108 STW-projecten 2002 / Utilisatierapport STW 2008 DEVELOPMENT OF A VERSATILE SOFTWARE PROTOCOL FOR ECOTOXILOGICAL RISK ASSESSMENT AT THE POPULATION LEVEL BOTRYTIS DISEASES IN FLOWER BULBS: MOLECULAR DIAGNOSTICS ANDHOSTSPECIFICITY CAN FISH BECOME VEGETARIAN - A STUDY ON REPLACING FISHMEAL BY PLANT PROTEIN SOURCES CONTAINING HIGH LEVELS OF NON STARCH POLY- SACCHARIDE BREEDING FOR ENERGY- EFFICIENT CROPS A CANDIDATE-GENE APPROACH TO ESTABLISH ENHANCED SINK GROWTH AND NUTRIENT ALLOCATION 05509 05564 05726 05769 BCB BAB CAA BAA projectleider Dr.ir. J.E. Kammenga totale toewijzing in euro 332.848,00 inkomsten in euro 4.537,80 projectleider Dr. J.A.L. van Kan totale toewijzing in euro 396.974,00 contracten Material Transfer Agreement: WUR- PRI, WUR Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, WUR inkomsten in euro 22.689,01 projectleider Dr.ir. J.W. Schrama totale toewijzing in euro 308.049,00 contracten Geheimhouding: Janssen Pharmaceutica, Academisch Medisch Centrum inkomsten in euro 200.499,00 projectleider Prof.dr. R.G.F. Visser totale toewijzing in euro 439.375,00 inkomsten in euro 50.000,00 doelstelling Een software protocol doelstelling Botrytis schimmels veroor- doelstelling Voor het kweken van con- doelstelling Doel: ontwikkelen van voor het schatten van populatiegroeisnelheden bij verschillende concentraties van toxische stoffen. Het protocol moet gebruikt kunnen worden om resultaten van enkelsoorts testen te koppelen aan populatie effecten in mesocosmos testsystemen met als basis de levenscycli en reproductieve strategieën. Centraal staat een blauwdruk ontwerp gebaseerd is op de diversiteit van levensstrategieën binnen de nematodenfauna. Uitgangspunt is het bepalen van effecten op populatieniveau op basis van toxiciteitsdata met behilp van zogeheten dynamische energie budgetten (DEBtox). resultaat na 5 jaar Als spin-off is DEBtox opgenomen in recente International Standards Organization (ISO) en OECD guidance documenten voor de analyse van dosis-respons data voor tal van organismen. Op verzoek van het European Chemicals Bureau van de Europese Commissie, is DEBtox geïntroduceerd bij Europese risicobeoordelaars. In het FP-7 EU-project NoMiracle (40 Europese partners) wordt het ontwikkelde DEBtox protocol toegepast voor analyse van mengseltoxiciteitsdata. Het ontwikkelde DEBtox protocol wordt toegepast als nieuwe tool voor de analyse van toxiciteitsdata van ExxonMobil (contract met de VU). gebruiker(s) ALTERRA, Wageningen / Grontmij | AquaSense, Amsterdam / Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Den Haag / NOTOX, ’s-Hertogenbosch / Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven / TNO, Den Helder zaken schade in bloembollenteelt (‘vuur’). Het project richt zich op vuur in tulp en lelie: diagnostiek van Botrytis soorten met moleculaire merkers; genetische variatie in veldpopulaties; factoren die niet-waardplant resistentie en virulentie bepalen. Dit inzicht draagt bij aan beheersing van vuur in de bollenteelt. Resultaten worden benut door onderzoeksinstituten. resultaat na 5 jaar Op basis van DNA sequenties kunnen alle Botrytis soorten onderscheiden worden en is een stamboom opgesteld die verwantschappen van soorten beschrijft. Wereldwijd worden deze resultaten gebruikt om soorten te identificeren. Er is grote genetische variatie gevonden in veldpopulaties van Botrytis tulipae (in tulp) en Botrytis elliptica (in lelie). Infectie van B. elliptica op lelie vereist geprogrammeerde celdood in de plant, veroorzaakt door een eiwit van de schimmel. Dit eiwit kan bruikbaar zijn in veredeling van lelie voor resistentie tegen B. elliptica. De resultaten leveren hoofdzakelijk basiskennis voor telers en onderzoeksinstituten. gebruiker(s) Plant Research International, Wageningen / Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Lisse sumptievis wordt vismeel gebruikt als visvoer. Vispopulaties worden al maximaal geëxploiteerd. De vraag naar vismeel neemt echter nog steeds toe door de explosieve groei van de aquacultuur en het verbod op het gebruik van diermeel. De visvoerindustrie is genoodzaakt over te stappen op plantaardige ingrediënten, terwijl het effect van onverteerbare voedingsvezels op vissen niet bekend is. Dit project bestudeert het effect van niet-zetmeel koolhydraten en voedingsvezels op gekweekte vis. resultaat na 5 jaar Binnen het project is voornamelijk basiskennis gegenereerd over onder andere de verteerbaarheid, effecten op de waterbalans in de darm, effecten op de microflora en fermentatie in de darm van niet-zetmeel koolhydraten in verschillende vissoorten zoals tilapia, zeebaars, zalm en meerval. Deze basiskennis was van groot belang voor Nutreco voor het toe kunnen passen van niet-zetmeel koolhydraten in het door hen geproduceerde visvoer. gebruiker(s) DSM Food Specialties, Delft / Nutreco Aquaculture Research Centre AS, Stavanger (Noorwegen) / Wageningen Universiteit & Researchcentrum, Wageningen moleculaire merkers voor het veredelen van tomaat voor verhoogde opbrengst onder lagere temperatuur condities. Het telen van dergelijke tomaatrassen zou kunnen bijdragen aan de reductie van CO 2 uitstoot door lager energiegebruik in kassen. Vraag: kunnen kandidaat genen, betrokken bij koolhydraatmetabolisme, uit wilde tomaten soorten na introgressie in commerciële tomaatrassen zorgen voor een hogere opbrengst bij lagere kastemperatuur resultaat na 5 jaar Vruchtontwikkeling en groei in cultuurtomaat en wilde verwanten verloopt grotendeels volgens dezelfde patronen. Vruchten van cultuurtomaat verschillen van vruchten van wilde verwanten wat betreft koolhydraten samenstelling die deels terug te voeren is op verschillen in regulatie van enzymactiviteit en regulatie van genexpressie van genen betrokken bij koolhydraatmetabolisme. Van diezelfde genen werden de tot expressie komende isovormen geïsoleerd en gesequenced. De sequentieverschillen kunnen worden omgezet tot moleculaire merkers. gebruiker(s) De Ruiter Seeds CV, Bergschenhoek / Enza Zaden BV, Enkhuizen / Monsanto Holland BV, Honselersdijk / Monsanto Holland BV, Wageningen / Nunhems Netherlands BV, Nunhem / Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV, De Lier
Lijst van gebruikers bij STW-projecten 2002 / Utilisatierapport 2008 109 06 : Lijst gebruikers bij STW-projecten 2002