Deur Christus Alleen - AH Bogaards

vooral - de opname was anders. Er was nog geen zonde en geen vloek, geen lijden en geen dood.
Wat zullen wij trouwens zeggen van de ziel van Christus, die nimmer iets verdrong, God noch
duivel Wij allen verdringen zoo veel en kunnen dus over Hem niet oordeelen. Hier moet men òf
gelooven, òf zwijgen.
c. De weg, dien de dood in het leven van Christus neemt, en de doodsbedreiging dus ook, is heel
anders bij Hém, dan bij de andere menschen. De anderen, die sterven moeten en dat dan dapper
dragen - maar zonder geloof - werken zich over den dood met hun gedachten heen (het
"verdringen" van zoo even komt ook hier weer te pas). Maar Christus mág zich niet over den
dood heen werken. Hij moet, integendeel, den dood onder de oogen zien en tot op zijn zekere
hoogte de verwikkelingen zóó beheerschen, en zóó uitlokken, dat Hij zelf, wanneer het uur
ervoor gekomen is, zich, om zoo te zeggen, naar den dood toe werkt en in den dood inwerkt;
zoodra maar de doods-noodzaak gebleken is de weg van God voor Hem te zijn.
d. Hier raken wij weer een andere onderscheiding. Andere menschen, die sterven moeten, zijn
zóó lang bezig met zich zelf, dat òf de doodsgedachte bij hen het wint van de hoop op een ander
leven, òf de hoop op een leven na den dood het wint van de verschrikking van den dood. Zij
spelen het leven uit tegen den dood, en dan lachen zij; òf ze klagen, dat het lot, of God, den dood
uitspeelt tegen hun leven, en dan weer galmen de luchten van hun gerucht. Christus evenwel mag
nooit den dood uitspelen tegen het leven. Hij moet zich niet met een tour de force heen wringen,
en heen springen, over de rivier van den dood. Wil Hij |299| een manmoedig lofgedicht in hart en
hoofd zich reciteeren, een lofgedicht, op de breede Elyseesche velden van een leven na den dood,
het zij zoo; maar Hij mag den moter der hoop, die in Hem is, nooit zóó hard aanslaan, dat zijn
geraas de zuchten, het gekerm van Zijn ziel gaat overstemmen. Want Hem is eene wet gesteld:
Hij kan het leven slechts verwerven, als Hij het geheel en al verliest, en prijsgeeft, en dit verlies
met volle bewustheid ondergaat. Het leven, dat komt, mag voor ánderen een quietief zijn (een
rustgrond) tegen den presenten dood, maar omdat Christus borg is voor de zijnen, is het komende
leven enkel maar een motief te meer tot den dood, en dus in geenen deele eenig quietief, zoolang
de dood Hem zelf besluipt.
e. Daarmee hangt samen nog weer een ander verschil. De andere helden-van-den-dood, die wij
daar straks bedoelden, zij overwinnen den dood van het lichaam, mèt hun ziel, of, nog beter, met
hun geest. Het lichaam sterft, maar hun geest sterft niet, zooals het lichaam sterft. Die geest toont
juist, zich te versterken tegen den dood van het verstervend lichaam. Die geest "smaakt" niet den
dood. M.a.w. die geest overwint, wat hij niet zelf gesmaakt heeft. Wanneer men de "terreinen"
van lichaam, ziel en geest nu eens zou willen aanduiden als terrein A, terrein B en terrein C 1)
dan staat het er zóó voor, dat ze den dood slechts te ondergaan hebben in terrein A (het lichaam);
dat reeds naar terrein B (de ziel) niet meer dan de walm van de gevechtslinie van terrein A
overslaat, en dat op terrein C (den geest) hun eigen geest de kanonnen van stevige argumenten
plaatste, om den vijand van terrein A tot zwijgen te brengen, althans om hem te verhinderen,
terrein C te overmeesteren. Het terrein, waarop zij helden blijken (terrein C, het strijdperk van
den geest) is in wezen iets anders dan dat andere terrein (A), waarop de vijand slag levert. De
geest triumfeert niet voor zichzelf over den dood, die immers den geest niet raken kan, maar hij
troost zich over de pijn van zijn vleesch en ziel. Hij |300| troost zich op terrein C over een vijand,
die op terrein A den bodem openscheurt, terwijl terrein B alleen maar de schokken trillend
opvangt. Eigenlijk overwint men hier den dood niet en is er alleen een soort overwinning van de
persoonlijkheid op zichzelf: die ontdekt heeft dat zij niet behoeft te sterven. Daar is niet
gestreden ten bloede toe in den geest. Het was geen strijd van man tegen man.
Alle troostredenen buiten Christus, komen eigenlijk hierop neer: non omnis moriar: "niet heel en