x - Historici.nl
x - Historici.nl
x - Historici.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
**&i"<br />
Litt ..-__ L. AWLIU<br />
____Mo<br />
._.__.<br />
_.__.<br />
__.__<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
I<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
JAARGANG 1936<br />
JAARBERICHT A<br />
FASCISTISCHE EN<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
,Y<br />
X<br />
X<br />
X<br />
NATIONAAL-SOCIALISTISCHE<br />
ORGANISATIES<br />
GEHEIM<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
x ,<br />
X<br />
x<br />
--<br />
A<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
JAARBERICHT A.<br />
1936<br />
paardstuk<br />
INHOUD<br />
Fascistische - en Nationaal Socialistische<br />
Organisaties (Overzicht],<br />
Nationoal Socialistische Beweging<br />
(N.S.B.) Ir. W.&. Mussert ..........<br />
d Bladz<br />
Nationaal Socialistische Nederlandsche<br />
sbcidors Partij (N..S,N.B.P.).<br />
C.J.A. Krugt,. .......................<br />
Nationaal Socialistische Nederlandsche<br />
xbeiders Partij (N.A.C.I.).<br />
H. ven Waveren ...................<br />
Ned er lan ds c h Vo 1 k s f as c i sme "Zwart<br />
Front", xrnold Meyer. ...........3~..<br />
.. .'i c r<br />
Verbond van Dictsch Nationaal Soildaristen<br />
(VerdinOso)................<br />
Nederlandsche Nationaal Socialistische<br />
Partij (N.N.S.P.). .<br />
C.H.A, v.d.. Mi*jle.. ........ .*r.D..C<br />
Ntttlona<strong>nl</strong> Socialistische Partij<br />
(1J.S.P. ) A. de Joode (v..'Taterlnnd):, .-<br />
Nationn<strong>nl</strong> Socialistische Nederlandsche<br />
Arbeiders Partij (N.S.N.A.P.)<br />
Dr. ZL&idder van Rappnrd........,,<br />
Verbond vm Vrienden van Duitschland<br />
(V.V.D.) ..........................<br />
-0-0-0-0-0-0-0-
JAARBERICHT<br />
&<br />
-<br />
Februari 1936.<br />
-<br />
FASCISTISCHE - en NATIONAAL-SOCIALISTISCHE ORGANISATIES.<br />
A. OVERZICHT van. de thans (Februari 1936) in Nederland bestaande<br />
f asc i s ti s c he- en nat i onaal-social is tische a;rgeinisaties.<br />
1. de NATIONAAL-SOCIALISTISCHE BEWEGING (N.S.B.) .<br />
Leider : Ir. R.A.Mussert<br />
Orgaan: Volk en Vaderland<br />
Hoofdkwartier: Oude Gracht 354 te Utrecht.<br />
2. het NATIONAAL ilRBEIDS GENOOTSCHAP (N.A.G.)<br />
Leider: H.K.<br />
Tusenius te IJmuiden.<br />
-.<br />
3, de ~\~ATIQJLL SOCI~CTLS€!.HE NEDWLILNDCCHE BEEIDERS PUTIJ<br />
(N.S.N.A.P.).<br />
Leider: c. J.f,.Kruyt<br />
Orgaan: ttDe Nederlandsche Nationaal Socialist".<br />
Hoofdkantoor: Spaarne 21 te Haarlem.<br />
4. de NkTïOPJkkL SOCI4LISTISCHE NEDZRLLSJDSCHE LRBEIDERS PARTIJ<br />
(N.A.C.I.<br />
1 . '<br />
Leider: Hermanus van Waveren<br />
Orgaan: "De Germaan".<br />
Secretariaat: Kerkstraat 110 te Amsterdam.<br />
5 . het NEDERLdTDSCH BOLKSF;,SCISME 'ZVJi&T FRONT'<br />
Leider: Arnold EleiJer<br />
Orgaan: "Zwart Front".<br />
Hoofdkwartier: Gcmullehoekenaeg 268 te Oisterwi jk,
-2w.<br />
69. het VERBOND ViJ DIETSCH NATIONAAL SOLIDARISTEN<br />
Leider!. Joris van Severen te St.., blichiels bij Brugge.<br />
Orgaan: "Hier Dinaso".<br />
Secretariaat in Rijks-Nederland:. Kerks'traat 219 te Amsterdamy<br />
7. de NEDERL-4JïDSCHE NATIONAAI, SQCIALISTISCHh: PARTIJ (U-.w.,P,. )<br />
Leider: Dr. C..H.A.v..d.Ifi<br />
jle<br />
Orgaan: "De Controleurvt.<br />
Secretariaat: Frans van E-ierisstraat 97, te Arristerdam.<br />
8, de NATIOTI.AAL-SOCIALISTISCHE PARTIJ (N.S.P. )<br />
Leider: Albert de Joode (alias: A. v.. Waterland)<br />
Orgoan: 'De Rat ionaaï Social is t pt<br />
Bureau: Spuistraat 268 I te Amsterdam.<br />
9, de NATIOfJdiL SOCIALISTISCRE TTEDERLAIJDSCHE ARBEIDERS PARTIJ<br />
(NaS.N.A.P. 1.<br />
Leider: Dr. Ernst Rjdder van Rappard<br />
Orgaan: "De Nationaal Social-ist".<br />
Kantoor: van Goghstraut 43 te Arnhem.<br />
10. het VERBOND Ví&J VRIEXDEN VAN DUITSCHLQJD<br />
Secretarieut: Joh. TIep-g,<br />
Lmge Brinkweg 74 te Soest.
I<br />
SOCIALISTISCHE BEVmGING (N.S.B.) .<br />
-3-<br />
I<br />
I<br />
I<br />
idgcmeen Leider: Ir. A.A.Mussort te Utrecht<br />
Algemeen Secretaris: C.van Gcelksrkcn te Utrecht<br />
Hoofdkwartier: Oude Gracht 354 te Utrecht<br />
Dit hoofdkwartier zal binnenkort worden overgebracht naar een<br />
groot pand aan de Maliebaan.<br />
Orgaan: het weekblad: Wolk en Vaderlandtf, onder hoofd-redactie<br />
van ILr. S.X. van Luntcren, redacteuren: G. Kettman Jr. en<br />
Kr. H. Eeydon.<br />
- -.<br />
In meerderc gewesten worden daarnaast nog z.g. kringblaadjes<br />
uitgegeven. Zoo verschijnt te dnsterdam:"De Daadr*,voor den<br />
Haag en omgeving: "Alarmt7, voor lilkmaar en omgeving: "De Stri dl1<br />
voor GeldErland e n m s e l : "De Oran jepost", voor Kennemer -4- and:<br />
"De Victoriett, voor Haarlem:. "De Bundelaar", voor het Gooi:<br />
"Zwart-Rood9', voor Utrecht: LoodsfT, voor Rotterdam en omstreken:<br />
ttSchÖÖn Schipt9, en voor-limburg en Brabant: "Hou Zee!".<br />
In aansluiting op hetgeen wrd vermeld in het jaarbericht<br />
1935 A en in het Overzicht Mo.4 van 1935, hoofdstuk I11 kan warden<br />
gemeld, dot volgens een zeer recente uitlating (Februari<br />
1936) van dcn Leider Ir. Nussert het aantal leden thans zou bedragen:<br />
54Q00, waarbij hij 'tevens de opmerking maakt dat er<br />
nog vden in de beweging als lid zijn opgenomen,. die er niet in<br />
thuis hooren en wel spoedig zullen verdwijnen.<br />
De algeneene indruk is, dat de beweging in de grootc steden<br />
in ledental en invloed cf'nernende is, doch op het plattelmd geleidelijk<br />
nog toeneent. Uit verscheidene berichten afkomstig uit<br />
de grootc- steden is voorts op tc merken, dEt het gehalte vcn de<br />
leden in die steden belangrijk dalende is. Vierden vroeger de<br />
groote ver6aderingen voor het reerendeel door personen uit den<br />
gegocden atand en den middenstand bezocht, thans bestaat het<br />
meerendeel uit lagere standen, zelfs voor een deel behoorende<br />
tot dat gedeelte van het volk, dat gewoo<strong>nl</strong>ljk bij straatrelle*<br />
Ges e.d. aan de oppervlakte komt.<br />
In het vorig jaarbericht werd er reeds'opgemezen, dat het in<br />
1934 noodig was een zuiveringsproces onder de leden te houden<br />
en dat begin 1935 nog eens door den Leider werd aangedrongen bij<br />
het aannemen van nieuwe leden de noodige omzichtigheid te betrachten.<br />
In den loop van 1935 is wel gebleken, dat deze maatregelen<br />
allerminst afdoende zijn geweest. In Volk en Vaderland"<br />
van 14 Dccernbcr 1935 verscheen een bckendrnaking van den Leider,<br />
waarin gcwezcn wurd op de noodzakelijkheid om de beweglng opnieuw<br />
te zuiveren van de vele personen, die daarin niet behooren<br />
en tevens om dc grootstc voorzichtigheid te betrachten bij het<br />
toelatcn van nieuwe leden.<br />
Uit tal van berichten blijkt, dat de inwendige toestand in<br />
de bewepirig allerninst rooskleurig is en overal ontevredenheid<br />
heerscht over het optreden van hooge en lage, f'unctionnarissen,<br />
gepaard met oneenigheden tusschen de tallooze functionnarissen<br />
onderling.<br />
Bij de bona-fide ledcn uit meer intellectueele kringen bestaat<br />
ontevredenhcid, dat herhualdcïi jk onbekwame en minder geschikte<br />
personcn door de leiding naar vorcn worden geschoven in<br />
hoogcre functies, on te veel die pcrsonsn naar de oogcn wcrdt<br />
gczien die grootc bedragen storten als contributie of andere<br />
bijdragen.
-4-<br />
bijdragen, Voorts kunnen velcn zich niet vereenigen met de dikwijls<br />
ongepaste en de grenzen van behoorlijkheid overschrijdende<br />
toon in '+Volk en Vaderland", anderen weer niet met het door<br />
Ir. Mussert ingenomen standpunt ten opzichte van het Italitx2cs2h-<br />
Abessijnsch geschil, waarbij Ir. hlussert zich achter hfussoïï,r,i<br />
stelt, en de deelneming van Nederland aan het optreden van den<br />
Volkenbond en dezen Bond zelf, scherp veroordeelt,<br />
Aan denanderenkant is er een sterke, meer revolutionnairc<br />
strooming, onder die leden, die in hun hart niet gclooven, dat<br />
Ir. Mussert zal slagen, indien hij den legalen weg blijft volgen,<br />
en aandringen op scherper actio, en voorstanders zijn van<br />
het verwekken van rcllstjes e.d. Min of meer parallel hier aLin<br />
loopt een vrij sterke anti-semitische strooming, waarschij<strong>nl</strong>ijk<br />
min of meer geïnspireerd door Dui schen invloed.<br />
Een sterke oppositie ontwikkel h zich voorts, tegen den per-<br />
soon van F.E.Farwerck, het hoofd van de afdeellng I11 (Prop&-<br />
ganda) van het Hoofdkwartier, die vanaf' de oprichting der beweging<br />
het vertrouwen had van Mussert en grooten invloed uitoefende<br />
op de beweging. hlen verwijt hem vroeger een invloedrijke<br />
positie te hebben bekleed in de Vrijmetselarij, en daar nog<br />
niet geheel vrij van te staan. Voorts wordt hij meermalen gekwalificeerd<br />
als een gevaarlijk intrigant en iemand die door<br />
zijn scherpe contrôle op alle door de beweging gepubliceerde<br />
schrifturen, de beweging veel schade zou hebben toegebracht.<br />
Ir, Mussert heeft hem langen tijd de hand boven het hoofd gehouden,<br />
maar ten slotte schijnt hij aan den uit de beweging gekomen<br />
aandrang te hebben toegegeven.<br />
Eerst vertrok Farwerck in December 1935 met eenige maanden<br />
verlof wegens ziekte naar het buite<strong>nl</strong>and en o<strong>nl</strong>angs Februari<br />
1936 werd bericht, dat hij is ontheven van zijn functie als<br />
hoofd der afdscling Propaganda en gGplaatst aan het hoofd van<br />
afdeeling I (organisatie en statistiek) ter vervanging van<br />
B-Erkelenc.<br />
Als hoofd van de afdeeling Propaganda is thans geplaatst<br />
C,van Geelkerken. Het is nog niet bekend of deze zijn functies<br />
als algemeen secretaris en voorzitter van desiMationalen Jeugd<br />
Storm, naast deze belangrijke functie zal blijven waarnemen.<br />
Is dit zoo, dan is dit een bevestiging van de meermalen geuite<br />
bewering dat de beweging lijdende is aan een ernstig tekort aan<br />
bekwame en hoogstaande personen.<br />
Een aa<strong>nl</strong>eiding tot tal van moeilijkheden in de beweging, die<br />
zich vooral in de grootere plaatsen openbaart, is, vermoedelijk<br />
ook de overdadigheid, waarmede de beweging is voorzien van lagerefunctionnarissen,<br />
en daarbij, hoewel van minder belang de<br />
overmaat van administratieve rompslomp, waarmede die function-<br />
narissen door de leiding zijn belast, min of neer als een gevolg<br />
van de behoeftcn om zooveel mogelijk leden daadwerkelijk<br />
aan de actie van de beweging te doen deelnemen. Met zekeren<br />
trots vcrklatirde Ir. Mussert op oen o<strong>nl</strong>angs te Rotterdam gehou-<br />
den besloten vergadering, dat de beweging in het geheele land<br />
7000 f'unctionnar3sscn had verdeeld over 500 groepen.<br />
- -<br />
Het<br />
-
-5-<br />
,<br />
I<br />
i<br />
I<br />
Het behoeft geen betoop, dat het naast elkaar werken van een<br />
dergelijk groot aantal f'unctionnarissen in een beweging op fas-<br />
CistiSchen grondslag, meer dan in elke andere organisatie, aa<strong>nl</strong>eiding<br />
geeft tot onderlinge strubbelingen en niet in mindere<br />
mate tot nachtsnisbruik, eigen-gereidheid en baasspeìeri j in<br />
eigen kring. Dit wordt zeer zeker in de hand gewerkt, door het<br />
feit, dat de leider der hewcging Ir. líussert geen krachtige figuur<br />
is cn zich in werkelijkheid meer: leider, dan dictator<br />
voelt.<br />
Een bewijs voor het feit, dat van dc; leiding weinig kracht<br />
uitgaat en de Leiding gccn contrôle hoeft over de leden, is, dat<br />
zij niet sppathiek ôtaht tegknover acties als die tegen de film<br />
Yerrnésse I16roiqucqq, naar toch niet in staat is dergelijke acties<br />
te beletten.<br />
Een feit is, dat voortdurend en biJna overal In den lande<br />
strubbelingen en onecnigheden ontstaan, ledcn worden geroyeerd<br />
en anderen vcrontnaardigd de N.S.B. verlaten. Het aantal geschillen<br />
is gaandeweg zoo poot, dat noch de daarvooringestelde Raad<br />
v. Disciplinc noch het hoofdkwartier zelf daartegen schijnt opgewassen.<br />
Mecr nwr dc oppervlakte kwamen ernstige geschillen<br />
te Amsterdam, dcn Haag, Schicbrock, unhem, Apeldoorn en Drentc,<br />
en in het bijzonder dc actie van den oud-gewestelijk leider<br />
K.H. Tusenius te IJmuiden,welke ten slotte leidde tot diens<br />
royement. De door deze ondernomen poging een nieuwe oppositiobeweging<br />
op touw te zetten, zal afzonderlijk morden behandeld.<br />
(zie Nationaal Arbeids Genootschap, blz. 16 ) ,<br />
Een ernstige grief bij vslc-n is ook, dat de algemeene secretaris<br />
van Geelkerken gebruik maakt van particuliere spionnen,<br />
om op de hoogte te blijven van hetgeen in de belangrijkste centra<br />
voorvalt. Bekend is dat hij o.a. tot in October 1935 gebruik<br />
maakte van de diensten van den z.g. Blankinski (George Blank)<br />
die ten slotte als ongewenschte vreemdeling genoodzaakt werd het<br />
land te verlaten. Er schijnt nog steeds een ~.g.~~GeheIme Dienst"<br />
werkzaam te zijn.<br />
Berichten kwamen binnen, dat ook de f'inanciecletoestand van<br />
de N.S.B. minder rooskleurig is dan te voren. Vooropstellende,<br />
dat de geheele actie wel zal gevoerd worden uit van de leden en<br />
sympathiseerenden binnenkomendc bijdragen aan contributiën en<br />
giften, behoeft het, ook geict op denverminderendenaanhang onder<br />
dc beter gesitueerden, peen verwondering te baren, dat op den<br />
duur dc inkomsten afnemen, nu het leden-aantal nagenoeg niet<br />
meer toeneemt en dat het bezwaarlijk wordt het geheele dure apparaat<br />
op dezen voet in stand te houdm. Het schijnt, dat in<br />
meerdere plaatsen bezuiniging is gelast, welke uiteraard niet<br />
ten koste mag komen van de propaganda.<br />
Als vaststaande mag wel worden aangenomen, dat Ir. Mussert<br />
voornemens is den legalen weg te blijven volgen en nog steeds<br />
denkt langs dien weg, dus langs het parlement te komen tot de<br />
vestiginc van den nationaal-socialistischen staat in Nederland.<br />
In dit verband verdient te worden vermeld, dat v. Geelkerken<br />
op ecn vergadering te Heerlen op 27 Januari 1936 mededeelde,<br />
dat hij verwacht, dat de T.C.B. in 1937 bij de verkiezingen<br />
voor cìc Tweede l
Omtreht de vele nevenorganisaties van de N.S.B.<br />
volgende ap te merkenr<br />
valt het<br />
a, PVElZiAFDEELING ( W. A . )<br />
I<br />
In verband met het feit, dat begin December 1935 door de<br />
Regeering een wetsontwerp werd ingediend gericht tegen het bestaan<br />
van z.g. weerkorpsen, werd door den Alg.Leider bepaald,<br />
dat met ingang van 31 December 1935 de Weerafdeelinq, de Res=*<br />
ye Weerafdeeling .en het Motorkorm Zoudsn worden opgeheven en<br />
de leden dezer korpsen met ingang van 1 Januari 1936 van hun<br />
W.A. gelofte zouden z2 jn ontheven en administratief weder zullen<br />
worden opgenomen in de politieke organisatie.<br />
De opheffing had met de noodige plechtigheid plaats in een<br />
besloten bijeenkomst in de ttApollo-halT te Amsterdam op 26 December<br />
na afloop van den door de N.S.B. ge0rganiseerden"kerstrnarsch7<br />
.<br />
In de bij deze gelegenheid door den gewestelijken commiesaris<br />
van gewest X van der Weide pamens dcn door ziekte verhinderde<strong>nl</strong>eider<br />
uitgesproken rede, deelde deze mede,dat Ir. iiiussert<br />
na herhaald aandringen toegestemd had, dat bij wijze van gunst<br />
aan de meest toegewijde leden en in het bijzonder aan de oudleden<br />
der W.A. dc- gelegenheid zou worden gegeven zich door een<br />
andere dan de gewone gelofte persoo<strong>nl</strong>ijk aan den Leider te binden.<br />
Deze bijzondere gelofte die daarop door honderden aanmezigen<br />
werd afgelegd, luidt:<br />
"Ik zweer mijn Volk, mijn Land, mijn Koningin steeds te die-<br />
Wen. Ik zweer trouw en gehoorzaamheid aan de Nationaal-Socia-<br />
"listische Beweging en haar leider Ir, BIusscrt, Hem zal ik<br />
nctceds naar eer E;n geweten en met inspanning van al mijn<br />
nkrachten bijstaan in den door hem begonnen strijd."<br />
Naast deze bijzondere gelofte blijft de gewone gelofte (van<br />
trouw en gehoorzaamheid aan de leiding) gehandhaafd bij aanneming<br />
van voorloopige leden der N.S.B. tot definitief lid.<br />
Zooals nader zal worden behandeld onder Gilde der Voortrekkers",<br />
zijn de weermannen bestemd om ver te gaan in deze<br />
organisatie,<br />
b. de NEDXRLANDSCH NATIONAAL SOCIALISTISCHE UITGEVERIJ (NENASU),<br />
gevestigd te Utrecht, Oude Gracht 194.<br />
Directeur is pi, van Houten,<br />
Door deze uitgeverij worden uitgegeven:<br />
1. het orgaan van de N.S.B.: Wolk en Vaderland", onder hoofdredactie<br />
van Bir. S.A. van Lunteren, redacteuren zijn<br />
G.Kettmann Jr. en hlr. H. Reydon.<br />
Ondanks de zeer krachtig gevoerde propaganda is het.niet gelukt<br />
de oplage op.te voeren tot 100.000 per week, zooals het<br />
plan was. De oplage zal nu vermoedelijk ongevee-r 80.000 zijn.<br />
Zooals bekend is liet de toon van de in dit/geplaatste artikelen<br />
dikwijls zeer te wenschen over en leidde dit ten slotte<br />
in 1935 tot het instellen van een vervolging tegen de verantwoordelijke<br />
redacteuren, gepaard met in beslagneming der persen.<br />
.-<br />
/ orgaan<br />
28 het maandblad NIXJW NZDERLAND, maandblad voor economie,<br />
staatkunde en cultuur, Dit blad stond in 1935 onder redactie<br />
van den bekcnden Dr. Emile Verviers te Bisterwijk, een der ecrste<br />
voorvechters van het fascisme in Nederland en in 1923 oprichter
- 7-<br />
richter en leider van het Verbond van Actuelisten. In den loop<br />
van 1935 kwamen in dit blad meerdere artikelen voor, waarin op<br />
verachtelijke wijze aanvallen werden gedaan tegen Z.E, Míníster<br />
Colijn, artikelen, die de N.S.Bi zeer zeker' meer kwaad dan goed<br />
zufien hebben gedaan. Blijkbaar is dit dobr de N.S.B. leiding<br />
begrepen, althans ingaande 1 Januari 1936 werd de mdactie uitgebreid<br />
met twee leden: Dr, R. van Genechten (secretaris) en<br />
terwijl uit het Maart-nummer 193+ aiijkt dat thana<br />
geheel uit<br />
lijk zal dit wel in<br />
+<br />
de redactie is verdwenen, Faarachijverband<br />
staan met het feit, dat een van de<br />
ergerlijkste,tegen Dr.Coli n eerichte,artikelen o<strong>nl</strong>angs als afzonderlijke<br />
brochure on er den tite1:Wolijns DoodendanSM<br />
(als eerste van een serie van 6 uit te geven vlugschriften)<br />
werd uitgegeven, door een uitgeverscomité "De gemuilkorfde eend"<br />
en in 10,000 exemplaren hier te lande verspreid, Deze brochure<br />
is in België gedrukt.<br />
3, "Het Arbeidsfront", 14 daagsch strijdblisd voor de M.S.B.,<br />
waasvan het eerste numner verscheen op 15 Juli 1935, onder redactie<br />
van H.J. Woudenberg te IJmuiden. (Zie verder onder<br />
"Arbeidszaken, sub, - e)<br />
4, het maandblad "Boerenstrijd" orgaan van den Dienst voor<br />
Agrarische Politiek. (zie sub. - d)<br />
5, tal van brochures, vlugschriften en pamfletten, betrekking<br />
hebbende op de beweging en het fascisme in het algemeen,<br />
C I<br />
a ql<br />
de NDWAIJDSCH NAT'T'TTAAL SOCIALISTISCHE STUDENTENFEDERATIE.<br />
(N,N,S,S* 1<br />
In het Overzicht No. 4. van 1935 werd reeds vermeld, dat<br />
deze organisatie niet aan de verwachtingen voldoet, In denïoop<br />
van 1955 vtrd de uit6;ave van het orgaan "De Wtg" gestaakt en<br />
de af'deeling Utrecht uit gebrek aan belangstelling opgeheven.<br />
Met Februari 1936 vcrscheen het eerste nummer van het maandblad<br />
*tCLAUVlA.ERTr' orgaan van de Rotterdamsche afdeeling van de N.N.S.S.<br />
Redactie-adres: 's-Gravcndijkwal 116 te Rotterdam..<br />
de DIBJCT VAN AGRARISCHE: POLITIEK,<br />
is een onderdeel van de afdeeling 3 (Propaganda) van het Hoofdkwartier<br />
en pvestipd: Oranje Nassaulaan 15 te Amsterdam.<br />
Leider is l~31.J. van Houten.<br />
Orgaan: vtEoerer~stri ;id".<br />
Niettegenstaande vele plattelanders tot de N.S.B. zijn toegetreden,<br />
is het dit bureau nog niet gelukt om invloed uit te<br />
oefenen op de actie van een der bestaande boerenbonden. Bekend<br />
is dat de in het noordcn van het land bestaande boeren-organisatie<br />
ffLtlndboutv en llaatschuppi j:, ,welke neutraal heet, door sprekers<br />
van de N.C.B. OF vergaderingen wordt aanbevolen. Men meent<br />
van N.S.R. zijde, hocwel niet geheel instemmende niet de door<br />
deze organisatie aangcnomen doelstelling toch door deze vereeniging<br />
beter propaganda te kunnen maken onder de bocren, vooral<br />
in verband met de a.s. verkiezingen voor de Tweede Kamer.<br />
Ook heeft dc- N.S.B. tot nu tot. gcm succes gehad in haar popingcn<br />
invloed te krijgen op dc<strong>nl</strong>andbouw specialist, Ir. M.D.Di jt<br />
(@Eb.. 21-5-1893 te Texel), tc Haarlem leider van de nieuwe<br />
boeren<br />
-
-8-<br />
boeren-organisatie Waatschappelijk Herstel" en hoofdredacteur<br />
van blad "Land en Volktt, die gezegd wordt wel nationaal-socialist<br />
te zijn, doch zijn actie onder de boeren buiten de politiek<br />
te willen houden,<br />
e, de urdecling ttARBEIDSZAKEN 1)<br />
vormt thans dc af'deeling 4 van hat hoofdkwartier, ook gevestigd:<br />
Oranje Nassaulaan 15 te Amsterdam.<br />
Leider: II.J.Woudenberg te IJmuidsn.<br />
Orgaan: ttHet Arbeidsfront".<br />
Het doel is: *Alle Nederlandsche arbeiderg, alle werkers van<br />
hand en hoofd, allen, die een dagelijksche taak verrichten in<br />
dienst van de volksgemeenschap, te vereenigen in een nationaal<br />
tlArbeldsf'ronttT, tot vormen van een maarli jk socialen Nederlandschen<br />
staat, waarin de jongeren zullen leeren, de ouderen onbezorqd<br />
zullen rusten en alle overigen zullen hebben het recht<br />
op arbeid.<br />
PropaEandisten onder de arbeiders zijn: G.Stet te IJmuidsn,<br />
en Jan FTollander te Utrecht, oud-aanhanger van W.S.N.A.P.<br />
van Haiphton en Schouten (Dezem-groep) .<br />
De aí'äeeline Arbeidszaken heeft vier afdeelingen: tew.<br />
Het Arbeidsfront, Werkloosheidskassen, mbeidsbemiddeling en<br />
Sociale zorp.<br />
Van bcl8ntT is, dat het in 1935 aan de N.S.B. aelukte overwegende<br />
invloed te krijgen in de in klei 1933, door hst Verbond<br />
van Nationaal Herstel opgerichte NATIONALE WERKNE!.'IERS VEREEhTI-<br />
GING. (N.YJ.V.)<br />
Zooals bekend, trad in den eersten tijd in de N.W..V. sterk<br />
op den voorgrond de bekende en beruchte Gerrlt van Burink, lid<br />
van dengeriemteraad te Rotterdam, oud Indisch onderwijzcr en<br />
uit Indig gezet wegens het voeren van revolutionnaire propaganda,<br />
thans voorzitter ven het Z.Q. Natioriaal Anti-Bonzen Comité<br />
te Rotterdam, dat nog steeds min of meer als een afdeeling vm<br />
de N.W.V. is te beschouwen. De N.3i.V. heeft zich ondanks de<br />
steun vc:n het Verbond ven Nationan1 Herstel niet kunnen ontwikke1.n<br />
en Leidde een kwijnend bestann. Hiervan heeft dk cfdeeling<br />
"Arbeidszttkc:n" vcn de N.S.B. gebruik gemaakt om op een onopv<strong>nl</strong>lende<br />
en goedkoope wijze zich meester te maken ven deze<br />
KoninkliJk goedgekeurde I__ vcreeniglng. in meerdere plaatsen zijn<br />
N.S.B. nrinhnngers tot de N.W.V. toegetreden, waarop op 23 Nov.<br />
1935 te den Haag een algemeene vergadering werd gehouden, waar<br />
ook G. vnn Dimink aanwezig was. Er werd een hoofdbestuur gekozen,<br />
bestaande uit:<br />
voorzitter: H.J . Vbudenberg, voornoemd<br />
secretaris: H.C.Keers, oud lid N.H. thans lid N.S.B.<br />
pennirigm, : Th .H.F. Stollenwerk, lid i.T.11.<br />
Ze penninw.: W.Verwaa1, lid N.S.B.<br />
commissaris: A.de Vrles ()<br />
De N.W.V. is voor de 1J.S.B. van belang, bij haar streven om<br />
contact te krijgen niet de arbeiders, waarvoor men zich zal onthouden<br />
van het dragen van insignes en ITou-zee-geroep, en voorts<br />
aïs Koninklijk goedgekeurde vereeniging van werknemers geschikt<br />
als basis voor de oprichting van werkloozenkassen, bemlddellngsbureaux<br />
voor werkzoekenden e .d .<br />
Er zijn nog geen aanv.rijzingen, die er op duiden, dat de actie<br />
van het bureau tTkrbeidszakenft hepauld succes heeft. Voorloopig<br />
worden workloozc:. N.S.13.-ers voor uitkecring van steungelden,<br />
nog vervuezen naar de Landel i jke Vereeniging tot Onderlinge
-9-<br />
lingc Verzekering tegen nadcelige gcvolgcn van Uerkloosheid en<br />
Ziektc, kortwcg: Do Ri<br />
jswi jksche kas te Rijswijk.<br />
Du bclanerijkstqbrganisatic in de IJ.S.B, waarvoor<br />
leider op 1 Juli 1935 dc regclen vastlcgdc,in een g.g*<br />
is:<br />
Statui.:t!<br />
f. de GILDS DXK VOORTRKKEZS, het uitvoerend orgaan van de co:.-<br />
portage.<br />
Volgcns genoemd Statuut moeten deze gilden, di< in i:lkc<br />
kring zijn of worden opgericht, de organisatie vormm, vmarop<br />
tenallen tijde kan worden gerekend en waarin de bcschikbart en<br />
voor het werk geschikte leden zijg vcreenigd in ecn gciist vsin<br />
kameraadschap, orde en tucht.<br />
De gilden zijn belast met de werkzaamheden op propagandistisch<br />
gebied op den openbaren weg, dus in het bijzonder met de<br />
straatcolportage van Volk en Vaderland" en voorts met de huisaan-huis<br />
colportage in moeilijke wijken en in die streken, waar<br />
straat-colportage is uitgesloten.<br />
Het gilùc kent: de gilde-leider,Rdspirant-gildclcden, gildeleden<br />
en gildeleden van vcrdienste, terwijl een gildc-raad wordt<br />
geformeerd uit de gilde-functionarissen en enkelo functionarissen<br />
van dc kringc,n. Ook vrouwen kunpen op grond vm bijzondc;rcn<br />
ijver sn standvastightid tot gildelid worden aangesteld.<br />
Om tot gildelid tc- wordt:n benoemd, dient een adspirant, lid<br />
gedurende minstcns 8 vjeken aan zekeren eischen te hebben voldaan,<br />
Blijkens aanteekcningcn op de achterzijde van dc aan de<br />
leden uit te reiken "gildekaartff zijn de voornaamste instructies:<br />
1, verbod de Vova's luide aan te prijzen.<br />
2. verbod gedurende de colportage met anderen te debatteeren.<br />
3, zich te beheerscnen wanneer door tegenstandels moeili jkhcden<br />
worden gemaakt.<br />
4. de bevelen vim de politie ten allen tijde op te volgen.<br />
5. verbod van het dragen van wapens.<br />
Bij annutel.ling tot gildelid moet de volgende gelofte wordcn<br />
afgelegd:<br />
"Ik vErklaer di! plichten v8n het gildelid tt kennen en onvoorwaardali<br />
jk te aanvaarden".<br />
"Ik beloof' mij in het merk van gildelid als een wam kameraad<br />
te zullen eedragen".<br />
Het is de bedoeling van den leider', dat het Gilde der Voortrekkers<br />
een eereplaats inneemt in de beweging. *)Gij zijt de<br />
pioniers der Gewegj.ng, die de nationaal-socialistische gedachte<br />
onder onze volksgenooten brengt".<br />
Voor de leden is een afzonderlijk distinctief ingesteld, terwijl<br />
het ook in da bedoeling Ligt' aan eik gilde een vlag uit<br />
te reiken.<br />
Leden die zich ten opzichte van het gilde en dc beweging<br />
meer dan buitengcwoon verdienstelijk hebbcn gemaakt, kunnen rz'orden<br />
bevorderd tot gji1de;leden van verdiensten .<br />
Ret distinctief' voor een gildelid is vermoedeliJk een insigne<br />
voorstcllcride: stuaride leeuw, dat voor gildeleclm van vcrùiensten:<br />
liet N.S.B. insigne,nelks tophoek omklcmd wordt door cxn<br />
v c r guld cn 1 e cuw .<br />
Voor bijzondere werkzaamheden, als het colportoeren in<br />
moeilijke buurten en het verrichtSn van assistentie-vJerk buiten<br />
d~ki-iri~;, vorderi uit het gilde Y .c. 7pSTOOTCI10EP21\J" geformeerd<br />
.
-10-<br />
meerd, Deze stootgroepen kunnen ook worden gebezigd tot opleiding<br />
van adspirant-gildeleden en het beschermen van colporteed<br />
rende gildeleden en colportageploegen tegen aanrandingen van<br />
buiten. BIj deze stootgroepen mogen nimmer vrouvren morden ingedeeld.<br />
Het gebied van elkenkring moet worden verdeeld in colportage-wi<br />
jken; in elke vri jk worden bepaalde colportage-punten aangewezen.<br />
Daarnaast besvaat een mobilisatie-systeem, hetwelk het<br />
mogerli jk moet tiaken de leden binnen dtnkortst mogeli jken tijd<br />
op bepaalde punten (in den regel woningen van leden in het bezit<br />
van telefoon) te verzamelen.<br />
Als vrijwel vaststaande kan worden aangenomen, dat de met<br />
ingang van 31 December 1935 door den leider opgeheven Weerafdeelingen<br />
en Reserve-weerafdeelingen, althans voor zoover in de verschillende<br />
kringen de Voortrekkers-gilden toen reeds waren opgericht,<br />
min of meer automatisch zijn overgegaan in deze gilden<br />
en thana in de Voortrekkersgilden mogelijk map, worden gezien<br />
een gecamoufleerde voortzetting van de weerafdeelingen. Volgens<br />
een ingekomen bericht, is het daarbij de bedoeling in deze gilden<br />
toch de vrouwen te blijven handhaven, juist om zich te kunnen<br />
beroepen op de aanwezigheid van vrouwen, indien te eenigertijd<br />
in twijfel mocht worden getrokken, of deze Voortrekkersgilden<br />
niet zouden zijn organisaties van semi-militairen aard,<br />
tegen welka: bestaan thans door de Regeering een wetsontwerp is<br />
ingediend.<br />
Dat de weeraf'deelingen,althans voor een deel thans zijn overgegaan<br />
in dr: Voortrekkersgilden, wordt bevestig8 door een bericht<br />
uit Amsterdctrn, waarin wordt gemeld, dat op de op 3 Febr.<br />
1936 aldaar gehouden vergaderingen in de Apollohal, de ordedienst<br />
in de zaal werd verricht door personen, die vroeger deel<br />
uitmaakten van de weeraf'deeling Lrtn allen als onderscheidingsteeken<br />
droegen een insigne voorstellende een vergulde leeuw,<br />
gedragen naast het gewone N.S.b. insigne.<br />
6, de RAAD VOOR KERKELIJKE AANGELEGENHEDEN.<br />
Van de oprichting van dezen raad werd het eerst melding gemaakt<br />
op den Landdag te den Haag (12 October 1935), Het hoofddoel is<br />
"het zoo spoedig mogelijk tot stand brengen van een goede verhouding<br />
tusschen de kerken en de N.S.B. opdat strijd en wrijving<br />
op godsdienstig gebied bij het vestigen van den Nationaalsocialistischen<br />
staat vermeden wordt".<br />
Dit doel moet worden bereikt.<br />
1. door het geven van advies aan de ielding en de leden der<br />
N.S.B. wanneer maatregelen worden genomen waarbij kerk en<br />
staat moeten samenwerken.<br />
2, voorlichtinp van de kerken, haar dienaren en leden over Het<br />
wezen en doel der N.S.B,<br />
De raad Is verdeeld in drie groepen, elk vRn tien belijdende<br />
personen van de drie Christelijke richtingen, t.w. de Roomsch-<br />
Katholieken, de Gereformeerden en de Nederduitsch Hervormden,<br />
ne Raad van Katholieken is van deze groepen de roerigste.<br />
Deze Raad plaatst mededeelifigon in *fەou~ee! ff propaganda weekblad<br />
voor het zuidcn en ontpopte zich min of neer tot een bureau<br />
waar grieven en mededeelingen omtrent vermeende verkeerde<br />
toestanden in de Katholieke kerk worden ingebracht en verzameld,<br />
omtrent welke grieven daarna door den Raad i<strong>nl</strong>ichtingen worden<br />
ingewonnen. Het secretariaat van dezen"Raad van Katholieken" 1s<br />
gevestigd: S.V. Würtemberglaan 9 te Eindhoven .<br />
In<br />
-
-11-<br />
In den Raad van Katholieken treden op den voorgrond, de gewestelijke<br />
leider -.---- J.J.Bodd6 ts Eindhoven en een N.S.B.-propagandist<br />
G.F.VLekke te Haarlem, in den Raad van Gereformeerden<br />
treedt op den vcorgrond: -----c---<br />
E,J, Roskam te Amsterdam.<br />
h.<br />
I:,<br />
de INDISCHE ---.- 3AA3r -<br />
Als Algemeen Organiaatie-Leider voor Indische aangelegenheden<br />
der N.S*B. fungeert: J,.Hogewind te Hilversum, tot voor<br />
kort tevens Inspecteur der Weerafdeeling.<br />
Ten einde den Alg. Leider en den Alg.Org.-Leider Indië van<br />
advies te dienen in Indische aangelegenheden is In December<br />
1934 opgericht een: INDISCHE RAAD. Voorzitter van dezen raad<br />
is: Vf. van Braam te Zeist, als leden zijn bekend; P.E.Winkler<br />
te Amsterdam, hlr. -- L.E. van Leeuwen Boomkamp te Amsterdam,<br />
J.H. Nieuwenhuys en Dr- Ir, N.J,M, -- Faverne te den Haag.<br />
De opvattingen der N.SnB. ter opzichte van Indië zijn in<br />
het kort als volgt saxen te vat$en:<br />
Niet zal worden geduld, dat zich in Indië een specifiek<br />
Indische Z;,S.B: zal ontwikkelen. Ce strijd van de N.S.B. zal<br />
uitsluitend worden gevoerd in Nederland,en in Indië zal de beweging<br />
zich moeten stellen achter de Regeering. In principe<br />
heeft de N.S.B. in Indië dus slechts 6th taak, n,l. de strijd<br />
in Nederland te steunen in moreelen en materieelen zin, en zij<br />
moet dit doen door:<br />
1, verbreiding van de fascistische gedachte onder de Groot-Nederlanders<br />
in Indië! zoodanig, dat onderlinge denigreerende<br />
bestrijding wordt voorkomen,<br />
2. verleenen van een zoo groot mogelijken financieelen steun<br />
aan de N,S,BY in Nederland.<br />
3. geven van voorlichting aan de leiding in Nederland ten aanzien<br />
van Indische toestanden en verhoudinges,<br />
4. voorbereiden ven dc opneming van thuisvarenden in de gelederen<br />
van de N.S.B. in Nederland,<br />
Blijkens couranten-berichten zullen J. Hogewind en Ds.<br />
G. van Duyl zich in 1936 voor eenigc maanden naar Ned. Indië<br />
begeven voor propaganda en nadere bespreking met de Indische<br />
leiders .<br />
de NATIONALE JEUGD-STORM. (N.J.S.)<br />
In het vorige jaarbericht werd reeds aangegeven, dat de<br />
N.S.B. het doet voorkomen, alsof deze Jeugd-storm geheel vrij<br />
en onafhankelijk staat van de beweging. In verband hiermede,<br />
mas dan ook uitdrukkelijk bepaald, dat het den leden verboden<br />
is deel te nemen aan politieke vergaderingen en demonstraties,<br />
terwijl ook deze onder geen voorwaarde mogen morden toegelaten<br />
tot de kringhuizen eed. der N,S,B,<br />
Het feit echter, dat de alg. secretaris van de N,S.B.<br />
C. van Geelkerken, leider was van de N.J.S., terwijl voorts<br />
het overgroote deel der troepleiders en andere functionnarissen<br />
aangesloten is bij de N.S.B., en in N.S.B.-kringen zelf de<br />
N.J.S.-leiders worden beschouwd en genoemd als f'unctionnarissen<br />
van de N.S,B,, terwijl op bijeenkomsten van de N.J.S., de<br />
ordedienst enz, werd waargenomen door N,S.B.-ers, mag voldoende<br />
worden geacht om de Nationale Jeugd-Storm te qualificseren<br />
als een mantelorganisatie van de N.S.B.<br />
Na
-12-<br />
Na een langdurige procedure voor het Kantongerecht te Arnhem,<br />
de Arrond.Rechtbank en voor den Hoogen Raad werd ten slotte bij<br />
arrest van 27 Januari 1936 door den Hoogen Raad beslist, dat het<br />
doel dezer organisatie, zooals deze is omschreven in de beginselverklaring<br />
(art, 4 der statuten) is aan te merken, als uitdrukking<br />
gevend aan een bepaald staatkundig streven op grond waarvan<br />
het dragen van het uniform der N.J.S. strafbaar is, als overtreding<br />
van het z.g. Uniformverbod.<br />
In verband hiermede is met ingang van 28 Januari 1936, ingevolge<br />
besluit van het Dagelijksoh bestuur, de N.J.S. ontbonden<br />
en zijn de oefeningen der organisatie gestaakt. Het orgaan<br />
"de Stormneeuwtt, dat op 6 Februari 1936 in rouwrand verscheen en<br />
een uitvoerig cxposé ovcr dc procedurc voor den Hoogcn Raad bevatte,<br />
wordt echtcr voortgczct.<br />
Met ingang van 1 Februari 1936 is echter een <strong>nl</strong>éuwe Nationale<br />
Jeugd-Storm opgericht met nieuwe statuten en gewijzigde organisatie.<br />
Het leider-principe is zooveel mogelijk prijs gegeven cn<br />
het militair element is daarbij zooveel mogelijk los gelaten,<br />
ten einde te voorkomen dat de N.J,S. mogelijk later zou vallen<br />
onder de bepalingen van de reeds ingediende wet op de particuliere<br />
weerkorpsen. In art.4 van de nieuwe statuten is als doel<br />
aangegeven: het beoefenen vm gezonde sport, gymnastiek, athletiek<br />
en ontspanning; opleiden der leden in algemeen practische<br />
vaardigheden en in geschiktheid voor bruikbaar hulpbetoon bij ongelukken<br />
en rampen; bevorderen van de kennis der Vaderlandsche<br />
geschiedenis en die onzer stamverwanten, De vereeniging tracht<br />
haar doel lan@ wettigen weg te bereiken.<br />
Het oude iinif'orm blijft gehandhaafd. Bekend is dat binnenkort<br />
terzake een proefproces zal worden uitgelokt (mogelijk te Alkmaar).<br />
De leiding dcr verceniging berust bij een bestuur van minstens<br />
6 mcerdcrjarige leden.<br />
Voorzitter is: - C. van Geelkcrken (geb. 19-3-1901 te bloledijk<br />
St. Jan (B)) te Utrecht.<br />
le secretaris: P. van Raamsdonk (geb. 15-6-1896 te Amsterdam)<br />
te Amsterdam.<br />
Ze searetaris: tevens belast met de organisatie Ir, J,R.G.de Veer<br />
te Bussum.<br />
le penningmeester: tevens belast met de propaganda: H.Herman<br />
te Hilversum.<br />
2e penningmeester: J.vm Schelt te Hilversum.<br />
voorts: G.J. Beerthuis, te Hilversum, hoofdredacteur van het or-<br />
aaan: "De Stormnieeuw" .<br />
v<br />
mej. C.GO van Eck te Rijswijk (Z.H.)<br />
W,Fr.A. Potjer te Rotterdam en<br />
1bn.C. Schipper te Velp.<br />
Als zetel van den Nationalen Jeugd-Storm is aan het adres:<br />
Hoflaan 18 te Hilversum gevestigd '!Het Jongerenkwartier". Aan<br />
dit adres is tevens gevestigd de redactie en administratie van<br />
het orgaan "De StormmeeuvP.<br />
Voor zoover bekend bcstaan afdeelingen van de N.J.S. te<br />
Amsterdani, Alkmaar, Haarlem, den Haag, Hilversum, Rotterdam,<br />
Dordrecht, Eindhovon, Utrecht, Arnhem cn Enschede. Het aantal<br />
stormws cri stormsters zou volgens ecn bericht in totaal ongeveer<br />
3500 - bcdragen; een undt-r bericht meldt; ongeveer - 2000 leden,<br />
500 aspirantïtdcn cn 1400 begunstigers,<br />
-<br />
Em anderc mantelorganisatie,, waarbij ook zoovesl mogelijk<br />
de schijn wordt vc;-rriiedcn van een ondcr-organisatie te zijn van<br />
de<br />
I_
-13-<br />
de N.S.B.,<br />
is:<br />
3. de. NATION4ULX TJIBUVi GUINEA VER3mIGII.JG<br />
Deze verecniging staet onder leiding van een aantal vooraanstaande<br />
N.S.B.-ers, doch het lidmaatschap staat open voor ieder<br />
na tionaal-voelend Nederlander onverschillig van welke godsdienstige<br />
of politieke overtuiging. De contributie is 10 ct.<br />
Der - maand.<br />
Tot goed begrip van zaken diene, dat Ir, Mussert na terugkeer<br />
ven zijn reis naar Indië, op den op 12 October 1935 te<br />
den Haag gehouden Landdag, zijn denkbeeid blootlegde omtrent<br />
de mogelijkheid, zelf's de noodzakelijkheid, dat onder leiding<br />
der N.S.B. in Nieuw Guinea een nieuw Stamland voor het Nederlandsche<br />
volk wordt gewestigd. O.a. zeide hij daar: "de band<br />
tusschen Nederl-and en Indië zullen wij onverbrckeli jk maken.<br />
Wanneer daarbij zal komen, dat wij van Kieuw Guinea een Nieuw<br />
Nederland kunnen maken, waar duizenden en duizenden van onze<br />
volksgenooten een sober, arbeidszaam, maar vrij en onafhankelijk<br />
bestaan kunnen vinden, dan zullen wij de grootste daad verrichten<br />
voor de voortleving van ons volk tot in verre eeuwen" en<br />
verdcr: Ncderlandsch INDIE zal eerst dan waarlijk NEDERLANDSCH<br />
Indië zi jri, wanneer Nieuw Guinea bevolkt zal zijn door mannen<br />
en vrouwen van Nederlands stam.<br />
Het hoofdbestuur der N.N.G.V. bestaat uit:<br />
F. E. Win kl er t e Ams t erd am<br />
- J.HBewind te Hilversum, oud-inspecteur der W.A.<br />
Dr. E.G.H.Verviers te Oisterwijk<br />
Ir. A.L. van der Laaken oud kringleider der N.S.B. in Indië<br />
dosteenbeek<br />
G.Nieuwenhuys<br />
Mej. N. Stoop Schoolstraat 21 te Utrecht als secretaresse.<br />
Soor de vereeniging wordt een zeer actieve propaganda gevoerd<br />
en door het verspreiden van tallooze pamfletten de belangstelling<br />
van het Nederlandsche volk gezocht, waarbij mogelijk<br />
reeds onder tal van werkloozen illusiën worden opgewekt,<br />
die zeer zeker in den eersten tijd niet zullen kunnen worden<br />
bevredigd, aangezien aan de verwezedi jking van een dergelijk<br />
plan van massa-kolonisatie naar een tropisch land, een uitgebreide<br />
voorbereiding en plaatselijk onderzoek dient vooraf te<br />
gaan 'en omdat er voorts enorme kosten aan zijn verbonden. Dat<br />
de Regeering vooralsnog tegenover kolonisatie vanuit Nederland<br />
mar NoGuinea BfVJijZend staat, (en het zal natuurlijk de Ned.<br />
Regeering moeten zijn, die het benoodigde kapitaal zou moeten<br />
verschaffen) zal in de toekomst wel weder een nieuwe bron zijn<br />
van agitatie en opwekken van ontevredenheid tegen de Regeering<br />
en het tegenwoordig staats-bestel.<br />
In sen te 's-Gravenhage verspreid pamflet van de plaatselijke<br />
afdeeling wordt reeds gezegd, dat allen die voor de kolonisatie-idee<br />
voelen "zich hecht (moeten} aaneensluiten om het rcgeeringsconservutisme<br />
te breken en de kolonisatie onder staatsleiding<br />
in een reeds nabije toekomst mogelijk te maken".<br />
Hieronder volgt nog een aantal ven belang zijnde berichten<br />
omtrent de cctie van de N.S.B.<br />
Het heeft de aandacht getrokken, dat in RotterdRm en den Haag<br />
in de laatste mek vfin Februcri en begin I,;eErt 1936 besloten<br />
-7 kr i n gver gad e r i n e<br />
------
-14-<br />
kringvergnderingen zijn uitgeschreven, weerin door den Alg.<br />
Leider het woord z<strong>nl</strong> norden gevoerd. Zoo zullen in den Hacg<br />
6 van dergelijke vergaderin-n worden gehouden voor elke kring<br />
afzonderlijk. Vermoedelijk zal hierin een poging moeten worden<br />
gezien van Ir. Mussert, om door zijn persoo<strong>nl</strong>i jken invloed een<br />
eind te maken aan de heerschende geschillen en zijn aanhangers<br />
op te wekker1 eensgezind samen te werken aan het gestelde doel.<br />
Overigens is de indruk gekregen, dat door de N.C.B.-leiding<br />
voor het werven van nieuwe leden minder waarde wordt gehecht<br />
aan het organiseeren van groote openbare vergaderingen.<br />
Voor dit dool (werven van leden) wordt het meest vruchtdragende<br />
geacht, een goede colportage en vooral huisbezoek, en<br />
daarnaast het organiseeren van bijeenkomsten van enkele (10 tot<br />
12) personen ten huize van een der leden, waarop op rustige en<br />
min of meer huiselijke wijze het doel van de N.S.B. wordt uiteengezet.<br />
Dit laatste geschiedt voornamelijk ten plattelande..<br />
Ten einde de taak van huisbezoekers en propagandisten te<br />
vergemakkelijken, is door de N.S.B. uitgegeven een ItLEfDRAAD<br />
VOOR HüISBEZûEk'ERSff waarin behalve, eenige wenken, antwoorden<br />
worden gegeven op een 135 tal vragen over alle mogelijke onderwerpen.<br />
Blijkens een aanteekening zijn deze Vragen en Antwoordenft<br />
niet als officieel te beschouwen, daar "de N.S.B. haar<br />
standpunt alleen in officieele brochures weergeeft. . -<br />
Het blijkt uit tal van berichten. dat de N.S.B.-leiding hooge<br />
waarde toekent aan een zoo volledig mogelijke documentatie<br />
(afdeeling 6 van het hoofdkwartier).<br />
Ten bate van de propaganda in het algemeen, doch in het bijzonder<br />
in verband met de te voeren actie voor de eerstkomende<br />
verkiezingen voor de Tweede Kamer is in 1935 ingesteld een<br />
BEVOLKINGSREGISTl3R, dat bedoeld is als een volledig mogelijke<br />
burgedijke stand van - alle bewoners van Nederland. Voor dit doel<br />
zijn aan de hlokleiders lijsten verstrekt, die aan de leden worden<br />
rondgezonden en waarin onder strikte geheimhouding alle gegevens<br />
moeten worden ingevuld van alle kennissen, familieleden,<br />
relaties enz. in geheel Nederland. De gevraagde gegevens betreffen:<br />
naam, adres, beroep, godsdienst, dagblad, politieke organisatie<br />
en aantal personen boven 18-25 jaren, en die boven 25 jaren.<br />
Al deze gegevens worden daarna centraal verwerkt in een<br />
kaartsysteem.<br />
Bericht werd ontvangen, dat ten bate van de verspreiding van<br />
vlugschriften enz. alle groepen van de N.S..B. in het bezit moeten<br />
zijn van stencilmachines en het noodige materiaal voor het<br />
vermenigvuldigen van geschriften.<br />
Een bericht uit Amsterdam meldt, dat daar vele leden niet<br />
tevreden zouden zijn over hetgeen op 3 Januari 1936 te Amsterdam<br />
door Ir. Mussert is gezegd betreffende de Joden. Men zegt,<br />
dat hij binnen afzienbaren tijd geen voldoendeninvloed meer zal<br />
hebben, om de leden in toom te houden tegenover de Joden. Zoodat<br />
het mogelijk wordt geacht dat binnenkort, evenals in Duitschland,<br />
groepen N.S,B.-ers tot molestplcging tegen de Joden zullen<br />
overgaan.<br />
Begin 1936 werd in het perceel Kalverstraat 7 te Amsterdam<br />
geopend het "Nederlandsch Sigaren Bedrijf: De Driehoektf, welke<br />
sigarenwinkel tevens is ingericht als brochure-verkoopplaats.<br />
De bedoeling is dergelijke sigarenwinkels ook op andere punten<br />
van de stad te openen, Te Rotterdam bestaat ook een dergelijke<br />
zaak
zaak in het perceel: Mathenesserweg 16.<br />
-15-<br />
In den Haag is opgericht (Januari 1936) een Mannenzang vereeniging<br />
"Het Zwarte Koor", terwijl in Rotterdam een dilettantin<br />
tooneelgezelschap onder N.S.B.-ers is opgericht, dat op<br />
12 en 13 Allaart zal opvoeren het Nationaal socialistisch toonFs1<br />
stuk +**Vrijheid". Spelleider is: Adr. van Hees.<br />
Met verwijzing naar hetgeen in hoofdstuk LO wordt vermeld<br />
over den Bond van Vrienden van Duitschlandll, h n nog worden mes.<br />
degedeeld, dat de leiding der N.S.B. zich in verbinding heeft<br />
gesteld met de "Fichtebund* Jungf'ernstieg 30 te Hamburg met<br />
verzoek de door deze organisatie uitgegeven pamfletten ook geregeld<br />
te mogen ontvangen. Sindsdien circuleeren deze pamfletten<br />
in verschillende N.S.B. kringen.<br />
Als de leiders der diverse afdeelingen van het Hoofdkwartisr<br />
der N.S.B. fungeeren thans:<br />
Afd. 1 (Organisatie): Frans Eduard Fartverck, geb. 4-3-'89 te<br />
Amsterdam, (tervervanging van Barend Erkelens, geb. 16-7-*86<br />
te Amsterdam);<br />
Afd. 2 (Financiën): F.W.<br />
Bilderbeek, te Utrecht;<br />
Afd. 3 (Propaganda): Cornelis van Geelkerken, geb. 19-9-1901,<br />
te Molendijk St. Jan;<br />
Afd. 4 (Arbeídszaken); Hendrik Jan Woudenberg, geb. 19-9- '91<br />
te Amsterdam, IJmuiden;<br />
Afd. 5 (Administratie, Boekhouding): F.W. Bilderbeek;<br />
Afd.<br />
6 (Indische Zaken): J. Hogewind, geb. i9-8-*83 te Menado;<br />
Afd. 7 (Materiaal, Brochures): F.W. Bilderbeek;<br />
Afd. 8 (Weerafdeelingen): vervallen. (Thans Nederlandsche Van-<br />
delorganisatie en Voortrekkersgilden);<br />
Afd. 9 (Strijd- en Verkiezingsf'onds): Willem Gerrit Nieuwenkamg. _. -*<br />
geb. 21-1-'84 te Haarlem;<br />
Afd. 10 (Nat.-Socialistische vorming): Ds. G. van Duyl, geb.<br />
8-9-*88 te Koudum.<br />
De afdeelingen 3 en 4 zijn te Amsterdam, afdeeling 10 is te<br />
Hilversum gevestigd, De bedoeling is binnenkort alle afdeelin-.<br />
gen te vereenigen in het te Utrecht aan de Maliebaan te vestigen<br />
nieuwe Hoofdkwartier.
-16-<br />
2. PTATIONAAL ARBEIDS GENOOTSCHAP, (N.A.G. 1<br />
Het hecft geen zin de tallooze in oppositie tegen de N,S,B.<br />
gekomen groepen nader in behandeling te nemen. De belangrijkste<br />
van de uit de N.S.B. geroyeerde of wei als, ontevredene<br />
Uitgetreden groepen zijn die welke zich in de maanden November<br />
en December 1935 hebben geschaard rond den oud gewestelijk commissaris<br />
der N.S.B.: X,H. Tusenius tc IJmuiden, rond den oud<br />
groepsieider J. Seger te Amsterdam en den oud groepsleider<br />
W. van den Berge te Schiebroek.<br />
In het Jaarbericht A 1935 bladzijde 10 werd reeds een en ander<br />
bericht omtrent de ontheffing van Tusenius uit zijn functie<br />
als gewestelijk comissaris te Amsterdam en omgeving. Hij bleef<br />
echter lid ven de N.S,B. en kon in zeker opzicht nog rekeneli<br />
op daisteun van Ir. Mussert. Aangezien hij bleef sgeeren tegen<br />
de naar zijn mening in débeweging heerschende dictatuur werd<br />
hij ten slotte op 5 November 1935 als lid geroyeerd, waarna hij<br />
ope<strong>nl</strong>ijk in oppositie kwam en contact zocht net ontevredenen<br />
te Amsterdam, Hotteraam, den Haag, Leiden, Hilversum en Maastricht<br />
en't e@ogenblik leek, dat hij er in zou slagen een belangrijke<br />
landelijke oppositie te formeeren.<br />
Te Amsterdam ontstond tegelijkertijd een sterke oppositie,<br />
naar aa<strong>nl</strong>eiding van de royementen van den groepsleider J.Seger<br />
en den kring-orpanisator &d. Elich. Er werd daar (eind December<br />
1935) een "Comité van Actie $egen rechtsverkrachting" opgericht,<br />
dat een gestencild blaadje uitgaf "Onze Actie". Elich<br />
trok zich daarop spoedig terug en Seger slaagde er niet in met<br />
Tusenius tot overeenstemming te komen, zoodat ten slotte samen-.<br />
werking uitbleef. Ook onderhandeling net den leider vali de<br />
N.S.1J.A.P- Kruyt schijnen geen resultaten te hebben opgeleverd.<br />
In Februari 1936 werd daarop bericht ontvangen dat in oprichting<br />
is ecn nieuwe fascistische organisatie, het ttNationaal -- -<br />
Arbeids Genootschap" (N.A.G.), waarin K.H. Tiisenius zonder twi J-<br />
fel de hand heeft.<br />
Volgens de ontworpen statuten, stelt dit genootschap zich<br />
ten doel het bevordcren van de nationelc eenheid door liefde<br />
in de verhouding tusschen volksgenooten en het betrachten van<br />
gerechtigheid door de overheid, te bereiken door alle wettelijke,<br />
geoorloofde middelen, Volgens de ontworpen richïijnen wordt<br />
o.a. gestreefd naar:<br />
erkenning van den Christclijken Godsdienst als fundament onzer<br />
volksgemeenschap; geleidelijke opbouw van den corporatieven<br />
staat; trouw aan liet Huis van Oranje; handhaving van den bestaanden<br />
regccringsvorm, echter mct gewijzigd kiesrecht en een<br />
verantwoordelijke regeering op corporatieva grondslag.<br />
Omtrent dit N.A.G. werd niet naders vernomen.<br />
3 , De NATIONAAL SOCIALISTISCHE TJEDERLANDSCHE ARBEIDERS PARTIJ, _c_<br />
-+<br />
(IJ. S .N . A. P. )<br />
Leider: C.J.A. ICriiyt te Heemstede, oud majoor.<br />
Orgaan: "De Nederlandsche Nationaal Socialist".<br />
Hoofdkwartier: Spaarne 21 te Haarlem.<br />
Belast met de landelijke leiding in Duitschland is:<br />
M. van den Heuvel, Von Hathstrasse 3 te Duisburg (D).<br />
Deze partij is zeer sterk anti-semitisch en overigens geheel<br />
ingesteld op het program van de nationaal-socialistische partij<br />
(N,s.TI.A.P,) ---
-17-<br />
(N.S.D.A.P.) in Duitschland. De partij voert het "Hakenkruisff<br />
als embleem en heeft een strijdlied op de melodie van het<br />
Horst Wessel-lied. De partij heet Oranje-gezind en voert een<br />
fellen strijd tegen de Joden en de vrijmetselarij en voorts<br />
tegen de 1J.S.B. Overigens komen de luiders er ope<strong>nl</strong>ijk voor uit,<br />
dat de M.S.N.A.P. "volbloed revolutionnair" is. Men kant zich<br />
uiteraard tegen het parlementair stelsel en wenscht in principe<br />
niet mee te doen aan een verkiezingsstrijd. De leider Kruyt kon<br />
evenwel niet beletten, dat in Zuid-Limburg toch door de partij<br />
candidatcn vrerden gesteld bij de in 1935 gehouden vcrkiezingen<br />
voor de Provinciale Staten en voor denGemeenteraad te Heerlen.<br />
Het resultaat was uiterst pover, n.1. 35t3 stemmen behaald bij<br />
de Staten-verkiczingenY173 bij de gemeenteraadsverkiezing.<br />
In het Overzicht No. 5 van 1935 werd reeds mede gedeeld, dat<br />
deze organisatie sterk in de dalende lijn is. Sinds dien heeft<br />
deze teruggang zich voortgezet. De leider Krus is een reeds<br />
bejaard rim, die de gave van het woord misten op vergaderingen<br />
zijn gehoor allerminst vreet te boeien.<br />
In het midden van 1985 trad als propagandist tct de N.S.N.A.P.<br />
toe de bekende Kees Frenay (geb. 9.5.1097 te Utrecht}, vroeger<br />
communistisch raadslid te Schiedam en lid van de Provinciale<br />
'Staten, en na royement uit de C.P.H., a1.s lid van de N.S.B. optredend<br />
als propagandist van deze beweging. In het einde van<br />
1934, werd hij ook uit de N.S.B. gezet, ntidat hij op een vergadering<br />
te Vslsen de toestanden in Rusland verheerlijkte. Opgenomen<br />
in de N.S.N.A,P, trad hij gcregeld als spreker voor deze<br />
partij op, te snmcn met den leider Kruyt; als vlot volksredenaar<br />
was hij op deze vergaderingen cen soort attractie,<br />
maar het is niet tian te nemen, dnt hij aanhangers voor de<br />
N.S.N.A.P. zal hebben verworven onder zijn oud-rotgenooten.<br />
Frenax heeft het ten slotte in de FT.S.N.A.P. ook niet kunnen<br />
volhoudc-n. Op een openbore vergadering von deze partij op 3<br />
Februnri 1956 te Breda gehouden kcerde hij zich plotseling tcgen<br />
zijn leider, der1 majoor Kruyt, dien hij beschuldigde als<br />
iemand, die de noodcn van het volk niet voelde en niets doet<br />
om de nrbeiders te bevrijden en danrbij,het Jodendom bestrijdend<br />
, zelf' in Jodenwinkels koopt . Freneg werd daarop, staande<br />
de vergadering door den leider geroyeerd.<br />
Een ander propagandist van de N.S.N.A.P. is Sake Algra<br />
(geb. 20.2.1888 te Leeuwarderadeel) wonende te Amsterdam, oud<br />
lid van de S.D.A.P., maar in begin 1935 uit deze partij geroyeerd,<br />
naar aa<strong>nl</strong>eiding van een door hem geschreven en verspreide<br />
brochure: Wat dunkt U van de S.D.A.Y., Farti jgenoot" Hij<br />
is een slecht spreker.<br />
Eenigszins op den voorgrond in de partij treedt ook:<br />
I. Leenes (geb. 28.10.1891 te Nijehaske), oud directeur van de<br />
gefailleerde ltBurgerrs Bankvrte den Iïaag, die bij zijn publicaties<br />
gebruik maakt van dm schuilnaam: IIcrman van Haskendijke.<br />
Als gouwleider voor Limburg fungeert nog steeds H.J. Joosten<br />
(In het Overzicht No. 4 van 1995 werd ten onrechte gemeld dat<br />
Jaosten zou zijn afgezet als gouwleider) (geb. 27.5,1891 te<br />
VaalC)wonende te Heerlerheide, een ongunstig bekend staand<br />
persoon .<br />
Op 27 October 1.935 werd te Brunssum een z.g.. Gouwdag gehouden,<br />
waaraan werd deelgenomen door ongeveer 270 personen, waarvan<br />
een aantal uit het Duitsche grensgebied.<br />
In December 19:35 werd op een geheime bijeenkomst te Heerlen<br />
overgegaan tot äe oprichting van een Z.Q. Kruyt-garde, waartoe<br />
een 15-tal leden toetraden. Ook in andcrc gouwen moet een dergelijke<br />
parde zijn opgericht. Als insigne drogen deze gardisten<br />
een klein zilver sterretje, De af te leegen eed houdt in: trouw<br />
aan<br />
-
-18-<br />
aan den leider, aàn de beginselen van de partij, en aan het<br />
Vorstenhuis en een verklaring, dat de leden zich bereid verklaren<br />
001 bij eerstenoproep zich zoo spoedig mogelijk ten dlenste<br />
van den leider te stellen.<br />
Nadere berichten, omtrent deze Kruyt-garde kwamen niet binnen.<br />
Wel werd in Januari 1936 uit den Haag gemeld, dat in verband<br />
met de indiening van het wetsontwerp tot het tegengaan van<br />
particuliere weerkorpsen de - S,A.zal worden omgezet in een gymnastiekvereeniging,<br />
op de statuten waarvan Koninklijke goedkeuring<br />
zal worden gevraagd.<br />
De indruk wordt verkregen, dat de aanhang van Kruyt in<br />
Duitschland in de grensstreken ook afnemende is, wat voor een<br />
deel kan worden gewcten aan het feit, dat deze partij door hare<br />
handelingen gaandeweg in een kwade reuk is komen te staan<br />
bij de Duitsche autoriteiten.<br />
baartegenover blijft het veelzeggend, dat nog in December<br />
1935 in "Der Stürmer, Deutsches Wochenblatt zum Kampf'e um die<br />
Bahrheit" van Julius Streicher, een artikel verscheen, waarin<br />
verklaard werd, dat de N.S.N.A.P van Kruyt de echte Nationaalsocialistische<br />
partij in Nederland was en niet de N.S.B.<br />
4. De NATIONAAL SOCIALISTISCHE NEDi3RLANDSCHE ARBEIDERS PARTIJ*<br />
T.A.C A. C.I.)<br />
Leider: Hermanus van Waveren (geb. 28.3.1882 te Hillegom),<br />
wonende te Amsterdam.<br />
Orgaan: "De Germaan". --<br />
Redacteur: J.W. ae,r,qstratPn te Amsterdam.<br />
Secretariaat: KerKstraat 110 te Amsterdam.<br />
Gevolmachtigèe van den leider in Duitschland:<br />
Cave1 Stcinmeyer, wonende te Dortmund.<br />
Deze partij is gevormd door een groep in Maart 1935 geroyeerde<br />
Amsterdamsche leden van de N.S.N.A.P. van Kruyt, waarbij<br />
zich aansloot de te Dortmund geroyeerdc kringlelderCavel<br />
Steinmeyer met zijn aanhang.<br />
Eenige beteekenis heeft deze groep niet.<br />
5. het NEDERLANDSCH VOLKSFACC ISM3 "ZVJART FROET1l .<br />
Leider: Arnold Ideyer te Oisterwi jk.<br />
Orgaan: "Zwart Front" (weekblad).<br />
Hoofdkwartier: Gemullehockenweg 218 te Oisterwi jk.<br />
In het Jaarbericht A 1995 en Overzicht No,4 van 1935 werd<br />
reeds gewezen op het sterk revolutionnair karakter dezer organisatie.<br />
Het Zwart Front stelt zich scherp tegen de Regeering, vooropstellende,<br />
dat deze nalatig is in de haar opgelegde, taak,<br />
voorts ageert zij heftig tegen het clericalisme in de Roomsch<br />
Katholieke Kerk en tegen de R.K.S.P., tegen Vrijmetselarij en<br />
vooral tegen de N.S.B. Ook tegenover de Joden neemt Z.F. in den<br />
laatsten tijd scherper stelling.<br />
Als gevolg van deze hoogst militante houding kwamen in den<br />
loop van 1935 de leidende personen bij herhaling in aanraking<br />
met den strafrechter. In het bijzonder dien.% genoemd een aontal<br />
in "Zwart Front" verschenen artikelen handelende over de<br />
voorgestelde naturalisatie van den Amsterdamschenbankdirecteur<br />
Man n he i m e r ,
-19-<br />
Alannheimer, waarin beleedigende uitdrukkingen ten opzichte van<br />
de hoogste regeeringspersonen voorkwamen, welke artikelen in<br />
Februari 1936 leidàentot 'qbeslagneming der persen bij de drukkerij<br />
te Oisterwijk, waar ('Zwart Front" wordt gedrukt.<br />
Als lefdende sex-scnen werkin liaast Arnold Meyer in de organisatie:<br />
E.J.J-IÁcAe var. lieszem (geb, i m 0 0 te Breda),<br />
JOS. Mineur(geb,-5 ;b-,'~e@'T 1-g Ro7;terdan) Tot een der meest<br />
militante leden behcort o a, Samuel Barends (geb. 9.9.1915 te<br />
Delfzi ji) wonende -Ge Meppel, in de beweging bekend als Wm-dum'*,<br />
onder welkmnaam hij tal van revolutionnaire gedichten heeft<br />
gepubliceerd.<br />
In Januari 1936 werd docr den leider een z.g. Fascistischen<br />
- Raad" van 5 leden benocnd. tel-wi ji hí,J. Schalker fgeb. 22.5.0. '98<br />
te den Haag) wonende alu9ar, gemachtigd om als algemeenen leider<br />
op te treden, wanneer ----- .QnoIdMeyer daartoe niet in de gelegenhoid<br />
zou zijn,<br />
De organisatie llZwart ornva5 een kleine groep uiterst<br />
militant gezinde personen, die, als zij de kans daartoe zouden<br />
zien, zeker tot gewelddaden zouden cvergaan. Er wordt in dit<br />
milieu voortdurend geco.np;otxeerd, terwijl een enkel bericht<br />
er op zou wijzen dat mea over wapens beschikt. Evenwel wordt<br />
de actie ten zeerste gehandicapt, door het feit, dat de organisatie<br />
in totaal nog geen li00 leden heeft en voortdurend ernstig<br />
met finantiecle moeilijkheden heeft te kampen. Slechts<br />
in twee plaatsen (Oisterwijk en Nijmegen) is een afdeeling met<br />
een aantal leden grooter dan 150, terwijl er voorts alleen te<br />
Breda, Amsterdam, Rotterdam, 's Bosch en Tilburg afdeelingen<br />
zijn met meer dan 40 leden, De oplaag van het orgaan: "Zwart<br />
Front )* zou ongeveer 4000 exemplaren bedragen.<br />
Omtrent de weer-afdeeling: IZwartc Stormerst genaamd, werd<br />
in 1935 niets vernomen dan dat op den op 30 Mei 1935 te Oisterwijk<br />
gehouden landdogeen 3 1 40 S-;a--rTL : Ln uniform een soort<br />
lijfwacht vormden voor den leider.<br />
6. het VERBOND VAN___D_IETgC@-NATIONAAL SOLIDARISTEN.<br />
Kortweg geheeten: ----- VERDINASOn. -.-<br />
Leider: Joris ----- van Severen te St. Michiels bij Bruggc.<br />
Orgaan : "Hiep .-.- Dinaso --- i.<br />
Secretariaat in RiJks-Neaerland: N. Nieuwstraat 41 te Atdam.<br />
Ri jks organisatie-& propaganda-leider: Ernst Voorhoeve te<br />
Groe sbeek .<br />
Zooaìs reeds in Overzicht No. 4 van 1935 werd vermeld, zou<br />
dit verbond in Augustus 1935 ongeveer 9000 leden tellen, maeronder<br />
een kleine 1COO in Nederland. De leden zijn vermoedelijk<br />
vrijwel allen R.Katholiek en voor het meerendeel studenten,<br />
afgestudeerde Eirtsen en ingenieurs. Aileen de sterkste afdeeling<br />
te Groesbeek bestaat in hoofdzaak uit arbeiders,<br />
Behalve het C -;--aai D'ln~lso - Tehuis - ---- te Amsterdam (N.Nieuwatr-<br />
411, zijn in Nadzlcnd Dinaso-Tehuizen te Utrecht (Nieuwe Gracht<br />
25),te den Hcag (Gou-rerneurslann 90),te Arnhem (Korenmarkt 5),<br />
te Haarlem (Snenredflmstrnnt 78) en te Leiden (Zouterwouclschesingel<br />
106).<br />
Vooraanstatinde i Jverarirs in deze beweging zijn:<br />
J.H.R. v-tigigg.P&~ (geb. 7,8,191:5 te Oosterhout) te A'dam<br />
schrijvende onder den schuilnnami Joris van Amstel.<br />
G.J.M. Koxtrnnn (geb, 20.,11,1907 te Roozenda<strong>nl</strong>) veearts te<br />
Eindhoven, en in den lr,ctsten tijd weder<br />
Henri Bruning
-20-<br />
, Henri Bruning (geb. 10.7.1900 te Amsterdan) schrijvende onder<br />
den schuilncm: krie vm Hollarid.<br />
__.<br />
Het verbond kent els nevcnormnisaties:<br />
n. de --- Din:so liilitenten --- Orde (DTM.0.)<br />
b. het Verbond v:!n Dimso-studenten, met els orgum het mae.ndblad:<br />
De DinPso-student".<br />
c. het Verbond vrn Jonge rS~tion~~.l-solidUristen, met als orgclcr<br />
het me~ndbl~d: 7tJ~n6-Dinaso1f.<br />
d. het Verbond vcn Din&o--Corporcties.<br />
Geen dezer nevenorgeniseties is in Nederland tot ontwikkelin4<br />
gekomen. Dit feit, geprrird can dennog geringen aanhang in Nederland,<br />
WPS aa<strong>nl</strong>eiding, dat in October 1935 door de leiding werd<br />
aengedrongen op versterkte actie in propaganda in Nederland en<br />
speciaol op het vormen van Dinaso Militanten afdeelingen en<br />
Jong-Dinnso groepen. In November 1935 gaf' de leiding de opdracht<br />
dat er binnen twee nncnden 50 goed geoefende en in unifcrm gesto<br />
Dinoso Militanten in TJedcrlmd zouden moeten zijn, welke D.M.<br />
min of meer militnir opgeleid, spccia81 belast zijn met de colpnrtage.<br />
In verband met dc indiening vm het wetsontwerp tegen het<br />
bestecin vm prticuliere weerkorpsen, werd in December ( zie<br />
"Hier Dincso vt;n 21 Decembrr 1935) door den Leider de D.M.O.<br />
met ingang vtin 1 Janwri 19b6 over het gebied van Rijks-Nederland<br />
opgeheven cn rïct inpng van dienzelfden datum opgericht<br />
de Qinaso Fropcpmdc Orde (D.P.O.) en deze geplaatst onder bevel<br />
vnn dcn Rijks-propaganda leider.<br />
Det de D.I;.O. in wezen bedoeld is 81s weer af'deeling, blijkt<br />
nel uit het feit, dat op 5 Februeri 1936 te msterdam onder de<br />
leden van het Verdineso werd opgericht: de Sportvereeniging<br />
lSpsrtu",voorloopi~ met een 20 tal leden; directeur is J.R.Rober<br />
leermr K.O. te krnsterdnm. In het reglement is bepnald, det de<br />
veroeniging niet deelneemt aan wedstrijden en niet zal toetre-,<br />
den tot sportcentrales of bonden.<br />
Ten einde meerdere bekendheid Ban de beweging te geven en<br />
overal in den lande leden te werven is door den Rijks-propagandaleider<br />
vastgesteld een Propaganda Plan 1936. Volgens dit plan<br />
zullen in 1936 twaalf afzonderlijke propaganda tochten worden<br />
gehouden elk van 8 dagen. De groepen gaan per rijwiel langs een<br />
bepaalde route, waarbij in alle dorpen en gehuchten, waar een<br />
groep doortrekt, zal worden gecolporteerd; overnacht wordt in<br />
tenten, terwijl zoo mogelijk aan elke groep een apreker zal worden<br />
toegevoegd, om zoo mogelijk belangstellenden toe te spreken.<br />
Voor deze tochten wordt een speciaal propaganda-affiche gemaakt.<br />
Het Verbond van Dinaso studenten organiseert voorts in Maart<br />
1936een tiental propaganda vergaderingen in de verschillende<br />
Universiteitssteden, waarvoor 15000 uitnoodigingen zullen worden<br />
rondgezonden.<br />
7. De NEDERL~T~-S_C-I--NA~IONAAL SOCIALISTISCHE PARTIJ (N.N.S..]<br />
Leider: Dr, C.H.A' van --- der MiJ'le te Amsterdam.<br />
Orgaan: "De Controleur".<br />
Secretariatit: Frans van Mierisstraat 97 te Amsterdam.<br />
Dit is de in het vorfg Jaarbericht op blz. 19 genoemde:<br />
Vritionocil Socialistische Fctrtij", vroeger: Verbond van Nation<br />
al i s t en" .<br />
Bij de ~emecntcraad~verkiezin~~n 1935 kwam deze partij in<br />
Amsterdam
-21-<br />
mstcrdim nog uit niet een efzonàorlijke 11J$t, wacrop als lijstcnnvocrdcr<br />
funge-rde: di. de Joode (pseudoniem: ii. van Wnterlmd).<br />
Het amtd op dczc lijst uitgebrechte stemmen bedroeg: 1785.<br />
Sinds dim is Dr, v::n der Mijle ook door de Joode in denstoek<br />
gelclten, cn is ht;t ecnige w:.t nog ven deze prirtij wordt vernomen,<br />
dot het Glnd "De Controleur" nog geregeld em de 14 dagen<br />
verschijnt en in dit bled een advertentie voorkomt, wacrin wordt<br />
nongespoord, om rls lid tot de N.N.S.P. toe te treden.<br />
8. De PJATIOFJAAL SOCIf,LISTISCIIE FMTIJ (N.S.P. ).<br />
Leider: A. de Joode (zich Loemend A. van Waterlend) te Aldam.<br />
Orgaan: "De PTationaal Socialist",<br />
Secretariaat: Spuistraat 268 I te Amsterdam.<br />
De onbelangrijkheid ook van deze groep, demonstreert zich<br />
het best, door het feit, dat omtrent de weder afscheiding van<br />
de Joode van de groep van Dr. van der MiJle, niets in rapporten<br />
of nieuwsberichten werd vermeld.<br />
De Joode was -2nd i931 een van de medestanders van Adelbert<br />
- Srnit,minckhorst-groep) scheidde zich echter spoedig af<br />
en vormde een Nat.Soc.Partij, later genoemd de Nationaal Socialistische<br />
Nederlandsche Arbeiders Partij. In Juli 1933 werd<br />
de Joode hieruit geroyeerd en ging daarop sanenwerken met<br />
Dr. van der Kijl.e, terwijl hij in de N.S.N.A.P. werd opgevolgd<br />
als leider door den oud-majoor Krugt die te voren uit het verbond<br />
van Dr. ven der Liijle was gezet.<br />
De Joode noemt nu zijn N.S.P,:"de oudste, eerste en ook eeniest<br />
zuivere Nederlandsche Nationaal Socialistische partij,"<br />
en voert voor zoover bekend in den laatsten tijd alleen eenige<br />
actie in Zuid Limburg, waar een aantal vergaderingen zijn<br />
uitgcschreven.<br />
Naast den leider de Joode merken in deze organisatie als<br />
plaatsvervangend leider: J. Kramer cri als adjudant: D. Uitzetter,<br />
beidente Amsterdam.<br />
Als Z.Q. districtleiders treden op:<br />
in Duitschland: Cornelis Duinker een berucht persoon, bekend<br />
als schrijver van eenige schandelijke anti-semitische pamfletten<br />
en oud-medewerker van Kru t in diens N.S.N.A.P. (zie Jaarbericht<br />
A. 1935 bladzijde *&thans vermoedelijk wonende te<br />
Essen en Wilhelm Peters te Rheinberg..<br />
in Zuid Limburg: €1. Vietsels te Nieumenhagen.<br />
9 De NATIONAAL SOCIALISTISCHE NBDXFlLANDSCHE ARBEIDERS PUTIJ.<br />
(N.S.N,A.P*)<br />
Leider: Dr. E.H. Ridder van Rappmd.<br />
Orgaan: "De nat ioncal-Socialist" .<br />
Kantoor: van Goglistraut 43 te Arnhem.<br />
Deze groep bestaande uit de meest vkrgeande aanhangers van<br />
het notionnal-socizlisme vr.n Hitler, in die mate, dat zij er<br />
naor streeft vcn Nederlund een Duitsche provinoie te maken,<br />
wordt zoo nu en dnn nog eenig tceken vm leven gehoord. Eind<br />
December 1935 kwam wcer eens een nummer (in gestencilden vorm)<br />
uit vcn de N,tionnal-Soci<strong>nl</strong>ist, terwijl kart te voren te Arnhem<br />
twce opcnbzre vergnderingen, (bezocht door i2 en 17 personen)<br />
werden gehouden, en dnm te plaatse werd gecolporteerd met een<br />
wmflet. vveiirvv de inhoud vm dien mrd was, dat proces-ver-<br />
6 ~ wekens ~ 1 opruiing tegen Dr. ven Rrtpperd wkrd opgemonkt.<br />
Hoewel
-22-<br />
Hoewel zijn crnhcng uiterst minimaal is, blaast Dr. van Ra<br />
nog hoog van dc.n toren, althans deed hij eind December<br />
-.-+JE<br />
19 5 in<br />
de N,RottXourant publiceeren, dat in tegenstelling met de<br />
N.S.B. de parti jl-aac', -Jdrl ai jn organiseti3; geen redenen aanwczig<br />
achtte tot oi,tb:.nding san de ;22Ad*F earigezicn hssr doe1 in<br />
geen enkel cpzicht in strije j.s nex het aanhangige wetsontwerp<br />
tegen dc particuliere w~rkcr~se:l,<br />
In een o<strong>nl</strong>angs te Arnnen verspreid cifficho, wordt deze groe<br />
genoemd: "de eerste, de sterkste, de onvervalschte Hitier-partij<br />
in ons land", die streeft naar radicale, lOO$ Sscia1i.s<br />
me van hot <strong>nl</strong>euwe Duitschiand, ook -- hier",<br />
Als medestander vai. DI n van Rappard - treedt in deze groe op<<br />
e-<br />
A.H.G. Schoot, wonende Langs-Brinkweg 74 te Boest<br />
LO . Het --<br />
VERBOtJD v-7- VAN VRIENDEN<br />
- --<br />
VAN DUITSCHLAND (V.V,.D.).<br />
-.------.-------I--<br />
Secretaris: Johannes 3ejp te Soest $ Lange Brinkweg 74,<br />
Het doel is aaneensluiting -tc rcrkrijgen '~an personen, die<br />
zich door een band van stcmverwa,schap en cultureele belangste<br />
ling als Nederlandersen Vlamingen, met het Duitsche volk verbonden<br />
gexoolen, daarbij stelling nemende tegen de steeds hier<br />
te landebetze tegen Duitschland en tegen de vele eenzijdige<br />
en onware voorstellingen en on juiste berichten owr Duitsche<br />
toestanden. / toenemende<br />
Aan het secretariaat is verbonden een persdienst, met het<br />
doel de groote en kleine pers te bewerken en dear'~or het publiek<br />
voor te lichten en zoodoende recht te zetten, indien<br />
scheeve of on juiste voorstellingen morden gegeven van Duitsche<br />
aangelegenheden,<br />
Het Verbond staat in relatie met den "DeutSche Fichtebund",<br />
gevestigd: Jungfernstieg 30 te Hamburg, welke bond tal van<br />
vlugschriften gratis doet verspreiden in meerdere. talen, 0.8~<br />
ook in de Nederlandsche taal.<br />
Zooals reeds werd vermeld in het hoofdstuk over de NeSaBo<br />
heeft in den laatsten tijd ook deze beweging zich belast met de<br />
verspreiding van de -.lugschrLften van de "Deutsche Fichtebund".<br />
Van het Verhond van Vrienden van Duitschland, gaat, voor<br />
zoover bekend, weinig - actie I 'L. Hat ledental is zeer gering. - -<br />
Voorzitter is Dr, J,R.J, Schut, wonende te Soest.