utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
80<br />
STW-projecten 2002 / Utilisatierapport STW 2008<br />
DEVELOPMENT AND<br />
USE OF A PSPA-BASED<br />
REPORTER SYSTEM FOR<br />
SCREENING THE MODE<br />
OF ACTION OF NATURAL-<br />
PRESERVATIVES<br />
ORIGIN OF VARIABILITY IN<br />
STRESS RESISTANCE OF<br />
BACTERIAL SPORES<br />
EFFECT OF ADDITIVES ON<br />
THE PHASE BEHAVIOUR<br />
OF LIPIDS<br />
IDENTIFYING NOVEL<br />
TARGETS FOR THE<br />
TREATMENT OF GASTRO-<br />
INTESTINAL MOTILITY<br />
DISORDERS: THE ROLE OF<br />
MAST CELLS AND NEURO-<br />
GENIC INFLAMMATION<br />
05496<br />
05587<br />
05616<br />
05727<br />
CCB<br />
BAA<br />
BBA<br />
CCA<br />
projectleider Prof.dr. W. Crielaard totale<br />
toewijzing in euro 270.596,00 contracten<br />
projectleider Prof.dr. S. Brul totale toewijzing<br />
in euro 639.714,50 inkomsten in euro<br />
projectleider Prof.dr. H. Schenk totale<br />
toewijzing in euro 147.474,00 inkomsten in<br />
projectleider Dr. G.E. Boeckxstaens MD<br />
totale toewijzing in euro 719.000,00 con-<br />
Licentie: IMEnz Bioengineering BV,<br />
UVA-NWI inkomsten in euro 14.000,00<br />
90.758,00<br />
euro 13.613,40<br />
tracten Optie: Janssen Pharmaceutica,<br />
Academisch Medisch Centrum inkomsten<br />
in euro 100.000,00<br />
doelstelling Escherichia coli reporter-<br />
doelstelling Het project had tot doel om<br />
doelstelling Vetten zijn complexe<br />
doelstelling In dit project werden twee<br />
stammen ontwikkelen die signaaleiwitten<br />
tot expressie brengen onder<br />
controle van de pspA-promotor. Deze<br />
stammen gebruiken om inzicht te<br />
krijgen in de fysiologische functie<br />
van het psp-operon. Deze stammen<br />
gebruiken om natuurlijk voorkomende<br />
antimicrobiële middelen te testen in<br />
Escherichia coli. Principes vastgesteld<br />
voor Escherichia coli extrapoleren/<br />
exploiteren naar/in (voedsel) pathogenen.<br />
Het pspA-systeem als high-troughput<br />
systeem in gezondheidszorg en<br />
voedingmiddelenindustrie toepassen.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
Reporterstammen<br />
zijn ontwikkeld die in Escherichia coli<br />
verschillende reportereiwitten tot<br />
expressie brengen. Deze stammen<br />
kunnen gebruikt worden om membraanpotentiaal<br />
verstoringen te registreren.<br />
Met name de unieke dose-response<br />
curve van de pspA promoter heeft een<br />
buitengewone toepasbaarheid. Het<br />
ontwikkelde reporter systeem is<br />
geschikt voor high-throughput screening.<br />
Het reporter systeem is ook<br />
actief in andere micro-organismen<br />
(Salmonella gallinarium). In veel<br />
pathogene Gram-negatieve organismen<br />
kan het systeem gebruikt worden, in<br />
Gram-positieve organismen is geen<br />
activiteit gevonden. Het bedrijf Imenz<br />
Bioengineering biedt het systeem in de<br />
markt aan als high-throughput screen<br />
voor identificatie van antimicrobiële<br />
middelen.<br />
gebruiker(s)<br />
Academisch Medisch<br />
Centrum, Amsterdam Zuidoost /<br />
IMEnz Bioengineering BV, Groningen /<br />
Unilever R & D, Vlaardingen<br />
de oorsprong van de (hitte)stress<br />
resistentie van bacteriële sporen, de<br />
meest extreme microbiologische ‘overlevingscapsules’,<br />
in kaart te brengen.<br />
Bacteriële sporen zijn van nature aanwezig<br />
in ingrediënten van producten die<br />
de zuivel en soepen/sauzen industrie<br />
maakt. Voor hen was de toepassing<br />
gericht op het met de verkregen kennis<br />
voorkomen van overprocessing, onder<br />
behoud van de microbiologische stabiliteit<br />
van de eindproducten, om zo smaak<br />
en voedingswaarde te waarborgen.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
De proeven hebben<br />
geleid tot het identificeren van een<br />
nieuwe manier van het meten van<br />
hitteresistentie. Deze methode is<br />
gepubliceerd in een toonaangevend<br />
Amerikaans microbiologietijdschrift.<br />
De onderzoekers hebben daarnaast<br />
het sporulatiegedrag van laboratoriumstammen<br />
en bederfisolaten vergeleken.<br />
Het bleek dat de isolaten complexe<br />
kolonies maken waarin op specifieke<br />
plekken sporen met een hoge hitteresistentie<br />
worden gevormd! Deze staat<br />
model voor de situatie in (industriële)<br />
biofilms. Unilever en Friesland Foods<br />
hebben de resultaten gebruikt om<br />
interne programma’s te vernieuwen.<br />
Voor beiden is het ook aa<strong>nl</strong>eiding<br />
geweest een vervolg STW-aanvraag<br />
te sponsoren.<br />
gebruiker(s)<br />
FCDF Corporate Research,<br />
Deventer / Friesland Foods, Leeuwarden<br />
/ Nestlé Nederland, Gorinchem /<br />
Nestlé Research Center, Lausanne<br />
(Zwitserland) / TNO, Zeist / Unilever<br />
R & D, Vlaardingen/ Wageningen Universiteit<br />
& Researchcentrum, Wageningen<br />
mengsels van triglycerides en kunnen in<br />
verschillende kristalpakkingen voorkomen<br />
met verschillende fysische<br />
eigenschappen. Proefondervindelijk<br />
is vastgesteld dat het toevoegen van<br />
een additief het fasegedrag vaak op<br />
de gewenste manier beïnvloedt. Hoe,<br />
waarom en onder welke condities dit<br />
kan geschieden was het onderwerp<br />
van dit onderzoek.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
Vetbloem, het ongewenst<br />
wit uitslaan van chocolade, kan<br />
ontstaan door een verandering in de<br />
vetkristalsamenstelling en/of pakking,<br />
bijvoorbeeld door de irreversibele<br />
fasenovergang beta(V) -> beta (VI), in<br />
cacaoboter. De cis-mono-onverzadigde<br />
triglyceriden zijn hoofdcomponenten<br />
van cacaoboter en lauric vetten en spelen<br />
een belangrijke rol bij het ontstaan<br />
van vetbloem. De triglyceride 1,2 distearoyl-2-oleoylglycerol<br />
(SOS), bijvoorbeeld,<br />
is naar alle waarschij<strong>nl</strong>ijkheid<br />
betrokken bij het ontstaan van vetbloem<br />
op chocolade ten gevolge van de fasenovergang<br />
beta(V) -> beta(VI). In het<br />
onderzoek naar dit proces is een doorbraak<br />
gerealiseerd door het ophelderen<br />
van de kristalstructuren van beta2-SOS<br />
en beta(V) cacaoboter met behulp van<br />
synchrotron poederdiffractie gegevens<br />
waarmee de metastabiliteit van beta(V)<br />
chocolade kon worden verklaard. De<br />
publicatie van dit werk heeft internationaal<br />
de aandacht getrokken in wetenschappelijke<br />
gremia maar ook in de<br />
populaire pers.<br />
gebruiker(s)<br />
Loders & Croklaan BV,<br />
Wormerveer / Unilever R & D,<br />
Sharnbrooke (Groot Brittannië)<br />
vaak voorkomende maag-darmaandoeningen<br />
(prikkelbaar darm syndroom<br />
en postoperatieve ileus) onderzocht.<br />
De werkhypothese luidde dat beide<br />
veroorzaakt worden door een centraal<br />
mechanisme (degranulatie van<br />
mestcellen en neurogene inflammatie).<br />
In samenwerking met de gebruiker<br />
(Johnson & Johnson, Beerse, België)<br />
wilden wij (1) deze hypothese toetsen<br />
en aantonen via welke mechanismen<br />
genoemde processen verlopen, om<br />
zodoende (2) nieuwe targets voor<br />
behandeling identificeren.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
Voor beide aandoeningen<br />
konden wij in diermodellen<br />
aantonen dat mestceldegranulatie een<br />
essentiële rol speelt bij het ontstaan<br />
van klachten. Bij ileus gaat dit ook<br />
gepaard met neurogene inflammatie.<br />
Een aantal van deze processen konden<br />
wij ook bij de mens aantonen. Voor<br />
ileus heeft dit onderzoek geresulteerd<br />
in een wereldwijd octrooi genaamd<br />
‘inflammation and gasto-intestinal<br />
motility disease’, en met behulp van<br />
een reeds bestaand geneesmiddel<br />
met mest cel stabiliserende eigenschappen<br />
hebben wij een eerste<br />
succesvolle patiëntentrial uitgevoerd.<br />
In voortzetting op de behaalde resultaten<br />
loopt momenteel een zelfde trial<br />
voor het prikkelbaar darm syndroom.<br />
gebruiker(s)<br />
Academisch Medisch<br />
Centrum, Amsterdam Zuidoost /<br />
Janssen Pharmaceutica, Beerse<br />
(België) / Johnson & Johnson<br />
Pharmaceutical, Beerse (België)