OPERATIONEEL PLAN STROOMUITVAL - BrandweerKennisNet

OPERATIONEEL PLAN
STROOMUITVAL

Colofon
Dit document is tot stand gekomen onder regie van de
Stafdirectie Risico- en Crisisbeheersing (SRC)
Adres
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR)
Stafdirectie Risico- en Crisisbeheersing
Postbus 9154, 3007 AD Rotterdam
www.vr-rr.nl
Druk
Versie 2.0
11 mei 2009
Auteur en eindredactie
Peter Uithol.
Peter.uithol@veiligheidsregio-rr.nl
010-446 8665
Leden werkgroep:
Peter Uithol
Renate Smaal
Anja Boogaard
Emma Bregonje
Monique Scheunemann
Emil van Schie
René van der Linden
Paul Berkers
Roy Johannink
Bas van Eijk
Saskia Wiegmans
Marco van den Berg
Niels Robbemont
Met medewerking van:
Klaas de Dood
VRR/SRC
VRR/SRC
VRR/SRC
VRR/SRC
VRR/Directie Ambulancezorg en
GHOR
VRR/RBRR
Gemeente Maassluis
Gemeente Krimpen a/d IJssel
Gemeente Rotterdam
Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond
Havenbedrijf Rotterdam N.V./
Divisie Havenmeester
DCMR Milieudienst Rijnmond
Waterschap Hollandse Delta
Stedin
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 2

Leeswijzer
Het Operationeel Plan Stroomuitval (OPS) is bedoeld voor operationele en bestuurlijke
functionarissen die te maken kunnen krijgen met een (dreigende) stroomuitval in de regio
Rotterdam-Rijnmond. Dit plan geeft inzicht in de mogelijke gevolgen van de stroomuitval en de
belangrijkste aandachtspunten hierbij voor hulpdiensten, gemeenten en waterbeheerders
(waterschappen en Rijkswaterstaat). De functionarissen en bestuurders kunnen aan de hand
van de checklisten in dit document vaststellen wat de benodigde maatregelen zijn en wie voor
de uitvoering van deze maatregelen verantwoordelijk is.
In de inleiding wordt uitgelegd welke redenen aan dit operationeel plan ten grondslag liggen.
Daarna volgt een hoofdstuk over de netbeheerders in de regio Rotterdam-Rijnmond. In
hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de mogelijke oorzaken van stroomuitval en in welke situaties er
sprake kan zijn van een dreigende stroomuitval.
Het voornaamste deel van dit operationeel plan bestaat uit de checklisten, die gebruikt kunnen
worden bij stroomuitval. Dit betreft checklisten voor de Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK)
en de Stafofficier brandweer (SO), het Regionaal Operationeel Team (ROT) en de
Gemeentelijke/Regionale Veiligheidsstaf (GVS en RVS). Een checklist voor een CoPI is bewust
achterwege gelaten. Wanneer bij een grootschalige stroomuitval opgeschaald wordt, zal dat
direct opschaling naar een ROT betreffen, die de omgevingseffecten van de stroomuitval
oppakt. Een CoPI zal alleen ter plaatse komen indien de stroomuitval tot een incident leidt en
het noodzakelijk is om het incident te bestrijden (en niet de overige effecten van de
stroomuitval). De alarmering en opschaling geschieden conform de GRIP-regeling Rotterdam-
Rijnmond 1 .
De ernst van de stroomuitval is afhankelijk van diverse factoren. Aan de hand van deze factoren
(genoemd in de checklist van de Officier van Dienst GMK/Stafofficier brandweer) vindt de
beeldvorming van de situatie plaats. Deze beeldvorming is bepalend voor de vraag in hoeverre
opschaling noodzakelijk is.
De aandachtspunten en mogelijke acties in de checklisten van het ROT, de GVS en de RVS
zijn een hulpmiddel voor de teams om bij de stroomuitval zo volledig en effectief mogelijk de
maatschappelijke gevolgen, die binnen de verantwoordelijkheid van de overheid vallen, te
beperken of op te lossen. De acties zijn specifiek geadresseerd aan de verschillende diensten/
gemeenten.
Dit operationeel plan sluit af met een hoofdstuk over een specifiek belang van risico- en
crisiscommunicatie in het kader van stroomuitval.
Dit plan beschrijft niet welke maatregelen de diensten zelf nemen om bij stroomuitval te kunnen
blijven functioneren of welke maatregelen zij nemen in het kader van hun taakuitvoering bij
stroomuitval. Hiervoor is elke dienst/gemeente zelf verantwoordelijk.
1 Versie 5.8 16-3-09.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 3

Versiebeheer
Versie Datum Wijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie
1.0 8 oktober 2007 Deze eerste versie van het Operationeel Plan Stroomuitval
vervangt het deel stroomuitval in het Millenniumplan
2.0 11 mei 2009 Deze versie is ontwikkeld om leerervaringen uit incidenten te
verwerken en als gevolg van een organisatie verandering bij
Stedin.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 4

Inhoudsopgave
LEESWIJZER ................................................................................................................... 3
VERSIEBEHEER ................................................................................................................... 4
INHOUDSOPGAVE ................................................................................................................... 5
HOOFDSTUK 1 INLEIDING................................................................................................. 7
1.1 Niet zelfredzamen, redzamen en zelfredzaamheid. .................................................... 7
HOOFDSTUK 2 OORZAKEN VAN EEN STROOMSTORING............................................. 9
2.1 Inleiding....................................................................................................................... 9
2.2 Onverwachte stroomstoring ........................................................................................ 9
2.3 Dreiging van een stroomstoring ................................................................................ 10
2.4 Planningstaf .............................................................................................................. 10
HOOFDSTUK 3 GEVOLGEN VAN STROOMUITVAL IN DE MAATSCHAPPIJ ............... 12
3.1 Inleiding..................................................................................................................... 12
3.2 Toename in gevolgen van stroomuitval..................................................................... 12
3.3 Omgaan met de gevolgen van stroomuitval.............................................................. 13
HOOFDSTUK 4 NETBEHEERDERS................................................................................. 14
4.1 Inleiding..................................................................................................................... 14
4.2 Acties Stedin bij stroomuitval..................................................................................... 14
4.3 Beperkingen capaciteit Stedin................................................................................... 15
HOOFDSTUK 5 COMMUNICATIE..................................................................................... 16
5.1 Inleiding..................................................................................................................... 16
5.2 Risicocommunicatie .................................................................................................. 16
5.3 Crisiscommunicatie................................................................................................... 16
CHECKLIST 1 OVD- GMK EN STAFOFFICIER BRANDWEER............................................... 18
CHECKLIST 2 PERIODE 0 TOT 2 UUR.................................................................................. 20
CHECKLIST 3 PERIODE 2 TOT 8 UUR.................................................................................. 23
CHECKLIST 4 PERIODE MEER DAN 8 UUR ......................................................................... 28
CHECKLIST 5 GEMEENTEN ................................................................................................... 30
CHECKLIST 6 REGIONALE VEILIGHEIDSTAF....................................................................... 32
BIJLAGE 1 BESLUIT TOT VASTSTELLING ....................................................................... 33
BIJLAGE 2 Q&A LIST STROOMUITVAL ............................................................................ 34
BIJLAGE 3 LEVERANCIERS NOODSTROOMAGGREGATEN ......................................... 39
BIJLAGE 4 BEREIKBAARHEIDSGEGEVENS STEDIN...................................................... 40
BIJLAGE 5 INCIDENTAFHANDELINGSPLAN STEDIN...................................................... 41
BIJLAGE 6 BESTUURLIJKE NETWERKKAART 14 ELEKTRICITEIT EN GAS................ 43
BIJLAGE 7 GEVOLGEN VAN EEN STROOMSTORING IN HET OPENBAAR VERVOER45
BIJLAGE 8 AFKORTINGENLIJST....................................................................................... 46
BIJLAGE 9 VERZENDLIJST ............................................................................................... 47
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 5

Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 6

Hoofdstuk 1
Inleiding
In Rotterdam-Rijnmond valt jaarlijks meerdere malen de stroom uit. Hieronder vallen ook
stroomstoringen die voor een korte tijd ’s nachts plaatsvonden en/of dusdanig kort van duur
waren, dat stroomafnemers er zelf nauwelijks iets van merkten. In veel gevallen bleven de
gevolgen van een stroomstoring beperkt tot wat ongemak. Echter, er heeft ook een aantal
malen stroomuitval plaatsgevonden, waarvan de gevolgen wel duidelijk merkbaar waren.
Onder bepaalde omstandigheden leidde stroomuitval tot opschaling van de hulpverlening om
maatschappelijke ontwrichting te voorkomen of op te lossen. In juli 2004 zaten meerdere
gemeenten zonder stroom als gevolg van brand in een transformator in Krimpen aan den IJssel
en schaalde de regio op tot GRIP 2. Op 5 augustus 2006 kwam het hele eiland Goeree-
Overflakkee langdurig zonder stroom te zitten, hetgeen de burgemeesters deed besluiten op te
schalen tot GRIP 4, zodat de bestuurlijke maatregelen van de gemeenten gecoördineerd
konden worden.
Op 25 en 26 november 2005 leidde een langdurige stroomstoring in Haaksbergen in combinatie
met hevige sneeuwval tot opschaling. Op 29 maart 2007 werd Haaksbergen wederom getroffen
door een grote stroomstoring waarbij tienduizenden zonder stroom kwamen te zitten. De storing
werd veroorzaakt doordat een duwboot, die een ponton met daarop een hijskraan duwde, tegen
hoogspanningskabels was gevaren, waardoor deze kapot gingen. Het stukvliegen van een
hoogspanningsleiding in de Bommelwaard op 12 december 2007 had een langdurige
stroomstoring van enkele dagen tot gevolg, waarbij zo'n 50.000 huishoudens en ongeveer
110.000 inwoners in de Bommelerwaard werden getroffen.
Daarnaast zijn ook internationale voorbeelden van stroomuitval te noemen, waar
gecoördineerde inzet van hulpdiensten en gemeenten noodzakelijk was.
Bovenstaande voorbeelden geven de noodzaak aan van een goede voorbereiding van
hulpdiensten, gemeenten én burgers op situaties zonder stroom. Het onderliggende
operationeel plan is bedoeld als handvat voor de operationele diensten en bestuurders die
tijdens een langdurige en grootschalige stroomstoring in actie komen.
Het operationeel plan stroomuitval is het resultaat van de samenwerking tussen gemeenten,
hulpdiensten, waterbeheerders en Stedin onder regie van de Stafdirectie Risico- en
Crisisbeheersing. Daarnaast is gebruik gemaakt van beschikbare literatuur, evaluaties en
andersoortige documenten over stroomuitval.
1.1 Niet zelfredzamen, redzamen en zelfredzaamheid.
De burger behoudt zijn eigen verantwoordelijkheid. Gemeenten en hulpdiensten zullen in eerste
instantie de aandacht richten op de groepen personen die niet zelfredzaam zijn en op het
beperken van maatschappelijke gevolgen van neveneffecten van stroomuitval. Bijvoorbeeld
mogelijke problemen bij kwetsbare objecten zoals ziekenhuizen, industriële bedrijven en
energiecentrales.
Personen, groepen of instellingen die bij een stroomstoring mogelijk niet meer zelfredzaam zijn,
extra aandacht en mogelijk zelfs hulp van gemeenten en hulpdiensten behoeven, worden in dit
plan samengevat onder de term ‘kwetsbaar’. Dit betreft onder meer mensen die thuis aan een
beademingsapparaat zitten en instellingen als zorginstellingen, penitentiaire inrichtingen en
ziekenhuizen. Er zal worden gestreefd naar het versterken en beter benutten van
zelfredzaamheid en redzaamheid van burgers en bedrijven.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 7

Bij een grootschalige calamiteit zijn de hulpdiensten niet met voldoende capaciteit aanwezig om
iedereen te helpen. Gelukkig zijn heel veel burgers en bedrijven in staat om zichzelf en anderen
te helpen. Burgers vormen een zeer gewenste aanvulling op de beschikbare capaciteit voor het
bestrijden van de gevolgen van een crisis. Zij beschikken over bruikbare vaardigheden, kennis
en middelen. Bedrijven kunnen zelf maatregelen voorbereiden en nemen met betrekking tot
bedrijfscontinuïteit en bedrijfsbeveiliging. Uitgangspunten bij het versterken en benutten van
zelfredzaamheid en redzaamheid zijn:
• Toelaten: Laat burgers helpen.
• Toeval: Maak gebruik van omstandigheden.
• Continuïteit: Sluit aan bij de natuurlijke reactie van mensen en aanwezige structuren.
• Mobiliseer: Vraag om hulp.
• Kennis: Geef burgers kennis en informatie.
• Coördineer: Stem vraag en aanbod op elkaar af.
De overheid stuurt ook aan op zelfredzaamheid met behulp van (landelijke) campagnes.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 8

Hoofdstuk 2
Oorzaken van een stroomstoring
2.1 Inleiding
Er zijn meerdere oorzaken die aan de onderbreking van de elektriciteitsvoorziening ten
grondslag kunnen liggen. Hierbij kan een onderscheid gemaakt worden tussen een
onverwachte stroomstoring en een stroomstoring die men van tevoren (zover mogelijk) kan zien
aankomen. De onverwachte of spontane stroomonderbreking komt in de eerstvolgende
paragraaf (2.2) aan de orde. Paragraaf 2.3 behandelt de situaties waarbij er sprake is van
‘dreigende’ stroomonderbreking en de consequenties hiervan.
2.2 Onverwachte stroomstoring
Een onverwachte uitval in de stroomvoorziening is het gevolg van het falen van het netwerk.
Het netwerk kan uitvallen als gevolg van diverse gebeurtenissen, te weten:
• Natuurlijke oorzaken: de stroom valt uit als gevolg van weersomstandigheden zoals ijzel,
sneeuw, storm, overstroming en blikseminslag. Over het algemeen geldt dat daarbij de
transportleidingen beschadigd raken of zelfs breken 2 .
• Incident of technische storing: een stroomstoring vindt plaats door een storing in het
besturingssysteem, beschadiging van de onderdelen van het transport- of distributienet of
extremer: een omgevallen hoogspanningsmast. Ook een incident of storing in een
schakelstation, waarbij de lokale netbeheerder niet in de gelegenheid is de
stroomvoorziening tijdig te herrouteren, kan leiden tot een stroomonderbreking 3 .
• Menselijke fouten: menselijke fouten kunnen leiden tot storingen in de levering van stroom,
bijvoorbeeld een bedieningsfout in een schakelstation, beschadiging van kabels door
graafwerkzaamheden (meestal door derden) of door werkzaamheden aan componenten
van de infrastructuur.
• Slijtage: het distributienetwerk en de centrales moeten continu worden onderhouden en dit
vraagt investeringen van de netbeheerders om te voorkomen dat slijtage tot een
onderbreking in de levering van stroom leidt.
• Opzettelijke oorzaak: de stroomleverantie wordt ongeoorloofd onderbroken door een
moedwillige handeling aan het besturingssysteem, aan kabels of aan verdeelstations, dus
sabotage (bijvoorbeeld als terroristische actie).
Onverwachte stroomstoringen hoeven niet altijd het gevolg te zijn van een gebeurtenis in
Nederland. Door de koppeling van de netten binnen Europa is er meer zekerheid op continue
stroomleverantie, dat wil zeggen: problemen in de stroomleverantie kunnen door deze
koppeling binnen het totale Europese net opgevangen worden. De kans op een stroomstoring in
Nederland is daardoor geringer. Maar deze koppeling maakt minder reserve in de regionale
netten noodzakelijk en geeft zelf ook wer nieuwe kansen op falen: Indien een groot storing
optreedt en opvang binnen het regionale net niet meer mogelijk is, kunnen de gevolgen van dat
probleem groter zijn, dat wil zeggen de storing in de stroomleverantie zal een groter gebied
treffen. Dit gebeurde op 4 november 2006 toen in Duitsland een hoogspanningsleiding werd
uitgeschakeld om een schip te laten passeren, waardoor het stroomnet in Duitsland, maar ook
in andere delen van Europa onstabiel werd en grote delen door beveiligingen werden
uitgeschakeld.
2 Zie voor voorbeelden: C. Schockman, V. Arends, T. Bosmans, M. Hohl, S. van der Loos, Grootschalige stroomuitval:
stroomloos, radeloos, reddeloos.., Nibra, februari 2004.
3 Hulpverleningsdienst Regio Twente, Aandachtspunten bij langdurige stroomuitval, Enschede, 1 december 2006,
pag. 2.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 9

2.3 Dreiging van een stroomstoring
Onder sommige omstandigheden is de kans op een stroomonderbreking groter dan normaal.
Dit geldt zowel in een acute situatie (bijvoorbeeld bij brand), als ruim van tevoren, zoals bij
aangekondigd onderhoud aan hoofdcomponenten van het elektriciteitsnet (bijvoorbeeld een
vermogenstransformator) of bewuste afschakeling.
• Brand in een (ruimte van een) transformator:
Bij problemen met een transformator kan de stroomleverantie normaliter overgenomen
worden door andere transformatoren. Echter, de brand kan ook gevaar opleveren voor de
naastgelegen transformatoren, of naastgelegen transformatoren kunnen de
bluswerkzaamheden belemmeren. In dat geval kan door de netbeheerder besloten worden
(een) naastgelegen transformator(en) af te schakelen. Dit gebeurde op 1 juli 2004 in
Krimpen aan den IJssel. Meerdere gemeenten zaten toen zonder stroom.
• Onderhoud door Stedin en/of Tennet:
Bij onderhoud door Stedin of Tennet aan bijvoorbeeld een vermogenstransformator is er
minder reserve paraat en is de kans op uitval groter of de herstelduur langer dan normaal.
Een voorbeeld van een dergelijk onderhoud door Tennet vond in oktober 2006 en in
november 2008 plaats. De aankondiging hiervan en de mogelijke gevolgen van een
mogelijke stroomuitval bij dit onderhoud leidde binnen de VRR tot de instelling van een
planningstaf.
• Bewuste afschakeling:
De mogelijkheid bestaat dat Tennet de balans tussen productie en vraag van de
stroomvoorziening niet kan handhaven. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer er sprake is
van langdurige hitte en droogte in het land en de temperatuur van koelwater, dat wordt
gebruikt door elektriciteitsproducenten, te hoog wordt waardoor de productie beperkt moet
worden. In dat geval kan Tennet één of meer regionale netbeheerders, waaronder Stedin,
opdracht geven een deel van het vermogen af te schakelen. Stedin moet hierbij zeer snel
handelen, dat wil zeggen binnen een paar minuten deze actie uitgevoerd hebben. Indien het
vermogen voor meer dan twee uur moet worden afgeschakeld, zal Stedin meerdere
gebieden selecteren, waarin om beurten de stroom voor twee uur wordt afgeschakeld. In
een ministeriële regeling van het Ministerie van Economisch Zaken is opgenomen dat bij
afschakeling de eerste prioriteit ligt bij Openbare Orde en Veiligheid en Volksgezondheid.
Als er direct moet worden afgeschakeld, is de tijd te kort om als veiligheidsregio
voorbereidingen te treffen. Het snel opstarten van de crisiscommunicatie is in deze situatie
essentieel. Op de daarop volgende afschakelingen kan geanticipeerd worden. Daarnaast
kunnen private bedrijven besluiten stroom ter beschikking te stellen in plaats dit voor eigen
doeleinden in te zetten.
2.4 Planningstaf
Bij een dreigende stroomstoring, waarbij “de dreigingsontwikkeling een multidisciplinaire
afstemming van de te nemen (voorzorgs-) maatregelen indiceert”, kan binnen de Veiligheidsregio
Rotterdam-Rijnmond een planningstaf worden ingesteld 4 . Bij voorkeur zijn dit
functionarissen die in de verwachte periode van stroomuitval piketdienst hebben en opgeroepen
kunnen worden voor het ROT. Zij kunnen de mogelijke gevolgen van de verwachte storing in
kaart brengen, onderzoeken welke kwetsbare groepen/instellingen in het gebied zijn en of er
evenementen gepland staan. Aan de hand hiervan kan de planningstaf een plan opstellen voor
de benodigde maatregelen en de te volgen communicatiestrategie. Daarnaast kan Stedin als
netwerkbeheerder in de planningstaf uitgenodigd worden, zodat er afgestemd kan worden over
de prioritering van aanschakelmogelijkheden en eventuele andere maatregelen. Tevens kunnen
in de voorbereidingsperiode relevante partners op de hoogte gesteld worden teneinde hen de
4 GRIP-regeling Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, versie 5.8, 16 maart 2009, pag. 24.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 10

gelegenheid te geven hun eigen maatregelen ten aanzien van stroomuitval nog eens aan te
scherpen.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 11

Hoofdstuk 3
Gevolgen van stroomuitval in de maatschappij
3.1 Inleiding
De beschikbaarheid van elektriciteit lijkt een vanzelfsprekendheid in dit land. Steeds meer
voorzieningen zijn gekoppeld aan stroom. De maatschappij is daarmee ook afhankelijk
geworden van de continue leverantie van stroom. Burgers zijn gewend te allen tijde radio,
televisie en computer aan te kunnen zetten, gebruik te kunnen maken van wasmachines en
keukenapparatuur en om de beschikking te hebben over warm water en verwarming.
Telefoneren gebeurt steeds vaker met mobiele telefoons of (in huis) draadloze telefoons, die
opgeladen moeten worden en afhankelijk zijn van elektriciteit. Hetzelfde geldt voor bedrijven en
instellingen als bejaardentehuizen. Liften zullen niet meer functioneren. Productieprocessen en
voorzieningen als elektronische deuren, beveiligingpoortjes, betaalautomaten functioneren op
basis van stroom. Ook transport is afhankelijk van stroomvoorziening: bij stroomuitval treedt
direct een verstoring op doordat trams, metro’s en treinen niet meer rijden, spoorbomen niet
meer open- of dichtgaan en het tanken van brandstof niet meer mogelijk is. Winkels
functioneren niet meer voor het inkopen van de dagelijkse behoeften omdat kassa’s, koeling en
verlichting uitvallen.
3.2 Toename in gevolgen van stroomuitval
De maatschappelijke gevolgen van een verstoring van de elektriciteitsvoorziening zijn sterk
afhankelijk van de duur van de verstoring. Direct na de verstoring treedt een groot aantal
gevolgen op. De meldkamers van hulpdiensten zullen binnen korte tijd veel meldingen
ontvangen. Naarmate de verstoring langer duurt, zullen de gevolgen steeds omvangrijker
worden en ongeveer lineair toenemen. Er zal maatschappelijke onrust ontstaan, onder meer als
gevolg van verkeerschaos op de weg, uitval van openbaar vervoer en uitval van voorzieningen.
Ook kunnen er problemen in de openbare orde ontstaan, bijvoorbeeld omdat pinautomaten en
beveiligingscamera’s niet meer werken en rolluiken van winkels niet meer omhoog of omlaag
kunnen.
Na ongeveer 8 uur zullen de gevolgen exponentieel toenemen en uiteindelijk tot problemen
voor burgers, bedrijven en instellingen kunnen leiden. De communicatie wordt bemoeilijkt mede
door overbelasting en uitval van het (mobiele) telefoonnet, het langdurige gebrek aan
watervoorziening, met name in hoogbouw, zal problemen geven voor met name sanitaire
voorzieningen, temperatuurgevoelige waren zullen bederven, langdurige uitval van de
warmtevoorziening zal vooral problemen opleveren voor niet zelfredzame personen. In
industriële gebieden moet aandacht zijn voor het mogelijk ontstaan van milieuschade als door
de uitval van de stroom de productieprocessen verstoord worden. Door uitval van gemalen in
combinatie met hevige regenval kan wateroverlast en kunnen rioolwateroverstorten op
oppervlaktewater ontstaan, indien gemalen en rioolgemalen niet, of niet tijdig kunnen worden
voorzien van noodstroomvoorziening (noodaggregaten).
De gevolgen van de uitval van stroom, zal met name tot problemen leiden indien er factoren zijn
die deze gevolgen versterken, zoals het tijdstip waarop de stroomuitval plaatsvindt, de
weersomstandigheden (extreme hitte of kou, extreme regenval of sneeuw) en het gebied dat
getroffen is (een grote stad, industrie of een dunbevolkt gebied). Ook de samenstelling van de
bevolking in een bepaald gebied kan van invloed zijn. Daarnaast zal een ieder persoonlijk het
ongemak van stroomuitval anders ervaren.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 12

3.3 Omgaan met de gevolgen van stroomuitval
Naarmate de stroomstoring voorduurt zal er meer afstemming tussen diensten, gemeenten en
organisaties als waterbeheerders en openbaar vervoer bedrijven nodig zijn om de gevolgen in
goede banen te leiden. Door in deze omstandigheden gecoördineerd samen te werken kan
sturing worden gegeven aan de mogelijk ontstane maatschappelijke- en bestuurlijke
consequenties. Ook op het moment dat de stroom weer aangeschakeld kan worden, is
aandacht van deze diensten nodig. Gezamenlijk zal bepaald moeten worden welke volgorde
van aanschakelen de voorkeur verdient. Dit is afhankelijk van de situatie op dat moment en de
vraag welk gebied, welke gebouwen of welke groepen mensen op dat moment in de grootste
problemen verkeren. Daarnaast is het bepalen van de volgorde belangrijk om neveneffecten te
voorkomen, bijvoorbeeld bij het aanschakelen van rioolgemalen. Indien na een langdurige uitval
de stroom weer aangeschakeld is, zullen burgers, bedrijven en instellingen nog met de
gevolgen belast zijn, onder meer door de economische schade die is opgetreden.
Hulpdiensten, gemeenten, water- en wegbeheerders, openbaar vervoerbedrijven en
ziekenhuizen bereiden zich voor op de mogelijke uitval van stroom, door het afstemmen van
maatregelen en het opstellen van plannen. Daarnaast kunnen ook bedrijven en burgers zich
voorbereiden op de uitval van stroom en de gevolgen daarvan, zodat zij tijdens de stroomuitval
zelfredzaam kunnen zijn.
In 2006 en 2008 is er sprake geweest van groot onderhoud aan transformatoren waarbij in
bepaalde perioden een verhoogde kans op stroomuitval in een groot gebied ontstond. Deze
gebeurtenissen hebben bij een aantal partners aanleiding gegeven om hun
zelfredzaamheidniveau aanzienlijk te verhogen, bijvoorbeeld door hun aansluitmogelijkheden
voor een noodstroomvoorziening te verbeteren, dan wel hun interne planvorming op dit punt
nog eens aan te scherpen.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 13

Hoofdstuk 4
Netbeheerders
4.1 Inleiding
Rotterdam-Rijnmond is voor de levering van stroom afhankelijk van twee partijen: Tennet en
Stedin. Tennet is de beheerder van het landelijke transportnet van stroom. Zij beheert het
220kV-net en 380 kV-net in heel Nederland en het 150 kV-net in Zuid-Holland. Deze netten
verbinden alle regionale elektriciteitsnetten en het Europese net met elkaar. Naast het beheer
van het net, bewaakt Tennet de betrouwbaarheid en continuïteit van de Nederlandse
elektriciteitsvoorziening. Tennet doet dit door het transportnet op onpartijdige wijze beschikbaar
te stellen voor elektriciteitstransporten en de noodzakelijke balans tussen vraag en aanbod in
Nederland te waarborgen 5 . Stedin is de regionaal netbeheerder in Rotterdam-Rijnmond. Stedin
zorgt voor de aanleg, de uitbreiding, het onderhoud en het beheer van de regionale
energienetten. Hiermee zorgt Stedin onder meer binnen Rotterdam-Rijnmond voor het transport
van elektriciteit en gas van alle leveranciers naar de klantaansluiting 6 .
Bij (dreigende) langdurige onderbreking van de elektriciteitsvoorziening is Stedin het eerste
aanspreekpunt voor gemeenten en hulpdiensten binnen de Veiligheidsregio Rotterdam-
Rijnmond. In de voorbereiding op deze mogelijke stroomstoringen vindt er tussen de
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond en Stedin gegevensuitwisseling plaats, wordt er
afgestemd over plannen en procedures en worden afspraken gemaakt.
4.2 Acties Stedin bij stroomuitval
Op het moment dat in het bedrijfsvoeringcentrum van Stedin een melding komt van een
probleem in de stroomvoorziening op een bepaalde plek, bijvoorbeeld een melding van een
door de beveiliging aangestuurde vermogensschakelaar in de regio, dan duurt het enige tijd
voordat Stedin zelf inzicht heeft in wat voor storing het betreft, hoe groot het getroffen gebied is
en hoe lang herstel van de energielevering vermoedelijk zal duren.
In eerste instantie zal een medewerker van Stedin naar de lokatie gaan, die de storingsmelding
afgeeft. Deze medewerker heeft dus te maken met een aanrijtijd. Ter plekke zal de medewerker
de storingsmelding onderzoeken. Veelal wordt het beeld pas compleet als ook andere locaties
onderzocht zijn. Doel is te achterhalen welke component in storing is geraakt om deze vrij te
schakelen van het net en de energielevering via alternatieve wegen te herstellen. Pas op het
moment dat de medewerker dit doorgeeft aan het bedrijfsvoeringcentrum, wordt het beeld
compleet en kan Stedin inschatten hoe lang herstel van de energielevering vermoedelijk zal
duren en dit beeld naar derden communiceren, waaronder de VRR. Afhankelijk van de
complexiteit van de netsituatie en omvang van de storing kan Stedin in samenwerking met de
VRR onderzoeken of het mogelijk is herstel van de reguliere energievoorziening in bepaalde
deelgebieden of aan kritieke afnemers met voorrang uit te voeren, of daar van noodaggregaten
gebruik te maken totdat de gehele stroomvoorziening hersteld is. Stedin heeft een beperkte
eigen voorraad noodstroomvoorzieningen ter beschikking. Deze zullen in overleg met het
CoPI/ROT op de meest kwetsbare plaatsen worden ingezet. Particulieren en bedrijven staat het
uiteraard vrij om hun eigen voorzieningen te treffen in het kader van zelfredzaamheid. In
aanvulling hierop kunnen gemeenten zelf noodaggregaten aantrekken en inzetten. Stedin kan
voor het aansluiten van deze voorzieningen in zekere mate ten dienste zijn.
5 Hulpverleningsdienst Regio Twente, Aandachtspunten bij langdurige stroomuitval, Enschede,
1 december 2006, pag. 2.
6 www.e-netbeheer.nl.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 14

4.3 Beperkingen capaciteit Stedin
Stedin is als organisatie berekend op het gelijktijdig afhandelen van meerdere (ook grote)
storingen. Heeft de storing de omvang van een substantiële calamiteit, dan is op zeker
moment de standaard ingeroosterde capaciteit volledig benut en zal er voor extra assistentie
of voor bijkomende storingen een beroep worden gedaan op niet-ingeroosterde
medewerkers. Deze extra inzet kan enige tijd kosten. Dit geldt ook voor liaisons die zitting
nemen in de verschillende opgerichte operationele teams en veiligheidsstaven. Deze
functionarissen zijn in het algemeen wel beschikbaar voor een telefonisch overleg.
Het werkveld van Stedin beperkt zich niet tot onze regio.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 15

Hoofdstuk 5
Communicatie
5.1 Inleiding
Zoals in hoofdstuk 3 al werd uiteengezet is de maatschappij gewend aan de beschikbaarheid
van stroom en is het aan burgers zelf, de overheid, instellingen bedrijven om zich hierop voor te
bereiden. Dit vereist een risicobewustzijn van burgers. De overheid kan dit risicobewustzijn
bevorderen door te communiceren over de kans dat de stroom uitvalt en de gevolgen die dat
voor de maatschappij kan hebben. Ook op het moment dat de stroom is uitgevallen, verdient
communicatie door de overheid veel aandacht. Vooral de manier hoe te communiceren zonder
stroom is een thema waarbij moet worden stil gestaan.
5.2 Risicocommunicatie
Door middel van risicocommunicatie maak je mensen bewust welke maatregelen getroffen
zijn en wat zij moeten doen als er onverhoopt toch iets mis gaat. De netbeheerders proberen
zoveel mogelijk de leverantie van stroom te verzekeren en zullen tijdens een stroomuitval
zoveel mogelijk proberen de duur en omvang van uitval te beperken. De overheid treft
maatregelen om het ongemak van burgers, maatschappelijke consequenties en incidenten
tijdens een stroomuitval zoveel mogelijk te voorkomen of het hoofd te bieden. De in dit
document opgenomen checklisten bestemd voor de diverse functionarissen en gremia en de in
bijlage 2 opgenomen Q & A lijst geven hiervoor een handvat. Van burgers kan echter ook een
bepaalde mate van zelfredzaamheid verwacht worden. Via landelijke campagnes, waaronder
“Denk vooruit” van de directie Nationale Veiligheid (Ministerie van BZK) worden burgers
geïnformeerd over de risico’s van stroomuitval en welke maatregelen zij kunnen treffen om
voorbereid te kunnen zijn op stroomuitval 7 .
5.3 Crisiscommunicatie
Voor de voorlichting aan burgers en media tijdens een stroomuitval of in de voorbereiding op
een dreigende stroomuitval is de GRIP-regeling 8 van toepassing. In de communicatie wordt
afgestemd met de voorlichter van Stedin. Gezien de huidige inzichten met betrekking tot
crisiscommunicatie is het aan te bevelen om open over de mogelijkheid van de dreigende
stroomuitval te communiceren. Dit zal de mate van zelfredzaamheid bij een daadwerkelijke
uitval verhogen en zal de werkelijke knelpunten bij niet- zelfredzame vroeger en beter aan het
licht brengen. Bij een grootschalige stroomstoring op GRIP niveau sluit Stedin aan bij de
voorlichting door de Veiligheidsregio. Een bijzonder aspect in de voorlichting bij een
stroomstoring is dat veel burgers geen radio-ontvangst (ondanks het advies van de overheid om
ook een radio op batterijen te hebben), televisieontvangst of internetverbinding hebben. Deze
media kunnen echter nog wel gebruikt worden ten behoeve van bewoners die niet thuis zijn of
door derden (bijvoorbeeld familieleden), die door de bewoners in het gebied hiervoor worden
benaderd. Veel burgers hebben geen vaste telefoon meer, maar een draadloze (DECT
telefoon) of mobiele telefoon. De draadloze telefoons zullen direct uitvallen. Mobiele telefoons
werken op accu’s, dus zullen bij een stroomstoring na enkele uren/dagen niet meer werken. Bij
uitval van de GSM masten in het getroffen gebied zal mobiele telefonie direct al niet meer
mogelijk zijn.
De (langdurige) afwezigheid van radio, tv, internet en communicatiemogelijkheden zal de
behoefte van burgers aan informatie extra kunnen versterken. Daarbij is voorlichting een
belangrijk aandachtspunt. Vanwege het feit dat de elektronische media niet kunnen worden
ingezet, is de gemeente op zichzelf aangewezen en afhankelijk van traditionele
voorlichtingsmiddelen. Opties zijn dan (zoals genoemd in de in dit plan opgenomen checklisten)
7 Zie www.risicoencrisis.nl.
8 GRIP-regeling VRR, versie 5.8, 16 maart 2009.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 16

het gebruik van geluidswagens 9 of de verspreiding van flyers per woning. Het verspreiden van
flyers is één van de betrouwbaarste methoden. Wie de flyers verspreidt, maakt niet uit. Dit
kunnen gemeenteambtenaren zijn, maar ook postbeambten of vrijwilligers (van verenigingen).
Daarnaast zijn lokale informatiepunten in te richten waar burgers hun informatie kunnen halen
(en brengen). Potentiële lokale informatiepunten zijn wijkbureaus, brandweer kazernes, maar
ook cafés en kantines van verenigingen.
Daarnaast kan een burgemeester de hulp inroepen van het callcenter van het NCC. Een
website zal voor de bewoners in het gebied weinig van betekenis zijn bij de afwezigheid van
stroom, maar kan voor bewoners of derden buiten het gebied wel informatie verschaffen. De
communicatiemedewerkers (webredacteuren) van de getroffen gemeente(n) zijn
verantwoordelijk voor de invulling van de website www.crisis.nl en de gemeentelijke websites.
De burgemeester kan (tegen betaling) het callcenternummer inzetten, namelijk 0800 1351. Het
nut hiervan voor de aanwezigen binnen het gebied is afhankelijk van de mate waarop het
mobiele telefoonverkeer nog mogelijk is en in hoeverre de accu’s van mobiele telefoons in het
gebied nog opgeladen zijn.
Ondanks alle technische beperkingen is het aan te raden zo snel mogelijk te starten met
communiceren. Ook al is er geen tv mogelijk in het getroffen gebied, zorg toch voor meldingen
via RTV Rijnmond. Ook al weet je nog niets over oorzaak of duur: start met communiceren. De
ervaringen uit de Tieler- en de Bommelerwaard leren ons dat de berichtgeving toch velen
bereikten. Men gaat zelf op zoek naar berichten.
9 Uit de evaluaties van Haaksbergen is gebleken dat de inzet van geluidswagens een minder effectief
middel is dan algemeen wordt aangenomen.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 17

Checklist 1
OVD- GMK 10 EN STAFOFFICIER BRANDWEER
De Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK) van de VRR kan via verschillende kanalen het
signaal krijgen dat er in de regio sprake is van stroomuitval. Ten eerste kan de GMK direct door
Stedin geïnformeerd worden. Ten tweede zullen burgers en bedrijven bellen met de meldkamer
op het moment dat zij ongemak van een stroomuitval ondervinden. In dat geval zal de GMK
contact opnemen met Stedin.
Bij melding of bevestiging van Stedin van een stroomuitval informeert de centralist GMK de
OVD GMK. Deze maakt een eerste inschatting van ernst en omvang van de storing. De GMK
alarmeert de Stafofficier Brandweer en de Hoofdofficier van Dienst Brandweer (HoVD). Aan de
hand van de informatie die op dat moment bekend is, maakt de Stafofficier Brandweer de
inschatting of brandweermaatregelen nodig zijn en zal hij/zij naar de GMK komen.
Beeldvorming SO brandweer / OVD GMK
Via contact met Stedin
(door centralist GMK of door OVD GMK zelf voor
update van de informatie)
Benodigde informatie (factoren)
- Aantal getroffen abonnees
- Omvang stroomstoring (gebied)
- Tijdstip aanvang stroomstoring
- Verwachte duur stroomstoring
- Ingezette maatregelen door Stedin
- Voortgang herstel stroom
SO / OVD GMK zelf - Meteo
- Tijdstip van de dag
- Evenement gaande/gepland
- Kwetsbare instellingen in het gebied:
ziekenhuizen, zorginstellingen, penitentiaire
inrichtingen
- Haven- en industriegebied
Via contact met DCMR - Overlastmeldingen
- Bedrijfsmeldingen
Contact met OD gebied (voor zover niet
gealarmeerd/geïnformeerd)
Politie eenheden vragen naar bijzonderheden
Informeren en afstemmen na beeldvorming
- ambtenaar rampenbestrijding betreffende
gemeente(n)
OD verkenning in gebied:
omvang/problemen. Eventueel tankautospuiten of
WVD inzetten om omvang gebied te bepalen.
Inschatting maken van omvang storingsgebied
Informeren en afstemmen na beeldvorming
- Goed telefonisch overleg voeren met MV’er
(Management Vertegenwoordiger) van Stedin
via Bedrijfs Voerings Centrum Stedin teneinde
een goede afweging te kunnen maken of het
uitbrengen van een liaison een meerwaarde
oplevert in de informatievoorziening en
afstemming
Informeren en afstemmen na beeldvorming
Andere partijen:
- GMK / Politie / Brandweer / GHOR
- Waterbeheerders
- HbR / DHMR
Alarmeren
Indien liaison nodig: alarmering OD 20.1
LET OP: Deze actie tot een minimum beperken.
Bij voorkeur pas als er bij Stedin ook is
opgeschaald.
Actie
OD 20.1 naar Stedin als liason (indien nodig laten
vervangen door vrije OD 20.1 vanwege mogelijk
lange inzetduur)
10 Functie OVD-GMK is per medio september 2009 operationeel.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 18

Bij haven- of industriegebied: alarmering OD 50.1
- OD 50.1 neemt contact op Deltalinqs
- Bij incident in District Haven: OD 50.1 naar
incident, OD 50.2 naar Deltalinqs
OPSCHALING
Indien nodig:
afhankelijk van de ontvangen informatie en van verwachte maatschappelijke effecten
t.b.v. coördinatie: adviseren tot afkondigen een planningsstaf aan betreffende personen (zie GRIPregeling).
Indien nodig:
afhankelijk van bovenstaande beeldvorming en van verwachte maatschappelijke effecten
t.b.v. coördinatie: adviseren tot afkondigen GRIP aan betreffende personen (zie GRIP-regeling).
Een globale indicatie voor opschaling:
1. Stroomstoring met alleen problemen ter plaatse. GRIP 1
2. Stroomstoring, verwachting tussen 2 en 8 uur, vanwege situatie*
zijn omgevingsmanagement en multidisciplinaire afstemming
gewenst.
3. Stroomstoring, verwachting tussen 2 en 8 uur, vanwege situatie*
zijn omgevingsmanagement, multidisciplinaire afstemming en
bestuurlijke besluitvorming/coördinatie gewenst.
4. Stroomstoring in één gemeente, verwachting meer dan 8 uur,
vanwege situatie* zijn omgevingsmanagement,
multidisciplinaire afstemming en bestuurlijke
besluitvorming/coördinatie gewenst.
5. Stroomstoring in meerdere gemeenten, verwachting meer dan 8
uur.
GRIP 2 (eventueel zonder CoPI)
GRIP 3 (eventueel zonder CoPI)
GRIP 3 (eventueel zonder CoPI)
GRIP 4 (eventueel zonder CoPI)
* Met ‘situatie’ wordt bedoeld: het resultaat van de beeldvorming door
betrokkenen aan de hand van de factoren genoemd op voorgaande
pagina en de geconstateerde problemen in het gebied.
Overige maatregelen
Zie schema: “Aandachtspunten bij een stroomstoring van 0-2 uur”
(volgende pagina)
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 19

Checklist 2
Periode 0 tot 2 uur
AANDACHTSPUNTEN bij een stroomstoring
Gevolg Maatregel Uitvoerder
1 Problemen met
Informeren eigen organisatie Allen
stroomvoorziening in eigen
organisatie
2 Mogelijke problemen met Opladen in auto’s
Allen
opladen portofoons
3 Problemen in de
Nationaal Noodnet
Allen
bereikbaarheid van
hulpdiensten a.g.v.
- uitval telefooncentrales en
faxen;
- overbelasting telefoonnet;
- uitval mobiele telefonie.
4 Uitval OMS Geen GMK
5 Hydroforen voor bluswater in Meegeven aan uitrukkende GMK
hoge gebouwen functioneren
(mogelijk) niet meer
brandweervoertuigen naar
hoogbouw
6 Uitval sprinklerinstallaties Meegeven aan uitrukkende GMK
7 Liften werken (mogelijk) niet
meer (ook noodliften)
8 Elektronische deuren gaan
niet open
9 Uitgevallen
liftsystemen/vastgelopen liften
10 Meer brandgevaar a.g.v.
gebruik noodstroom
11 Uitgevallen
verkeersregelinstallaties;
mogelijk verkeersongevallen
brandweervoertuigen
Meegeven door GMK aan
uitrukkende brandweervoertuigen
naar hoogbouw
- Gaan ‘eigen’ deuren nog open, bijv.
kazernes en ambulanceposten
- Eventueel mensen bevrijden uit
gebouwen
Mensen bevrijden uit liften
Geen.
- In kaart brengen verkeerssituatie
- Verkeersregulatie
- Mogelijk extra surveillance
GMK/ Brandweer
Allen
Brandweer
Brandweer
Brandweer
Politie,
Rijkswaterstaat en
andere
wegbeheerders
12 Op elektriciteit functionerende
bruggen kunnen niet meer
omhoog/naar beneden
13 Indien voedingspunten geen
stroom meer ontvangen, ligt
het metro en/of tramverkeer
stil
14 Spoorbomen metro gaan
(automatisch) dicht
15 Spoorbomen trein gaan
(automatisch) dicht: mogelijke
problemen in doorgang
hulpdiensten en overig verkeer
- In kaart brengen verkeerssituatie
- Communicatie tussen HbR/DHMR,
politie en GMK i.v.m. aanrijroutes
hulpdiensten
- Verkeersregulatie
- Mogelijk extra surveillance
- ontruimen trams/metro
- inzet bussen voor vervoer
- inzet personeel voor doorgang
hulpdiensten
- indien nodig: contact opnemen met
Algemeen Leider Prorail (deze stuurt
dan een gespecialiseerde aannemer)
Politie,
HbR/DHMR
GMK,
Rijkswaterstaat
Provincie
Gemeenten
RET
RET
Politie in overleg
met Pro-Rail
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 20

Gevolg Maatregel Uitvoerder
16 Mogelijk geen spanning op
bovenleiding trein en op het
beveiligingssysteem
(indien in gebied relaishuizen
van NS zijn gevestigd, wordt
de voeding van de beveiliging
van het spoor 2 uur voorzien
door accu’s).
- Indien nodig: alternatief vervoer Politie i.o.m.
RET/Prorail/NS
17 Noodstop procesinstallaties.
Gelijktijdigheid van
gebeurtenissen
18 Ontsnappen gassen uit
industriële processen,
waarvan gevaar bekend is
19 Stroom op WPC valt uit
behalve 2 e , 19 e , 20 e en 21 e
verdieping
20 Sommige radarposten van het
Verkeersbegeleidend Systeem
vallen uit (radarbeeld)
21 Openbare verlichting en
beveiligingsystemen
Portfacilities vallen uit
22 Uitval VHF Communicatie
(afhankelijk van KPN)
23 Mogelijke uitval van
monitoringssystemen van
beweegbare waterkeringen
24 Mogelijke uitval van gemalen
en stuwen
25 Uitval van rioolgemalen en
rioolwaterzuiveringsinstallaties
- Kan bedrijf nog meldingen
verrichten
- Inzet Waarschuwings- en
Verkenningsdienst (DCMR)
- Liaisons Brandweer en DCMR naar
Deltalinqs
Verrichten metingen
Indien nodig:afkondigen GRIP 11
Noodstroom WPC automatisch
ingeschakeld
Noodaggregaat
Verhogen begeleidende activiteiten
van patrouillevaartuigen & VTS
- Noodstroom v/d facility en
verlichting schepen
- Extra inzet Havenbeveiligingsdienst
- Evt. extra patrouilleren vaartuigen
Uitwijk/omleiding netwerk
- Beoordelen de weers- en
terreinsituatie
- Noodstroom nodig
- Eventuele maatregelen nemen
- Indien nodig, afstemmen met VRR
- Beoordelen de weers- en
terreinsituatie
- Noodstroom nodig
- Eventuele maatregelen nemen
- Indien nodig, afstemmen met VRR
- Check of noodstroom nodig is
- Eventuele maatregelen nemen
Brandweer/ DCMR
DCMR, HbR/DHMR,
Brandweer
HbR
HbR
De bedrijven in de
haven zelf
HbR/DHMR
KPN
Waterschap
Waterschap
Waterschap/
gemeenten
26 Wegvallen druk op drinkwater
en sanitairwater in
flatgebouwen vanwege uitval
hydrofoorinstallaties
Geen (zelfredzaamheid) -
11 Zie GRIP-regeling VRR.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 21

27 Rolluiken van
Verantwoording winkeliers -
winkelcentra/winkels gaan niet
dicht/open; geen pinbetalingen
mogelijk
27. Geen openbare verlichting Mogelijk extra surveillance Politie
Winter
28. Geen centrale verwarming of
(warm) water meer beschikbaar:
pomp centrale
verwarmingsinstallaties
functioneert niet meer.
Geen (zelfredzaamheid) -
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 22

Checklist 3
Periode 2 tot 8 uur
Aanvullende aandachtspunten ROT bij een stroomstoring
Gevolg Maatregel Uitvoerder
1. Evenementen
- Analyse gevolgen stroomstoring Politie
- Zijn er evenementen
gaande
voor evenement
- Gevolgen voor openbare orde
Gemeente
- Zijn er evenementen
gepland
- Evenement afgelasten door
Burgemeester
2. Mogelijke overbelasting Inroepen extra personeel
meldkamer
3. Overbelasting beschikbaar Informeren eigen personeel
personeel
Eventueel oproepen extra personeel
4. Tekort brandstof voor Brandstofplan opzetten
hulpvoertuigen
(tip: wijs een tankstation aan voor de
hulpdiensten en plaats daar een
noodaggregaat)
5. Vraag naar noodaggregaten Coördineren:
- waar noodaggregaten nodig
- waar is overheid verantwoordelijk
voor noodstroom
- waar noodaggegraten beschikbaar
(bedrijven buiten gebied, leveranciers
noodaggregaten, Stedin)
- logistiek plan
- eventueel advies aan GVS/RVS
- indien nodig contact met LOCC
- Bij plaatsing van
noodaggregaten moet extra
aandacht gegeven worden aan
de risico’s van CO vergiftiging.
6. Problemen in de
bereikbaarheid van
hulpdiensten a.g.v.
- uitval telefooncentrales en
faxen;
- overbelasting telefoonnet;
- uitval mobiele telefonie
7. Problemen in voorlichting
naar burgers (pc, tv, radio’s op
elektriciteit)
- Inrichten (nood-)meldpunten voor
burgers met stroom en
communicatiemogelijkheden
- Nationaal Noodnet in werking
stellen
- Informeren burgers via radio, tv,
internet, sms-alert
- Gebruik maken van de voorbereide
Q & A lijsten
- Communicatieplan opstellen
- Zelfredzaamheid (radio op
batterijen, autoradio, gebied
verlaten)
- Afhankelijk van situatie (meteo,
tijdstip) maatregelen nemen
- Let op: niet inschakelen
sirenenetwerk (i.v.m. voorkomen
paniek)!!!
8. Reizigersproblemen/ -onrust - In kaart brengen verkeerssituatie
- Uitzoeken of er problemen zijn met
(grote aantallen) reizigers.
- Liaison relevant vervoerders in
ROT
GMK/ DCMR
Allen
Multidisciplinair
Multidisciplinair
Multidisciplinair/
Voorlichting
Voorlichting
- Politie i.o.m.
vervoerders
- Gemeente
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 23

- Mogelijk extra surveillances
- Indien nodig, afhankelijk van meteo:
opvang
9. Koelkasten werken niet Extra rekening houden met
kwetsbare groepen/personen:
- Eten is niet meer gekoeld
- Medicijnen zijn niet meer gekoeld
10. Mogelijke storing in
sirenenetwerk
(WAS)
Meenemen in voorlichting:
koelkasten zoveel mogelijk dicht
laten
Doorgeven aan Siemens en BZK:
controle sirenes na 4 uur (werking
accu’s).
Sirenes NIET laten afgaan i.v.m.
uitbreken paniek.
11. Uitval C2000 DMD organiseert
noodstroomaggregaten voor
opstelpunten C2000
12. Tekort brandstof voor
noodstroom
13. Problemen bij kwetsbare
groepen/instellingen in de zorg
- voorziening brandstof
noodaggregaten eigen dienst
- verdelen van schaarste
- eventueel noodaggregaat voor één
of meer tankstations
1. Inventarisatie kwetsbare
personen/groepen/instellingen
binnen het gebied
14. 2. Contact opnemen met:
- Ziekenhuizen
- Verpleegtehuizen
- Verzorgingstehuizen
15. 3. Navragen:
- huidige situatie
- noodaggregaat aanwezig
- werking noodaggregaat
- diesel voor hoeveel uur
- catering/ maaltijdvoorziening
- andere problemen
GHOR/gemeenten
Voorliching
GMK
DMD
Multidisciplinair
GHOR/gemeenten
GHOR/gemeenten
GHOR/gemeenten
16. 4. Acties:
- informeren huisartsenpost
- inzet extra ambulance(s) en/of extra
standplaats, via HMKA
- indien huisartsen niet bereikbaar
zijn, deze persoonlijk thuis laten
benaderen (bijv. taxi sturen)
- informatie over opslagcondities
medicijnen
GHOR
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 24

Gevolg Maatregel Uitvoerder
17. 5.Indien evacuatie vereist:
GHOR/ defensie
- vervoerscapaciteit bedlegerigen:
- extra inzet van (verhuis-)
wagens/defensie
- medische begeleiding tijdens
transport
- specifieke opvang voor
zieken/ouderen
- verstrekken van (tekort aan)
medicijnen
- psychosociale hulp in
opvangcentrum
18. Problemen bij
1. Inventarisatie hulpbehoevenden GHOR/gemeenten
hulpbehoevenden
- patiënten met thuisbeademing (via
EMC)
- anderen (via thuiszorg)
19. 2. Contact opnemen met
GHOR/gemeenten
hulpbehoevenden
20. 3. Navragen:
GHOR/gemeenten
- accu beademingsapparatuur voor
hoeveel uur
- andere problemen
21. 4. Acties:
- informeren huisartsenpost
- inzet extra ambulance(s) en/of extra
standplaats, via HMKA
Indien huisartsen niet bereikbaar zijn,
deze persoonlijk thuis laten
GHOR
22. Niet-werkende
computersystemen bij
apotheken; hoe aan
medicijnen te komen zonder
recepten/registratie
23. Problemen met nietfunctionerende
afzuigingen bij
MKB, lawaai en stank
vanwege noodstroomvoorzieningen:
mogelijke
klachten bij DCMR
24. Problemen bij penitentiaire
inrichtingen
benaderen (bijv. taxi sturen)
Medicijnen zijn te verkrijgen bij
ziekenhuizen
- Informeren meldkamerpersoneel
- Bemiddelen, aanvullende
maatregelen eisen of gedogen van
een aantal situaties
Contact opnemen met PI’s en
detentiecentra
Navragen:
- huidige situatie
- noodaggregaat aanwezig
- werking noodaggregaat
- diesel voor hoeveel uur
- problemen beveiliging
- catering/ maaltijdvoorziening
- andere problemen
GHOR
DCMR
Politie
25. Cameratoezicht: camera’s
vallen uit
26. Geen doorgang bedrijven
indien deze zelf niet zijn
voorzien van noodstroom
- Informeren eigen organisatie
- Noodaggregaten
Verantwoording bedrijven zelf;
rekening houden met feit dat ook zij
noodaggregaten gaan bestellen.
Politie
-
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 25

Avond/nacht/begin ochtend
Gevolg Maatregel Uitvoerder
27. Geen openbare verlichting;
Verhoogde kans op inbraken
Mogelijk extra surveillance in
betrokken gebied
Eventueel inschakelen externe
bewakingsdiensten
Politie
Gemeente
Zomer/ warmte
Gevolg Maatregel Uitvoerder
28. Opwarming gebouwen/
geen airconditioning
Extra rekening houden met
kwetsbare groepen/personen:
Multidisciplinair/
GHOR
Winter
Gevolg Maatregel Uitvoerder
29. Geen centrale verwarming of Extra rekening houden met GHOR/gemeente
(warm) water meer
kwetsbare groepen/personen: /Politie
beschikbaar: pomp centrale - extra dekens
verwarmingsinstallaties - mogelijke evacuatie/opvang van
functioneert niet meer. deze mensen
Industrieel gebied
Gevolg Maatregel Uitvoerder
30. Problemen met industriële
bedrijven;
- noodstops van
procesinstallaties
- gelijktijdigheid van
gebeurtenissen
- niet functioneren van
technische
veiligheidsvoorzieningen
(industrieterreinen)
1. Kan bedrijf nog meldingen
verrichten
2. Inzet Waarschuwings-en
Verkenningsdienst
(DCMR)
3. Liaisons Brandweer en DCMR
naar Deltalinqs
4. Monitoren problemen
5. Verrichten metingen
6. Processen afbouwen/ doorstart
Brandweer/ DCMR
Bedrijven zelf
- mogelijk ontsnappen gassen niet meer mogelijk
31. - Verminderde respons bij
eigen calamiteitenorganisatie
bedrijven
- Uitstralingseffecten naar
Communicatie
Bedrijven zelf
andere bedrijven
32. Uitval van stationaire
blussystemen in de industrie
Bedrijven verplichten processen stil
te leggen of extra personele
capaciteit in te zetten om de extra
risico’s af te dekken.
Brandweer District
Haven en DCMR
Landelijk gebied
Gevolg Maatregel Uitvoerder
33. Problemen met
airconditioning/verwarming
varkensstallen
Verantwoording bedrijven zelf;
rekening houden met feit dat ook zij
noodaggregaten gaan bestellen.
Bedrijven
34. Problemen in boerderijen met
legbatterijkippen
Verantwoording bedrijven zelf;
rekening houden met feit dat ook zij
noodaggregaten gaan bestellen.
Bedrijven
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 26

Gevolg Maatregel Uitvoerder
35. Uitval melkinstallatie Verantwoording bedrijven zelf; Bedrijven
rekening houden met feit dat ook zij
noodaggregaten gaan bestellen
36. Uitval koeling melkveehouderij Verantwoording bedrijven zelf; Bedrijven
rekening houden met feit dat ook zij
noodaggregaten gaan bestellen
37. Gevolgen voor voorzieningen
in vakantieparken en
campings
- deels eigen verantwoordelijkheid
vakantieparken en campings zelf
- check bij vakantie/campings aantal
aanwezigen en of er plannen zijn tot
evacuatie.
Bedrijven
Gemeente
Rotterdam Airport
Gevolg Maatregel Uitvoerder
81. Stroomuitval Geen: noodstroomgeneratoren en
eigen dieselpomp aanwezig
Rotterdam Airport
Herstel stroom
Afstemmen volgorde aanschakelen gemeentelijke rioolgemalen en de
rioolwaterzuiveringsinstallaties van het waterschap om riooloverstorten te
voorkomen
Gemeente
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 27

Checklist 4
Periode meer dan 8 uur
Aanvullende aandachtspunten ROT/RVS bij een stroomstoring
Zie tabel ROT aandachtspunten bij een stroomstoring 2-8 uur
Gevolg Maatregel Uitvoerder
1. Toenemende verkeersdrukte Geen -
door mensen die gaan
winkelen in andere gemeenten
2. Bevolking zonder transistor
radio langdurig zonder
informatie
Informatie via noodmeldpunten/
verspreiding flyers of brieven
Gemeente
3. Wegvallen druk op drinkwater
en sanitairwater in
flatgebouwen vanwege uitval
hydrofoorinstallaties
4. Problemen met sanitair water
in flatgebouwen
5. Bij hevige regenval negatieve
rioolwateroverstort in
woningen,
rioolwateroverstorten op
oppervlaktewater en
wateroverlast vanuit
oppervlaktewater mogelijk
6. Bij hevige regenval, en als
pompinstallaties geen
noodstroomvoorziening
hebben: onder water lopen
van tunnels en verkeershinder
7. Toename verkeerschaos op
wegen vanwege uitval
verkeerssignalering (drips/
matrixborden)
- in eerste instantie zelfredzaamheid
- optie: distributie drinkwater
- indien nodig: nooddrinkwater.
Contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
(Evides, Oasen of Duinwaterbedrijf
ZH)
- Maatregelen voorleggen GVS/RVS
- Aandachtspunt
- Contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
Maatregelen voorleggen aan
GVS/RVS
Gemeente
Voorlichting
- Nemen maatregelen Waterschap
Gemeente
- Regelen verkeer
- Nemen maatregelen (plaatsen
noodstroomvoorzieningen en/of
noodpompen)
- Regelen verkeer
- Extra toezicht op de Ruit (m.n. in
spitsuren)
- Afstemming met Rijkswaterstaat
Zuid-Holland
Waterbeheerder
Politie
Tunnelbeheerder
Wegbeheerder
Politie
Rijkswaterstaat en
andere
wegbeheerders
Winter
8. Geen centrale verwarming of
(warm) water meer
beschikbaar: pomp centrale
verwarmingsinstallaties
functioneert niet meer.
Naast voorzieningen voor kwetsbare
groepen/personen ook voor overige
bevolking maatregelen, bijv.
opvanglocatie met verwarming
GHOR/gemeente/
Politie
9. Mogelijke bevriezing van
onderdelen in de
gasvoorziening
Preventieve controle in de
gasontvangst- en reduceerstations
Gasleverancier
Landelijk gebied
10. Veesterfte a.g.v. uitval
airconditioning/ verwarming
- Proces Opvang
- Overleg met LTO Nederland i.v.m.
Gemeente
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 28

11. Uitval klimaatbeheersing
(koeling producten) in
glastuinbouw/veilingen m.a.g.
kwaliteitsverlies en verloren
gaan teelt.
overbrengen van veestapel
Eigen verantwoordelijkheid bedrijven
Bedrijven
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 29

Checklist 5
GEMEENTEN
• Bestuurlijke coördinatie door de Gemeentelijke Veiligheidstaf.
• Besluitvorming door de Gemeentelijke Veiligheidstaf bij bestuurlijke dilemma’s.
• Indien nodig, knelpunten oplossen conform gemeentelijke deelprocessen door Gemeentelijk
Actiecentrum.
Gevolg Maatregel Uitvoerder
1. (Deel van) gemeente zonder Uitnodigen liaison Stedin in GVS Gemeente
stroom
2. Problemen in de
bereikbaarheid
- Nationaal Noodnet ook bij
gemeente in werking stellen
- Eventueel meldpunt inrichten in
afstemming met ROT
3. Vragen bij bevolking - Opstart proces pers- en
publieksvoorlichting
- Opstellen communicatieplan
- Afstemming communicatie met
ROT en Stedin
- Communicatie (informatie en tips)
via flyers (omdat mensen geen tv,
internet en vaak ook geen radioontvangst
hebben)
- Instellen informatiepunten bij b.v
brandweerkazernes, politiebureau´s
- Eventueel instelling IAC
4. Tekort aan benodigde
noodaggregaten
5. > 8 uur en groot gebied:
Mogelijke problemen in
beschikbare brandstof voor
noodaggregaten
6. > 8 uur:
Schaarsteproblematiek
1. Drinkwater en sanitair
water in hoogbouw
2. Voedsel
3. Brandstof noodaggregaten
7. > 24 uur
Problemen met drinkwater in
flatgebouwen
8. > 24 uur
Problemen met sanitair water
in flatgebouwen
Besluitvorming over verdeling
Besluitvorming over verdeling
- Inschatting over mate van
zelfredzaamheid bevolking
- Besluitvorming over verdeling van
schaarste
- Opstart proces pers- en
publieksvoorlichting
- Opstart proces primaire
levensbehoeften
- Besluitvorming over mate van
zelfredzaamheid bevolking
- Opstart proces primaire
levensbehoeften
- optie: distributie drinkwater
- indien nodig: nooddrinkwater.
Contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
- Besluitvorming over mate van
zelfredzaamheid bevolking
- Opstart proces primaire
levensbehoeften
- Contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
Gemeente
Gemeente
Gemeente
GVS (besluitvorming)
Gemeente
(Communicatie)
Gemeente
Gemeente
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 30

9. > 8 uur
Uitval gemeentelijke
rioolsystemen: huishoudelijk
afvalwater wordt niet meer met
rioolgemalen naar
rioolwaterzuivering gepompt.
Negatieve
rioolwateroverstorten in
woningen
en rioolwateroverstorten op
oppervlaktewater mogelijk.
10. > 24 uur
Problemen met koeling in
mortuaria
Uitstel crematies niet langer
mogelijk
11. > 24 uur
Mensen, winkels en
restaurants hebben bedorven
etenswaren
12. > 24 uur
Mogelijke plunderingen in
winkel-, en uitgaansgebieden.
13. > 48 uur
Problemen bij winkels
(pinbetaling, beveiliging,
bevoorrading, bedorven waar):
tekorten in voedselvoorziening
- Overleg met waterschap in
getroffen gebied
- Eventueel liaison waterschap
uitnodigen
Check bij uitvaartverzorgers
- Extra vuilnisophaal
- Eventueel opstart proces
milieubeheer
Eventueel uitvaardigen van een
noodbevel uitval
elektriciteitsvoorziening
- Zelfredzaamheid bevolking
- Aandacht voor kwetsbare groepen
- Bij grote problemen: start proces
primaire levensbehoeften
Gemeente/
waterschap
Gemeente
Gemeente
Gemeente/ Politie
Gemeente
Herstel stroom
Afstemmen volgorde aanschakelen gemeentelijke rioolgemalen en de
rioolwaterzuiveringsinstallaties van het waterschap om riooloverstorten te
voorkomen
Gemeente
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 31

Checklist 6
REGIONALE VEILIGHEIDSTAF
Gevolg Maatregel Uitvoerder
1. Meerdere gemeenten zonder
stroom
- Eventueel uitnodigen liaison Stedin
in RVS
2. Overlappende of
Coördinatie
conflicterende maatregelen
van getroffen gemeenten
3. Vragen bevolking - Eenduidige voorlichting;
- Afstemming met CRC namens
Actiecentrum Pers- en
publieksvoorlichting
gemeenten
4. Maatschappelijke onrust - Monitoren of dit tot problemen leidt
5. Mogelijk tekort
hulpverleningscapaciteit/ -
materieel
6. Uitval gemeentelijke
rioolsystemen: afvalwater in
riool wordt niet meer
weggepompt
7. Problemen met drinkwater in
flatgebouwen
- Communicatie
- Verdeling van schaarste
- Bijstand aanvragen
- Indien nodig, afstemming met
waterschap(pen) in getroffen gebied
namens gemeenten
- in eerste instantie zelfredzaamheid
- contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
ROT
8. Problemen met sanitair water
in flatgebouwen
- in eerste instantie zelfredzaamheid
- contact met drinkwaterbedrijf/-
bedrijven
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 32

Bijlage 1
Besluit tot Vaststelling
De Veiligheidsdirectie van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond,
Overwegende en / of gelet op het belang van een goede afstemming in het kader van de
preparatie op de gevolgen van stroomuitval
in navolging van het advies van de Adviesraad Risico- en Crisisbeheersing van de VRR van
22 april 2009,
Besluit:
het Operationeel Plan Stroomuitval betreffende de voorzienbare maatschappelijke
consequenties en mogelijke calamiteiten ten gevolge van een langdurige stroomuitval voor de
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond vast te stellen.
Aldus vastgesteld in de vergadering van 11 mei 2009 te Rotterdam.
De Secretaris,
De Voorzitter,
A.C. Trijselaar
J.D. Berghuijs
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 33

Bijlage 2
Q&A list Stroomuitval
Inleiding
Deze Q&A is speciaal ontwikkeld om vragen te beantwoorden als de stroom uitgevallen is
binnen de regio Rotterdam-Rijnmond. De lijst is toegankelijk voor telefonistes bij de
gemeentelijke informatienummers en voor de ambtenaren rampenbestrijding van de
gemeenten. Tevens dient de lijst beschikbaar te zijn voor het Callcenter van de politie. De Q&A
kan op de gemeentelijke website geplaatst worden en is via dit plan beschikbaar in Cedric.
Wat kan de oorzaak zijn van een stroomstoring
Kortsluiting en kabelbreuk kunnen veroorzaakt worden door oververhitting, ijzel, storm of
vallende takken (op bovengrondse kabels), maar natuurlijk ook door defecte kabels,
kabelstoring, brand, ander geweld of door sabotage. Ook kan er een stroomstoring ontstaan als
het laagspanningsnet overgeschakeld wordt naar het hoogspanningsnet. Kortsluiting leidt
overigens in korte tijd tot het in werking treden van beveiligingen zoals de bekende zekering
waardoor de lijn 'stroomopwaarts' wordt onderbroken. Beveiligingen treden ook in werking bij
overbelasting, waarbij smelten van de geleiders zou dreigen. Plotselinge spanningspieken door
bijvoorbeeld blikseminslag kunnen daar ook toe leiden.
Verder zal bij een overstroming waarbij het water minimaal 25 cm hoog staat de stroom niet
meer werken. In de meeste gevallen is de uitval beperkt tot een vrij klein gebied, maar bij
algehele overbelasting kan uitval over een groot gebied plaatsvinden.
1. Waar kan ik terecht met vragen voor de gemeente
Indien u nog internet heeft, dan kunt u kijken op de website van uw gemeente:
www.(naamwoonplaats).nl. Een andere mogelijkheid is: bezoek het gemeentehuis.
2. Waar kan ik terecht met vragen voor de netwerkbeheerder, Stedin
Voor Consumenten en kleinzakelijke klanten:
Stedin B.V.
Postbus 2686 3000 CR Rotterdam
0900-1426 (10 cent per minuut) van 8.00 - 18.00 uur
Voor grootzakelijke klanten:
Stedin B.V.
Postbus 215
3000 AE Rotterdam
T 010 8923197
3. Wat zijn de eerste stappen die ik moet ondernemen bij een stroomuitval
Belt u in dit geval het nationale storingsnummer: 0800 - 9009 (gratis).
Ook via de website www.stedin.net kunt u zien of en waar er een stroomstoring is. In sommige
wijken is het namelijk mogelijk dat er wel stroom bij de buren is en niet bij u.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 34

4. Wat is uw situatie als ondernemer bij een stroomstoring
Ondernemers kunnen zorgen voor een eigen noodstroomvoorziening in de vorm van een
aggregaat. Een aggregaat kunt u zelf aanschaffen of huren, hierbij moet u altijd in ogenschouw
nemen of u al dan niet zonder stroom kan.
Indien u een aggregaat aanschaft, dient u deze te onderhouden. Zorg voor de nodige brandstof,
anders valt hij alsnog na een uur of 4 uit! Huurt u een aggregaat, spreek dan met de verhuurder
af dat hij zorgt voor het onderhoud en de brandstofvoorziening.
Noot: gebruik een aggregaat met het oog op brand- en verstikkingsgevaar alleen
buitenshuis!
5. Welke instantie is verantwoordelijk voor het opnieuw aansluiten van de stroom
De netbeheerder, in dit geval Stedin, is hiervoor verantwoordelijk.
6. Waar kan ik mijn schade verhalen
Neem achteraf contact op met de netbeheerder Stedin (zie voor contactgegevens vraag 1).
Zij handelen eventuele schadevergoedingen, indien u daar recht op heeft, verder af.
U kunt tevens de brochure schade en klachten hanteren, kijk hiervoor op www.stedin.net.
7. Welke maatregelen kan ik bij een stroomstoring treffen
Bij langdurige en omvangrijke stroomstoringen: Luister naar de calamiteitenzender op uw
draagbare radio/autoradio of buiten het gebied op een tv of op internet. Stel de zender hierbij in
op ‘RTV Rijnmond’ (let op: niet bij alle stroomstoringen wordt RTV Rijnmond ingezet als
calamiteitenzender).
Verdere tips:
• Ook al doet de telefoon het nog, ga niet onnodig bellen om overbelasting van het
telefoonnet te voorkomen.
• Vraag of de buren op de hoogte zijn van de situatie en of ze hulp nodig hebben.
8. Wat kan ik doen als ik 112 nodig heb
Zorg dat u weet waar de dichtstbijzijnde politie- of brandweerpost is. Daar kunt u heen als er
hulp nodig is vanwege een levensgevaarlijke situatie en er geen telefoonverkeer meer mogelijk
is.
9. Wat kan ik doen om me voor te bereiden op een stroomstoring
U dient de volgende middelen in ieder geval in huis te hebben:
• Kaarsen, zaklamp en/of batterijen.
De volgende middelen zijn zeer aan te raden om in huis te hebben:
• Transistorradio op batterijen
• Voorraad eten en drinken waarbij geen elektriciteit nodig is om het te consumeren.
• Noodstroom ter beschikking stellen
• Water, de norm ligt op 3L water per persoon per dag. Zorg in ieder geval dat u en
uw gezin voldoende te drinken hebben om drie dagen door te komen.
• eventueel een hout of gaskachel
10. Hoe informeert de overheid mij over een (langdurige) stroomstoring
De overheid beschikt over verschillende middelen om u als burger op de hoogte te stellen van
een eventuele stroomstoring:
• Sms: het sturen van een tekstbericht naar mensen die hun mobiele telefoon hebben
aangemeld voor het ontvangen van een waarschuwing.
Toekomst: cellbroadcast
• RTV Rijnmond: als de stroom is uitgevallen zal alleen via een radio (op batterijen)
naar de radiozender geluisterd kunnen worden.
• Een publieksinformatienummer
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 35

• Persvoorlichting via kranten of de radio.
• Publieksinformatie via websites
• Geluidswagens
• Een nieuwsbrief / flyers in de brievenbus
Verder kunt u voor informatie in principe terecht in gemeentehuizen die als aanspreekpunt
dienen.
11. Wat gebeurt er met zorginstellingen en / of mensen thuis die afhankelijk zijn van
stroom t.a.v. medische apparatuur
Uitgaande van een uitval gedurende minimaal acht uur: de gemeente en de geneeskundige
diensten gaan de situatie na in zorginstellingen. In geval van uitval van noodaggregaten kan de
elektriciteitsleverancier de instelling voorzien van een noodaggregaat.
De geneeskundige diensten kunnen verder bij Thuiszorginstellingen nagaan waar medische
apparatuur door mensen thuis wordt gebruikt. Maar om een volledig beeld te hebben kunnen de
mensen ook zelf bellen naar Thuiszorginstellingen of de Geneeskundige diensten. Verder dient
de gemeente een goed beeld te hebben van de hulpbehoevendheid in de omgeving. Hiervoor
dienen zij goed te communiceren met thuiszorgcentra en met de bewoners. Dit kan o.a. via
mantelzorgers.
12. Kan ik ook ergens heen
In principe doet de overheid een beroep op uw zelfredzaamheid en kunt u in uw eigen huis
verblijven/wonen tot de storing is verholpen.
Indien nodig, voor niet zelfredzamen, bijvoorbeeld bij extreme koude: indien u niet in de
gelegenheid bent om bij familie, of vrienden terecht te kunnen, zal er opvang geregeld worden
door de gemeente(n) in bijvoorbeeld sporthallen, sportcentra, scholen, buurthuizen of hotels. De
aandacht gaat hierbij vooral uit naar mensen die extra zorg nodig hebben. Indien nodig zal een
oproep gecommuniceerd worden om de hulpbehoevenden in de omgeving in het oog te houden
en zullen huisartsenposten continu geopend zijn. Hiervoor dient u wel over een radio met
batterijen te beschikken om deze oproep af te luisteren.
Verder kunnen gemeenten op eigen initiatief een koffie- en informatiepunt openen, waar u dan
uiteraard terecht kunt.
13. Hoe word ik geïnformeerd als de uitval langer duurt dan verwacht
Als de stroomuitval langer gaat duren dan van te voren verwacht werd, zal dit gecommuniceerd
worden naar de burger. Er zal worden uitgelegd waarom de uitval langer duurt. Tevens zal u
hoogstwaarschijnlijk worden geadviseerd opvang te zoeken buiten het getroffen gebied of, op
basis van de eigen afweging, in het getroffen gebied te blijven.
14. Welke maatregelen worden genomen tegen uitval van drinkwatervoorziening
Drinkwaterbedrijven beschikken over noodaggregaten om de continuïteit van de levering van
drinkwater te waarborgen. De capaciteiten van die noodaggregaten staat op tien dagen.
a. Wat doe ik als er problemen voordoen met (drink)water in mijn
flatgebouw
In eerst instantie kunt u zelf zorgen voor extra flessen of pakken drinkwater.
Verder kunt u met een emmer water halen bij (beneden) buren die nog wel over
water beschikken. Ook buiten het getroffen gebied kunt u water halen,
bijvoorbeeld bij vrienden of familie.
15. Hebt u tips om warm te blijven
• Meerdere mensen in een kleine ruimte.
• Vele lagen kleding over elkaar.
• Warme maaltijden en warme dranken blijven consumeren.
• Gebruik geen gasstel om warm te worden! Hiermee trekt u de zuurstof uit uw
omgeving.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 36

16. Wat kan ik doen om de schade in mijn bedrijfsvoering te minimaliseren
• Gebruik noodaggregaten en rouleer deze met collega’s.
• Sommige bedrijven bieden stroom aan burgers in de nabije omgeving.
• Werk samen met bedrijven buiten het getroffen gebied.
17. Ik beschik over een noodaggregaat, wat kan ik doen om te helpen
U zou een soort huiskamer in kunnen richten waar mensen uit de buurt kunnen langskomen en
bijvoorbeeld een kop koffie kunnen nuttigen. Probeer elkaar zoveel als mogelijk te helpen
tijdens een stroomstoring.
Verdere tips om uw medeburgers een handje te helpen:
• Geef iemand een kop koffie of thee
• Laat mensen even opwarmen
• Voorzie mensen indien mogelijk (tijdelijk) van stroom
• Geef iemand wat te eten
• Laat iemand even douchen en desgewenst overnachten
• Biedt mensen aan hun diepgevroren spullen in uw vriezer te plaatsen
18. Wat doet de overheid bij uitval van verkeerslichten en andere verkeerssignalering
De politie brengt de verkeerssituatie in kaart en zorgt ervoor dat het verkeer doorgang blijft
vinden. Daar waar nodig wordt mogelijk extra surveillance ingezet. Desgewenst zal de politie
zorgen dat het verkeer wordt geregeld.
19. Gaan de slagbomen bij spoorwegovergangen en gaan bruggen open en dicht
Indien er noodstroomvoorzieningen zijn wel, anders pas als de energievoorziening weer op
gang komt.
20. Doen de liften het nog
Nee.
21. Hoe wordt de uitval van tram- trein en metroverkeer opgevangen
Er zal minimaal vervangend vervoer zijn. Bij grootschalige stroomuitval zullen de
vervoerbedrijven de beschikbare bussen inzetten op de drukste punten. Houd rekening met
ernstige vertraging.
22. Wat wordt er gedaan als de straatverlichting uitvalt
Extra politiesurveillance en surveillance door beveiligingsdiensten.
23. Hoe kom ik aan mijn medicijnen als de voorzieningen in de apotheek uitgevallen zijn
Medicijnen zijn te verkrijgen in het ziekenhuis. Of, indien deze niet aanwezig is, in een apotheek
elders in uw woonplaats, of bij een nabije plaats van uw woonplaats.
24. Wat te doen als de voorzieningen in de winkels uitvallen
De pinautomaten doen het ook niet meer. Als de stroomuitval lang gaat duren, zal de winkelier
iets moeten / kunnen regelen met contante betaling. Rolluiken van winkelcentra en winkels
gaan niet open of dicht.
Voor winkels met diepvries en koelsystemen is het raadzaam een noodaggregaat aan te
schaffen. De verantwoording hiervoor ligt bij de winkeliers zelf. Probeer elkaar te helpen. Biedt
hulp aan als u ruimte heeft om uw collega’s spullen op te slaan.
25. Indien de storing lang duurt en mensen, maar vooral bedrijven kampen met bedorven
etenswaren, wat gebeurt er dan met het afval
Indien nodig wordt er gezorgd voor extra vuilnisophaal.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 37

26. In geval van een grote stroomstoring, wat gebeurt er met de dieren door de uitval van
airco, of verwarming
U zult zelf voor oplossingen moeten zorgen voor bijvoorbeeld uw slangen, vissen of andere
dieren die warmte of juist koelte nodig hebben.
27. Hoe kom ik aan een noodaggregaat
Via de gouden gids, internet of informatie bij plaatselijke installateurs.
Door heel Nederland zijn er diverse bedrijven die aggregaten leveren.
28. Hoe kom ik meer te weten over de stroomstoring
• Als het lang duurt, krijgt u een brief in de bus.
• Verder wordt u zoveel als mogelijk geïnformeerd via flyers, radio, tv, internet, sms en
via informatiepunten in de wijk.
29. Kunnen mijn kinderen naar school
In beginsel kunnen kinderen gewoon naar school, tenzij er bijzondere redenen zijn om dat niet
te doen. Het is misschien wat kouder of donkerder in het gebouw. Bij erg koud weer zal het
echter te koud worden in het gebouw en zal het onderwijs geen doorgang vinden.
Het volgen van speciaal onderwijs of specifieke opleidingen die afhankelijk zijn van stroom zal
ook moeilijker zijn.
30. Wat zijn overige risico’s tijdens een stroomstoring
Let u op voor koolmonoxidevergiftiging. Het is altijd raadzaam om een melder in huis te hebben
die dit registreert. Let verder op een goede ventilatie.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 38

Bijlage 3 Leveranciers noodstroomaggregaten
Er zijn in Nederland diverse bedrijven die noodaggregaten verhuren. Hieronder wordt een
aantal van deze bedrijven genoemd. Meer bedrijven zijn te vinden op internet. Deze lijst is voor
het laatst gecontroleerd op 31 maart 2009.
1.
Naam Lokatie Internetadres Telefoon/ Fax
www.pon-cat.com Tel: 078-6420420
Pon Power
Papendrecht
Fax: 078 -6157122
(en andere vestigingen)
2.
Pols Aggregaten
Bergambacht
http://www.polsaggregaten.nl
Tel: 0182-354666
Fax: 0182-354647
3.
4.
5.
6.
Croon electrotechniek Rotterdam
De Wit aggregaten Oudewater
Genpower Groot-Ammers
Dieseke
Sliedrecht
www.croon.nl Tel: 010 – 4483344
Fax: 010 - 4483399
www.dewitaggregaten.nl Tel: 0348-561471
Fax: 0348-562284
www.genpower.nl Tel: 0184-601990
Fax: 0184-602045
http://www.dieseko.com/ned Tel: 0184-410333
erland.html
Fax: 0184-411386
7.
8.
9.
Prins Maasdijk Maasdijk http://www.generator.nl
Sas van den Bosch
BV
Energyst B.V.
Pijnacker
Breda
http://www.sasvandenbosch.
nl
http://www.energyst.com/ben
elux.nl
Tel: 0174 516011
Fax:0174 518142
Tel: 015 – 3612860
Fax: 015 – 3613075
GSM: 06 51339192
Tel: 0497 532500
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 39

Bijlage 4
Bereikbaarheidsgegevens Stedin
Actuele versie in Cedric.
Bereikbaarheid Stedin (voorheen ENECO NetBeheer)
betreft:
storing - informatie
geheel voorzieningsgebied
vanaf 1 juli 2008
Stedin
StoringsReceptie Preferent
Telefoon: 088 – 890 9731
calamiteit - directe actie
Stedin
BedrijfsVoeringsCentrum
(via Gemeenschappelijke Meldkamer van eigen
Veiligheidsregio)
Telefoon: 010 - 457 6123
010 - 457 5164
Fax: 010 - 457 7761
Nationaal Noodnet spraak: 18264
Nationaal Noodnet fax: 18497
Website:
www.stedin.net
N.b.: Stedin kan in een uitzonderlijke situatie gebruik maken van een zgn. "Uitwijkcentrum",
gestationeerd te Utrecht.
De "Bereikbaarheid Stedin" zal op dat moment via de navolgende nummers verlopen.
Telefoon: 030 - 297 5919
Fax: 030 - 297 5525
Nationaal Noodnet spraak: 34760
Nationaal Noodnet fax: 34761
Postadres: postbus 1598
3000 BN
ROTTERDAM
Bezoekadres: Rochussenstraat 200
3015 EK
ROTTERDAM
Contactpersoon:
Ir. K. (Klaas) de Dood, Programma Manager Security
Telefoon: 088 - 896 30 79
E-mail adres:
klaas.dedood@stedin.net
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 40

Bijlage 5
IncidentAfhandelingsPlan Stedin
Kernbepalingen
IncidentAfhandelingsPlan
Module : Bijlage: GMK Veiligheidsregio’s Ingangsdatum :
Document : GMK_VeiligheidsRegio's concept 1 (2).doc Bladzijde :
Gewijzigd : Versie :
Bijlage: Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK) Veiligheidsregio’s
(zoals verwoord in het model 2005 voor gemeentelijke calamiteitenplannen)
DOEL
In een vroeg stadium informeren en alarmeren van gemeente en hulpverleningsdiensten zodat
zij pro-actief kunnen reageren op uitval van energie of een ernstig incident.
Het is belangrijk te realiseren dat niet altijd de netbeheerder de eerste is die de uitval van
energie constateert. Ook de hulpverleningsdiensten, met name de politie, zijn vaak in een heel
vroeg stadium op de hoogte. Ook ten aanzien van calamiteiten met gas zijn het in de meeste
gevallen de hulpverleningsdiensten die als eerste gealarmeerd worden. In de
meldkamerprocedures van zowel politie als brandweer is opgenomen dat de netbeheerder op
de hoogte wordt gesteld.
Uitval elektriciteitsvoorziening
De alarmering bij een uitval van elektriciteit is onderverdeeld in drie categorieën. De kenmerken
van deze drie categorieën zijn bewust interpretabel geformuleerd. De ernst van een
elektriciteitsstoring is namelijk dusdanig dynamisch dat de kenmerken niet exact zijn vast te
stellen. Wanneer deze kenmerken wel exact worden vastgelegd is er een gerede kans dat er
een onnodige stroom aan meldingen wordt doorgegeven, of dat een storing niet geheel aan de
kenmerken voldoet maar wel ernstige gevolgen heeft. Om het alarmeren en informeren van de
hulpdiensten te beperken tot de noodzakelijke meldingen zal de netbeheerder zo snel mogelijk
een inschatting maken van de ernst van de uitval, afhankelijk van een combinatie van omvang
en verwachte duur, de weersomstandigheden en aanwezigheid van kritieke afnemers.
Ongeveer een uur na de uitval van elektriciteit zal de netbeheerder in staat zijn een inschatting
te maken van de ernst van de situatie. Afhankelijk van de categorale indeling is de reactie naar
de meldkamer:
a. Passief
Het merendeel van de elektriciteitsuitvallen beperkt zich tot een redelijk beperkt aantal
afnemers en is binnen enkele uren weer verholpen. Aangezien een dergelijke uitval met
enige regelmaat voorkomt en de gevolgen beperkt zijn, is het niet wenselijk om iedere keer
tot alarmering van hulpdiensten over te gaan. Er wordt uitgegaan van voldoende
zelfredzaamheid van getroffenen.
b. Voorwaarschuwing
In deze situatie laat de netbeheerder een voorwaarschuwing uitgaan naar de
Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK) vanwege de duur, de omvang, een aantal
gedupeerde kritieke afnemers, de weersomstandigheden of een combinatie van deze
kenmerken. Indicatief is een uitval waarvan wordt verwacht dat deze voor een periode
langer dan vijf uur vele honderden afnemers, of een aantal kritieke afnemers zal treffen.
Een dergelijke situatie heeft in de nachtelijke uren in het algemeen minder gevolgen dan
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 41

overdag, maar bij extreme weersomstandigheden is de noodzaak tot extra maatregelen
weer eerder aanwezig.
Op basis van de melding van de netbeheerder informeert de Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK) vervolgens de hulpdiensten en/of de gemeente, waardoor deze paraat
zijn en zich kunnen voorbereiden op eventuele maatregelen.
c. Actief
Wanneer de situatie ernstiger wordt ingeschat, bijvoorbeeld omdat een storing, waarbij een
aanzienlijk aantal afnemers of een of meerdere kritieke afnemers zijn betrokken, langer dan
8 uur zal aanhouden, of dat er verzwarende omstandigheden zijn, zal de netbeheerder een
alarmering doen uitgaan naar de Gemeenschappelijke Meldkamer (GMK).
In deze situatie is het waarschijnlijk dat ook de netbeheerder het crisismanagement –
Commando Ruimte (CR) - zal activeren. Ter afstemming tussen de hulpdiensten en het
Gemeentelijk Beleids-team (GBT) en de netbeheerder kan op verzoek een Liaison over en
weer worden uitgewisseld.
Alarmeringsschema bij uitval van elektriciteit
De Management Vertegenwoordiger (MV) maakt na overleg met de Woordvoerder (PaCo)
en/of het Bedrijfsvoeringscentrum (BVC) de inschatting of één of meerdere kenmerken van
toepassing zijn en aanleiding geven tot het informeren of alarmeren van de
Gemeenschappelijke Melkkamer (GMK). Bij een uitval van elektriciteit kan zowel na één enkel
als een combinatie van kenmerken worden besloten om over te gaan tot informeren of
alarmeren. Bepalend voor de keuze om hiertoe over te gaan, is de noodzaak tot het nemen van
maatregelen ter bestrijding van maatschappelijke effecten van een uitval.
Bedoeld wordt te voorkomen dat reguliere, veel voorkomende storingen onnodig worden
doorgemeld. De voorwaarschuwing en het alarmeren is voorbehouden aan excessieve
storingen waarbij een duidelijke noodzaak tot het nemen van maatregelen door gemeente of
hulpverleningsdiensten aanwezig is.
KENMERKEN PASSIEF VOORWAARSCHUWING ACTIEF
tijdsduur • kort (5 uur) • lang (>8 uur)
omvang • wijkniveau • meerdere wijken/ gebieden • groot
gevoelige afnemers • geringe hinder • ondervinden hinder • ernstige hinder/ bedreigend
weersomstandigheden • gunstig / n.v.t. • ongunstig • extreem
VERVOLGACTIE
1. De Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK) wordt
niet ingelicht. Het incident
kan onder de dagelijkse
routine, op korte termijn
worden afgehandeld. Men
gaat uit van de
zelfredzaamheid van
burgers.
1. De netbeheerder informeert de
Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK).
2. De Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK) informeert
de Commandant van Dienst.
3. De gemeente kan de
netbeheerder benaderen voor
een stand van zaken.
1. De netbeheerder alarmeert
de Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK).
2. De Gemeenschappelijke
Meldkamer (GMK)
waarschuwt de
Commandant van Dienst.
3. De burgemeester besluit
het Gemeentelijk
Beleidsteam (GBT) te
activeren.
4. Op verzoek neemt een
liaison van de netbeheerder
zitting in het Gemeentelijk
Beleidsteam (GBT).
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 42

Bijlage 6
Bestuurlijke Netwerkkaart 14 Elektriciteit en gas
Onderstaande netwerkkaart is overgenomen uit het document Bestuurlijke Netwerkkaarten
Crisisbeheersing welke is samengesteld in opdracht van de Provincie Noord-Holland. Versie
september 2008.
■Crisistypen:
• Onderbreking levering elektriciteit
• Onderbreking levering gas
■ Bevoegd gezag:
• Minister EZ
• Burgemeester (alleen ten aanzien van de gevolgen van een onderbreking)
■ Soorten maatregelen:
• Eigen maatregelen netbeheerder
• Maatregelen door minister EZ jegens sector
• Maatregelen ten aanzien van de gevolgen van een onderbreking
Eigen maatregelen:
■ Een netbeheerder treft zo nodig eigen herstelmaatregelen bij onderbreking van de levering.
Netbeheerders:
Zowel voor elektriciteit als gas is het beheer van het distributienet in handen van een landelijke
netbeheerder en een aantal regionale netbeheerders.
■ TenneT is de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet; Gas Transport Services (GTS),
een zelfstandige dochter van de Gasunie, is de beheerder van het landelijk gastransportnet.
■ TenneT kan zelfstandig maatregelen treffen ter handhaving van de energiebalans tot en met
het zo nodig afschakelen van netbeheerders, het geven van opdrachten aan netbeheerders tot
het afschakelen van afnemers en het geven van opdrachten aan producenten.
■ GTS kan zelfstandig maatregelen treffen om het landelijk gastransportnet in evenwicht te
houden. Afschakelen is nog nooit voorgekomen en zal vanwege ontploffingsgevaar na
aansluiting zo mogelijk worden voorkomen.
■ Netbeheer is onafhankelijk van de levering van elektriciteit of gas. Leveranciers vervullen in
de responsfase geen rol, aangezien zij geen bemoeienis hebben met het transport in
technische zin.
Elektriciteit: afschakelen en herstel
■ Voor het af- en aanschakelen van afnemers is een prioriteitsvolgorde voorgeschreven, verder
uitgewerkt in afschakel- en herstelplannen:
a. openbare orde en veiligheid, volksgezondheid;
b. kritische processen industrie, nuts- en basisvoorzieningen;
c. overige industrie, openbare gebouwen, bedrijven en consumenten.
■ Het afschakelen vindt snel plaats conform het afschakelplan. Er is geen tijd voor ad hoc
prioritering. Uitzondering daarop is verdeling van elektriciteit op nationaal niveau bij beperkte
beschikbaarheid, zie hierna onder minister van EZ.
Gas: afschakelen en herstel
■ Voor het eventuele af- en aanschakelen van afnemers is geen prioriteitsvolgorde
voorgeschreven (voor uitzonderingen, zie hierna), omdat beslissingen over preventief
afschakelen bij gas niet binnen korte tijd hoeven te worden genomen, er is sprake van een
buffercapaciteit in tegenstelling tot elektriciteit. Verder is het bij gas technisch onmogelijk om
bepaalde objecten af te schakelen omdat na een gasontvangststation geen selectie meer wordt
gemaakt.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 43

■ Bepaalde vitale diensten waarvan de continuïteit direct afhankelijk is van de gasvoorziening,
zoals grote gasgestookte elektriciteitscentrales, zullen wel voorrang krijgen. Met afnemers die
direct op het landelijk gastransportnet zijn aangesloten kunnen afspraken worden gemaakt.
Minister van EZ
■ De minister van EZ kan aan een netbeheerder bij taakverwaarlozing de opdracht geven een
voorziening te treffen.
■ De minister van EZ kan op grond van zijn noodbevoegdheden verdelingsmaatregelen treffen
bij een beperkte beschikbaarheid van elektriciteit of eventueel gas, zie bestuurlijke netwerkkaart
schaarste algemeen.
Burgemeester
■ Netbeheerders informeren rechtstreeks het decentraal gezag.
■ De burgemeester heeft geen invloed op het functioneren van de sectoren zelf (de continuïteit
van de levering): overheidsinterventie in de sectoren elektriciteit en gas is gecentraliseerd
(minister EZ).
■ De burgemeester is alleen verantwoordelijk voor aanpak van de effecten voor openbare orde
en openbare veiligheid: zorg voor de bevolking, huur of eventuele vordering noodaggregaten,
eventuele instelling van een avondklok bij een blackout en dergelijke.
Koelwater
■ De lozing van koelwater van elektriciteitsproductiecentrales en daarmee de productie van
elektriciteit wordt beperkt door de temperatuur van het oppervlaktewater.
■ De mogelijkheid om tijdelijk af te wijken van de normale voorschriften in de lozingsvergunning
is in de vergunning zelf opgenomen.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 44

Bijlage 7
Gevolgen van een stroomstoring in het Openbaar Vervoer
RET: Tram en Metro
Stroomstoring in het Tramnet:
Gevolg van een stroomstoring is hierbij uitval van zogenaamde “voedingspunten”. Indien een
voedingspunt uitvalt, zal de trambestuurder(s) proberen op/nabij een halte het voertuig veilig te
stellen en daar de passagiers uit te laten stappen. De RET zet hierop bussen in om de
gestrande reizigers verder te vervoeren. De afdeling Tractie zal vervolgens actie(s) ondernemen
voor een zo snel mogelijk herstel van de situatie.
Stroomstoring in het Metrosysteem:
Een stroomstoring heeft gevolgen voor de zg. “Net 1 Onderstations”, waar een 10KV kabel
binnenkomt. Indien een onderstation uitvalt, zal de metrobestuurder(s) proberen het
eerstvolgende station te bereiken en daar de passagiers uit laten stappen. De treinstellen en
het/de metrostation(s) worden vervolgens ontruimd. De RET zet hierop bussen in om de
gestrande reizigers verder te vervoeren. De afdeling Tractie zal vervolgens actie ondernemen.
Stroomstoring in het Stadsnet:
De stroomstoring heeft gevolgen voor het zogenaamde “Net 2”. Net 2 voedt de metrostations
en ondersteunende voorzieningen zoals bijvoorbeeld de AHOB's. In metrostations zal de
noodvoorziening worden aangesproken en de noodverlichting zal gaan branden. De AHOB’s
komen in de veilige modus (dat wil zeggen in gesloten toestand). De RET zet hierop
stationspersoneel in om de reizigers te informeren en indien nodig te verwijzen.
Zowel afdeling Techniek als Exploitatie zal vervolgens personeel naar de AHOB's sturen om in
geval van nood, zoals bijvoorbeeld het laten passeren van een ambulance, de overwegbomen
te bedienen. Stedin zal vervolgens actie ondernemen om de situatie te herstellen.
Bij langdurige stroomstoringen zullen volgens een vastgesteld plan pendelbussen worden
ingezet om de reizigersstroom op gang te houden.
Pro-Rail / NS
Verkeersleiding Pro-Rail
De verkeersleiding is voorzien van noodstroomvoorzieningen waardoor verkeersleiding en
beveiligingen in werking blijven bij een stroomstoring.
Tractievoeding Pro-Rail
Een grootschalige stroomstoring kan tot gevolg hebben dat het volledige spoornet in de regio
stroomloos komt. In een groot aantal gevallen zijn er echter nog schakel mogelijkheden
waardoor beperkt treinverkeer mogelijk blijft.
Stations NS
De grotere stations in de regio zoals bijvoorbeeld het Centraal Station en station Blaak zijn
voorzien van een noodstroomvoorziening waardoor de noodverlichting in werking blijft. In een
aantal gevallen zal tot ontruiming van de stations worden overgegaan.
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 45

Bijlage 8
Afkortingenlijst
AHOB
BZK
CRC
DCMR
DHMR
DMD
EMC
GHOR
GRIP
GMK
GVS
HbR
HMKA
HOVD
LFR
OD
OMS
OPS
OV
ROT
RVS
SO
VRR
WAS
WPC
WVD
Automatische Halve Overweg Bomen
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Cluster Risico- en crisiscommunicatie
Milieudienst Rijnmond
Divisie Havenmeester
Directie Mobiele Diensten
Erasmus Medisch Centrum
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen
Gecoördineerde Regionale Incidenten Bestrijdingsprocedure
Gemeenschappelijke Meldkamer
Gemeentelijke Veiligheidstaf
Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Hoofd Meldkamer Ambulance Zorg
Hoofdofficier van Dienst Brandweer
Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding
Officier van dienst
Openbaar Meld Systeem
Operationeel Plan Stroomuitval
Openbaar Vervoer
Regionaal Operationeel Team (voorheen RegOT)
Regionale Veiligheidstaf
Stafofficier
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond
Waarschuwings- en Alarmerings Systeem (Sirenes)
World Port Center
Waarschuwings- en Verkenningsdienst
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 46

Bijlage 9
Verzendlijst
- de Burgemeesters van de gemeenten in de regio Rotterdam-Rijnmond
- de Dijkgraven van de Waterschappen in de regio Rotterdam-Rijnmond
- de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland
- de Algemeen Directeur van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond
- de Directeuren van de Waterschappen in de regio Rotterdam-Rijnmond
- de Directeur Crisisbeheersing van het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties
- de Directeur van de Gezamenlijke Brandweer in het haven- en industriegebied
- de Directeur van de Cluster Risico- en Crisiscommunicatie
- de Hoofdingenieur Directeur van Rijkswaterstaat Zuid-Holland
- De Directeur van de Kamer van Koophandel
- de directie van Stedin
- de directie van de RET
- de directie van Evides
- de directie van Duinwaterbedrijf Zuid-Holland
- de Directeuren van de Veiligheidsregio’s in de provincie Zuid-Holland
- de Commandant van het Regionaal Commando West
- de leiders ROT
- de leiders CoPI
- de leden van de Veiligheidsdirectie
- de leden van de Adviesraad Risico-en Crisisbeheersing
- de ambtenaren rampenbestrijding van de gemeenten in de regio Rotterdam-Rijnmond
- de Stafdirectie Risico-en Crisisbeheersing
- de Werkgroep OTO Rotterdam-Rijnmond
- de Stafofficieren Brandweer Rotterdam-Rijnmond
- het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid
- Deltalinqs
Operationeel Plan Stroomuitval, versie 2.0 concept 290409 47