20.01.2015 Views

DEEL 1 - ACV Kempen

DEEL 1 - ACV Kempen

DEEL 1 - ACV Kempen

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Afzender:<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong><br />

Korte Begijnenstraat 20<br />

2300 Turnhout<br />

<strong>ACV</strong>-GAZET<br />

SPECIALE UITGAVE<br />

AFGIFTEKANTOOR<br />

2300 TURNHOUT 1<br />

BELGIË-BELGIQUE<br />

PB<br />

2300 TURNHOUT 1<br />

8 / 124<br />

DRIEMAANDELIJKS<br />

Speciale uitgave<br />

JAARVERSLAG<br />

2004-2005


INHOUDSOPGAVE<br />

Blijf er in geloven! 1<br />

“Een andere wereld is mogelijk,wanneer we uit ons kot komen !” 3<br />

Deel 1: Honderd jaar <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> 6<br />

100 jaar met beelden van Frans Masereel 7<br />

1905-2005 Honderd jaar <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> 8<br />

Deel 2: Vakbondswerk in de kijker 14<br />

Nieuwe ploeg 15<br />

Wereldvrouwenmars “Drink een glas op Awa en Mia” 16<br />

”Wij willen betere fi etspaden” 18<br />

Onfrisse praktijken aan de kaak stellen 19<br />

Tewerkstelling, ook een prioriteit voor gemeentebesturen 20<br />

“Heb ik wat te maken met globalisering” 21<br />

Nood aan kinderopvang in regio Herentals 22<br />

PWA-overlegcomité 23<br />

“Beschamende wantoestanden in de tuinbouwsector” 24<br />

Vastberadenheid loont. Balmatt wordt gesaneerd 27<br />

Werkloosheid is een zware last 28<br />

Deel 3: Manifesteren voor … 30<br />

Europees Sociaal Forum in Londen: ”Er is maar één wereld” 31<br />

Vuur voor werk in Herentals “De <strong>Kempen</strong> verdient meer en beter werk” 33<br />

Aangekondigd jobverlies in 2004-2005 35<br />

Werknemers verdienen beter – 21 december 2004, Brussel 36<br />

Jongerenmars 37<br />

Een Europese vuist voor werk en een sociaal Europa 38<br />

Deel 4: Kerncijfers 40<br />

Ledencijfers groeien met 1% 40<br />

Inkomsten en uitgaven 41<br />

Personeelsevolutie 42<br />

Werkloosheid daalt 42<br />

Dienstverlenend werk 43<br />

Juridische bijstand 44<br />

Tot slot 45


BLIJF ER IN GELOVEN!<br />

Het patronale zomeroffensief in 2004 trok meteen een aantal krijtlijnen die het<br />

ganse werkjaar bleven nazinderen. Andermaal kwamen een aantal verworvenheden<br />

zwaar onder vuur te liggen. Brugpensioen, tijdkrediet, index … het hoeft<br />

allemaal niet meer. Wel ligt er nog steeds een eindeloos patronaal verlanglijstje<br />

klaar met meer werknemersflexibiliteit, goedkope overuren, loonmatiging enz.<br />

Ook nu kondigt zich een pittig gekruid syndicaal najaar aan. Ook in de <strong>Kempen</strong> zal<br />

op alle vakbondsmilitanten een beroep worden gedaan om patroons en regering van<br />

antwoord te dienen. <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> mag dan wel in 2005 zijn honderdjarig bestaan<br />

vieren maar het is duidelijk dat er ook dient gewerkt te worden.<br />

‘Doe de vakbond bewegen’ was het centrale gegeven tijdens ons verbondscongres<br />

in november 2003. De thema’s die we toen bespraken geven aan dat we na die<br />

voorbije 100 jaar niet bij de pakken kunnen blijven zitten. In samenwerking tussen<br />

plaatselijke en ondernemingsmilitanten stelden we toen een viertal punten voorop<br />

voor de toekomstige <strong>ACV</strong>-werking in de <strong>Kempen</strong>. De besprekingen omtrent lokale<br />

tewerkstelling, werken in kleine en middelgrote ondernemingen, diversiteit en<br />

globalisering maakten ons duidelijk dat we nog veel te doen hebben. De krachtlijnen<br />

die we toen als bakens hebben uitgezet zijn richtingaangevend. Een congres is<br />

immers geen eindpunt of een doel op zich. Het is enkel een halte onderweg die de<br />

gelegenheid geeft om koerscorrecties door te voeren. Belangrijk is dat we als <strong>ACV</strong>militanten<br />

in de <strong>Kempen</strong> samen de richting bepalen waarheen we met het <strong>ACV</strong> willen<br />

gaan. Samen uittekenen waaraan we willen werken. Aan ons om mee te streven<br />

naar een economisch systeem dat meer oog heeft voor de werkelijke behoeften van<br />

mensen en dat minder is afgestemd op de kortzichtige eisen van de wereldwijde<br />

geldeconomie.<br />

De werken van Masereel op de tentoonstelling naar aanleiding van 100 jaar <strong>ACV</strong>-<br />

<strong>Kempen</strong> confronteerden eenieder met de realiteit waarmee ‘de werkende mens’ te<br />

maken had. Niet te verwonderen dat arbeiders zich organiseerden in vakbonden om<br />

die patroons van antwoord te dienen. Reeds 100 jaar beweegt het <strong>ACV</strong> de <strong>Kempen</strong>.<br />

‘Blijven bewegen’ is ook onze opdracht!<br />

1


2<br />

Dit is mijn laatste voorwoord in een jaarverslag van <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong>. Tien jaar<br />

voorzitterschap is achter de rug, het dagelijks bestuur werd gedeeltelijk vernieuwd en<br />

is er klaar voor. De twaalf jaren samenwerking in de vriendenploeg die het dagelijks<br />

bestuur is, waren leerzaam, aangenaam en verrijkend.<br />

Alleen nog dit: blijf er in geloven, blijf bewegen! Immers, het lijdt geen twijfel dat<br />

er grote krachten schuilgaan achter de globalisering. Maar ook de krachtigste<br />

economische structuren die vormgeven aan de wereldwijde systemen van productie,<br />

distributie en winstbejag, zijn door de mens gemaakt. De instellingen die de regels<br />

scheppen die ten grondslag liggen aan de werking van de wereldeconomie, zijn<br />

door de mens gemaakt. De regeringen die we kiezen bestaan uit mensen zoals wij,<br />

die geacht worden de belangen van alle burgers te vertegenwoordigen, althans in<br />

theorie. De mens dient terug in het centrum van de economische activiteit geplaatst.<br />

Een andere wereld is mogelijk, want verandering wordt door de mens gemaakt.<br />

Marcel Slegers<br />

voorzitter <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong>


“EEN ANDERE WERELD IS MOGELIJK,<br />

WANNEER WE UIT ONS KOT KOMEN !”<br />

Juli 2005, vakantie na een geslaagd werkjaar. Vele syndicale acties stonden in<br />

de kijker, <strong>ACV</strong> <strong>Kempen</strong> op vele fronten actief want iedereen vindt een plaats in<br />

onze syndicale werking.<br />

De nieuwe ondernemingsmilitanten hebben hun eerste syndicaal werkjaar mee<br />

gemaakt.<br />

Vrouwen organiseerden activiteiten voor de internationale vrouwenmars.<br />

Jongeren namen initiatief voor de jongerenmars.<br />

Met de werklozen voerden we actie bij politici om het recht op werk en het recht op<br />

echte begeleiding af te dwingen.<br />

Dagelijks staan 160 medewerkers van <strong>ACV</strong> ter beschikking van de leden in onze streek.<br />

Een goede dienstverlening, eigentijdse organisatie en actieve bewegingswerking<br />

vormen de basis voor onze werking.<br />

In onze lokale werking stond de tewerkstelling centraal: initiatieven en acties rond<br />

lokale economie – PWA – Dienstencheques – respect voor seizoenarbeiders -<br />

streekontwikkeling - veiligheid – bereikbaarheid industriezones - …<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> vierde dit jaar haar honderdjarig bestaan. De oprichting van het<br />

“Verbond der Christene Vakverenigingen te Turnhout” in 1905 legde de basis voor<br />

een gemeenschappelijke samenwerkings- en organisatieverband van alle <strong>ACV</strong>basisgroepen<br />

in ons verbond. Ook in 2005 is dat een noodzaak om een slagkrachtige<br />

vakbeweging te hebben. In deze viering stond de Masereel-tentoonstelling centraal.<br />

Een wandeling doorheen de geschiedenis, met een open blik op de werken van<br />

Masereel en een inspirerend woord van S.H.Scholl leren ons dat “militanten, door<br />

hun inzet voor een leefbare en menselijke samenleving in het arbeidsmidden<br />

en in de woonomgeving gestalte geven aan onze droom op de andere wereld.<br />

Optimisme en het geloof in de kracht van solidariteit vormen daarbij de drijfveer<br />

3


4<br />

om onwaardige en onrechtvaardige situaties om te buigen”.<br />

In de 21 ste eeuw wordt deze de wereldwijde actie “voor een andere wereld” gedragen<br />

door sociale organisaties en vakbonden. Onder het logo “Kom uit je kot!” zullen<br />

verenigingen, sociale organisaties en vakbonden initiatieven nemen om mensen<br />

in solidariteit te verenigen. Het logo “Kom uit je kot” sluit aan bij onze slogan<br />

“De optimisten hebben de wereld”. Op die manier zullen we het nieuwe syndicale<br />

werkjaar aanpakken.<br />

Een nieuw sociaal werkjaar dient zich aan.<br />

Het eindeloopbaandebat zal de spits afbijten in de sociale actualiteit. Het <strong>ACV</strong> heeft<br />

een klaar standpunt: we wensen een loopbaandebat – dit handelt over de totale<br />

loopbaan, over de kansen op werk, over rechten op tijdskrediet, over kansen tot<br />

vorming. Indien al deze loopbaanelementen positief kunnen besproken worden<br />

kan er ook gesproken worden over de eindeloopbaan. Maar, in alle duidelijkheid<br />

de onrechtvaardige fi scale behandeling van brugpensioenen dient rechtgezet en de<br />

regeringsnota dient essentieel gewijzigd. Want de pistes die daarin zitten betekenen<br />

een afbouw van ons sociaal systeem.<br />

Intussen wordt tijdens de verlofperiode de sluiting aangekondigd van het bedrijf<br />

Solectron te Turnhout - 280 jobs staan op de helling. In volle vakantieperiode horen<br />

de werknemers via de media de aankondiging om de vesting te Turnhout te sluiten.<br />

De harde realiteit van vandaag: geen zekerheden, geen zekerheid van inkomen,<br />

geen zekerheid van werk… want de harde wet van de vrije markt regeert, bedrijven<br />

zitten in een concurrentiewedloop, en arbeid is dan altijd te duur. Dergelijk eenzijdig<br />

economisch beleid biedt geen toekomst. Wanneer de beslissing tot sluiting genomen<br />

is dienen wij een sociale oplossing te bekomen voor de getroffen werknemers.<br />

Daarbij staan “het recht op inkomen en recht op werk” centraal.<br />

Daarom zal <strong>ACV</strong> <strong>Kempen</strong> verder initiatief nemen om onze streek sociaal en economisch<br />

te ontwikkelen. De nieuwe streekinstanties : RESOC -Regionaal Sociaal Economisch<br />

Overleg <strong>Kempen</strong> en SERR - Sociaal Economische Regionale Raad <strong>Kempen</strong> dienen<br />

toekomstgerichte projecten vanuit een gemeenschappelijke streekvisie vast te<br />

leggen. We rekenen erop dat eenieder hierin zijn verantwoordelijkheid neemt. Want<br />

samenwerking tussen sociale partners en gemeentelijke of provinciale overheid is


slechts geloofwaardig indien het niet blijft steken in vrijblijvend praten. Meer en betere<br />

kansen op tewerkstelling in de <strong>Kempen</strong>, meer en betere kansen tot vorming in de<br />

<strong>Kempen</strong>, meer en betere kwaliteit van leven in de <strong>Kempen</strong>, … dient zichtbaar te<br />

worden in de dagdagelijkse realiteit. Dat is de uitdaging..<br />

<strong>ACV</strong> – militanten nemen die uitdaging aan.<br />

We zullen in dit nieuwe werkjaar op vele fronten met vele mensen onze syndicale<br />

opdracht moeten waar maken: in bedrijven, in de dienstverlening, in de gemeentelijke<br />

werking, … Een eigentijdse vakbeweging dient daartoe ook zijn interne organisatie<br />

en structuren aan te passen aan de nieuwe realiteit. Dit werkjaar voorzien wij in het<br />

verbond een nieuwe stap in de aanpassing van de uitbouw van onze dienstverlening<br />

en onze werking. Deze stap is noodzakelijk om onze middelen (mensen en diensten)<br />

doelgerichter te kunnen inzetten om onze opdachten waar te maken.<br />

We hopen dat iedere <strong>ACV</strong>-militant vanuit de eigen situatie meewerkt om het <strong>ACV</strong><br />

mee vorm te geven. Daartoe zullen we met zijn allen regelmatig “uit ons kot moeten<br />

komen.” Want alleen wanneer wij spreken en handelen zullen we die andere wereld<br />

mogelijk maken.<br />

Kris VAN ELSEN<br />

verbondssecretaris <strong>ACV</strong> <strong>Kempen</strong><br />

5


6<br />

<strong>DEEL</strong> 1<br />

Honderd jaar<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong>


100 JAAR MET BEELDEN VAN FRANS<br />

MASEREEL<br />

Twee maanden werden de witte muren van het verbondsgebouw zwartwit-gekleurd.<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> pakte uit met werk van Frans Masereel om het<br />

honderdjarig bestaan in de kijker te zetten.<br />

We trokken heel wat bezoekers. Bezoekers keerden terug met een goed gevoel.<br />

Het scherpe wit-zwart had hen op de één of andere manier geraakt. Dat blijkt uit de<br />

verschillende reacties die we terugvonden in het gedenkboek waarin iedereen zijn<br />

mening kwijt kon.<br />

De tentoonstelling kreeg ook weerklank in de media. Bijvoorbeeld een stukje uit de<br />

Standaard der Letteren: “Het leven van de arbeiders was vaak hard, in de eerste<br />

helft van de vorige eeuw. De strijd van het werkvolk voor brood en rechtvaardigheid<br />

kon grimmig zijn. Kunstenaar Frans Masereel heeft als geen ander het lief en leed<br />

van de Vlaamse werkmens vereeuwigd. Het zijn dramatische beelden, maar toch<br />

noemde Masereel zichzelf een optimist, een man met een boodschap van hoop.<br />

Dat optimisme en het streven om de wereld te verbeteren drijft ook vandaag nog<br />

de vakbond vooruit, aldus <strong>ACV</strong>-secretaris Kris Van Elsen. Of vakbondssecretaris<br />

Piet Daneels waagt zich aan een poëtische beschouwing op het leven van een<br />

bouwvakker. “In 100 dorpen en op 100 verschillende werven gezeten, (…) 100 keer<br />

gefl oten naar die fi etser, kortgerokt – 200 centimeter is een meter, 100 brooddozen<br />

werden 100 koelboxen, 100 pinten op het ’t verlof, 100 keer vastgevroren aan den<br />

dop..”<br />

7


8<br />

1905-2005<br />

HONDERD JAAR <strong>ACV</strong>-KEMPEN<br />

Op 30 april 1905 werd in de Sint-Antoniusstraat 14 te Turnhout het Verbond<br />

der Christene Vakverenigingen gesticht. <strong>ACV</strong>-Verbond <strong>Kempen</strong> bestaat<br />

dus 100 jaar. Een reden om terug te blikken en te vieren. Het Verbond der<br />

Christene Vakverenigingen kwam niet uit het niets, het ontstond in de strijd<br />

tegen onrecht. Het werd opgericht als overkoepelend orgaan voor de reeds<br />

bestaande beroepsvakbewegingen; er was immers behoefte aan coördinatie<br />

voor propaganda en dienstbetoon.<br />

‘Van 1884 tot 1889 gaat de uitvoer gestadig achteruit. Met dezen achteruitgang<br />

gaat gepaard een bestendige daling der loonen: deze bereiken het laagtepunt in<br />

1886. Erger misschien nog dan de loonsvoorwaarden, zijn de levensvoorwaarden<br />

der arbeiders: lange werkdagen (tot 12 en 14 uur), ongezonde arbeidsvoorwaarden,<br />

vrouwen- en kinderarbeid. Het leven van den arbeider was grauw en troosteloos.<br />

Het “arbeidsvee” was op de markt aan goedkoope prijzen te verkrijgen en was<br />

overgeleverd aan de willekeur van een patronaat, dat in de wet van vraag en<br />

aanbod en in de vrije concurrentie de hoogste uitdrukking zag der economische<br />

welvaart.’<br />

Lage lonen en lange werkdagen<br />

Voor de oprichting van het Verbond der Christene Vakverenigingen bestonden er<br />

dus al werkmansorganisaties: coöperaties, mutualiteiten, spaar- en pensioenkassen,<br />

syndicale groepen enz… In die tijd, de late 19de eeuw, was er ook heel wat spontaan<br />

arbeidersverzet, waren er tal van werkstakingen tegen patronale willekeur en tegen<br />

loonsverminderingen.<br />

“In het arrondissement Turnhout waren hoofdzakelijk industrietakken gevestigd met<br />

een laag loonniveau, zoals de textielindustrie en de sigarennijverheid. Bovendien<br />

lagen de lonen nog beduidend lager dan in de soortgelijke bedrijven elders in het


land. De letterzetters in de papierbedrijven van Turnhout verdienden veel meer dan de<br />

ongeschoolde textielarbeiders, maar wel 64% minder dan hun Brusselse collega’s.<br />

Het dagloon van de arbeiders in de steenbakkerijen van Rijkevorsel bedroeg 2fr.<br />

De steenarbeiders van Boom verdiende een halve tot 1fr meer. Als rechtvaardiging<br />

van de lage lonen opperde Descamps, ondernemer van een steenbakkerij aan de<br />

Kempische Vaart, dat het werkvolk hier voor slechts 40fr een hectare grond kon<br />

huren om aardappelen te telen welke hij voor zijn gezin nodig heeft.”<br />

‘F.V.B., geboren 16 oct. 1882 te Mol, was de vierde van zes kinderen. Op elfjarige<br />

leeftijd ging hij naar een wolfabriek aldaar. Er werd gewerkt van 6 uur ’s morgens<br />

tot 9 uur ’s avonds. ’s Middags werd een uur gerust en in de loop van de vooren<br />

namiddag een kwartier. De eerste 14 dagen werd gratis gewerkt, nadien<br />

verdiende hij 25 centiem per dag. Dit loon kreeg hij zelf niet, maar moest moeder<br />

komen halen. Deze was verplicht na ontvangst van het geld langs een speciale<br />

trap, die door een winkel liep, de fabriek te verlaten. Hun eten bestond ’s morgens<br />

uit zwart brood, aardappelen en soms pap. Jaarlijks werd een varken gemest.<br />

De hammen gingen naar Brussel, een ander gedeelte werd verkocht om de<br />

huur aan de notaris te betalen en de rest was voor de familie. De eieren dienden<br />

om eetwaren te kopen. Werkloosheid bestond er niet:<br />

wegens overvloed aan werk had men geen schrik om<br />

van patroon te veranderen. Bij maanlicht werkten de<br />

meeste arbeiders op het veld.’<br />

Misdaden<br />

“In 1844 was er sociale onrust in Mol. Het jaar daarop<br />

ondernam een groep van 50 arbeiders een poging om<br />

een loonsverhoging van een tijkfabrikant af te dwingen;<br />

rijkswachters te paard dreven de werklieden uiteen en<br />

het werd een volslagen nederlaag voor de arbeiders.<br />

Een nederlaag werd het nog verschillende malen;<br />

looneisen, stakingen en elk rechtmatig verzet werden<br />

als misdaden beschouwd en, bij gebrek aan een<br />

arbeidersorganisatie, moest er telkens berust worden<br />

9


10<br />

in een lot dat niet voor verbetering vatbaar scheen. In 1872 kwam er misschien<br />

voor het eerst een hoopgevende kentering. De wevers ondernamen een algemene<br />

staking tegen een aangekondigde loonsvermindering. Er vielen gekwetsten bij de<br />

rijkswachters zowel als bij de burgers en bij de stakende wevers, zelfs een afdeling<br />

soldaten werden opgetrommeld. De wevers wonnen de strijd, er kwam geen verlaging<br />

van het loon. Dit betekende echter niet het begin van een triomfperiode. Wanneer in<br />

1890 een zoveelste staking uitbrak, ditmaal in de papierfabriek Biermans, en men<br />

zelfs schuchter trachtte een bond van de betrokken arbeiders te stichten, werd het<br />

een zoveelste teleurstelling voor de werklieden. Een belangrijk deel werd zonder meer<br />

ontslagen en door meisjes vervangen.”<br />

Kinderarbeid<br />

Nog erger was de situatie van de kinderen-arbeiders. Ook zij werkten tot tien à elf<br />

uur per dag, maar verdienden, net als de vrouwen, amper de helft van de volwassen<br />

mannelijke arbeidskrachten. Kinderen jonger dan veertien jaar verdienden soms<br />

maar een halve frank per dag. De fi rma Brepols had een contract afgesloten met een<br />

weeshuis. In ruil voor een schraal loontje verrichtten de weeskinderen in het weeshuis<br />

werk voor de fi rma. Volgens de fabriekspatroon genoten de kinderen daarmee<br />

een nuttige opleiding. In feite waren de goedkope kinderhanden het voornaamste<br />

motief.”<br />

De katholieke burgerij stond zeer vijandig tegenover die nieuwe arbeidersorganisaties,<br />

zeker tegen de socialistische, maar ook tegen de christelijke, niettegenstaande


de brief Rerum Novarum van paus Leo XIII van 1891 die de prille christelijke<br />

arbeidersorganisaties steunde. Vooruitstrevende priesters zoals deken Adams van<br />

Turnhout, namen het voortouw in de uitbouw van christelijke sociale organisaties.<br />

Alleen vermag de werkman niets<br />

In Turnhout werd reeds op 10 september 1893 de Volksbond opgericht: ‘… omdat<br />

wanneer werklieden onder elkaar zijn, zij gemakkelijker het woord durven nemen en<br />

zonder achterdocht hunne belangen durven bekend maken.’ En verder: ‘(omdat)…<br />

De werkman alleen (niets) vermag; maar wanneer hij zich vereenigt, dan wordt hij<br />

sterk, dan bekomt hij een groote macht. En niemand mag u dit beletten, niemand<br />

mag u hierin verhinderen, want het recht u te vereenigen… is een recht dat u van<br />

natuurswege toekomt.’ Onder impuls van die Volksbond werd op 8 maart 1896 dan<br />

een vakvereniging opgericht.<br />

Met vallen en opstaan kwamen verschillende vakbonden tot stand: voor steenmakers,<br />

metaalarbeiders, sigaren- en schoenmakers, drukkers en onderwijzers. Ze<br />

organiseerden zich per beroepsgroep in Arendonk, Beerse, Herentals, Mol. Dat leidde<br />

uiteindelijk in 1905, zoals reeds gezegd, tot de oprichting van het overkoepelende<br />

Verbond der Christelijke Vakverenigingen. De statuten vermelden: ‘…zelfstandig en<br />

buiten alle politiek.’<br />

De geschiedenis van de vakbeweging begint niet op een bepaalde dag, de<br />

vakbeweging kreeg vorm door de gebeurtenissen en ontwikkelingen, door het verzet<br />

11


12<br />

van mensen tegen onrecht. De oprichting van het Verbond was geen doel op zich,<br />

was geen begin- of eindpunt, het is een ijkpunt. De vakbeweging wordt immers<br />

gemaakt door mensen. Ook vandaag zou <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> geen vakbeweging zijn met<br />

meer dan 105.000 leden zonder die inzet van haar militanten.<br />

Tentoonstelling met boek<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> bestaat honderd jaar. Daarom deze blik terug, met beelden van Frans<br />

Masereel, scherp en gestileerd, zwart-wit.<br />

Honderd jaar geleden waren de leef- en arbeidsomstandigheden van het proletariaat<br />

wraakroepend, mensonterend. Respect voor de werknemer was er niet. Ondanks<br />

alles probeerden werknemers zich te verenigen in vakbonden om hun toestand te<br />

verbeteren. Die werkwereld van toen wordt voor de nakomers vandaag verbeeld<br />

in de gravures van Masereel. Die tijd van toen is duidelijk en onuitwisbaar in het<br />

geheugen gegrift door het werk van de kunstenaar Frans Masereel. De visuele<br />

tegenstelling van zwart-wit in zijn houtsneden is een spiegel van de grote tegenstelling<br />

in de maatschappij: arbeid tegen kapitaal.<br />

De keuze viel ook op Masereel omdat die sinds 1961 bevriend was met pater Scholl,<br />

een voortrekker van de christelijke arbeidersbeweging in de <strong>Kempen</strong>. In de jaren vijftig<br />

en zestig was Scholl proost van de KAJ en nadien van de KWB in het arrondissement<br />

Turnhout. En in 1953 stelde het ACW hem aan het werk in de studiedienst, waar hij<br />

zijn historische opzoekingen kon voortzetten.<br />

In dit boek vindt u een aantal beelden van Masereel, voorzien van een stukje<br />

vakbondscommentaar door tijdgenoten, getuigenissen van vrienden van Masereel en<br />

Scholl en vakbondsmilitanten. Voor de ene roepen ze herinneringen op uit het verleden,<br />

zoals de staking in Olen in 1962 of de bezetting van de Enka-fabrieken in Breda in<br />

1972. Voor anderen zijn de gravures een aanleiding om hun toekomstverwachtingen<br />

omtrent <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> neer te schrijven. En dat is een boeiende oefening geworden.<br />

Geen historisch werk maar wel een uitnodiging om verder te werken en te sleutelen<br />

aan die vakbeweging in de 21ste eeuw. We hopen dat De optimisten hebben<br />

de wereld ook u kan inspireren om mee te bouwen met het <strong>ACV</strong> aan de brede<br />

wereldbeweging: ‘Een andere wereld is mogelijk.’


BESTEL HET BOEK!<br />

Heb je het boek “De optimisten hebben de wereld” gemist Dan kan je dat<br />

nog bestellen. Stort 12,20 euro (10 euro + 2,20 euro verzendingskosten) met<br />

vermelding van “Optimisten” op rekeningnummer 787-5500635-19 van <strong>ACV</strong>-<br />

<strong>Kempen</strong>, Korte Begijnenstraat 20, 2300 Turnhout.<br />

13


14<br />

<strong>DEEL</strong> 2<br />

Vakbondswerk<br />

in de kijker<br />

We kennen de vakbond op het werk of het vakbondssecretariaat waar we<br />

terecht kunnen met al onze vragen over sociale zekerheid en arbeidsrecht.<br />

Daarnaast is er het vakbondswerk ter plaatse of het interprofessioneel<br />

vakbondswerk. Te weinig bekend en onbekend is onbemind. Het gaat dan over<br />

het vakbondswerk buiten de ondernemingspoort. Dit vakbondswerk speelt in<br />

op maatschappelijke of plaatselijke problemen. Vakbondsmilitanten bijten zich<br />

vast in een bepaalde problematiek en zoeken ter plaatse naar oplossingen. In<br />

dit jaarverslag blikken we terug op een aantal van deze acties of activiteiten.<br />

Je zal dan merken dat het <strong>ACV</strong> meer is dan staken, betogen en uitbetalen van<br />

stempelgeld. <strong>ACV</strong>-militanten zijn bekommerd om heel wat zaken en proberen<br />

de situatie te veranderen of te verbeteren.


NIEUWE PLOEG<br />

Eind juni verkoos het verbondsbestuur van <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> een nieuwe bestuursploeg.<br />

Marcel Slegers (voorzitter), Jef Drooghmans (ondervoorzitter) en Rita Van Hoof namen<br />

na een periode van twaalf jaar afscheid van het dagelijks bestuur. Jan Verachtert<br />

werd verkozen tot voorzitter en Lilianne Aerts werd verkozen tot ondervoorzitter.<br />

Daarnaast werden Luc Guns en Kees Van De Sande. Marcel Slegers had op het<br />

verbondsbestuur nog een boodschap voor de nieuwe ploeg:<br />

“Veel succes aan de nieuwe ploeg… een goede samenwerking… veel vriendschap!<br />

Het wordt geen gemakkelijke taak in veranderende tijden. Niet dat de vakbond,<br />

het <strong>ACV</strong>, moet herontdekt worden. Wel moeten we inspelen op de vragen van de<br />

mensen, van de leden. Leden, die zelf niet altijd openstaan voor de antwoorden die<br />

ze van ons krijgen!<br />

15


16<br />

WERELDVROUWENMARS<br />

“DRINK EEN GLAS OP AWA EN MIA”<br />

De vakbondsvrouwen uit de <strong>Kempen</strong> vroegen aandacht voor de vrouwen in de<br />

wereld. In twee <strong>Kempen</strong>se bedrijven (Carta Mundi te Turnhout en Mora in Mol)<br />

vroegen de militanten aan hun directie een charter te ondertekenen en werd<br />

een glas water gedronken op Awa en Mia. <strong>ACV</strong>-Visie ging een kijkje nemen bij<br />

Carta Mundi te Turnhout.<br />

Ook bij Carta Mundi in Turnhout vroegen de vakbondsmilitanten aan hun directie<br />

om het vrouwencharter met eisen te ondertekenen. De handtekeningen worden<br />

vlotjes geplaatst. En de directie vertelt me het volgende: “wij maken vandaag geen<br />

onderscheid tussen mannen en vrouwen als het over de beloning gaat. Als ze<br />

hetzelfde werk doen verdienen ze hetzelfde loon.” We ontmoeten op de werkvloer<br />

ook de <strong>ACV</strong>-militanten. Ronny Schoenmaekers vertelt me het volgende: “Twintig<br />

jaar geleden was Carta Mundi een mannenbastion. In de drukkerij werkten er alleen<br />

mannen. Toen wilde de directie het bedrijf ook openstellen voor vrouwen. We hadden<br />

daar geen problemen mee maar we hebben toen wel gesteld dat de vrouwen gelijk<br />

loon voor gelijk werk moeten krijgen. Je weet wel, de directie is steeds op zoek om<br />

op allerlei manieren de loonkost te drukken. Het principe van gelijk loon voor gelijk<br />

werk wordt hier wel toegepast. Maar in de praktijk blijven er toch nog wel verschillen.<br />

Voor verschillende functies stelt de directie immers dat je een drietal machines moet<br />

kunnen bedienen. En dat is voor enkele vrouwen moeilijk te realiseren. Daarom blijven<br />

er toch nog wel verschillen tussen mannen en vrouwen.”


Een goed loon<br />

En een goed loon verdienen blijft belangrijk. Ronny Schoenmaekers: “Vandaag zijn<br />

de onderhandelingen voor een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst volop bezig.<br />

Het beloven moeilijke onderhandelingen te worden. We krijgen hier en in het overleg<br />

te horen dat we te duur zijn. Maar ik stel me toch wel vragen bij al die vergelijkingen<br />

waar werkgevers ons mee confronteren. Zo vertellen ze ons dat wij 2,8 maal duurder<br />

zijn dan bedrijven in het Verenigd Koninkrijk. Maar dat zijn appelen met citroenen<br />

vergelijken. Ze vergelijken ons loon met het loon uit een beschermde werkplaats. Dat<br />

is niet correct.”<br />

Charter<br />

Ondertussen gaan we met de delegatie in het bedrijf. De militanten geven aan iedereen<br />

een beker met water en vragen zo aandacht voor het vrouwencharter. Kristel Daems<br />

van <strong>ACV</strong>-vrouwen vertelt ons daarover het volgende. Kristel: “Naar aanleiding van de<br />

internationale vrouwendag op 8 maart maken wij onze eisen bekend. Zo willen we een<br />

onvoorwaardelijk recht op onderwijs voor meisjes en vrouwen wereldwijd. We komen<br />

ook op voor waardig werk, leefbaar loon en sociale bescherming wereldwijd. Of om<br />

de positie van de werknemers te verbeteren moeten er ook een recht op bijscholing<br />

en vorming gerealiseerd worden voor elke werkneemster en werknemer, ongeacht<br />

hun functie en opleiding. En tot slot, maar daarom niet minder belangrijk, eisen we<br />

ook gelijk loon voor gelijk werk en werk van gelijke waarde.” En dan drinken we een<br />

glas water op Awa en Mia. En met deze actie willen de vrouwen aandacht vestigen op<br />

onderwijs, vorming en arbeidsomstandigheden hier bij ons en wereldwijd.<br />

17


18<br />

”WIJ WILLEN BETERE FIETSPADEN”<br />

Verslaafd aan de auto “Neem de fi ets om naar het werk te rijden”, zegt de overheid.<br />

Maar in Turnhout moet je maar eens op de fi ets springen en het industrieterrein<br />

oprijden. De fi etspaden liggen er erbarmelijk bij. Bovendien stellen gebruikers van<br />

deze fi etspaden vast dat er regelmatig opleggers op het fi etspad staan. Dat leidt<br />

tot levensgevaarlijke situaties. Zo kan het niet verder. <strong>ACV</strong>-militanten vroegen met<br />

een ludieke actie betere fi etspaden in de Turnhoutse bedrijvenzones. De stad zegt<br />

ondertussen wel plannen te hebben om er wat aan te doen. Maar met plannen alleen<br />

blijft <strong>ACV</strong>-Turnhout niet tevreden. Wij willen nu betere fi etspaden.


ONFRISSE PR AKTIJKEN AAN DE KAAK STELLEN<br />

Een Turnhoutse fi rma uit de ICT-sector zoekt kandidaat werknemers via advertenties<br />

bij de VDAB (website). Of gaat op zoek naar werklozen die hun gegevens hebben<br />

toevertrouwd aan de VDAB- website die ook toegankelijk is voor kandidaat-werkgevers.<br />

Deze fi rma, die maar liefst onder drie verschillende namen te werk gaat, belt dan<br />

deze kandidaten op. Vrij opdringerig proberen zij deze werklozen te overtuigen, om<br />

minstens eens een ‘observatiedag’ mee te willen doen. In de praktijk komt dergelijke<br />

observatiedag neer op een dag ‘deur aan deur-verkoop’ van telefoniecontracten. Op<br />

het einde van dergelijke dag, waarvoor uiteraard géén arbeidsovereenkomst werd<br />

opgemaakt en waarvoor, al even vanzelfsprekend géén loon werd betaald komt dan<br />

de aap uit de mouw. Als je voor deze fi rma wilt werken, is dat wel op ZELFSTANDIGE<br />

BASIS. Dat laatste wordt er echter niet altijd met evenveel woorden bijverteld en/of<br />

duidelijk gemaakt. Gevolg is dan ook dat regelmatig contracten worden ondertekend<br />

zonder dat de werkloze de èchte draagwijdte hiervan kent.<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> liet het daar niet bij en trok bij allerlei instanties aan de alarmbel.<br />

Ondertussen mogen deze fi rma’s niet meer recruteren via de website van de VDAB<br />

of de stempelcontrole. We zien ook dat andere fi rma’s op hun hoede zijn. Ze doen<br />

beroep op interimbureaus. En de gedupeerde ‘werknemers’ kregen allemaal recht<br />

op een werkloosheidsvergoeding.<br />

19


20<br />

TEWERKSTELLING, OOK EEN<br />

PRIORITEIT VOOR GEMEENTEBESTUREN<br />

In Geel, Meerhout en Laakdal proberen <strong>ACV</strong>-militanten de gemeentebesturen te<br />

overtuigen om meer inspanningen te doen rond tewerkstelling. Hoe begon het Jef<br />

Bollen: “Het is allemaal gestart met een open brief naar de lokale besturen van Geel,<br />

Meerhout en Laakdal. Met die open brief hebben we die lokale beleidsmakers duidelijk<br />

gemaakt dat ze heel actief zijn op het vlak van toerisme, cultuur en tal van andere<br />

beleidsdomeinen. Maar we zien te weinig inspanningen op het vlak van tewerkstelling.<br />

En als er op lokaal vlak al iets beweegt rond tewerkstelling is het meestal beperkt<br />

tot een KMO-loket voor kleine ondernemers.” Die gemeenten hebben toch heel<br />

wat ambtenaren in dienst Jef Bollen: “Dat klopt. We appreciëren dat er heel wat<br />

aandacht gaat naar de tewerkstelling van de eigen gemeente. Maar als <strong>ACV</strong> vinden<br />

we dat er meer moet en kan gebeuren.” Maak dat eens concreet Jef Bollen: “In<br />

elke gemeente hebben de inwoners tal van behoeften waarop gemeentebesturen<br />

kunnen inspelen. Ik denk bijvoorbeeld aan een fi etsenatelier aan het treinstation of<br />

een strijkatelier bijvoorbeeld. Of gemeentebesturen kunnen samen met een aantal<br />

privé-bedrijven op zoek gaan naar projecten die tewerkstelling opleveren.” Met een<br />

aantal vakbondsmilitanten zijn jullie langs geweest bij die lokale besturen. Wat waren<br />

de reacties Jef Bollen: “Ze hebben ons gelijk moeten geven. Lokale besturen doen<br />

vandaag te weinig inspanningen op het vlak van lokale tewerkstelling. Er kan meer<br />

gebeuren. Zo heeft de schepen van tewerkstelling in Meerhout beloofd om een<br />

behoeftenonderzoek op te starten in de gemeente, in Geel beloofde de burgemeester<br />

ons om een halftijdse kracht aan te werven om het terrein te verkennen en in Laakdal<br />

vertelde het gemeentebestuur dat dit iets was voor het OCMW. En deze beloftes<br />

gaan we verder opvolgen.”


“HEB IK WAT TE MAKEN MET GLOBALISERING”<br />

De vakbondswerking gaat vandaag verder dan de Dorps- of Kerkstraat. Zo brachten<br />

de vakbondsmensen van Turnhout de globalisering naar de Turnhoutse winkelstraten.<br />

Het was de aanloop naar een toneelavond over de gevolgen van de globalisering. Els<br />

Cools: “Bedoeling was de mensen op een leuke manier te informeren over de gevaren<br />

van privatisering van diensten. Veel mensen denken nog steeds dat globalisering een<br />

ver-van-hun-bed-show is. Nochtans worden we er in het dagelijks leven constant<br />

mee geconfronteerd: werkloosheid, duurdere energiefacturen, stijging van de prijs<br />

maar daling van de kwaliteit en met de zwakkeren in onze maatschappij wordt geen<br />

rekening gehouden. Wie immers geen of onvoldoende geld heeft wordt de dienst<br />

ontzegd of afgesloten. We wilden dit onder de aandacht brengen, mensen oproepen<br />

tot solidariteit of hen waarschuwen dat we niet naar Amerikaanse toestanden willen<br />

evolueren waar je enkel nog in het ziekenhuis wordt opgenomen voor een behandeling<br />

als je voldoende geld hebt. De voorbijgangers kregen een kopje soep en zo ontstond<br />

er al vlug een babbel met de mensen. Die spraken mee over de privatisering van de<br />

elektriciteit en de telefoon. Onze vrees en onze waarschuwingen werden bevestigd.<br />

Die voormiddag bereikten we ruim 1200 voorbijgangers.”<br />

21


22<br />

NOOD AAN KINDEROPVANG<br />

IN REGIO HERENTALS<br />

Op het <strong>ACV</strong>-dienstencentrum in Herentals klagen werkzoekenden<br />

uit de deelgemeenten Morkhoven en Noorderwijk over te beperkte<br />

kinderopvangmogelijkheden. Dat maakt het inderdaad moeilijk om<br />

buitenshuis te gaan werken. Deze signalen worden opgevangen in de<br />

plaatselijke vakbondswerking. Vanuit deze werking wordt er contact<br />

gezocht met de oudercomités van de basisscholen van Morkhoven<br />

en Noorderwijk. Tijdens een aantal bijeenkomsten bevestigen ouders<br />

dat er inderdaad een gebrek aan kinderopvang is in deze twee<br />

deelgemeenten van Herentals. Samen richten ze een werkgroep op.<br />

Al snel volgt er een behoeftepeiling bij zoveel mogelijk ouders om de<br />

noden en de behoeften rond kinderopvang in kaart te brengen. En met<br />

deze resultaten trekken ze naar het gemeentebestuur van Herentals.<br />

Een werkgroep samen met de schepen van sociale zaken probeert nu<br />

samen met verschillende partners te zoeken naar oplossingen.


PWA-OVERLEGCOMITÉ<br />

Inspraak van werknemers in hun onderneming is voor het <strong>ACV</strong> zeer belangrijk. Dus<br />

ook in het PWA van vandaag. Met overleg en inspraak bedoelen we meer dan info<br />

ontvangen of advies geven. Het is minstens ook het recht om gehoord te worden,<br />

zowel over collectieve als over individuele problemen. Ondertussen is ieder PWA<br />

verplicht om een overlegcomité op te richten. In de regio Westerlo pakte het <strong>ACV</strong><br />

dit concreet aan. Een eerste stap was het zoeken naar kandidaten voor het PWAoverlegcomité.<br />

Met een brief of PWA’ers aanspreken op de bijeenkomsten in de<br />

jaarlijkse PWA-bijeenkomsten werden PWA’ers bereid gevonden om te zetelen in<br />

het PWA-overlegcomité. Gerrit Verlinden: “Ondertussen komen we op regelmatige<br />

tijdstippen samen om een aantal thema’s te bespreken. Bijvoorbeeld: een ontwerp<br />

van huishoudelijk reglement, werkingspunten voor het overlegcomité, stand van<br />

zaken in de verschillende overlegcomités, contacten met de <strong>ACV</strong>-leden in de raad van<br />

bestuur. Het voorbereidend werk is ondertussen achter de rug. Er is een huishoudelijk<br />

reglement met <strong>ACV</strong>-tint goedgekeurd en er wordt nagedacht over veilig en gezond<br />

werken in het PWA. Een volgende stap is het bekendmaken van onze <strong>ACV</strong>-militanten<br />

bij de PWA-werknemers. Een moeilijkheid is wel de vernieuwing binnen de groep van<br />

militanten.<br />

23


24<br />

“BESCHAMENDE WANTOESTANDEN IN<br />

DE TUINBOUWSECTOR”<br />

Tomaten, paprika’s, aardbeien. Je vindt ze dagelijks vers in de supermarkt of de<br />

kruidenier. In de <strong>Kempen</strong> worden bijvoorbeeld Portugezen ingezet om dit fruit<br />

of deze groenten te oogsten. Vlaamse werknemers bedanken voor dit soort<br />

werk. Dan maar plukkers zoeken in het armere zuiden van Europa. Benieuwd in<br />

wat voor situatie deze mensen werken. We kwamen het te weten op een avond<br />

in Hoogstraten, een avond in het vrije en geliberaliseerde Europa.<br />

Uit het arme Portugal<br />

Zo’n 60 Portugese tuinbouwarbeiders komen uiteindelijk opdagen. Een initiatief van<br />

de <strong>ACV</strong>-werkgroep ‘Columbus Anders’ en de Christelijke Centrale voor Voeding<br />

en Diensten. Eén onderwerp, werken in de tuinbouw. Van Patricia en Maria, onze<br />

Portugese tolken, leer ik dat bijna alle aanwezigen afkomstig zijn uit het zeer arme<br />

noorden van Portugal. ‘Daar is echt niks voor deze mensen’, benadrukken ze. Als<br />

ze ook maar iets in hun leven willen bereiken, moeten ze hun streek verlaten en het<br />

elders proberen. De keuze is daarbij niet groot. Poolse en Oekraïense arbeiders,<br />

meestal illegaal in het land, pikken hier meer en meer jobs in omdat ze ver onder de<br />

minimumlonen willen werken. ‘ Het rijke noorden lokt, een geluk dat ze Europese<br />

burgers zijn.<br />

Plukkaarten<br />

Dirk Verhaegen, van <strong>ACV</strong> Voeding en Diensten checkt bij de aanwezigen of ze een<br />

plukkaart hebben. Meteen gaan er wat handen de hoogte in.<br />

Een plukkaart is een registratiedocument dat je in de land- en tuinbouw moet<br />

gebruiken als je seizoens- of gelegenheidswerk wil doen. De plukkaart is er gekomen<br />

op vraag van de tuinbouwsector omdat de gewone personeelsadministratie blijkbaar<br />

te moeilijk was. De seizoensarbeiders (onze Portugezen) moeten deze kaart<br />

persoonlijk bijhouden en elke dag die ze werken hierop noteren. De werkgever (de<br />

tuinbouwer) moet een register bijhouden waarop de naam, het plukkaartnummer en<br />

de gewerkte dagen vermeld staan.


‘Laat ik de vraag anders stellen,’ corrigeert Dirk, ‘Wie van jullie heeft zijn plukkaart<br />

op zak’ Meteen zakken de armen naar beneden en is de toon van de bijeenkomst<br />

gezet. Niemand dus. Niemand van de aanwezigen beschikt zelf over zijn plukkaart.<br />

Deze worden door de tuinders bijgehouden en ingevuld.<br />

Zwart<br />

Het gevolg daarvan is meteen duidelijk als de loonbriefjes worden bovengehaald.<br />

Alhoewel de Portugezen in de maanden januari en februari al vele dagen tot zelfs<br />

volledige maanden hadden gewerkt, worden er op de loonbriefjes slechts 3 of<br />

4 dagen doorgegeven. De rest Zwart Natuurlijk.<br />

Soms worden deze uren direct uitbetaald. Dikwijls houdt de tuinbouwer dit ‘loon’ zelf<br />

bij, zelfs voor een periode van meerdere maanden. De betrokken arbeiders kunnen<br />

er dus niet vrij over beschikken.<br />

‘Het is een truck’, zo vertelt één van de aanwezigen. ‘Sommigen van ons vertrekken<br />

in de stille maanden, als er minder werk is, terug naar Portugal, naar hun familie. Als<br />

ze weg zijn kan en hoeft de tuinder natuurlijk niet meer te betalen.’<br />

Met deze ‘overuren’ wordt dan ook zeer creatief omgesprongen. Zo worden ze<br />

gebruikt om betaalde feestdagen of om ziektedagen mee te vergoeden. Zelfs de<br />

maaltijdcheques worden ervan betaald.<br />

25


26<br />

Inderdaad, je leest het goed. Die mensen betalen in feite ZELF hun betaalde<br />

feestdagen uit, ze betalen ZELF hun gewaarborgd loon bij ziekte, ze betalen ZELF<br />

hun maaltijdcheques. Dat UNIZO daar nog niet aan gedacht heeft.<br />

Wat we hierover nog te horen krijgen, tart elke verbeelding. Van dit loon worden de<br />

wasbeurten van de arbeidskledij aan de tuinbouwer betaald, of het dient om het<br />

drinken terug te betalen (€1 voor een fl es water van den Aldi). Sommigen krijgen zelfs<br />

hun loonbriefje niet. Iemand, die al langere tijd hier was, vertelt dat hij dit de twee eerste<br />

jaren meekreeg, tot hij Nederlandse taallessen was gaan volgen. Nadien nooit meer.<br />

Beschamend<br />

Met de loonbarema’s neemt men het in de tuinbouwsector ook niet nauw. We horen<br />

€6,90, €6,20, €6,15, €5,50,… het lijkt de koophal van de veiling wel.<br />

Het regende verhalen en anekdotes. Beschamend.<br />

Verhalen over tuinders die het vervoer van Portugal tot hier voorschieten. Bij<br />

aankomst moesten deze mensen hun paspoort en andere papieren afgeven. Om<br />

de administratie in orde te brengen. Dat zal wel kloppen, natuurlijk. Maar ze kregen<br />

hun documenten pas terug als ze de kosten van hun reis voor de tuinder hadden<br />

terugverdiend.<br />

Beschamend voor ons. Maar ook beschamend voor die tuinders die hun zaken wel<br />

goed willen regelen en wel correct willen omgaan met hun personeel. Onze Portugese<br />

plukkers staan hierin zeer zwak. Als ze vragen stellen, krijgen ze al snel te horen dat<br />

‘de Polen’ klaar staan om hun plaats in te nemen, want dat zal de volgende groep<br />

migranten zijn die hier zullen proberen een toekomst op te bouwen. De boodschap is<br />

duidelijk: mond houden of oprotten.<br />

Blijven samenkomen<br />

Gelukkig hebben we op deze bijeenkomst goede contacten kunnen leggen met de<br />

Portugese plukkers en zijn er al enkelen die vinden dat aan deze situatie een einde<br />

moet komen. We hebben namen en GSM-nummers. Samen met de <strong>ACV</strong> Voeding en<br />

Diensten gaan we ons beraden wat de volgende stappen kunnen zijn. Acties, sociale<br />

inspectie, contacten met het gemeentebestuur,… De bereidheid is er om hier iets mee<br />

te doen. Of, zoals iemand van onze Portugese leden het verwoordde: ‘we moeten<br />

blijven samenkomen, we moeten blijven praten, we moeten blijven nadenken hoe we<br />

deze situatie kunnen ombuigen zodat ook wij krijgen waar we recht op hebben.’


VASTBERADENHEID LOONT. BALMATT<br />

WORDT GESANEERD<br />

De Vlaamse regering legt eindelijk 10 miljoen euro op tafel om de bestaande<br />

gebouwen af te breken, de sanering van de grond te realiseren en de site om te<br />

vormen tot een nieuw industrieterrein. Vanuit Europa komt daar nog eens 1 miljoen<br />

euro bij. En deze sanering kwam er niet zomaar. Dankzij de vastberadenheid van<br />

de militanten van <strong>ACV</strong>-Mol. Louis Adriaensen: “Het doet deugd dat, na zeven jaar<br />

trekken aan de kar, de opkuis kan starten. Sinds de sluiting hebben we allerlei acties<br />

ondernomen om beleidsverantwoordelijken te wijzen op de noodzak van saneren.<br />

Nu er geld op tafel komt kan er eindelijk iets van komen. Maar daar stopt het verhaal<br />

niet. Op deze plek moet tewerkstelling gerealiseerd worden. Onze kinderen moeten<br />

hier opnieuw hun boterham verdienen. Om dit te realiseren zal ook aan de mobiliteit<br />

in de streek moeten gesleurd worden.”<br />

Minister Kris Peeters stond ook mee aan de poort: “Dat de Vlaamse regering 10 miljoen<br />

euro vrijmaakt voor de sanering van de Balmatt-terreinen is mede dankzij de inzet<br />

en de vastberadenheid van de <strong>ACV</strong>-militanten. Politici moeten oppikken wat er leeft<br />

in de samenleving. Het voortdurend onder de aandacht brengen, door het <strong>ACV</strong>, van<br />

de vervuiling van deze site en het gevaar ervan voor de volksgezondheid is daar een<br />

goed voorbeeld van. Zo zijn ook uw bekommernissen om meer werkgelegenheid en<br />

een betere mobiliteit in deze regio mij niet ontgaan. Daar zullen wij in de komende<br />

periode dan ook werk van maken”, aldus minister Peeters.<br />

27


28<br />

WERKLOOSHEID IS EEN ZWARE LAST<br />

De <strong>ACV</strong>-werkzoekenden lieten onlangs opnieuw van zich horen. Zoals jullie allemaal<br />

weten wordt vanaf 1 juli 2005 de groep te activeren werklozen uitgebreid naar de<br />

leeftijd van veertig jaar. Dat was de aanleiding om een aantal parlementairen te<br />

bezoeken. Met een aantal getuigenissen werd duidelijk gemaakt dat werkloos zijn<br />

voor heel wat werklozen een zware last om dragen is. Enkele getuigen maakten dit<br />

nog eens een duidelijk:<br />

Leen beet de spits af. “Na mijn studies in het bijzonder onderwijs volgde ik nog<br />

een cursus voor opvoeder. Ik studeerde in 2003 af met onderscheiding maar zit tot<br />

vandaag zonder werk. Ik heb al wel 150 sollicitatiebrieven geschreven, zoek intensief<br />

naar werk via het internet en ben ingeschreven bij verschillende interimbureaus. Maar<br />

je geraakt moedeloos als je met zestig personen solliciteert voor twee vacante jobs.<br />

Ik trok ook naar de VDAB om me aan te melden voor een bijkomende opleiding van<br />

kinderverzorgster. Maar daar kreeg ik het antwoord dat ik minstens anderhalfjaar<br />

moet wachten. Ondertussen riep de RVA me op voor een gesprek. Dat verliep prima


omdat ik kon aantonen dat ik<br />

voldoende gesolliciteerd heb.<br />

Toch is het niet altijd gemakkelijk<br />

om aan te tonen dat je actief zoekt<br />

naar werk. Werkgevers weigeren<br />

wel eens een vooraf klaargemaakt<br />

attest te ondertekenen en dikwijls<br />

blijven sollicitaties onbeantwoord.<br />

Af en toe krijg je een telefonische<br />

reactie maar dat heeft geen bewijskracht naar de RVA.”<br />

Geschorst<br />

Kim heeft een ander verhaal. De RVA vond dat ze te weinig gezocht had naar werk<br />

en werd voor vier maanden geschorst. “Ik was de school beu en ik ging op zoek naar<br />

werk. Ik liep eens langs bij de VDAB en wilde een opleiding als heftruckchauffeur<br />

volgen. Daar kreeg ik te horen dat ik twee jaar moest wachten. Ik ging langs bij vele<br />

bedrijven en vulde vele formulieren in. Maar geen resultaten. Mijn grootmoeder werd<br />

ziek en ik moest daar voor zorgen. En ik had in die periode weinig tijd om te zoeken<br />

naar werk. De RVA aanvaardde dit niet en ik werd voor vier maanden geschorst. Nu<br />

ben ik opnieuw intensief op zoek naar werk. Ook bij de VDAB liep ik opnieuw langs.<br />

Daar stelde een trajectbegeleider voor om een rijbewijs C te halen. Ik wilde dat graag,<br />

maar er waren veertig kandidaten voor de cursus en maar vijf plaatsen. Ik sta nu op<br />

de wachtlijst. De trajectbegeleider liet niets meer van zich horen en in september<br />

moet ik opnieuw naar de RVA.”<br />

Een beter activeringsmenu<br />

Op basis van deze ervaringen is het duidelijk dat de activering beter moet. Karim<br />

Dibas (<strong>ACV</strong>-werkzoekendenwerking): “Een beter activeringsmenu moet vertrekken<br />

van de juiste principes. Zo moeten gepaste jobs eerst en vooral beschikbaar zijn<br />

en dient begeleiding voorop te staan, eerder dan controle. We stelden ook vast dat<br />

de problemen van de werkzoekenden vaak ruimer zijn dan alleen hun problemen<br />

op de arbeidsmarkt. Een meer integrale benadering en een beter aanbod voor de<br />

kansengroepen zijn meer dan nodig. Of een individuele benadering moet betere<br />

resultaten opleveren.”<br />

29


30<br />

<strong>DEEL</strong> 3<br />

Manifesteren voor…<br />

We blikken nog even terug op enkele geslaagde vakbondsmanifestaties. Met<br />

een stevige delegatie uit de <strong>Kempen</strong> naar het Europees Sociaal Forum in<br />

Londen. In eigen streek ontstaken we voor een derde maal fakkels voor werk.<br />

In december was het verzamelen geblazen in Brussel. De vakbonden moesten<br />

druk zetten op de onderhandelingen voor een nieuw interprofessioneel<br />

akkoord. In de lente trokken de jongeren door Brussel met aansluitend een<br />

Europese manifestatie voor werk en een sociaal Europa.


EUROPEES SOCIAAL FORUM IN<br />

LONDEN: ”ER IS MAAR ÉÉN WERELD”<br />

Onder de slogan ‘een andere wereld is mogelijk’ werd van vrijdag 15 tot en met<br />

zondag 17 oktober in Londen een nieuwe jaargang van het Europees sociaal forum<br />

ingezet. Drie dagen debatteren, feesten en demonstreren. Hoofdplaats van het<br />

gebeuren was Alexandra Palace, zeg maar de ietwat antieke (maar daarom zeker niet<br />

minder fraaie en karaktervolle) Heizelpaleizen van de Britse hoofdstad. Op de agenda<br />

het hele gamma van items dat de anders-globalisten-beweging bezighoudt: eerlijke<br />

wereldhandel, vrede, anti-racisme, democratie, gender, privatisering, liberalisering,<br />

de macht van de multinationals,… Een bonte mengeling van deelnemers. Van<br />

vakbondsmilitanten tot vredes- en milieuactivisten, van vrouwenbewegingen<br />

tot eerlijke handelorganisaties, jong en oud, man en vrouw, van geletterd<br />

tot geleerd, van het zuiden tot het noorden. <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> stuurde dertig<br />

vrijgestelden en militanten erop uit.<br />

Dit Europees Sociaal Forum, iets voor het <strong>ACV</strong><br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong>, wil een vakbond zijn die ‘in de wereld’ staat. Heel wat van de problemen<br />

die wij hier meemaken hebben een Europese, zelfs een mondiale context. Bedrijven<br />

die wegtrekken naar de lagelonenlanden, migratie en zogenoemde ‘illegale’ inwijking,<br />

de positie van de vrouw in onze samenleving, de houding van multinationals als<br />

nieuwe kapitaalstaten, zijn slechts enkele voorbeelden. Het is belangrijk om die brede<br />

31


32<br />

context voor ogen te houden. <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> doet dit door nauw contact te houden<br />

met vakbonden uit Roemenië, Congo of Spanje. Regelmatig krijgen we delegaties<br />

van andere vakbonden over de vloer. Door die uitwisseling versterken we elkaar. Maar<br />

ook door actief deel te nemen aan initiatieven als het Europees Sociaal Forum.<br />

Wat viel er zoal te rapen<br />

Het was de eerste keer dat ik meeging. Ik ben dus nog wat ‘beneveld’ door de vele<br />

indrukken en impressies. Heel wat van die grote wereldproblemen hebben nu vlees<br />

en bloed hebben gekregen. Het doet je iets als een jonge Tanzaniaanse vrouw vertelt<br />

hoe de handel in tweedehandskleding, opgezet door enkele multinationals in Europa,<br />

ervoor gezorgd heeft dat de katoenindustrie in haar land over de kop is gegaan.<br />

Met alle desastreuze gevolgen voor de mensen en het land. Of als een Venezuelaan<br />

meer achtergrond geeft over de contra-revolutie in zijn land en de rol die de grote<br />

buitenlandse ondernemingen hierin gespeeld hebben. Of hoe internationale lobbyisten<br />

voor hun rijke klanten, regeringsleiders ‘benaderen’ om industrieel afval te kunnen<br />

dumpen in de zogenaamde derde-wereldlanden. Afval waar ze hier überhaupt niet<br />

over mogen beschikken omdat de productie verboden is. Wat dan weer zorgt voor<br />

gigantische gezondheidsproblemen. Dat geeft je tegelijk een beklemmend gevoel<br />

maar het wakkert ook heel wat vuurtjes in je aan. ‘Not in my name’, denk je dan.<br />

Voor mij is het doel van het ESF om de vele puzzelstukjes die de problemen in onze<br />

wereld voorstellen bij elkaar te leggen om zo het algemeen beeld scherp te krijgen.<br />

Vlaanderen is geen eiland, Europa is geen wereld op zich. Er is geen tweede, derde,<br />

vierde, vijfde of zoveelste wereld. Er is er maar één en daar moeten we zuinig op zijn.<br />

Als we geen rekening houden met de anderen, zal dat op termijn nefast zijn voor ons<br />

allemaal. Solidariteit, eerlijkheid, rechtvaardigheid, openheid dat zijn spilbegrippen<br />

waar het bij de anders-globalisten om draait. Begrippen die we ook in onze vakbond<br />

moeten koesteren.


VUUR VOOR WERK IN HERENTALS<br />

“DE KEMPEN VERDIENT MEER EN<br />

BETER WERK”<br />

’t Was een koude vrijdagavond in november. Toch ontstaken zeshonderd vakbondsmilitanten<br />

in Herentals een fakkel voor meer en beter werk. Aanleiding was het<br />

tewerkstellingsverlies in de <strong>Kempen</strong>se industrie en de stijging van het aantal<br />

werkzoekenden. Vooraf hadden de vakbonden de politici, de pers en de werkgevers<br />

uitgenodigd in de Lakenhalle te Herentals. Hier kregen ze toelichting over de<br />

vakbondsplannen om de streek verder te ontwikkelen. Of een zevensprong voor de<br />

<strong>Kempen</strong>.<br />

Fakkels werden al ontstoken in Geel in Turnhout.<br />

Waarom een derde keer in Herentals<br />

Kris Van Elsen: “Overal zien we meer onzekerheid, mensen hebben schrik om hun<br />

job kwijt te geraken. Sluitingen, herstructureringen,…het houdt niet op. Steeds weer<br />

verdwijnen er “goede” jobs…en komen er “slechte – tijdelijke – fl exibele - kleine<br />

jobs in de plaats. Dagelijks zien we bedrijven verhuizen naar Oost-Europa, China<br />

33


34<br />

en India. Jongeren vinden moeilijk werk. PWA’ers worden terug werkloos. En te veel<br />

mensen komen slechts tijdelijk aan het werk, te weinig mensen krijgen een goede<br />

opleidingskans. De werkloosheid in de <strong>Kempen</strong> is nog steeds onrustwekkend hoog.<br />

Vandaag klinkt onze roep voor werk in onze streek nog luider.”<br />

Zevensprong<br />

Een zevensprong voor de <strong>Kempen</strong><br />

Met deze fakkeltocht doen jullie een aantal suggesties om de <strong>Kempen</strong> beter te<br />

ontwikkelen Kris Van Elsen: “Wij spreken namens 150.000 werknemers in de<br />

<strong>Kempen</strong>. We willen meer zijn dan begrafenisondernemer bij een herstructurering of<br />

een faling van een bedrijf. We hebben die rol maar we willen meer zijn, een actieve<br />

partner om de <strong>Kempen</strong> verder te ontwikkelen. In onze zevensprong (een aantal<br />

voorstellen om de <strong>Kempen</strong> als streek verder te ontwikkelen) leggen we een aantal<br />

klemtonen. Zoals een betere noord-zuidverbinding, ruimte om te ondernemen,<br />

sanering en ontwikkelen van de Balmatt-site in Mol, extra steun voor sectoren onder<br />

druk of meer handen in de zorgsectoren en meer middelen voor sociale huisvesting<br />

en andere openbare investeringen.<br />

Deze drie burgemeesters zijn al overtuigd om wat<br />

te doen aan de tewerkstelling in de gemeente. Waar<br />

blijven de ‘echte’ burgemeesters met hun plannen<br />

Turnhout is niet alleen de kampioen van de speelkaart,<br />

maar nu <strong>Kempen</strong>se kampioen van de stempelkaart.


AANGEKONDIGD JOBVERLIES IN 2004<br />

Bedrijf Sector Aantal Aard<br />

Umicore Balen Non-ferro 103 Herstructurering<br />

Unifi ne Logistiek 25 Sluiting<br />

Recticel Textiel 33 Herstructurering<br />

Kronenbrot Industriële bakkerij 25 Sluiting<br />

Kraf Voeding 107 Herstructurering<br />

CMK Elektroinca 102 Herstructurering<br />

Borgmans Bouw 83 Faling<br />

Optifl ex Goederenbehandeling 23 Faling<br />

Nedschroef Metaal 37 Herstructurering<br />

Bell Electronica 76 Herstructurering<br />

Solectron Electronica 18 Herstructurering<br />

Uniq Voeding 6 Uitbesteding logistiek<br />

Totaal 638<br />

AANGEKONDIGD JOBVERSLIES IN 2005<br />

Bedrijf Sector Aantal Aard<br />

De Valeriaan Horeca 8 Faling<br />

Taverne Meulevest Horeca 1 Faling<br />

De Ster (Duni) Chemie 64 Herstructurering<br />

Umicore Balen Non Ferro 20 Herstructurering<br />

Subliem Voeding 20 Sluiting<br />

Decorophone Bouw 35 Faling<br />

KB-Dak Bouw 6 Faling<br />

A-form Bouw 7 Sluiting<br />

Solektron Electronica 278 Sluiting<br />

Totaal 439<br />

35


Loonstop en indexafbraak<br />

Lastenverlaging zonder verplichtingen<br />

Dat we langer werken<br />

Meer flexibiliteit<br />

Afbouw brugpensioen<br />

Minder sociale zekerheid<br />

Meer privatisering<br />

Minder zeggenschap van werknemers<br />

en vakbonden<br />

Nr 36 • 17-11-2004<br />

Behoud van index!<br />

De énige garantie dat werkenden en sociale uitkeringstrekkers hun koopkracht behouden.<br />

Redelijke loonsverhoging!<br />

Regering, Nationale Bank en deskundigen verwachten groei en welvaartsstijging. Wij willen ons deel:<br />

ruimte voor CAO-onderhandelingen en verhoging minimumloon.<br />

Meer en betere werkgelegenheid!<br />

In profit en non-profitsector, in privé en publieke sector, voor alle 600.000 werkzoekenden;<br />

met prioriteit voor jongeren.<br />

Kwaliteit in leven en werk!<br />

Onze werknemers leveren kwaliteit en werken hard. Ze willen dan ook goede arbeidsomstandigheden,<br />

jobzekerheid en evenwicht tussen werk en gezin. Daarom moeten tijdkrediet en ouderschapsverlof uitgebreid worden.<br />

Sociale eindeloopbaan!<br />

Behoud brugpensioen, afschaffing fiscale discriminatie voor gehuwde bruggepensioneerden, verbetering<br />

arbeidsomstandigheden<br />

Sterke sociale zekerheid!<br />

Gewaarborgde financiering en welvaartsvaste uitkeringen voor alle werknemers, in plaats van privé-verzekeringen<br />

voor sommigen..<br />

Gelijke sociale rechten!<br />

KMO-werknemers moeten (bij herstructurering en/of sluiting) ook recht krijgen op een premie<br />

van het Sluitingsfonds.<br />

Serieus overleg!<br />

Interprofessioneel, in alle sectoren (werkend paritair comité voor alle werknemers) en in alle ondernemingen<br />

(ook KMO).<br />

Serieus samenwerken!<br />

Onze KMO-werknemers hebben (als laatsten in Europa) ook recht op een werknemersvertegenwoordiging.<br />

36<br />

WERKNEMERS VERDIENEN BETER –<br />

21 DECEMBER 2004, BRUSSEL<br />

De werkgevers waren in de zomervakantie met<br />

hun harde stellingen al bezig om een nieuw<br />

interprofessioneel akkoord te begraven. Als je in<br />

tijden dat het economisch helemaal niet zo slecht<br />

gaat rondbazuint dat er helemaal geen ruimte is voor<br />

loonopslag, zelfs de automatische indexering van de<br />

lonen in vraag stelt en tegelijkertijd eist dat mensen<br />

langer en fl exibeler werken, dan zet je kwaad bloed<br />

bij werknemers en hun vakbonden. De manifestatie<br />

van 21 december was een overduidelijk signaal<br />

dat werknemers zulke oorlogstaal niet pikken.<br />

Werknemers verdienen beter.<br />

De werkgevers willen De werknemers verdienen<br />

(en de regering<br />

spreekt dat niet tegen): beter. Daarom willen wij:<br />

manifestatie<br />

dinsdag 21 december<br />

Brussel<br />

5<br />

Daarom manifesteren wij<br />

.voor het behoud van het brugpensioen<br />

en sociale eindeloopbaan<br />

.sterke sociale zekerheid: welvaartsvaste uitkeringen,<br />

gewaarborgde financiering<br />

Noordstation Brussel<br />

verzamelen vanaf 10.30u<br />

WE REKENEN OP UW<br />

MASSALE AANWEZIGHEID


JONGERENMARS<br />

Zaterdag 19 maart. Een indrukwekkende Europese vakbondsmanifestatie trekt<br />

door de straten van Brussel. Eerst gaan de jongeren. Ze zijn bekommerd om de<br />

jeugdwerkloosheid. Zonder werk betekent een kruis over de toekomst. De cijfers<br />

toonden het onlangs nog treffend aan. Jongeren vinden vandaag moeilijk een job of<br />

krijgen alleen maar een tijdelijke kans via interimarbeid.<br />

37


38<br />

EEN EUROPESE VUIST VOOR WERK EN<br />

EEN SOCIAAL EUROPA<br />

Daarna zijn de Europese bonden aan zet. Van<br />

Noord naar Zuid en van West naar Oost, ze<br />

zijn er allemaal. De ene al massaler dan de<br />

andere. De Fransen zijn bijvoorbeeld massaal<br />

afgezakt naar Brussel. In België was het moeilijk<br />

rekruteren voor deze manifestatie. Maar een<br />

Franse vakbondsman vertelt het volgende: “In<br />

Frankrijk moet je alleen maar de naam Bolkestein<br />

uitspreken en je hebt onmiddellijk een stevige<br />

delegatie om te manifesteren. Dit ontwerp van<br />

richtlijn zet onze arbeidsvoorwaarden onder<br />

druk als bijvoorbeeld Poolse werknemers hier<br />

tijdelijk kunnen komen werken aan Poolse<br />

arbeidsvoorwaarden. Dat kan toch niet bijdragen<br />

aan een sociaal Europa.”<br />

Een sociaal<br />

Europa<br />

is onze droom,<br />

maar we moeten de politici en werkgevers wel eerst wakker schudden.<br />

In 2000 beloofden de Europese leiders ons vanuit Lissabon én de sterkste economie én volledige werkgelegenheid tegen 2010, 22 miljoen jobs erbij. Sindsdien zijn er maar 3,5<br />

miljoen bijgekomen en voor de komende 5 j. worden er al niet meer dan 6 miljoen verwacht.<br />

De 22 miljoen jobs waren gebaseerd op 3 % groei per jaar. Die groei is maar 1,7 % geweest. Europa verlamt zijn eigen groei : door stomme regels voor overheidsfinanciën (het<br />

Stabiliteitspact), door een koppige monetaire politiek (Europese Centrale Bank) en door voortdurend te roepen om loonmatiging.<br />

Nu wil de Europese Commissie de beloften van Lissabon weer opnemen en de groei stimuleren.<br />

Wat zegt Europa <br />

Groei<br />

Méér groei moet komen van méér flexibiliteit en het systeem van<br />

CAO’s en loonvorming moet hervormd worden.<br />

Europa’s geld<br />

Het Europees budget moet opnieuw vastgelegd worden voor de<br />

periode 2007 – 2013. Maar sommige regeringen (en niet de minste)<br />

willen dat verminderen, zogezegd omdat ze ook in eigen land moeten<br />

besparen.<br />

Dumping<br />

Europa doet niks om de vennootschaps-belasting te harmoniseren en<br />

de 400 sociale richtlijnen te doen toepassen. Het laat dus schadelijke<br />

fiscale concurrentie en sociale dumping door landen toe.<br />

Europese Centrale Bank<br />

De inflatie is al tijden onder controle, maar de Europese Centrale Bank<br />

is ze nog altijd aan het bewaken en bestrijden met haar rentebeleid en<br />

haar monetaire politiek. (euro).<br />

Europese investeringsprojecten<br />

In 2003 hebben de Europese landen een aantal grote projecten afgesproken<br />

(nieuwe technologieën, treinverbindingen…). Maar ze hebben<br />

die afspraken niet laten volgen door nationale uitvoeringsplannen.<br />

Wat willen wij <br />

Méér groei en méér werk komt van méér binnenlands verbruik. Daartoe moet de koopkracht verhoogd worden,<br />

dus geen loonsverlaging maar –verhoging in functie van prijs- en productiviteitsstijgingen.<br />

Koopkracht komt ook van herverdeling tussen rijkere en armere landen en streken. En dus van Europa’s<br />

geld. Als regio’s en armere landen niet ondersteund worden, zullen zij (nog meer) aan sociale en fiscale<br />

dumping gaan doen.<br />

Sociale en fiscale dumping moet gestopt worden :<br />

- minimum vennootschapsbelasting (30 %), zelfde berekeningsbasis;<br />

- naleving sociale verordeningen.<br />

De Europese Centrale Bank moet niet alleen de prijsstijgingen in het oog houden, ze moet ook groei en<br />

werkgelegenheid ondersteunen.<br />

Het grote Europese plan voor openbare investeringen moet ondersteund worden door nationale programma’s.<br />

Europa kan en moet optreden :<br />

- de fundamentele sociale normen van de Internationale Arbeidsorganisatie doen respecteren;<br />

- de regels voor informatie en consultatie van werknemers doen naleven;<br />

- steun terugvorderen van bedrijven die weggaan;<br />

- geen steun geven aan EU-landen die de regels van het spel niet eerbiedigen.<br />

Jongerenmars<br />

13u Lemonnierlaan<br />

Nederlanders zijn er ook, ze kleuren de manifestatie oranje. Balkenende heeft<br />

ondertussen het mes gezet in de Nederlandse welvaartsstaat. En dat verklaart<br />

dat Nederlandse vakbondsmensen in Brussel komen zeggen dat Nederland beter<br />

verdient. Of een Baskische vakbond die solidariteit komt vragen voor de werknemers<br />

van Pferd Rüggeberg die in Baskenland al meer dan 16 maanden in staking zijn tegen<br />

het beleid van de Duitse multinational August Rüggeberg. De werknemers werden<br />

er één voor één ontslaan, zonder voorafgaand overleg terwijl het bedrijf kerngezond<br />

is. Dat kan toch niet.


40<br />

<strong>DEEL</strong> 4<br />

Kerncijfers<br />

In deel vier blikken we terug op enkele kerncijfers van <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong>. We<br />

vertrekken bij de basis en bekijken de evolutie van onze ledencijfers. Deze<br />

leden zorgen immers voor een belangrijk stuk van de vakbondsinkomsten. We<br />

bekijken de inkomsten en de uitgaven van het <strong>ACV</strong>. Om het vakbondswerk mee<br />

te ondersteunen bezien we de personeelsevolutie. En tot slot werpen we een<br />

blik op ons dienstverlenend werk, het uitbetaling van het stempelgeld en de<br />

klachtenbehandeling.<br />

LEDENCIJFERS GROEIEN MET 1%<br />

Eind 2004 telden we in de <strong>Kempen</strong> 104965 <strong>ACV</strong>’ers. Het ledenbestand van <strong>ACV</strong>-<br />

<strong>Kempen</strong> groeide het afgelopen jaar nog aan met 1128 leden. Of een aangroei met<br />

1,08%. In 2003 was dat met 1415 en in 2002 met 1042. In deze stijging zitten 494<br />

enterleden, wat betekent dat het aantal betalende leden slechts stijgt met 634. Als we<br />

de ledenaangroei per regio bekijken zien we in elke regio een stijging. De stijging is het<br />

sterkst in Hoogstraten maar zwakker in Mol en Westerlo. En in de aangroei scoren de<br />

vrouwen sterker dan de mannen. Op 100 nieuwe leden tellen we 86 vrouwen. Minder<br />

positief is de zwakke aangroei van jonge vakbondsleden. De sterkste groei stellen we<br />

vast tussen 40 en 60 jaar.


Ledenaangroei per regio bekeken (2004, ten opzichte van 2003)<br />

Regio Ledenaangroei Aangroei in %<br />

Geel +229 +1,12<br />

Herentals +234 +1,20<br />

Hoogstraten +251 +1,51<br />

Mol +127 +0,88<br />

Turnhout +218 +1,04<br />

Westerlo +69 +0,57<br />

Totaal +1128 +1,08<br />

Ledenaantal uitgesplitst naar mannen en vrouwen (1.1.2005)<br />

Mannen 62193 59,3%<br />

Vrouwen 42772 40,7%<br />

Totaal 104965 100,0%<br />

INKOMSTEN EN UITGAVEN<br />

Wat leren ons de cijfers van de jaarrekening van 2004 Weinig verschillen met de<br />

vorige jaren. De vakbondsbijdrage blijft de belangrijkste inkomstenbron. Daarnaast is<br />

de vergoeding voor het uitbetalen van het stempelgeld goed voor ruim 41% van de<br />

inkomsten. Aan de uitgavenzijde blijft de personeelskost het zwaarst doorwegen. Of<br />

van elke 100 euro die <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> uitgeeft gaat 77,96 € naar personeelskosten. Dat<br />

is niet uitzonderlijk in een dienstverlenend “bedrijf”.<br />

Inkomsten 2004<br />

Vakbondsbijdragen van de leden 44,39%<br />

Vergoeding voor uitbetaling stempelgeld 41,53%<br />

Diverse inkomsten 14,08%<br />

Totaal 100,00%<br />

Uitgaven 2004<br />

Lokalen, materialen, afschrijvingen 9,79%<br />

Administratiekosten 4,12%<br />

Propaganda 6,04%<br />

Personeelskost 77,96%<br />

Diverse uitgaven 2,09%<br />

Totaal 100,00%<br />

41


42<br />

PERSONEELSEVOLUTIE<br />

Op 1 januari 2005 had <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> 107,74 medewerkers (dat is herleid naar voltijdse<br />

werknemers) in dienst. Ter vergelijking, vijf jaar geleden hadden we er 100,97. Na een<br />

toename werd begin 2005 een kleine daling genoteerd. De afname wordt verklaard<br />

door een aantal personeelslede die in 2004 op brugpensioen gingen.<br />

Aantal personeelsleden <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong> (herleid naar voltijdse werknemers)<br />

Jaar Aantal personeelsleden<br />

2000 100,97<br />

2001 99,37<br />

2002 101,89<br />

2003 107,58<br />

2004 109,36<br />

2005 107,74<br />

WERKLOOSHEID DAALT<br />

Het aantal betalingen werkloosheid zit opnieuw op het niveau van het jaar 1999. De<br />

daling heeft vooral te maken met minder betalingen tijdelijke werkloosheid. Dat wijst<br />

erop dat in verschillende bedrijven de economische activiteit opnieuw aantrekt. De<br />

andere werkloosheidscategorieën blijven op het hoog niveau van de vorige jaren.<br />

Aantal betalingen werkloosheid 1<br />

Jaartal Aantal Evolutie (1997 = 100)<br />

1997 296.017 100<br />

1998 289.119 96,67<br />

1999 279.875 94,55<br />

2000 257.095 86,55<br />

2001 267.716 90,43<br />

2002 281.313 95,03<br />

2003 288.342 97,41<br />

2004 278.027 93,92<br />

1<br />

Hier gaat het over de betalingen van alle soorten werkloosheid: volledige werkloosheid, tijdelijke<br />

werkloosheid, wachtuitkeringen voor schoolverlaters, brugpensioen,…


Aantal betalingen werkloosheid naar soort (2004)<br />

Soort<br />

Aantal betalingen<br />

Volledige werkloosheid 132810 47,8%<br />

Schoolverlaters met wachtuitkeringen 16541 5,9%<br />

Tijdelijke werkloosheid 62417 22,4%<br />

Deeltijdse werkloosheid 13384 4,8%<br />

Bruggepensioneerden 43363 15,6%<br />

Vrijwillig deeltijdse werklozen 9512 3,4%<br />

Totaal 278.027 100,0%<br />

DIENSTVERLENEND WERK<br />

Onze dienstencentra, een ondersteuning voor werknemers in kleine ondernemingen.<br />

Het <strong>ACV</strong> heeft in de <strong>Kempen</strong> 11 dienstencentra<br />

waar onze vakbondsleden terecht kunnen met<br />

al hun vragen over arbeidswetgeving en sociale<br />

zekerheid. Daarnaast spelen ze een belangrijke<br />

rol in het informeren van werkzoekenden en het<br />

uitbetalen van het stempelgeld.<br />

In 2004 werden in deze dienstencentra 1896<br />

klachtendossiers opgemaakt. De top vier van klachten gaat over arbeidscontracten<br />

(1008), sluiting of faling van de onderneming (317), kinderbijslag (173) en<br />

arbeidsongevallen (155). Dat is goed voor 87% van de klachtendossiers. Een aantal<br />

van deze dossiers worden opgelost op het dienstencentrum. Andere dossiers (1237)<br />

gaan voor verdere behandeling en verwerking naar onze dienst arbeidsrecht of de<br />

beroepscentrales.<br />

Deze cijfers leren ons ook dat meer dan de helft (56%) van deze klachtendossiers<br />

afkomstig is van werknemers uit kleine ondernemingen (minder dan 50 werknemers).<br />

Dat toont nog eens aan dat werknemersinspraak in een onderneming erg belangrijk<br />

is. Immers via overleg en inspraak kunnen een aantal problemen vermeden worden.<br />

En daarmee blijft het <strong>ACV</strong>-dienstencentrum terecht het sociaal secretariaat voor<br />

werknemers in KMO’s.<br />

43


44<br />

JURIDISCHE BIJSTAND<br />

Het aantal ontvangen klachten op de dienst arbeidsrecht in 2004 daalde van 1681<br />

dossiers naar 987. De daling heeft vooral te maken met minder nieuwe dossiers van<br />

werknemers die betrokken werden bij een faling of een sluiting. Nochtans maken<br />

deze dossiers de meerderheid uit van het aantal ontvangen klachten. De opbrengst<br />

voor de vakbondsleden bedroeg in 2004 ruim 7,5 miljoen euro. Op deze manier<br />

kregen deze werknemers waar ze recht op hadden.<br />

Aantal klachten<br />

Jaar Aantallen<br />

2000 848<br />

2001 817<br />

2002 986<br />

2003 1681<br />

2004 987<br />

Soorten klachten (2004)<br />

Jaar<br />

Aantallen<br />

Falingen 407 41,2%<br />

Loonklachten 248 25,1%<br />

Arbeidsongevallen 182 18,4%<br />

Sociale zekerheid 134 13,6%<br />

Fiscaliteit 3 0,3%<br />

Sociale verkiezingen 13 1,3%<br />

Totaal 987 100,0%<br />

Wat brengt het op (in euro)<br />

2003 2004<br />

Falingen 2.515.005 6.987.576<br />

Loonklachten 1.111.549 574.800<br />

Sociale zekerheid 7.148 30.347<br />

Totaal 3.633.702 7.592.723


TOT SLOT<br />

(einde)loopbaan<br />

onderhandelen zo lang het kan<br />

De komende maanden zal het (einde)loopbaandebat<br />

de sociale actualiteit beheersen.<br />

De Algemene Raad van het <strong>ACV</strong> bepaalde op 28<br />

juni welke grenzen voor het <strong>ACV</strong> zeker niet overschreden<br />

kunnen worden. De feitelijke afschaffing<br />

van het brugpensioen, het onmogelijk<br />

maken van sociaal begeleide herstructureringen,<br />

de beperking van de notie zware beroepen<br />

en de beperking van het tijdkrediet zijn maar<br />

enkele van de punten die de Algemene Raad op<br />

de korrel nam. Daarmee kwam de discussienota,<br />

gemaakt op vraag van minister Freya Van den<br />

Bossche, zwaar onder vuur te liggen. Ook het<br />

feit dat er nog steeds geen oplossing is voor<br />

de fiscale discriminatie van de nieuwe (sinds<br />

januari 2004) bruggepensioneerden wordt als<br />

een grove onrechtvaardigheid aangevoeld. Op<br />

20 september zal de Algemene Raad zich uitspreken<br />

over de onderhandelingsnota die dan<br />

voorligt. Onderhandelen als het kan, actie als<br />

het moet!<br />

<strong>ACV</strong>-breek- en knelpunten<br />

in een notendop<br />

De voorstellen van regering en werkgevers<br />

gaan voor het <strong>ACV</strong> te ver:<br />

actie<br />

als het moet!<br />

1. Brugpensioen wordt zo goed als onmogelijk gemaakt.<br />

2. Er is geen werkgelegenheidsbeleid (voor jongeren).<br />

3. De sociale zekerheid wordt niet veilig gesteld.<br />

4. Het voltijds tijdkrediet wordt beperkt tot 1 jaar.<br />

5. Andere uitstapformules voor oudere werknemers o.a. 'canada dry'<br />

worden beperkt.<br />

6. Sociale plannen bij herstructureringen worden bemoeilijkt.<br />

7. Voor oudere werknemers en werklozen is niets voorzien.<br />

8. Afbouw leeftijds- of anciënniteitsbarema’s.<br />

9. Verplichte beschikbaarheid van alle niet-werkende<br />

50-plussers.<br />

10. Pensioenmalus (financiële bestraffing) voor wie vanaf 60 jaar met<br />

pensioen gaat zonder 40 jaar loopbaan.<br />

11. Gepensioneerden kunnen meer gaan bijverdienen.<br />

12. Uitbetaling aanvullende pensioenen pas op 65 jaar.<br />

13. Geen opheffing fiscale discriminatie nieuwe<br />

gehuwde bruggepensioneerden.<br />

En daarom:<br />

Sociale eindeloopbaanregelingen moeten mogelijk blijven.<br />

Eindeloopbaanbeleid is loopbaanbeleid.<br />

Tijdkrediet kan niet beperkt worden.<br />

Werkgelegenheid staat prioritair.<br />

VISIE2105.indd 5 27-07-2005 14:34:37 45


<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong><br />

Korte Begijnenstraat 20<br />

2300 Turnhout<br />

Tel. : 014.40.30.80<br />

Fax : 014.40.30.39<br />

e-mail : kempen@acv-csc.be<br />

website : http:www.acvkempen.be<br />

Colofon<br />

<strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong><br />

Jaarverslag 2004-2005<br />

Verantwoordelijke uitgever:<br />

Kris Van Elsen: verbondssecretaris<br />

Samenstelling en redactie:<br />

Patrick Govaert, studie- & vormingsdienst <strong>ACV</strong>-<strong>Kempen</strong><br />

Foto’s:<br />

Dominique Van Huffel, Bert De Deken, Patrick Govaert<br />

Opmaak:<br />

De Lier nv<br />

Druk:<br />

Gubro-print Ravels<br />

Augustus 2005

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!