Deur Christus Alleen - AH Bogaards

uitwendig koninkrijk, waarop zij allen in het begin gehoopt hadden, en dat nog eenigszins door
hun verbeelding spookte. Hoe het zij, de twist was er.
Maar Christus komt den twist nu stillen.
Hij neemt een bekken met water, doet Zijn opperkleed af, en neemt voor zich de functie aan, die
anders in het Oosten door den geringsten slaaf verricht werd: Hij gaat de voeten wasschen van de
gasten, die Hij zelf als gastheer met zich meegenomen heeft, toen Hij de Paaschzaal binnentrad,
om het sacrament er te gebruiken.
Zoo is deze voetwassching reeds aanstonds organisch ingevoegd |208| in de geleding van Jezus'
"gewone" leven en past ze volkomen in het raam van de feiten van den dag.
Toch, - aan den anderen kant staat echter ook weer vast voor wie gelooft, dat Christus in die
voetwassching niet slechts iets doet, dat in de naaste gebeurtenissen zijn algeheele verklaring
vindt en daarin opgaat; want ook in deze handeling is het noodzakelijke; ook hier verbindt zich
het systeem van zijn Middelaarsleven met de schijnbaar grillige vormen, en zin-looze
complicaties van het dagelijksch bestaan, waarin zich Christus met ons beweegt.
Daarom mag de voetwassching niet enkel en alleen bezien worden als een "gewoon" punt van de
"dagorde" van Jezus Christus; nog minder als een "aanvullingsnummer", dat later onverwachts
op het programma van die dagorde bijgeschreven werd; en ook zelfs niet als een ding, dat
Christus zich nu eenmaal had voorgenomen, om bij den Paaschmaaltijd te verrichten, alsof dan
daarmee de verklaring genoegzaam reeds gegeven was.
Neen, wij moeten in Christus' handeling meer zien dan een min of meer toevallig of "treffend"
punt van de agenda van den nacht, toen Hij verraden werd. Ook nu is hier de majesteit van den
eeuwigen Geest, die zich uitstort in Christus' dagelijksch doen en laten; van den eeuwigen Geest,
die Zijn goddelijke herscheppingsordinantiën kleur en gestalte geeft in de bloemen, die
schijnbaar grillig ontluiken, overal, waar Jezus Zijn voetstappen zegenend zet. Ook hier is er dat
middelaarswerk, dat aan alle dingen in den lijdensnacht een eeuwige beteekenis geeft. Daar is
ook nu weer het messiaansche geheimenis, dat in de voetwassching zich laat zien, zichzelf
ontdekkend.
Wij gaan voorbij aan allerlei "verklaringen", die men van de voetwassching heeft gegeven,
voorzoover zulke proeven van exegese Christus' middelaarschap losmaken van die liefdedaad, of
daaruit wegredeneeren.
Zulke verklaringen zijn overigens in menigte gegeven.
Daar zijn er b.v., die de voetwassching, gelijk Christus ze hier uitricht, houden voor een
mysterieuze voorbereiding der beminde |209| leerlingen op de mystieke huwelijksvereeniging
van den hemelschen bruidegom met de kerk, de bruid. 2) Anderen meenen, dat de
voetwassching, als een reinigingsbad gezien, ons herinnert aan de z.g. "mysteriën-diensten", die
ons uit het heidendom bekend geworden zijn, en waarbij dan na bepaalde ritueele wasschingen
en reinigingen, een candidaat werd "ingewijd" in allerlei mysteriën, en verheven werd tot een
hoogeren graad in de religieuze orde, welke deze mysteriën had ingesteld en zich daarin uitsprak.
3) Zoo zou dan ook op gelijke wijze Christus Zijn jongeren door de voetwassching - het heilige
water beteekent hier meer dan de heilige persoon - hebben bevorderd tot ingewijden in den
Christelijken mysteriëndienst - stel, dat men daarvan zou willen spreken. En Hij zou dan de
voetwassching met opzet aan het Avondmaal hebben laten voorafgaan, om daarmede aan te
duiden, dat het Avondmaal óók één van die mysteriën was, waarbij het godsdienstig leven zich
nadrukkelijk niet alleen maar onderscheidde, maar óók àfscheidde van het natuurlijke leven, en
waarbij de godsdienstige mensch, die het heilig brood
eet en den sacralen wijn drinkt, zich