der wetenschap alleen maar in zóóverre werk, als die geest
argumenteeren moest om dit schrikkelijk gegeven van den bloedzweetenden Christus te laten . . .
. behouden door de kerk en haar gevoelige aandoening. Maar hetgeen bij al die dingen bleef, dat
was dit, dat met het eigenlijke mysterie van den Christus, die bloed zweet, de kerk meer met haar
ziel dan met háár geest doende is geweest.
Het is onnoodig, met zooveel woorden vast te stellen, dat wij geen hyperbool, doch beschrijving
van werkelijkheid vinden in het verhaal van Lucas over de bloeddroppels, die uit Christus' poriën
geperst zijn, en dat in zóó overvloeiende mate, en met zùlk een kracht, dat die droppels zelfs op
aarde neergevallen zijn. Al voelen wij ons machteloos, om er iets meer van te zeggen, dan uit
bepaalde onderzoekingen van "de wetenschap" ons verzekerd wordt, wanneer men namelijk zegt,