utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
utilrap2008. - Aandrijvenenbesturen.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
STW-projecten 1997 / Utilisatierapport STW 2008<br />
63<br />
TRANSGENIC REPORTER FISH AS<br />
IN VIVO MONITORS OF HORMONAL<br />
POLLUTANTS<br />
04161<br />
BCA<br />
VARIATION IN EARLY GROWTH<br />
POTENTIAL, EFFICIENCY OF<br />
NITROGEN ACQUISITION AND<br />
WATER USE IN A GENUS OF WILD<br />
RELATIVES OF WHEAT<br />
04385<br />
BBA<br />
DEVELOPMENT OF METHODS AND<br />
SOFTWARE FOR THE EVALUATION<br />
OF FIBRE DIFFRACTION DATA FROM<br />
AREA DETECTION SYSTEMS<br />
04431<br />
CCB<br />
projectleider Dr. P.T. van der Saag totale toewijzing in euro<br />
202.964,75 contracten Overdracht: BioDetection<br />
Systems BV, Universiteit Utrecht<br />
projectleider Prof.dr. L.A.C.J. Voesenek totale toewijzing<br />
in euro 625.850,73 inkomsten in euro 30.000,00<br />
projectleider Prof.dr. J. Kroon † totale toewijzing in euro<br />
284.170,00 contracten Overdracht: Bruker Nonius<br />
BV octrooien Werkwijze voor het bepalen van celparameters<br />
van een kristalstructuur onder toepassing<br />
van diffractie (Bepaling kristalstructuur) inkomsten in<br />
euro 45.000,00<br />
doelstelling Vervuiling van onze wateren met chemische<br />
stoffen die het vrouwelijke hormoon oestradiol<br />
nabootsen kan leiden tot vervrouwelijking van<br />
mannelijke vissen en een verminderde voortplanting.<br />
Verdere ophoping van dergelijke hormoonverstorende<br />
stoffen in ons milieu moet worden tegengegaan. Doel<br />
was om een model te maken om te voorspellen of een<br />
stof zich als oestrogeen zal gaan gedragen in een vis.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
In dit nog lopende project is een<br />
transgene zebravis ontwikkeld die reageert op de<br />
aanwezigheid van oestrogenen in water. De respons<br />
in de vis is makkelijk te meten en blijkt een goede<br />
voorspellende waarde te hebben voor het oestrogeennabootsende<br />
karakter van stoffen. De rechten op<br />
de transgene vis zijn overgedragen aan het bedrijf<br />
BDS BV. Momenteel wordt bekeken hoe deze methode<br />
zich verhoudt ten opzichte van inmiddels ontwikkelde<br />
concurrerende methoden. Tevens wordt onderzocht of<br />
de in dit project gekozen unieke aanpak voor andere<br />
moeilijk meetbare toxicologische eindpunten toepasbaar<br />
is.<br />
resultaat na 10 jaar<br />
Het transgene vismodel heeft een<br />
belangrijke rol gespeeld in ecotoxicologisch onderzoek,<br />
onder meer op de Vrije Universiteit. De evaluatie<br />
van de commerciële toepassingsmogelijkheden van<br />
het model is nog gaande en wordt door BDS, de Vrije<br />
Universiteit (IVM) en NOTOX uitgevoerd. Duidelijk is<br />
wel dat de toepassingsmogelijkheden op dit moment<br />
nog geremd worden door de beperkte marktontwikkeling<br />
die met name veroorzaakt wordt door het nog<br />
steeds afwezig zijn van duidelijke regelgeving en<br />
normstelling voor het voorkomen van hormoonverstorende<br />
stoffen in het milieu. Ook zijn methoden<br />
ontwikkeld op BDS (zogenaamde CALUX ® methoden<br />
en genomics methoden) die gebruikmaken van<br />
gekweekte cellen die op dit moment veel meer<br />
toepassing vinden.<br />
gebruiker(s)<br />
BioDetection Systems BV, Amsterdam /<br />
NOTOX, ’s Hertogenbosch/ Rijksinstituut voor Kust<br />
en Zee, Kamperland/ Vrije Universiteit Amsterdam /<br />
Wageningen Universiteit & Researchcentrum,<br />
Wageningen<br />
doelstelling Klimaatveranderingen door het broeikaseffect<br />
hebben tot gevolg dat wereldwijd grote delen<br />
van het tarwe areaal worden bedreigd door toenemende<br />
droogte. Om de tarweproduktie op peil te houden<br />
is er behoefte aan rassen die beter tegen droogte<br />
bestand zijn. Het doel is de variatie in groei-eigenschappen<br />
binnen de wilde voorouders van broodtarwe<br />
te analyseren en geassocieerde moleculaire merkers<br />
te vinden.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
In dit nog lopende project is vastgesteld<br />
dat er behoorlijk veel variatie in groeieigenschappen<br />
aanwezig is binnen Aegilops tauschii,<br />
één van de wilde voorouders van broodtarwe. Er is<br />
een genetische kaart geconstrueerd en er zijn enkele<br />
moleculaire merkers gevonden die geassocieerd zijn<br />
met interessante groei-eigenschappen. Met behulp<br />
van de merkers kunnen deze gunstige eigenschappen<br />
later relatief snel gebruikt worden in veredelingsprogramma’s<br />
van tarwe. De genetische info over de<br />
wilde voorouder van tarwe wordt nu verder aangevuld<br />
met merkers die ook voorkomen in andere gewassen<br />
zoals gerst, mais en rijst. De gebruikers leveren een in<br />
natura bijdrage in de vorm van kweekproeven.<br />
resultaat na 10 jaar<br />
Het Utrechtse deel van het project<br />
is in het begin van 2004 inhoudelijk afgerond. De<br />
resultaten zijn in 2005 gepubliceerd (Plant Physiology<br />
139; 1078-1094). Op het moment worden data uit<br />
Utrecht en Wageningen gecombineerd tot een<br />
publicatie over associaties. De Utrechtse groep<br />
heeft momenteel geen lopende projecten op dit<br />
gebied en de verwachting is dat dat in de nabije<br />
toekomst ook niet zal gebeuren. De ervaringen uit<br />
dit project met betrekking tot. de gebruikte moleculaire<br />
en statistische technieken worden in andere projecten<br />
toegepast.<br />
gebruiker(s)<br />
Euro Grass BV, Ven Zelderheid /<br />
Innoseeds BV, Lelystad / Plant Research International,<br />
Wageningen / Wageningen Universiteit & Researchcentrum,<br />
Wageningen<br />
doelstelling Doel is de ontwikkeling van een meet- en<br />
analysestrategie voor X-ray vezeldiffractiedata voor<br />
het CCD-systeem. Een software pakket zal ontwikkeld<br />
worden dat gebaseerd is op deze procedures. De<br />
data-analyse procedures zullen gebaseerd worden<br />
op eerdere ontwikkelingen in onze groep waarbij<br />
reflectie-spotcontouren gebruikt worden voor intensiteitsbepaling.<br />
De procedures zullen ontwikkeld worden<br />
aan de hand van een grote variatie aan vezelmaterialen,<br />
en zullen nauwkeurige intensiteiten opleveren die<br />
voor alle experimentele omstandigheden gecorrigeerd<br />
zijn. Structuurbepaling met deze data in combinatie<br />
met modelling technieken zullen dienen om de capaciteiten<br />
van de procedures en software te testen.<br />
resultaat na 5 jaar<br />
De vooraf gestelde doelen zijn allen<br />
gehaald: er is een compleet softwarepakket (EVAL)<br />
ontwikkeld voor de meting van diffractie-intensiteiten<br />
voor éénkristallen, vezels en minder geordende<br />
materialen. De software is geëntegreerd en geschikt<br />
gemaakt voor een aantal detectiesystemen. Met<br />
behulp van het nieuw ontwikkelde programma zijn<br />
structuurbepalingen uitgevoerd van een groot aantal<br />
vezels en minder geordende materialen, die werden<br />
geleverd door diverse gebruikers. Verificatie van deze<br />
structuurbepalingen verliep succesvol. Uit het project<br />
volgde een octrooi dat verkocht is aan één van de<br />
gebruikers, Bruker Nonius.<br />
resultaat na 10 jaar<br />
Het patent wordt door Bruker nog<br />
steeds in Europa, USA en Japan onderhouden,<br />
maar er wordt geen actief gebruik van gemaakt voor<br />
marketingdoeleinden. Er is door Bruker een compleet<br />
nieuwe generatie software voor het acquireren en<br />
verwerken van éénkristalgegevens uitgebracht. Deze<br />
software bevat ook een module waarin de geoctrooieerde<br />
methode wordt gebruikt.<br />
gebruikers Akzo Nobel, Arnhem / Bruker AXS BV, Delft /<br />
DSM Research BV, Geleen / Katholieke Universiteit<br />
Leuven, Heverlee (België) / Tweijin Twaron Research,<br />
Arnhem / Unilever R & D, Vlaardingen
Change language