Bloeiende daktuinen - Dimension

Fyto
Bloeiende daktuinen
Groene ruimte is schaars én duur. Dat we het dak hebben
aangesneden als uitgesproken groene zone, is dus
geen toeval. Daktuinen versterken aanzienlijk het werken
leefcomfort. “Het aanleggen van een daktuin vraagt
om een professionele aanpak en begeleiding”, weet
tuinarchitect Tom Tabak.
Het Wommelgemse bedrijf Fyto heeft zich gespecialiseerd in
tuinaanleg maar de laatste jaren zijn daktuinen erg beginnen
boomen. Cijfermatig vertaald betekent dat Fyto 60% daktuinen
en 40% reguliere tuinen aanlegt. Er wordt gewerkt voor klanten
uit de privé en uit de industrie. Het succes van de daktuin komt
niet zomaar uit de lucht vallen. Zo wil de overheid volgens de
richtlijnen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen(RSV) nadrukkelijk
de schaarse open ruimtes vrijwaren. Het RSV wil van de
stedelijke gebieden aangename plekken maken om te wonen,
te werken en te ontspannen. Daarom voert de overheid hier een
aanbodbeleid dat ervoor moet zorgen dat hier meer woningen
komen, meer kantoren, frissere stationswijken en een aangename
leefomgeving met parken en mogelijkheden tot recreatie.
Gevolg: elk plekje of het nu gaat om een binnenkoer of een
stukje dak, komt tegenwoordig in aanmerking om onderhanden
te worden genomen. Alle elementen die het wooncomfort kunnen
versterken worden met andere woorden aangegrepen. Wie
de stedelijke omgeving met een scherp oog observeert, ziet dat
steeds meer cosy daktuintjes beginnen te ontluiken.
Waarde van huis en omgeving
Binnen de branche van de daktuinen wordt er onderscheid gemaakt
tussen intensieve en extensieve daktuinen. Tom Tabak:
“Hebben we het over intensieve daktuinen dan bedoel ik de
aanleg van terrassen, zwembaden en hogere beplanting. Dat
is allemaal perfect mogelijk op een dak. Natuurlijk moet je nagaan
of je dak het gewicht aankan. Spreken we over extensief
dan hebben we het over een sedum groendak.” Een extensief
groendak kan op de meeste standaarddaken worden aangebracht
(gewicht in verzadigde toestand van min70-80kg/m 2 , afhankelijk
van de substraatdikte). Groene daken bufferen regenwater,
ze vangen afvoerpieken op van hevige buien, zodat riolen
niet overbelast raken. Het mooie is ook dat ze flora en fauna
24 DIMENSION

aantrekken. Bovendien verhoogt een daktuin de waarde van huis
en omgeving.
Subsidies
Het succes van de groendaken is niet van de lucht want ook de
overheid steekt een handje toe. De Vlaamse Regering subsidieert
onder bepaalde voorwaarden, via steden en gemeenten.
Bovendien is er dikwijls een cumuleerbare provinciale en gemeentelijke
subsidie zodat de totale subsidie per m² kan oplopen.
De aanleg van zo een daktuin vergt heel wat vakkennis,
weet Tom Tabak. “Een tuin kan iedereen aanleggen, maar een
daktuin vraagt om een professionele aanpak en garanties.”
‘koud’. Persoonlijk vind ik dat eenvoud nog het meeste siert. Die
eenvoud trek ik zowel door in het ontwerp als in de beplanting.
Ik vermijd ‘kleurboeken’ en gebruik doorgaans groen van dezelfde
soort. Dat maakt je ontwerp sterker, massiever én rustiger.
Een tuin met 27 verschillende bloemen door elkaar, nee, dat is
niet voor mij en bovendien veel te druk en onrustig. ”
Eenmaal het plan is goedgekeurd begint de uitvoering. In deze
fase vindt Tom Tabak dat je als opdrachtgever het best met degelijke
materialen aan de slag gaat. Voor een daktuin maak je
ook best een budget vrij. Het is soms jammer dat mensen ineens
gaan beknibbelen op de centen. Het aanleggen van een tuin of
een daktuin is een project op zich.”
Opbouw
Bij de opbouw van een daktuin wordt in verschillende lagen gewerkt.
Van het allergrootste belang is dat het dak goed dicht is.
Eenvoud siert
De tuin is allang niet meer de moestuin van weleer. Het verblijf
in de tuin heeft vooral een recreatieve betekenis gekregen en is
quasi in elke architecturale creatie opgenomen in de belevingssfeer
van de woonomgeving. Die betrokkenheid met de woonsfeer
past ook in de visie van Fyto. Tom Tabak: “Voor daktuinen
is het belangrijk dat je de verhouding tussen groen en leefruimte
goed afweegt.”
Uitgesproken hedendaags
De aanpak van Fyto is uitgesproken eigentijds en dat komt vooral
door een afgewogen toepassing van specifieke materialen. Tom
Tabak: “Hedendaagsheid vertalen we in het gebruik van industriële
materialen als zink, gegalvaniseerde roosters en inox. Ze
vormen doorgaans met de beplanting en de omgeving een sterk
visueel contrast. Zo bekleden we houten plantenbakken met zink
wat een strak uiterlijk oplevert. Toch willen we het nu ook niet té
Voor dichting kan je kiezen voor roofing of voor de EPDM-rubberfolie
die tegenwoordig behoorlijk en vogue is. Voor grote oppervlakte
wordt de rubber gegoten. Op de dichtingslaag komt
een wortelwerende folie daar waar groen op het dak is voorzien.
Daar overheen komt een drainagemat die ervoor zorgt dat het
water via het dak kan wegstromen. Op deze mat bouw je wat
je ook maar wilt. In de groenzone komt er boven het vlies van
de drainagemat een speciale plaat. Dergelijke platen absorberen
40 liter per vierkante meter en bufferen het water zodat de
planten het kunnen opzuigen. Het substraat dat op deze -platen
terechtkomt komt uit de Eiffel en heeft een korrelachtige structuur.
Tom Tabak: “Het lavamengsel is erg licht van gewicht, het
verzuurt niet zoals gewone teelaarde en slaat ook niet dicht.”
DIMENSION 25

Vervolgens keren we terug bij de opdrachtgever en wordt alles
bijgestuurd tot we een definitief ontwerp hebben waaraan een
prijsofferte wordt gekoppeld.”
Sedumdak: mooi en praktisch
Een van de projecten waar Tabak trots op is ligt in Brussel. Een
zeven verdiepingen tellend appartement, kreeg een paar fraaie
daktuinen aangemeten. Terrassen in hardhout, zink en wuivend
gras met een computergestuurd irrigatiesysteem zorgen er voor
een heerlijk en subliem wooncomfort.
Minstens even trots is Fyto over het resultaat van het kiezeldak
in Bilzen. Tom Tabak: “We hebben de kiezels eraf gehaald en
deels weer gerecupereerd om er paden mee aan te leggen. Er
groeit nu sedum en gras.” Waarom een sedumdak Tom Tabak:
“Weinigen weten dat een sedumdak meer voordelen heeft dan
alleen maar het uitzicht. Voordelen heb je met name zomers: de
plantjes plus de korrelige onderlaag isoleren uitstekend tegen
de hitte. Daarnaast is het dak goed geluiddempend. Als er een
flinke regenbui valt neemt het sedumdak water op loopt het pas
na geruime tijd uit de regenpijp.”
Het substraat wordt geleverd in zakken of via een silowagen
rechtstreeks op het dak gespoten.
Professionalisme
Op het gebied van realisatie en coördinatie heeft het bedrijf van
Tom Tabak heel wat in de vingers. Wie bij Fyto een daktuin krijgt
aangeleverd, hoeft zich in principe geen zorgen te maken. De
coördinatie ligt geheel in handen van het bedrijf dat als hoofdaannemer
het hele management van A tot Z voor zijn rekening
neemt. Tom Tabak: “Wij hebben inmiddels bijna tien jaar expertise
opgebouwd. Een daktuin laat je best niet door amateurs
aanleggen. Als het fout loopt, wie neemt dan zijn verantwoordelijkheid”
Discipline
De gerealiseerde projecten zijn intussen niet meer te tellen. Tal
van vooraanstaande architecten weten de kwaliteit van Tom Tabak
en zijn team naar waarde te schatten. De discipline wordt
ten huize Fyto strak aangehouden ten einde de hoge eisen te
handhaven. Tom Tabak: “Wij hebben een vaste procedure.
Eerst meten we alles op, pas dan gaan we over tot een ontwerp.
Qua uitzicht brengt het sedumdak een esthetische en kleurrijke
noot binnen onze bebouwde omgeving. De dunne laag substraat
zorgt ervoor dat de plantjes goed gedijen. Tom Tabak:
“Onkruid kan wel ontkiemen, maar door de dunne substraatlaag
droogt het uit en sterft het af. Het dak moet je minstens één keer
per jaar onderhouden. Berken hebben niet veel nodig en wortelen
agressief. Je kan ze dus beter voor zijn.” Tom Tabak ziet
de toekomst van Fyto tevreden tegemoet, er liggen immers nog
genoeg ‘onbeschreven’ daken op zijn komst te wachten.
Geïntegreerde aanpak en duidelijke aansprakelijkheid
Steeds vaker doen architecten, aannemers, projectontwikkelaars
van bij de start van een project beroep op de expertise van Fyto.
Tom Tabak: “Er wordt ons gevraagd om de werven op te volgen,
studies te laten uitvoeren naar stabiliteit, budget en ontwerp.
Het is een meer geïntegreerde aanpak die ongetwijfeld een
mooier en sterker resultaat oplevert. En ook zien projectontwikkelaars
bij oplevering liever groen rond de appartementen dan
grijs grind of roofing. Het is bovendien aantrekkelijker voor de
potentiële klant om te kopen.”
Fyto zorgt evenzeer voor de dichting in het dak. Het bedrijf heeft
het hele pakket in handen gaande van dakdichting de installatie
van daktuinsystemen, terrassen en groenaanplanting. Tom
Tabak: “Door alles in één hand te hebben is het voor de opdrachtgever/huurders
een stuk duidelijker wie verantwoordelijk
en aansprakelijk is. (PHW)
www.fyto.be
26 DIMENSION