PDF downloaden - Vinçotte

VinçotteMAGAZINE
Januari 2012 | nr. 2 | Jaargang 3
Vinçotte Magazine wordt een e-zine.
Mail ‘Inschrijving e-zine’ naar
communication@vincotte.be en
registreer u voor het maandelijkse
Vinçotte E-zine!
Magazine
E-zine
2013: deadline voor
modernisering
van bestaande liften
Risicobewustzijn aanscherpen:
een dagelijkse taak
Risicoanalyse als eerste stap
in bliksembeveiliging

Inhoud
3 Edito
4 Risicobewustzijn aanscherpen:
een dagelijkse taak
Onzichtbare risico’s
6 De strategie “Maatschappelijke
Verantwoordelijkheid” van uw organisatie
sturen: de beschikbare instrumenten
Een ISO 26000-certificatie
8 Veiligheidsbeheersysteem
verbeteren met checklists
Tool voor zelfevaluatie
10 Periodieke controles helpen
elektrische ongevallen vermijden
Onderzoek naar elektrische ongevallen
11 Risicoanalyse als eerste stap
in bliksembeveiliging
Hoe preventief beveiligen
12 2013: deadline voor modernisering
van bestaande liften
Risicoanalyses als basis voor
moderniseringswerken
14 Schakel tussen wet en praktijk
voor werken op hoogte
Opleidingen op maat
15 Nieuwe dienst:
ijken van manometers
Diverse toepassingen
Ja, ik schrijf mij in voor Vinçotte E-zine
Kijk hiervoor op pagina 15!
Periodiek tijdschrift uitgegeven door Vinçotte
Verantwoordelijke uitgever
Michel Vandegard, Jan Olieslagerslaan 35, 1800 Vilvoorde
Foto’s Shutterstock en Vinçotte
Concept Perplex, Aalst
realisatie en productie Kluwer, Mechelen
2

Edito
Beste lezer,
U houdt het eerste Vinçotte Magazine van dit jaar in handen. Het is meteen ook het laatste dat in deze papieren
vorm verschijnt. Het stopzetten van deze publicatie betekent allerminst dat we de nieuwskraan dichtdraaien en u als
klant en lezer in de kou laten staan, wel integendeel. Om u nog beter van dienst te zijn, verhogen we de frequentie
van ons elektronisch magazine, dat u wellicht kent als ‘e-zine’. De elektronische nieuwsbrief van Vinçotte zult u
voortaan, indien u dat wenst, maandelijks in uw mailbox vinden.
Waarom we deze beslissing nemen Ten eerste vinden we het belangrijk om u bij nieuwe ontwikkelingen snel op
de hoogte te brengen en belangrijke evoluties in de markt tijdig te duiden. Een elektronisch medium laat ons niet
alleen toe korter op de bal te spelen, het stelt ons tevens in staat om op een beperkte tijdspanne een breed scala
aan onderwerpen te behandelen. Daar kunt u als lezer, voor uw bedrijfsvoering, uw voordeel mee halen. Wendbaar
inspelen op nieuwe tendenzen en er zelfs op anticiperen, zal u in 2012 eens te meer een concurrentievoordeel
opleveren. En daar is het ons uiteindelijk om te doen: onze expertise op de best mogelijke manier inzetten om de uwe
te verhogen. De specialisten van Vinçotte houden in diverse sectoren voortdurend de vinger aan de pols. Dat is hun
job en hun passie. Via het vernieuwde e-zine zullen hun bevindingen, inzichten en analyses voortaan nog sneller de
weg naar uw organisatie vinden.
Niet alleen bouwen aan duurzame klantenrelaties ligt aan de oorsprong van de verandering in ons externe
communicatiebeleid. De overweging dat een elektronische publicatie een kleinere ecologische voetafdruk heeft en
dus een duurzamer, ‘slanker’ werkinstrument is dan een gedrukt medium, speelde eveneens een rol.
Zoals u, zijn we bij Vinçotte op zoek naar manieren om alle middelen op de best mogelijke manier
aan te wenden. We zetten daarbij in op acties die waarde toevoegen voor de klant, we kiezen
dié projecten die uw reputatie verhogen. Zo kende u ons in het verleden. Ook vandaag
en in de toekomst blijft dat onze drijfveer en ultieme reden van bestaan.
Wij wensen u veel leesplezier.
Michel Vandegard
Chief Marketing Officer
3

Risicobewustzijn aanscherpen:
een dagelijkse taak
Een ongeluk zit in een klein hoekje: het is een dooddoener,
maar daarom niet minder waar. Werknemers moeten
zich dan ook voortdurend bewust zijn van de risico’s
rondom hen. Maar het risicobewustzijn op de werkvloer
ligt vaak te laag. Niet omdat de veiligheidskennis van de
werknemers tekortschiet, wel omdat de vertaling naar
de dagelijkse praktijk achterblijft. Onder meer door als
veiligheidscoördinator op te treden, tracht Vinçotte het
risicobewustzijn te verhogen.
Onzichtbare risico’s
“Het is een frappante vaststelling: wanneer mensen net aan
de slag gaan, volgen ze nauwgezet alle veiligheidsregels
op”, vertelt Guido Laridaen, Directeur Center of Expertise
Safety bij Vinçotte. “Maar al snel ontdekken ze dat hetzelfde
werk sneller en comfortabeler uitgevoerd kan worden
wanneer ze het met een aantal regels niet zo nauw
nemen. En aangezien de risico’s vaak onzichtbaar zijn, is
de keuze snel gemaakt. Tot het natuurlijk te laat is… Het is
pas op het moment dat je een auto-ongeluk hebt, dat je je
afvraagt waarom je geen gordel draagt.”
hiërarchische lijn) tussengekomen. Gelijktijdig wordt een
incidentmelding opgesteld dat tijdens de wekelijkse coördinatievergadering
met alle betrokkenen wordt besproken.
De tussenkomst van een veiligheidscoördinator is verplicht
voor alle bouwplaatsen waar meer dan één aannemer aan
het werk is. Zelfs al komen deze aannemers opeenvolgend
op de werf.”
Dit artikel is verschenen in het e-zine van oktober 2011.
Voor meer informatie over
risicobewustzijn:
Vinçotte
Guido Laridaen
Directeur Center of Expertise Safety
+32 (0)9 244 77 15
glaridaen@vincotte.be
Perceptie versus realiteit
Daarin schuilt dan ook het grote gevaar: risico’s zijn altijd
aanwezig, maar men ziet ze meestal pas na een ongeval.
Heel wat situaties lijken dus veiliger dan ze in principe zijn.
“Werknemers moeten zich ervan bewust worden dat het
niet naleven van de veiligheidsregels, zoals het dragen van
een helm op een werf, zware gevolgen kan hebben. Het is
pas als ze daarvan goed op de hoogte zijn, dat ze ook meer
aandacht zullen hebben voor de veiligheidsregels.”
Safety engineers houden toezicht op veiligheid
Maar hoe maak je werknemers meer bewust van de risico’s
op het werk Guido Laridaen: “Dat kan door hen tijdens
de opleiding nadrukkelijk te wijzen op de gevaren en
de mogelijke gevolgen. Simulaties zijn hiervoor geschikt.
Natuurlijk moet je na de opleiding erop toezien dat de
werknemers de veiligheidsregels in acht nemen en hen
erop aanspreken als ze dat niet doen. Onze safety engineers
doen dit wanneer ze als safety supervisor of veiligheidscoördinator
optreden op werven. Zonder de werken
van de (onder)aannemers te bemoeilijken, lopen zij op de
werf rond en kijken na of alles verloopt zoals het moet.
Stellen ze bepaalde zaken vast die niet stroken met de
arbeidsveiligheid, dan wordt onmiddellijk (idealiter via de
Onthoud dat:
1. risico’s zijn altijd aanwezig, maar men ziet ze
meestal pas na een ongeval;
2. werknemers zullen meer aandacht hebben voor
de risico’s op het werk als ze hiervan goed op de
hoogte zijn;
3. simulaties zijn een goede manier om tijdens een
opleiding te wijzen op de gevaren en mogelijke
risico’s;
4. na de opleiding is het belangrijk erop toe te zien
dat de werknemers de veiligheidsregels respecteren.
Als dit niet gebeurt, moet(en) de betrokkene(n)
hierop worden aangesproken.
5

De strategie “Maatschappelijke
Verantwoordelijkheid” van uw organisatie
sturen: de beschikbare instrumenten
“In 10 jaar tijd”, schrijft Patrick d’Humières (strategic consulting
in sustainability & CSR), “is de Maatschappelijke
Verantwoordelijkheid van Bedrijven (MVB) geëvolueerd
van het oude statuut, dat van een ethische, defensieve,
verklarende benadering, naar een nieuwe managementdiscipline
die proactief wil zijn.” De MVB is een belangrijk
instrument geworden bij de aanpassing van de economische
modellen voor de organisaties die voordeel willen
halen uit ‘duurzame groei’ en kenmerkt ‘de bedrijven
van de XXIste eeuw’ als die welke het meest ‘duurzame
waarde’ creëren. We moeten het nog wel eens worden
over de definitie van die nieuwe discipline en over de
manier waarop die ingang kan vinden in het leven van de
organisatie, ongeacht hoe groot die is en welk juridisch
statuut ze heeft. Volg de gids.
Een groenboek en een Europese bekendmaking
Zoek even op het web en u zal nagenoeg evenveel definities
van maatschappelijke of sociale verantwoordelijkheid
als organisaties vinden... Om een echte strategie
‘Maatschappelijke Verantwoordelijkheid’ binnen een bedrijf
op te zetten, bestaan er evenwel, in Europa en elders,
officiële documenten en zelfs een nieuwe ISO-norm.
In 2001 publiceerde de Europese Commissie een groenboek
met als titel: “Bevordering van een Europees kader voor
de maatschappelijke verantwoordelijkheid van bedrijven
(MVB)” (2001). De Commissie definieert maatschappelijke
verantwoordelijkheid als “een concept waarbij bedrijven in het
kader van hun bedrijfsactiviteiten en in hun relaties met andere
partijen (stakeholders) vrijwillig aandacht aan sociale kwesties
en het milieu schenken”. Recenter (bekendmaking van
25/10/2011) preciseerde de Europese Commissie dat MVB “de
verantwoordelijkheid van de bedrijven ten opzichte van de
effecten ervan op de maatschappij” was. Voor Europa betekent
sociaal verantwoordelijk zijn “niet enkel volledig voldoen
aan de toepasselijke juridische verplichtingen, maar ook verder
gaan en meer investeren in menselijk kapitaal, het milieu en de
relaties met belanghebbende partijen…”
Deze bekendmaking stelt het actieprogramma (2011-2014)
van de Europese Commisie voor. Dat bevat de verbintenissen
van de Commissie zelf alsook suggesties ten behoeve
van de bedrijven, de Lidstaten en andere groepen van
belanghebbende partijen.
Met dit document wordt er bij de Europese bedrijfsleiders
op aangedrongen tegen het midden van 2012 de publieke
verbintenis aan te gaan een heel wat hoger aantal ondernemingen
ertoe aan te zetten een verantwoordelijk gedrag
aan te nemen, door duidelijke doelstellingen voor 2015 en
2020 vast te leggen, en rekenschap af te leggen van die
verbintenis.
Een ISO-norm
In november 2010 hebben de werkzaamheden rond de ISO
26000:2010, getiteld “Richtlijnen met betrekking tot de maatschappelijke
verantwoordelijkheid”, geresulteerd in een internationaal
erkende definitie waarin de verschillende visies
op maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn verwerkt: de
“ethische” visie verdedigd door de Amerikanen, de “inachtneming
van de wet” verdedigd door de Europeanen, de
Britse koers in aanmerking genomen door de belanghebbende
partijen …
De definitie van de ISO gaat verder dan die van de Europese
Commissie, die zich beperkte tot de Maatschappelijke
Verantwoordelijkheid van Bedrijven (MVB). De richtlijnen van
de ISO verruimen het toepassingsgebied tot andere organisaties
dan bedrijven door duidelijk te vermelden dat ze van
toepassing zijn op elk type van organisatie, welke juridische
vorm of grootte die ook heeft.
Volgens ISO 26000 is de maatschappelijke verantwoordelijkheid
de verantwoordelijkheid van een organisatie wat
betreft de impact van haar beslissingen en activiteiten op de
samenleving en op het milieu. Die verantwoordelijkheid vertaalt
zich in een transparant en ethisch gedrag dat:
• bijdraagt tot duurzame ontwikkeling en eveneens tot de
gezondheid en het welzijn van de maatschappij;
• rekening houdt met de verwachtingen van de belanghebbenden
partijen;
• de geldende wetten in acht neemt en in overeenstemming
is met de internationale gedragsnormen;
• geïntegreerd is in de hele organisatie en wordt aangewend
in haar relaties.
Door een synthese te maken van de bestaande visies dankzij
de werkgroepen die werden samengesteld om de norm uit
te werken, biedt ISO 26000 een definitie van de maatschappelijke
verantwoordelijkheid op wereldvlak.
6

Maatschappelijke Verantwoordelijkheid (MV)
in de organisatie
Voor sommige ondernemingen wordt of werd de maatschappelijke
verantwoordelijkheid louter aangevoeld als de
plicht om ontwikkelingsondersteunende, liefdadigheids- of
mecenaatsprojecten te financieren (anders gezegd “zich een
maatschappelijke verantwoordelijkheid aankopen” zonder
zich vragen te stellen over hun eigen activiteit...)
Voor andere ondernemingen werd al een “deel van de weg”
afgelegd: er kan bijvoorbeeld worden gedacht aan die welke
voldoen aan de eisen van de EMAS(Eco Management and
Audit Scheme)-verordening, een Europees referentiesysteem
dat een vrijwillig systeem definieert voor de continue
verbetering van de milieuprestaties van een organisatie.
Dat is het geval van organisaties die werden gecertificeerd
volgens de normen ISO 9001:2008, OHSAS 18001 en/of ISO
14001:2004 die nu al bijzondere aandacht schenken aan de
verwachtingen van de diverse belanghebbende partijen
(naargelang de gehanteerde norm: klanten, werknemers,
buurtbewoners, overheden, …).
Sommige ondernemingen publiceren soms ook een rapport
“Maatschappelijke Verantwoordelijkheid” of “Duurzame
ontwikkeling” conform de GRI(Global Reporting Initiative)-
richtlijnen . Die richtlijnen leggen uit welke principes moeten
worden gehanteerd in een reportingaanpak, evenals welk
soort informatie wordt verwacht. Ze vermelden ook prestatie-indicatoren
met betrekking tot de diverse aspecten van
de Maatschappelijke Verantwoordelijkheid.
We wensen er evenwel op te wijzen dat maatschappelijke
verantwoordelijkheid een veel ruimer globaal concept van
thematieken is dan een “gewone certificatie”. De kern van
de norm ISO 26000 preciseert overigens de thema’s die in
aanmerking moeten worden genomen door de organisaties:
Governance van de organisatie, Rechten van de Mens,
Relaties en Arbeidsomstandigheden, Milieu, Loyauteit
van de praktijken, Kwesties aangaande consumenten,
Gemeenschappen en lokale ontwikkeling.
Waarom is het voor een organisatie belangrijk zich te
focussen op maatschappelijke verantwoordelijkheid
De norm ISO 26000 biedt enkele potentiële voordelen voor
organisaties die zich toespitsen op maatschappelijke verantwoordelijkheid,
zoals bijvoorbeeld: een betere reputatie,
een betere beheersing van de juridische risico’s en de sociale
conflicten, een grotere aantrekkelijkheid bij indienstnemingen
en een betere motivatie van de medewerkers binnen de
organisatie.
De bekendmaking van de Europese Commissie verwijst ook
naar de volgende voordelen:
• kostenverlaging; en
• gemakkelijkere toegang tot kapitaal.
Denk bovendien aan betere contacten en relaties met
belanghebbende partijen (buurt, overheden, bedrijven,
klanten, leveranciers, werknemers, …), een betere beheersing
van de milieu- en sociale risico’s...
Met haar actieplan 2011-2014 heeft de Commissie ook de
bedoeling om sociale en milieuoverwegingen bij onderhandelingen
over overheidsopdrachten gemakkelijker als een
integrerend bestanddeel te laten opnemen.
Om organisaties op weg te helpen, kunnen organisaties
zoals Vinçotte hun rapporten valideren als derde partij
(EMAS-milieuverklaring, GRI-rapport, …), samen met de
klant de assen identificeren die moeten worden ontwikkeld
in het kader van hun beleid “Maatschappelijke verantwoordelijkheid”
en hen instrumenten bezorgen om hun benaderingsmethodes
te structureren. Kortom, ertoe bijdragen
dat de strategie van de organisaties op dit vlak duurzaam en
efficiënt is.
Vinçotte kan de organisaties eveneens een steuntje in de
rug geven door hen een ISO 9001-, ISO 14001-, OHSAS
18001-certificaat of een EMAS-registratie te verlenen.
Een ISO 26000-certificatie
De ISO 26000 bevat richtlijnen en geen eisen. Ze beoogt
bijgevolg geen certificatie zoals de normen ISO 9001:2008
en ISO 14001:2004. De antwoorden van elke organisatie
in termen van maatschappelijke verantwoordelijkheid
zijn uniek: ze zijn afhankelijk van hun activiteit, hun context,
hun cultuur, in een voortdurend evoluerende wereld
waarin kennis, innovatie en verwachtingen van de belanghebbende
partijen permanent invloed uitoefenen op de
state-of-the-art van de praktijken inzake maatschappelijke
verantwoordelijkheid.
Men zal dus veeleer spreken over een evolutie van de maturiteit
van een organisatie in termen van Maatschappelijke
Verantwoordelijkheid eerder dan van een certificatie.
Voor meer informatie over
Maatschappelijke Verantwoordelijkheid:
Vinçotte
Eddy Bauraing
Auditor Kwaliteit (ISO 9001), Veiligheid (OHSAS 18001)
en Milieu (ISO 14001 en EMAS), en expert GRI
+32 (0)478 57 17 23
ebauraing@vincotte.be
7

Veiligheidsbeheersysteem verbeteren
met checklists
De checklists die de inspecteurs van de Federale
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Overleg (FOD WASO) gebruiken om Sevesobedrijven te
beoordelen, kunnen voor alle bedrijven in de procesindustrie
een interessante vertrekbasis zijn om hun eigen
systemen te evalueren en te verbeteren.
Vier inspectie-instrumenten
Een eerste checklist gaat na in hoeverre ongevallen en
incidenten, wanneer die zich voordoen, door de betrokken
bedrijven onderzocht worden. Dat onderzoek is een
belangrijke schakel in een veiligheidsbeheersysteem omdat
het de basis vormt voor continue verbetering. Ongevallen
en incidenten wijzen immers vaak op tekortkomingen in
het systeem.
Een tweede checklist bekijkt of de bouw van nieuwe installaties
en de uitvoering van aanpassingen aan bestaande
installaties op een gecontroleerde manier gebeurt, waarbij
telkens ook voldoende aandacht besteed wordt aan risicoanalyse
en preventieve maatregelen.
Een derde domein richt zich tot de operationele handelingen
in de aansturing en exploitatie van een installatie. De
vier vragenlijsten die hiervoor opgesteld werden, behandelen
de gebruikte instructies, de opleiding van de operatoren,
het alarmbeheer en het beheer van ploegen.
Het laatste inspectie-instrument analyseert het preventiebeleid
inzake zware ongevallen. Ook hier zijn er vier vragenlijsten,
meer bepaald over het veiligheidsbeheersysteem,
de organisatie, de opvolging van het preventiebeleid
en de interne audit.
dergelijke diepgaande analyse zomaar toepassen bij alle
andere bedrijven zou dan ook kunnen leiden tot systemen
die te omvangrijk en complex zijn in verhouding tot de risico’s
die zich daar stellen. Een analyse op maat is vaak meer
aangewezen, zowel van de risico’s als van de noodzakelijke
maatregelen. Vinçotte heeft op dat vlak een uitgebreide
dienstverlening, zowel voor Sevesobedrijven als voor
andere ondernemingen in de procesindustrie. De checklists
geven daarbij een mooi beeld van de verschillende aspecten
die bij een dergelijke dienstverlening horen.
Dit artikel is verschenen in het e-zine van november 2011.
Voor meer informatie over Seveso:
Vinçotte
Peter Wittevrongel
Area Product Manager Risk & Environment
+32 (0)473 83 61 83
pwittevrongel@vincotte.be
Goed om weten
Een analyse op maat is vaak meer aangewezen, zowel
van de risico’s als van de noodzakelijke maatregelen.
Tool voor zelfevaluatie
De checklists kunnen een nuttig instrument zijn voor zelfevaluatie,
ook voor bedrijven uit de procesindustrie die
niet onder de Sevesowetgeving vallen. “Zij moeten bij het
gebruik van de checklists wel een goede inschatting maken
van de relevantie”, zegt Peter Wittevrongel, Area Product
Manager Risk & Environment bij Vinçotte. “De inspectieinstrumenten
zijn zeer diepgaand omdat de overheid volgens
de Sevesorichtlijn haar verantwoordelijkheid moet
nemen in het controleren van de betrokken bedrijven.” Een
Checklists bekijken
De checklists die de Seveso-inspectiediensten
gebruiken, stelt de overheid vrij ter beschikking
op de website van de Federale Overheidsdienst
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD
WASO): www.werk.belgie.be onder ‘Publicaties’.
9

Periodieke controles helpen
elektrische ongevallen vermijden
De oorzaken van niet-dodelijke elektrische ongevallen
op het werk stemmen niet overeen met die van dodelijke
elektrische ongevallen, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek.
Niet-dodelijke ongevallen vereisen dus een andere
strategie tot risicovermindering.
Onderzoek naar elektrische ongevallen
Amerikaanse onderzoekers hebben de arbeidsongevallen
bestudeerd die zich in 2002 hebben voorgedaan in de
Verenigde Staten. Ze stellen vast dat als gevolg van elektrische
ongevallen 15 werknemers dodelijk en 1 283 werknemers
niet-dodelijk zijn verwond. De bedrijfstakken met de
meest niet-dodelijke elektrische ongevallen zijn – anders
dan ze verwachten – de dienstverlenende bedrijven,
gevolgd door de industrie en de detailhandel. De handelingen
die tot ongevallen leiden, zijn vaak heel gewoon, zoals
een toestel aansluiten op het net of uitschakelen. Het gaat
doorgaans ook om eenvoudige toestellen: computers, printers,
hoofd- of oortelefoons, microgolfovens, ...
Verplichte periodieke controle als preventie
Volgens Philippe Cotton, Senior Technical Manager
Electricity bij Vinçotte, vereist elektrische veiligheid vooral
dat veilig elektrisch materiaal wordt gebruikt, dat de installaties
regelmatig worden gecontroleerd en dat het personeel
wordt opgeleid. “Dit wordt opgelegd door de
Belgische wetgeving. In juni 2008 is een koninklijk besluit
gepubliceerd over de minimale veiligheidsnormen waaraan
bepaalde oude elektrische installaties op de werkplaats
moeten voldoen. Een erkend controleorganisme moet controles
uitvoeren met een verschillende periodiciteit in functie
van de aard van de installatie (5-jaarlijks, jaarlijks, 3-jaarlijks
voor ziekenhuizen of om de 13 maand voor foorinstallaties).
De inspecteur kijkt na of de installaties in goede
staat zijn en in overeenstemming met de reglementering
die erop van toepassing is. Vinçotte kan als erkend controleorganisme
deze taken uitvoeren.”
Het AREI legt periodieke controles op. Maar elk gewest
kan verplichten tot controles met een hogere frequentie.
Bijvoorbeeld voor rusthuizen, toeristische logies, schouwspelzalen,
inrichtingen voor de opvang van kinderen, …
“De wetgeving maakt een onderscheid tussen hoogspanning
en laagspanning, en tussen de aard van de installaties”,
legt Philippe Cotton uit. “Voor hoogspanning is overal
in België een jaarlijkse controle verplicht. Voor laagspanning
legt het AREI minstens elke vijf jaar een controle op
voor inrichtingen die personeel tewerkstellen met een
arbeidsovereenkomst. Voor toeristische logies is de controlefrequentie
5-jaarlijks. Voor rusthuizen in Vlaanderen en
in Brussel gebeurt de controle 3-jaarlijks. In Wallonië is een
jaarlijkse controle vereist.”
Enkele specifieke punten die worden nagekeken bij de controles
zijn: bescherming tegen rechtstreekse en onrechtstreekse
aanraking, overstromen, risico’s op brand en
explosie, overspanningen, spanningsdalingen, risico’s op
besmetting, risico’s te wijten aan onopzettelijke bewegingen
of plots opstarten, externe invloeden, keuze en toepassing
van het materiaal,… “De inspecteur controleert of
niets is gewijzigd sinds het vorige bezoek. Hij voert administratieve
en visuele controles uit, alsook metingen en
tests op de elektrische installaties.”
Dit artikel is verschenen in het e-zine van juni 2011.
Voor meer informatie over het
vermijden van elektrische ongevallen:
Vinçotte
Philippe Cotton
Senior Technical Manager Electricity
+32 (0)81 43 28 60
pcotton@vincotte.be
Tips voor vermijden van elektrische ongevallen
• Zorg ervoor dat uw elektrische installaties in goede
staat verkeren, onderhouden worden als door een
goede huisvader en conform de geldende reglementering
zijn;
• maak het personeel bewust van de gevaren van
elektriciteit;
• voer routine- en periodieke controles uit op de elektrische
installaties;
• kom uw verplichtingen als werkgever tegenover uw
werknemers na, zoals het verstrekken van opleiding;
• maak de werkplaats veiliger door een periodiek programma
op te stellen om de elektrische circuits en
het vaste en/of draagbare elektrisch materiaal te
inspecteren;
• zorg ervoor dat de gebruikte uitrusting geschikt en
goed onderhouden is.
10

Risicoanalyse als eerste stap
in bliksembeveiliging
Elk jaar zijn er zo’n 250 000 bliksemontladingen boven
ons land. Gelukkig leidt slechts een beperkt aantal daarvan
tot schade aan gebouwen en installaties. Maar die is
dan wel aanzienlijk: ongeveer 90 miljoen euro per jaar.
Een degelijke risicoanalyse en het uitvoeren van reducerende
maatregelen kan veel onheil voorkomen.
Vier blikseminslagen per km²
De kans op een rechtstreekse blikseminslag op een
gebouw of installatie is in ons land relatief klein. Maar als
het gebeurt, is de impact meestal enorm. Sommige regio’s
krijgen aanzienlijk meer blikseminslagen te verwerken dan
andere. Daar bestaan meteorologische gegevens over.
Gemiddeld telt ons land jaarlijks vier inslagen per km², en
dat aantal neemt elk jaar toe.
Ook bij een indirecte inslag kan de schade aanzienlijk zijn.
In servicesystemen zoals de waterleiding, elektriciteits- en
netwerkkabels kan de spanning dan oplopen tot 1 miljoen
volt, wat nefast is voor de apparaten die erop aangesloten
zijn.
Risicoanalyse berekent kans op bliksemschade
Een gespecialiseerde risicoanalyse kan duidelijk maken
hoe groot de kans op schade is bij een inslag, en welke
maatregelen aangewezen zijn om dat risico te beperken.
De impact van een blikseminslag mag dan wel enorm zijn,
men kan er zich wel degelijk tegen beschermen.
Hoe preventief beveiligen
Voor het uitvoeren van risicoanalyses inzake bliksembeveiliging
baseert de afdeling Risk & Environment van Vinçotte
zich op de van toepassing zijnde normen en de traditionele
risicoanalysetechnieken.
“Preventieve maatregelen inzake bliksembeveiliging kunnen
worden onderverdeeld in drie groepen”, legt Kristophe
Van Immerseel, Contract Manager van de afdeling Risk &
Environment van Vinçotte, uit. “Uitwendige bliksemafleiders
kunnen de gevolgen van een rechtstreekse inslag
opvangen. Inwendige bliksembeveiliging en overspanningsbeveiligingen
vermijden schade bij een indirecte
inslag. Inwendige bliksembeveiliging houdt in dat leidingen
van het servicesysteem met elkaar en met de aarde
verbonden worden, zodat in dat systeem geen spanningsverschillen
meer opgebouwd kunnen worden. De meeste
gebouwen en industriële installaties zijn in ons land niet
uitgerust met een dergelijke bescherming. Nochtans
kunnen daarmee enorm veel kosten vermeden worden.
Bij een risicoanalyse krijgt de klant advies over maatregelen
die hij kan nemen om de schade bij een inslag te
beperken.”
Risico afwegen tegen kosten
Of het uitvoeren van reducerende maatregelen zinvol is, is
het afwegen van het risico tegen de kosten die een inslag
kan veroorzaken. “Wat daarbij vaak vergeten wordt”, zegt
Kristophe Van Immerseel, “is de gevolgschade die bijvoorbeeld
ontstaat wanneer een bedrijf zijn activiteiten tijdelijk
niet kan uitvoeren als gevolg van een blikseminslag.”
Een grondige risicoanalyse is een eerste nuttige stap om
een beeld te krijgen van het risico en de mogelijke kosten.
Daarbij wordt op basis van meteorologische gegevens
nagegaan hoe groot de kans op een inslag is, en wordt
bekeken welke gevolgen dit kan hebben voor een gebouw
of installatie. Uiteraard speelt de aard van een gebouw of
installatie hierin een rol. “Voor industriële installaties met
explosiegevaar moet een blikseminslag als een potentiële
ontstekingsbron beschouwd worden. Bij middelhoge en
hoge gebouwen geldt de verplichting een aantal maatregelen
te nemen. De verzekeringsmaatschappij kan maatregelen
opleggen. Maar ook in andere gevallen is het nuttig
om het risico te beoordelen en de oefening te maken of
beschermende maatregelen zinvol zijn. Het idee leeft dat
een gebouw voldoende beschermt tegen een eventuele
blikseminslag. Dit is zeker niet het geval. Er zijn extreme
gevallen bekend waarbij een complete elektrische verdeelkast
bij een blikseminslag uit zijn bevestigingspunten
gerukt werd. Met de juiste maatregelen kan dit vermeden
worden.”
Voor meer informatie over
een risicoanalyse inzake blikseminslag:
Vinçotte
Vlaanderen:
Wallonië:
Kristophe Van Immerseel Christophe Genet
Contract Manager
Contract Manager
Risk & Environment
Risk & Environment
+32 (0)476 32 36 83 +32 (0)491 35 68 48
kvanimmerseel@vincotte.be cgenet@vincotte.be
11

12
©Shutterstock, Kutlayev Dmitry

2013: deadline voor modernisering
van bestaande liften
Tegen 2013 moeten de meeste beheerders van
bestaande liften moderniseringswerken laten uitvoeren.
Dit is nodig om te voldoen aan het KB van 9 maart 2003
over de beveiliging van liften. Heel wat eigenaars dreigen
deze deadline niet te halen omdat zelfs de risicoanalyse
die voorafgaat aan de moderniseringswerken nog
niet is uitgevoerd.
Achterstand in risicoanalyses van liften
Het is de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid,
Arbeid en Sociaal Overleg die aan de alarmbel trekt. De
overheid stelt vast dat heel wat beheerders van liften nog
geen risicoanalyse hebben laten uitvoeren, zoals het KB
van 9 maart 2003 over de beveiliging van liften oplegt.
De termijn hiervoor is reeds verstreken voor alle liften die
meer dan 10 jaar in gebruik zijn. Deze beheerders missen
hierdoor wellicht ook de deadline voor de daaropvolgende
moderniseringswerken: 1 januari 2013.
Risicoanalyses als basis voor moderniseringswerken
“De overheid waarschuwt dat heel wat beheerders van liften
de deadline van 2013 dreigen te missen”, zegt Ghislain
Daniëls, Senior Technical Manager Lifting bij Vinçotte. “Het
KB voorziet naargelang het bouwjaar van de lift een aantal
termijnen waarbinnen de risicoanalyses moeten worden
uitgevoerd. Maar die zijn allemaal verstreken. Beheerders
van liften die nog geen risicoanalyse hebben laten uitvoeren,
lopen het gevaar van ook te laat te zijn met de moderniseringswerken.
De risicoanalyse dient immers als basis
hiervoor. De overheid pleegt nog overleg over de acties die
zullen moeten worden ondernomen in iedere mogelijke
situatie.”
Veiligere liften met goede stopnauwkeurigheid
Het KB van 9 maart 2003 over de beveiliging van liften legt
een aantal criteria op om de veiligheid te garanderen van
gebruikers, onderhoudstechnici en inspecteurs. Beheerders
van bestaande liften moeten een risicoanalyse laten uitvoeren,
gevolgd door moderniseringswerken. De installaties
moeten immers beantwoorden aan de veiligheidsvereisten.
Zoals een goede stopnauwkeurigheid verzekeren om
te vermijden dat gebruikers struikelen bij het in- en uitstappen
van de lift. Voor alle bestaande liften geldt dat ze vanaf
2013 een kooideur of lichtgordijn en een bidirectioneel
communicatiesysteem moeten hebben. Nog veel werk aan
de winkel dus voor heel wat installaties en de deadline van
1 januari 2013 nadert zienderogen.
Advies over moderniseringswerken
Vinçotte is als externe dienst voor technische controle
bevoegd voor het uitvoeren van risicoanalyses en herindienstellingen
na omvormings- of moderniseringswerken
van liften. Een andere dienstverlening zijn de preventieve
inspecties van liften zoals het KB van 2003 oplegt. “We
adviseren klanten ook over hoe ze moderniseringswerken
van liften het beste kunnen aanpakken. Voor recente liften
gaat het meestal slechts om kleine aanpassingen. Bij
oudere liften kan het nodig zijn om bijvoorbeeld het volledige
besturingsbord en de machine te vervangen”, aldus
Ghislain Daniëls.
Dit artikel is verschenen in het e-zine van oktober 2011.
Voor meer informatie over liften:
Vinçotte
Ghislain Daniëls
Senior Technical Manager Lifting
+32 (0)81 43 28 54
gdaniels@vincotte.be
Nuttige brochure
Op de website van het ministerie van Economische
Zaken (http://economie.fgov.be onder ‘Publicaties’)
kunt u de brochure “Procedure voor de uitvoering van
de risicoanalyse van een lift” raadplegen. Ze geeft
een beeld van wat de risicoanalyse inhoudt en waaraan
beheerders van liften zich mogen verwachten bij
moderniseringswerken.
13

Schakel tussen wet en praktijk
voor werken op hoogte
De statistieken laten er geen twijfel over bestaan: vallen
vanop hoogte blijft een van de belangrijkste oorzaken
van ernstige arbeidsongevallen. Alleen een nauwgezette
opvolging van de juiste procedures en een correct
gebruik van de beschermingsmiddelen kunnen de risico’s
verminderen.
Van dakbedekkers tot schoorsteenvegers
In Nederland zijn meer dan de helft van de ongevallen in
de bouw het gevolg van ‘vallen en struikelen’. “Voor België
zijn gedetailleerde gegevens moeilijk te vinden. Maar dat
ook hier jaarlijks tientallen werknemers zich door een val
lelijk bezeren, staat vast”, vertelt Steven Dierckx, Training
Manager bij Vinçotte Academy. “Positief is wel dat de afgelopen
jaren werken op hoogte veiliger is geworden. Er
zijn recent tal van maatregelen genomen om ongelukken
zoveel mogelijk te voorkomen. Belangrijk, want heel wat
beroepsgroepen werken op hoogte: dakdekkers, glazenwassers,
schoorsteenvegers, bouwvakkers, …”
Gebruik van ladders en steigers
Een mijlpaal is het Koninklijk Besluit van 31 augustus
2005 dat tegemoetkomt aan een Europese richtlijn. Dit
KB legt een aantal belangrijke bepalingen vast voor het
gebruik van ladders en steigers. “Zo is men onder meer
verplicht om, op basis van een risicoanalyse, steeds de
gepaste arbeids- en beschermingsmiddelen te gebruiken
om werken op hoogte veilig uit te voeren”, zegt Steven
Dierckx. “Het KB handelt uitsluitend over ladders, steigers
en touwtechnieken. Voor het veilig bedienen van hoogwerkers,
beweegbare hangstellingen en opgehangen werkbakken
aan kranen zijn het Algemeen Reglement voor
Arbeidsbescherming (ARAB) en de Codex van toepassing.
Daarin zijn specifieke veiligheidsinstructies opgenomen.”
Opleidingen op maat
Vinçotte helpt mee de wettelijke bepalingen te vertalen
naar de praktijk. Steven Dierckx: “Dat doen we door in
samenspraak met de klanten opleidingen uit te werken en
hen te adviseren. Vooral bij mobiele arbeidsmiddelen, zoals
hoogwerkers, en bij de deskundige opbouw van steigers, is
degelijk opgeleid personeel een must. Maar ook de gebruikers
van ladders moeten goed weten waaraan ze beginnen.
Wij kunnen ieder van hen een specifiek lessenpakket aanbieden.
Wat staat er in de wetgeving, hoe moeten ze die
bepalingen in de praktijk toepassen, wat kan en wat kan
niet Al deze aspecten komen aan bod. Voor klanten met
een specifiek probleem werken we een opleiding op maat
uit. Die geeft hen een zo kant-en-klaar mogelijk antwoord
op hun vraag. Ook voor advies kunnen klanten een beroep
doen op Vinçotte.”
Dit artikel is verschenen in het e-zine van november 2011.
Voor meer informatie over opleidingen rond
veilig werken op hoogte:
Vinçotte Academy
Steven Dierckx
Training Manager
+32 (0)474 28 17 28
sdierckx@vincotte.be
Bekijk gratis video over veilig werken op hoogte
Het Britse Health and Safety Executive (HSE) stelt op
zijn website (http://www.hse.gov.uk/falls/video) gratis
een video beschikbaar met aanbevelingen om veilig
op hoogte te werken. De video begint met het benadrukken
van een goede risicobeheersing bij werken
op hoogte. Na deze situering worden volgende onderwerpen
belicht: plannen, vermijden, werkmaterieel,
opleiding, inspecteren en superviseren. Op het einde
van de video wordt de boodschap nog eens kernachtig
samengevat: “Take a moment, not a fall!”.
De video downloaden kan via volgende link:
www.hse.gov.uk/falls/video/downloadfalls.htm
In het Verenigd Koninkrijk is vallen vanop hoogte de
belangrijkste oorzaak van dodelijke arbeidsongevallen.
Omdat het vaak om ongewone, niet-routinewerkzaamheden
gaat, wordt het gevaar verkeerd ingeschat door
werknemers en hun bazen. Daar komt nog bij dat 60%
van de verwondingen opgelopen wordt bij vallen van
lager dan hoofdhoogte.
14

Nieuwe dienst:
ijken van manometers
De dienst Kalibratie van Vinçotte biedt sinds kort zijn
knowhow aan ondernemingen en particulieren aan. De
klanten kunnen hun manometers (laten) afgeven in de
vestiging van het Parc Créalys (Gembloux) of dichterbij in
een Kiala Punt, overal in België.
Diverse toepassingen
De metrologen van de dienst Kalibratie van Vinçotte
kunnen opdrachten uitvoeren in een brede waaier van
domeinen: farmaceutische industrie, emissies, laboratoria,
voedings middelenindustrie, verwarming en onderhoud,
airconditioning, ventilatie, koelindustrie, LPG-installaties,
vaste meettechnieken, gastransport, …
IJkmethodes
Twee ijkmethodes worden voorgesteld:
• de ene is bestemd voor manometers gaande van -1 tot
100 bar. Deze methode maakt gebruik van droge perslucht
als fluïdum;
• de andere is bestemd voor manometers gaande van
100 tot 1 000 bar. Deze methode maakt gebruik van olie
(hydraulische pomp).
Snelheid en…
De service, die 365 dagen per jaar wordt aangeboden,
verloopt snel: “Een manometer ijken aan een meetbereik
duurt door de band tussen 25 en 35 minuten, verslag
inbegrepen”, legt Michaël Vergnon, Calibration Manager bij
Vinçotte, uit. “De manometer komt aan bij Vinçotte, wordt
geregistreerd, geijkt en binnen ten hoogste een week
teruggestuurd naar de eigenaar ervan. Het toestel blijft dus
niet lang ongebruikt.”
… nabijheid
De metrologen van Vinçotte bieden hun klanten ook de
mogelijkheid hun manometers dicht bij huis af te geven
en op te halen. Dankzij een partnership met Kiala, dat over
meer dan 500 verzendings- en afhaalpunten in België
beschikt, kan de klant zijn manometer in zijn buurt afgeven.
Een tweede mogelijkheid: de klant brengt (via een besteldienst)
zijn manometer(s) naar Vinçotte, Parc Scientifique
Créalys, rue Phocas Lejeune 11, 5032 Les Isnes (Gembloux).
Voor meer informatie over
de dienst Kalibratie:
Vinçotte
Michaël Vergnon
Calibration Manager
+32 (0)81 43 27 52
calibration@vincotte.be
Ja, ik schrijf mij in voor Vinçotte E-zine
Wilt u verder op de hoogte blijven van
nieuwe wetgeving en ontwikkelingen
binnen de thema’s veiligheid, kwaliteit en
milieu
Mail dan “Inschrijving e-zine” naar
communication@vincotte.be en vermeld
in welke taal u het e-zine wilt ontvangen:
Nederlands of Frans. Het e-zine verschijnt
maandelijks, behalve in juli en augustus.
15

YOUR REPUTATION IS MINE.
CAN YOUR
REPUTATION
BECOME OUR
RESPONSIBILITY
Wij dragen bij aan uw reputatie op het vlak van veiligheid
en duurzaamheid in de vastgoedsector.
Vinçotte is uw strategische partner van projectfase tot
beheer van uw vastgoed. Wij zetten onze dienstverlening
en technische expertise in om u te begeleiden bij aankoop,
bouw, verbouwing en beheer.
Onze expertise en uw reputatie zijn de perfecte bouwstenen
voor een duurzaam vastgoedproject. Contacteer
ons via:
Vinçotte in de Real Estate
WWW.VINCOTTE.BE
info@vincotte.be