laatste nummer - Anton de Kom University of Suriname
laatste nummer - Anton de Kom University of Suriname
laatste nummer - Anton de Kom University of Suriname
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ADEKUS<br />
INFOBULLETIN<br />
JAARGANG 13 NR. 3<br />
OKTOBER 2011<br />
PETFLESSEN RECYCLINGSPROJECT<br />
OP A<strong>de</strong>KUS<br />
Forensische Wetenschap en<br />
Geïntegreer<strong>de</strong> Mo<strong>de</strong>rne<br />
Technologieën<br />
Vraagstuk<br />
kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling vereist<br />
multidisciplinaire aanpak<br />
Mangrovebossen<br />
vs<br />
Zeedijken<br />
EEN UITGAVE VAN DE ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Foto: ESEM PRODUCTION<br />
Jubilarissen <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, juli 2011<br />
KKF-beursgebouw, Paramaribo-SURINAME<br />
COLOFON<br />
A<strong>de</strong>KUS Info Bulletin is een<br />
kwartaaluitgave van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> en<br />
wordt uitgegeven door <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />
Public Relations.<br />
REDACTIEADRES<br />
<strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van<br />
<strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS)<br />
Leysweg 86, Postbus 9212<br />
Paramaribo, <strong>Suriname</strong><br />
INHOUDSOPGAVE<br />
INHOUDSOPGAVE<br />
Vraagstuk kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling vereist<br />
multidisciplinaire aanpak<br />
On<strong>de</strong>rzoek recycle gedrag <strong>Suriname</strong>rs<br />
Management <strong>of</strong> water resources in North-West<br />
<strong>Suriname</strong><br />
3<br />
6<br />
8<br />
Telefoon: +597 465558<br />
Fax: +597 494697<br />
info@uvs.edu<br />
http:/a<strong>de</strong>kus.uvs.edu<br />
Mangrovebossen vs Zeedijken<br />
10<br />
SAMENSTELLING EN<br />
EINDREDACTIE<br />
Public Relations <strong>de</strong>partment<br />
Forensische Wetenschap en Geïntegreer<strong>de</strong><br />
Mo<strong>de</strong>rne Technologieën<br />
13<br />
SPECIALE DANK<br />
VOOR DE BIJDRAGE<br />
R. Nurmohamed, PhD.<br />
Pr<strong>of</strong>. dr. S. Naipal<br />
dr. Max Huis<strong>de</strong>n<br />
GRAFISCHE VORMGEVING<br />
ESEM Production<br />
Caribbean Climate Mo<strong>de</strong>ling Initiative<br />
Nieuws uit <strong>de</strong> Universiteitsbibliotheek (UB)<br />
15<br />
17<br />
2<br />
DRUK<br />
Drukkerij Leo Victor<br />
Personeelsvaria<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
19
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Vraagstuk kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling vereist<br />
multidisciplinaire aanpak<br />
Door: Filia Enser<br />
Er zijn nog te veel kin<strong>de</strong>ren in <strong>Suriname</strong> die<br />
wor<strong>de</strong>n mishan<strong>de</strong>ld. Kin<strong>de</strong>ren die in armoe<strong>de</strong><br />
leven lopen daartoe meer risico. Ou<strong>de</strong>rs kunnen<br />
namelijk door <strong>de</strong> slechte woon- en leefomstandighe<strong>de</strong>n<br />
zodanig gestrest raken dat hun kin<strong>de</strong>ren het gelag<br />
moeten betalen. De <strong>laatste</strong> tijd is kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
zo vaak in het nieuws geweest dat aanpak hiervan<br />
dringend nodig is. De <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van<br />
<strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS) hield daarom op 12 mei 2011 een<br />
symposium met als thema ‘ Het kan beter!Preventie en<br />
aanpak van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling in <strong>Suriname</strong>’.<br />
Dit symposium is <strong>de</strong> start van een project dat is<br />
gegroeid uit <strong>de</strong> aanstelling van pr<strong>of</strong>essor Toby Graafsma<br />
tot bijzon<strong>de</strong>r hoogleraar klinische (kin<strong>de</strong>r- en jeugd-)<br />
psychologie aan het Institute for Graduate Studies and<br />
Research (IGSR). Pr<strong>of</strong>essor Graafsma benadrukt dat<br />
kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling een zeer ernstig en ingewikkeld<br />
probleem is dat een integrale en disciplinaire aanpak<br />
behoeft. “Alles wat schending is van <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>rrechten,<br />
behoort tot kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling”, beweert pr<strong>of</strong>essor<br />
Graafsma. De hoogleraar noemt on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re als<br />
voorbeel<strong>de</strong>n seksueel misbruik en seksuele exploitatie,<br />
lichamelijke mishan<strong>de</strong>ling, emotionele mishan<strong>de</strong>ling en<br />
lichamelijke verwaarlozing.<br />
Om het probleem van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling integraal<br />
aan te pakken zijn verschillen<strong>de</strong> ministeries bij het<br />
symposium betrokken. Maya Fokké -Manohar, jurist<br />
en ho<strong>of</strong>d Bureau Vrouwen- en Kin<strong>de</strong>rbeleid van<br />
het ministerie van Justitie en Politie, zegt dat <strong>de</strong><br />
meeste vormen van geweld wor<strong>de</strong>n gepleegd door<br />
vertrouwelingen <strong>of</strong> personen die bekend zijn bij <strong>de</strong><br />
kin<strong>de</strong>ren. Opdat dui<strong>de</strong>lijk is, wie tot een kind gerekend<br />
wordt, volgt hierna een <strong>de</strong>finitie.<br />
Symposium:<br />
“Het kan beter! Preventie en<br />
aanpak van Kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
in <strong>Suriname</strong>”<br />
Het panel op het symposium over kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling.<br />
in het gezin, <strong>de</strong> school en kin<strong>de</strong>rtehuizen. In <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijswet, het penitentiair besluit en <strong>de</strong> noodwet<br />
Kin<strong>de</strong>ropvang dienen sancties te wor<strong>de</strong>n opgenomen<br />
en an<strong>de</strong>re maatregelen ter voorkoming van geweld<br />
tegen kin<strong>de</strong>ren”, zegt Fokké - Manohar. Aangezien er<br />
allerlei uitspattingen plaatsvin<strong>de</strong>n, is een integrale en<br />
samenhangen<strong>de</strong> aanpak van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling nodig.<br />
De universiteit levert met wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek<br />
ook een bijdrage. Bovendien zijn <strong>de</strong> actoren zich ervan<br />
bewust dat voor <strong>de</strong> juiste aanpak van <strong>de</strong>ze vorm van<br />
mishan<strong>de</strong>ling <strong>de</strong> nationale wetgeving nog meer in lijn<br />
moet wor<strong>de</strong>n gebracht met het VN-Kin<strong>de</strong>rrechtenverdrag.<br />
Volgens artikel 19 van dit verdrag zijn lan<strong>de</strong>n verplicht<br />
om kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling effectief aan te pakken. On<strong>de</strong>r<br />
meer spelen bij het vaststellen van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
artsen een belangrijke rol. Maar dan wordt gestuit op hun<br />
geheimhoudingsplicht. Diepgaand on<strong>de</strong>rzoek is daarom<br />
nodig naar meldplicht en meldrecht van medici. Artsen<br />
zullen hierover moeten na<strong>de</strong>nken en tot consensus komen.<br />
Definitie kind<br />
Ie<strong>de</strong>r persoon die conform het VN-Kin<strong>de</strong>rrechtenverdrag<br />
<strong>de</strong> leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt.<br />
Het Surinaams Burgerlijk Wetboek geeft aan voor<br />
min<strong>de</strong>rjarigen: eenie<strong>de</strong>r die <strong>de</strong> leeftijd van 21 jaar nog<br />
niet heeft bereikt, tenzij het kind eer<strong>de</strong>r in het huwelijk<br />
is getre<strong>de</strong>n.-.<br />
Wetgeving verdient aandacht<br />
Volgens <strong>de</strong> jurist is er onvoldoen<strong>de</strong> gedaan op<br />
wetgevingsgebied. “Binnen onze wetgeving ontbreken<br />
voldoen<strong>de</strong> sancties betreffen<strong>de</strong> geweld tegen kin<strong>de</strong>ren<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Verontrusten<strong>de</strong> Situatie<br />
Bij <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Jeugdzaken van het Korps Politie<br />
<strong>Suriname</strong> zijn tussen 2005 en 2010 bijna 2.000 gevallen<br />
van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling geregistreerd. Volgens Titia<br />
Forster, ho<strong>of</strong>d Jeugdzaken, ging het in 483 gevallen<br />
om fysiek geweld, terwijl het bij <strong>de</strong> overige 1490<br />
aanmeldingen seksuele mishan<strong>de</strong>ling betr<strong>of</strong>. In 2008<br />
waren er 98 meldingen van fysieke mishan<strong>de</strong>ling en<br />
323 gevallen van seksuele mishan<strong>de</strong>ling, gaat <strong>de</strong> politieinspecteur<br />
ver<strong>de</strong>r. Daarom geniet het verscherpen van<br />
<strong>de</strong> voorlichting prioriteit voor Jeugdzaken. “Kin<strong>de</strong>ren<br />
moeten weerbaar wor<strong>de</strong>n gemaakt in het omgaan<br />
met seksueel geweld en misdrijven, terwijl ou<strong>de</strong>rs<br />
heropgevoed moeten wor<strong>de</strong>n omdat daar het probleem<br />
3
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
begint”, stelt Forster. Van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> vormen<br />
van geweld houdt Jeugdzaken zich bezig met het<br />
strafrechtelijk ge<strong>de</strong>elte. Om <strong>de</strong>ze re<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
vormen van fysiek en seksueel geweld bijgehou<strong>de</strong>n. Op<br />
het moment dat <strong>de</strong> meldingen binnenkomen, wordt <strong>de</strong><br />
arts direct ingeschakeld, terwijl in nauw overleg met<br />
het Openbaar Ministerie en het Bureau Slacht<strong>of</strong>ferhulp<br />
maatregelen wor<strong>de</strong>n getr<strong>of</strong>fen. Forster benadrukt dat<br />
het belang van het kind voorop staat. Sommigen zijn<br />
er geen voorstan<strong>de</strong>r van dat kin<strong>de</strong>ren uit hun veilige<br />
omgeving (thuis) wor<strong>de</strong>n gehaald. “Maar”, zegt het<br />
ho<strong>of</strong>d van Jeugdzaken, “bij levensbedreigen<strong>de</strong> situaties<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren wel in een an<strong>de</strong>re omgeving<br />
geplaatst.”<br />
Kin<strong>de</strong>rpsychologe Lillian Ferrier die inging op <strong>de</strong> gevolgen van<br />
kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling.<br />
relevante, functionele en bereidwillige krachten is nodig<br />
om zoete vruchten te kunnen plukken.<br />
Kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling serieus<br />
maatschappelijk vraagstuk<br />
De openingslezing op het symposium werd verzorgd<br />
door klinisch en ontwikkelingspsycholoog Lilian Ferrier,<br />
die een situatieanalyse heeft gegeven over kin<strong>de</strong>ren<br />
in <strong>Suriname</strong>. Ferrier houdt zich al langer dan twintig<br />
jaar bezig met problemen rondom kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling.<br />
Volgens <strong>de</strong> psycholoog is <strong>de</strong> situatie voor kin<strong>de</strong>ren er<br />
door <strong>de</strong> jaren heen niet beter op gewor<strong>de</strong>n, maar is <strong>de</strong>ze<br />
juist zeer ernstig. Ze ging in op verschillen<strong>de</strong> aspecten.<br />
Een daarvan is kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling wat een serieus<br />
maatschappelijk vraagstuk is dat levenslange gevolgen<br />
kan hebben in <strong>de</strong> vorm van trauma’s en psychische<br />
scha<strong>de</strong>. Ferrier vindt dat kin<strong>de</strong>ren te gemakkelijk aan <strong>de</strong><br />
zorg van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n overgelaten, met alle gevolgen<br />
van dien. In <strong>de</strong> regio telt <strong>Suriname</strong> na Haïti en Guyana<br />
het hoogste aantal kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>lingen. Een an<strong>de</strong>r<br />
aspect was dat het sterftecijfer on<strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>ren bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
vijf jaar in <strong>Suriname</strong> het hoogst is. Verkeersongelukken,<br />
zelfmoord, verdrinking en verstikking zijn <strong>de</strong> meest<br />
voorkomen<strong>de</strong> doodsoorzaken on<strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>ren van nul<br />
tot achttien jaar. Ver<strong>de</strong>r heeft ze ook aandacht gevraagd<br />
voor het niet uit het oog te verliezen probleem van<br />
tienerzwangerschappen en het zittenblijversvraagstuk op<br />
vooral <strong>de</strong> basisschool.<br />
Bun<strong>de</strong>ling van vereen<strong>de</strong> krachten<br />
belangrijk<br />
Minister Celsius Waterberg van Volksgezondheid<br />
alsook zijn collega’s Alice Amafo (Sociale Zaken<br />
en Volkshuisvesting) en Paul Abena (Sport- en<br />
Jeugdzaken) waren ook te gast op het symposium.<br />
Volgens minister Waterberg moet <strong>de</strong> samenleving<br />
wor<strong>de</strong>n getraind om excessen van kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
tot een minimum te beperken en zelfs uit te bannen.<br />
Vaak wordt alleen <strong>de</strong> kant van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs belicht, maar<br />
ook kin<strong>de</strong>ren hebben rechten en plichten. Eer<strong>de</strong>r dit jaar<br />
hield <strong>de</strong> psycholoog Lilian Ferrier een presentatie voor<br />
hoogwaardigheidsbekle<strong>de</strong>rs. Daarop aansluitend kwam<br />
minister Abena tot <strong>de</strong> conclusie dat het totaalbeeld van<br />
hoe kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n bejegend, vrij somber is. Volgens<br />
hem zal het kind van buiten uitstralen wat het niet van<br />
binnen heeft gekregen. Ook minister Amafo, die kort<br />
het woord voer<strong>de</strong>, merkte op dat het leven van kin<strong>de</strong>ren<br />
in <strong>Suriname</strong> beter zal wor<strong>de</strong>n gemaakt. Bun<strong>de</strong>ling van<br />
4<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Maya Fokke-Manohar, jurist en Ho<strong>of</strong>d Bureau Vrouwen-en Kin<strong>de</strong>rbeleid<br />
van het Ministerie van Justitie het Politie.<br />
<strong>Suriname</strong>rs moeten volgens haar ervan afstappen<br />
om geweld te tolereren. Vaak hoor je: ‘Ik ben flink<br />
geslagen, maar ben toch een man gewor<strong>de</strong>n.’ Wat zou
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
die man gewor<strong>de</strong>n zijn als hij niet was geslagen, vraagt<br />
<strong>de</strong> psycholoog zich af. Ou<strong>de</strong>rs staan vaak niet stil bij <strong>de</strong><br />
gevolgen voor kin<strong>de</strong>ren als die wor<strong>de</strong>n getimmerd. Om <strong>de</strong><br />
problemen te kunnen aanpakken, pleit Ferrier al jaren voor<br />
het opnemen van psychologische zorg in het ziekenfonds,<br />
omdat kin<strong>de</strong>ren volgens haar ontzettend veel geweld<br />
meemaken. ‘Vooral seropositieve kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n continu<br />
gediscrimineerd’, merkt <strong>de</strong> psycholoog op.<br />
Centrum voor kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
Volgens Celsius Vieira, ho<strong>of</strong>d Medisch Opvoedkundig<br />
Bureau (MOB), is kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling vaak lastig<br />
meetbaar. Er moet nog heel veel in kaart wor<strong>de</strong>n<br />
gebracht. Hij wijst op het belang van samenwerken<br />
met instituten die al actief zijn op dit gebied. Hij<br />
adviseert een meldpunt kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling en<br />
een multidisciplinair centrum kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling<br />
(MCK) in te stellen. Belangrijk hierbij is dat het<br />
kind centraal staat en dat wordt samengewerkt met<br />
instanties en <strong>de</strong>skundigen die actief zijn op dit gebied.<br />
Als overweging gaf hij mee dat het MOB, dat sinds<br />
1952 bestaat en werkt met kin<strong>de</strong>ren die leer- en<br />
gedragsproblemen hebben, wellicht kan dienen als<br />
MCK. De artsen Rita Morpurgo en Arti Hoeblal hiel<strong>de</strong>n<br />
verschillen<strong>de</strong> situaties voor die betrekking had<strong>de</strong>n op<br />
kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling bij vooral baby’s. Behalve lokale<br />
waren er ook inlei<strong>de</strong>rs uit het buitenland. Na een pittige<br />
discussie werd het symposium afgesloten door first lady<br />
Ingrid Bouterse. <br />
De minister van Volksgezondheid, Celcius Waterberg, die <strong>de</strong><br />
openingsspeech verzorg<strong>de</strong> op het symposium.<br />
De minister van Sociale Zaken en Volkshuisvesting, Alice Amafo,<br />
hield eveneens een openingstoespraak op het symposium.<br />
Pr<strong>of</strong>essor Graafsma, een van <strong>de</strong> inlei<strong>de</strong>rs op het symposium.<br />
Een <strong>de</strong>el van het goed opgekomen publiek op het symposium over kin<strong>de</strong>rmishan<strong>de</strong>ling.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
5
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
On<strong>de</strong>rzoek recycle gedrag <strong>Suriname</strong>rs<br />
Door: Noël Filemon<br />
Na<strong>de</strong>lige gevolgen van het verbran<strong>de</strong>n<br />
van plastic<br />
Plastic heeft zich ontwikkeld tot een van <strong>de</strong> meest populaire<br />
materialen in <strong>de</strong> wereld, doordat plastic een aantal<br />
gewil<strong>de</strong> kwaliteiten bezit zoals <strong>de</strong> enorme kracht, het<br />
lichte gewicht en <strong>de</strong> makkelijke verwerking en veelzijdigheid.<br />
Jammer genoeg wordt een van <strong>de</strong> belangrijke kenmerken<br />
van plastic niet ten volle benut; namelijk het feit<br />
dat het te hergebruiken is. Integen<strong>de</strong>el wordt dit gegeven<br />
vaak genegeerd en wordt plastic in het milieu gedumpt<br />
<strong>of</strong> verbrand. Bij het verbran<strong>de</strong>n van plastic komen giftige<br />
st<strong>of</strong>fen vrij. Dioxine is een van <strong>de</strong> st<strong>of</strong>fen die vrijkomt<br />
wanneer plastic verbrand wordt.<br />
Dr. Max Huis<strong>de</strong>n is docent op <strong>de</strong> Faculteit <strong>de</strong>r Technologische<br />
Wetenschappen en <strong>de</strong> Faculteit <strong>de</strong>r Medische<br />
Wetenschappen en geeft tevens leiding aan een aantal<br />
stu<strong>de</strong>nten die aan het on<strong>de</strong>rzoek naar recyclegdrag meehelpen.<br />
Hij legt uit wat <strong>de</strong> scha<strong>de</strong>lijke gevolgen zijn van<br />
het verbran<strong>de</strong>n van plastic. Huis<strong>de</strong>n: “Vele mensen nemen<br />
het initiatief om <strong>de</strong> PET-flessen te verbran<strong>de</strong>n; dit is misschien<br />
een efficiënte manier om het teniet te doen, maar<br />
hierdoor wor<strong>de</strong>n er gifst<strong>of</strong>fen in het milieu gebracht.” De<br />
gifst<strong>of</strong>dioxine die bij het verbran<strong>de</strong>n vrijkomt, heeft als<br />
eigenschap dat zij vet oplosbaar is. Huis<strong>de</strong>n: “Pas na zeven<br />
jaar kunnen <strong>de</strong> effecten van dioxine met <strong>de</strong> helft teruggebracht<br />
wor<strong>de</strong>n in het lichaam. Dit betekent dat <strong>de</strong>ze<br />
st<strong>of</strong> in het vetweefsel van het lichaam wordt opgeslagen.<br />
Geduren<strong>de</strong> zeven jaren lang wordt er telkens een klein<br />
beetje dioxi<strong>de</strong> in het lichaam vrijgegeven, hetgeen zeer<br />
nare gevolgen heeft. Dioxine heeft on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re invloed<br />
op <strong>de</strong> libido. Ver<strong>de</strong>r is zij van invloed op <strong>de</strong> overdracht<br />
van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r op <strong>de</strong> ongeboren vrucht.” Deze gifst<strong>of</strong> is<br />
ook kankerverwekkend en wordt overgedragen op <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> generatie. Zij kan er <strong>de</strong> oorzaak van zijn dat <strong>de</strong><br />
hormoonhuishouding ontregelt raakt. Feit is dat plastic<br />
niet verbrand moet wor<strong>de</strong>n en uit het milieu gehou<strong>de</strong>n<br />
moet wor<strong>de</strong>n.<br />
6<br />
Om het recyclen van plastic in <strong>Suriname</strong> te stimuleren heeft <strong>de</strong><br />
studierichting Milieuwetenschappen van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit<br />
het initiatief genomen om een studie te doen naar het recyclegedrag van<br />
<strong>Suriname</strong>rs. Dit on<strong>de</strong>rzoek moet ertoe lei<strong>de</strong>n dat <strong>Suriname</strong>rs recycle min<strong>de</strong>d<br />
wor<strong>de</strong>n gemaakt. Het is van eminent belang dat er gerecycled wordt wegens<br />
<strong>de</strong> milieuverontreiniging die vooral PET-flessen met zich meebrengen.<br />
Behalve het feit dat PET-flessen voor <strong>de</strong> verontreiniging van het milieu<br />
zorgen, kunnen ze <strong>de</strong> gezondheid van <strong>de</strong> mens ernstig scha<strong>de</strong>n.<br />
Bewustwordingscampagne<br />
Bij het on<strong>de</strong>rzoek is drie weken lang nagegaan wat het recyclegedrag<br />
van <strong>Suriname</strong>rs is. Voor het on<strong>de</strong>rzoek is een <strong>de</strong>elpopulatie<br />
gebruikt bestaan<strong>de</strong> uit universiteitsstu<strong>de</strong>nten alsook<br />
staf en personeel van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit. Speciaal<br />
voor het on<strong>de</strong>rzoek zijn er oranje recyclenetten op <strong>de</strong> campus<br />
geplaatst, waarin <strong>de</strong> universiteitsgemeenschap haar PETflessen<br />
kan dumpen. Nadat <strong>de</strong> drie weken om waren, is het<br />
on<strong>de</strong>rzoeksteam een perio<strong>de</strong> van bewustwording ingegaan.<br />
“Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze bewustwording zijn er voorlichtingsmeetings<br />
gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en het schoonmaakpersoneel”,<br />
zegt Huis<strong>de</strong>n.“We zijn ook in <strong>de</strong> media getre<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> gemeenschap<br />
bewust te maken.” Om <strong>de</strong> boodschap kracht bij te<br />
zetten is het on<strong>de</strong>rzoeksteam op zoek gegaan naar sponsoren<br />
om banieren te plaatsen. Zo zijn er on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re affiches geplaatst<br />
op <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> prikbor<strong>de</strong>n. De campagne is ook<br />
via You Tube te volgen mid<strong>de</strong>ls een infomercial. “We zijn actief<br />
bezig om met campagnevoering <strong>de</strong> gewaarwording on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> <strong>Suriname</strong>rs wortel te laten schieten”, zegt Huis<strong>de</strong>n.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Dr. Huis<strong>de</strong>n en een vertegenwoordiger van <strong>de</strong> stichting Samarja spreken FTeW-stu<strong>de</strong>nten toe<br />
tij<strong>de</strong>ns een voorlichtingsmeeting.
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Foto: ESEM PRODUCTION<br />
Foto: ESEM PRODUCTION<br />
FTeW-stu<strong>de</strong>nten druk bezig met <strong>de</strong> co<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> oranje recyclenetten.<br />
Le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stichting Samarja druk bezig met <strong>de</strong> voorbereiding van <strong>de</strong> oranje recyclenetten.<br />
Besparing van energie<br />
De voor<strong>de</strong>len van het recyclen van plastic zijn dat niet alleen<br />
plastic uit het milieu gehou<strong>de</strong>n wordt, maar ook <strong>de</strong> eventuele<br />
gifst<strong>of</strong>fen die daarbij vrijkomen. De gezondheid van <strong>de</strong><br />
mens wordt hierdoor bevor<strong>de</strong>rd. Ook wordt met het recyclen<br />
van plastic energie bespaard. De re<strong>de</strong>n is dat <strong>de</strong> energie<br />
die nodig is om plasticartikelen te recyclen, 0,3% van <strong>de</strong><br />
energiewaar<strong>de</strong> vertegenwoordigt die nodig is om plastic te<br />
vervaardigen uit <strong>de</strong> grondst<strong>of</strong> aardolie. “We gebruiken maar<br />
0,3% van <strong>de</strong> energie die nodig zou zijn om nieuwe plasticproducten<br />
te vervaardigen als we recyclen. Daarnaast besparen<br />
we ook aardolie, aangezien 4 - 8% van alle aardolie op aar<strong>de</strong><br />
gaat naar <strong>de</strong> plasticfabricatie”, stelt Huis<strong>de</strong>n.<br />
De bedoeling is dat <strong>de</strong> resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek<br />
gepubliceerd wor<strong>de</strong>n. De data zullen verwerkt wor<strong>de</strong>n in<br />
<strong>de</strong> vorm van statistische gegevens. Hieruit zal het on<strong>de</strong>rzoeksteam<br />
conclusies trekken en aanbevelingen doen. Dit<br />
zal gebeuren in <strong>de</strong> vorm van een publicatie, die zowel <strong>de</strong><br />
gewone gemeenschap als <strong>de</strong> wetenschappelijke ten goe<strong>de</strong><br />
zal komen. “Deze resultaten zou<strong>de</strong>n eventueel gebruikt<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n om een lan<strong>de</strong>lijke campagne te voeren en<br />
<strong>de</strong> boodschap wat kracht bij te zetten”, zegt Huis<strong>de</strong>n.<br />
Het on<strong>de</strong>rzoek geschiedt in samenwerking met <strong>de</strong> stichting<br />
Samarja, die het plastic recyclet. <br />
Het belang van bewustwording voor<br />
<strong>Suriname</strong>rs<br />
Huis<strong>de</strong>n geeft aan dat dit on<strong>de</strong>rzoek ertoe moet lei<strong>de</strong>n dat<br />
<strong>Suriname</strong>rs recycle min<strong>de</strong>d gemaakt wor<strong>de</strong>n. “Met dit on<strong>de</strong>rzoek<br />
moet er een conclusie getrokken wor<strong>de</strong>n met betrekking<br />
tot het recyclegedrag van <strong>Suriname</strong>rs, Hoe staan ze<br />
ertegenover en hoe goed slaat <strong>de</strong> campagne aan Uitein<strong>de</strong>lijk<br />
willen we bereiken dat <strong>de</strong> totale Surinaamse bevolking en<br />
misschien zelfs <strong>de</strong> wereldpopulatie op het belang van recyclen<br />
gewezen wordt.” Huis<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rbouwt dit door te stellen<br />
dat ons milieu, en met name het Surinaamse milieu, zodanig<br />
is ingericht dat wij een van <strong>de</strong> <strong>laatste</strong> maag<strong>de</strong>lijke bossen<br />
in <strong>de</strong> wereld hebben. “Het gaat om 150.000 km 2 regenwoud<br />
waarvan onze bevolking slechts 0,4% van ons landoppervlak<br />
bezet. Het overgrote <strong>de</strong>el, te weten 90 - 95% van ons landoppervlak,<br />
bestaat uit maag<strong>de</strong>lijk bos. Dit bos is verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor <strong>de</strong> productie van zuurst<strong>of</strong>. En <strong>de</strong>ze zuurst<strong>of</strong> komt<br />
<strong>de</strong> hele wereldbevolking ten goe<strong>de</strong>. Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze zuurst<strong>of</strong> is<br />
het een verloren zaak op <strong>de</strong>ze aar<strong>de</strong>. Daarom is het belangrijk<br />
dat wij als <strong>Suriname</strong>rs er ons van bewust zijn dat het in<br />
stand hou<strong>de</strong>n van ons regenwoud heel erg belangrijk is.”<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
De plaatsing van <strong>de</strong> oranje recyclenetten op strategische plekken binnen <strong>de</strong> Campus.<br />
7
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
(2009-2011)<br />
Project: Management <strong>of</strong> water resources in north-west <strong>Suriname</strong> un<strong>de</strong>r climate change conditions<br />
Granted: <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong> | 1 Oct. 2009 - Oct. 2011 | Contact: IFS-A<strong>de</strong>KUS W/4J53-1<br />
Funding: IFS<br />
Contact address: A<strong>de</strong>KUS, faculty <strong>of</strong> Technology, Department Infrastructure, Building 16, Leysweg, POB 9212, <strong>Suriname</strong>, Ph.: 597-465558 ext. 351 F: 597-495005 E: ftew-infra@uvs.edu<br />
Het district Nickerie in West-<strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong> grootste<br />
producent van rijst, die bedoeld is voor zowel <strong>de</strong> lokale<br />
als <strong>de</strong> internationale markt. Hoge standaar<strong>de</strong>n moeten<br />
<strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> rijstproducten garan<strong>de</strong>ren. Voldoen<strong>de</strong><br />
zoetwater speelt hierbij een belangrijke rol. Recente<br />
studies en vel<strong>de</strong>rvaringen hebben reeds aangetoond dat<br />
onvoldoen<strong>de</strong> <strong>of</strong> het niet op tijd beschikbaar zijn van irrigatiewater<br />
door bijvoorbeeld slecht beheer en klimaatveran<strong>de</strong>ring,<br />
<strong>de</strong> rijstproductie scha<strong>de</strong> toebrengt. Het is<br />
nodig om ook wetenschappelijk gebaseer<strong>de</strong> oplossingen<br />
te ontwikkelen om <strong>de</strong> watervoorziening c.q. het waterbeheer<br />
voor het district Nickerie op langere termijn vast<br />
te kunnen stellen.<br />
De International Foundation for Science (IFS) keur<strong>de</strong><br />
in juni 2009 voor het eerst een on<strong>de</strong>rzoeksproject van<br />
<strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> goed. Het<br />
project draagt als titel “Management <strong>of</strong> water resources<br />
in north-west <strong>Suriname</strong> un<strong>de</strong>r climate change conditions”<br />
en wordt als postdocstudie uitgevoerd door R.<br />
Nurmohamed, Ph.D van <strong>de</strong> Faculteit <strong>de</strong>r Technologische<br />
Wetenschappen, studierichting Infrastructuur.<br />
Het doel van dit project is: “To <strong>de</strong>velop water resources<br />
management strategies by 2050 for sufficient drinking<br />
water supply in urban and rural areas, and sufficient irrigation<br />
water supply in the agriculture areas in district<br />
Nickerie (<strong>Suriname</strong>) by 2050”.<br />
De subdoelen zijn:<br />
• “to estimate the quantity <strong>of</strong> surface water resources<br />
(rivers, swamps and other resources) and<br />
the effects un<strong>de</strong>r climate change conditions by<br />
2050 using field measurements, and hydrological<br />
mo<strong>de</strong>lling and climate mo<strong>de</strong>lling techniques;<br />
• to estimate the amount <strong>of</strong> groundwater resources<br />
and the effects un<strong>de</strong>r climate change conditions<br />
by 2050 using field measurements, and hydrological<br />
mo<strong>de</strong>lling and climate mo<strong>de</strong>lling techniques;<br />
• to analyze the quality <strong>of</strong> ground and surface water<br />
resources (salt content);<br />
• to <strong>de</strong>velop water resources management strategies.”<br />
Launch van het project op 4 maart 2010 bij het MCP-kantoor in Nw.Nickerie<br />
Studiegebied district Nickerie in West-<strong>Suriname</strong><br />
8<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Na enige administratieve voorbereidingen is het project gestart<br />
in oktober 2009. Dit project wordt ook financieel on<strong>de</strong>rsteund<br />
door het VLIR-A<strong>de</strong>KUS-Project 4. De duur is twee<br />
jaren en het geschatte budget is USD 50.000. Dit hoogstaand<br />
wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoeksproject wordt on<strong>de</strong>rsteund<br />
door on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re MCP-Nickerie, <strong>de</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> the West<br />
Indies (promotor), <strong>de</strong> International Association <strong>of</strong> Hydrological<br />
Sciences, <strong>de</strong> Vrije Universiteit Brussel (promotor)<br />
en Global Water Partnership-Caribbean. In maart 2010 is<br />
dit project gelaunched in het district Nickerie (<strong>Suriname</strong>)<br />
en wel bij OW-MCP, waarbij vertegenwoordigers van <strong>de</strong><br />
rijstsector, Adron, OW-MCP, het districtcommissariaat, enkele<br />
stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> pers aanwezig waren. De nodige data<br />
voor dit on<strong>de</strong>rzoek wor<strong>de</strong>n verkregen van on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong><br />
Surinaamse Waterleiding Maatschappij, MCP-Nickerie, <strong>de</strong><br />
Meteorologische Dienst <strong>Suriname</strong> en <strong>de</strong> Waterloopkundige<br />
Dienst <strong>Suriname</strong>.<br />
Mo<strong>de</strong>lleren van grondwater-aquifers in Nickerie met het 3D-grondwatermo<strong>de</strong>l<br />
MODFLOW en bestu<strong>de</strong>ren van het effect van zeespiegelstijging en overpompen.<br />
In dit project zal ook wor<strong>de</strong>n gewerkt aan een GIS<br />
water resources database van oppervlakte- en grondwatersystemen<br />
voor Nickerie inclusief van relevante<br />
water¬infrastructuren, bewustwording op het gebied van<br />
zoetwaterbescherming, in het bijzon<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> drinkwatervoorziening,<br />
duurzaam beheer van watervoorra<strong>de</strong>n in<br />
Nickerie door workshops/training (lokaal), ontwikkeling<br />
van watermanagement¬strategies voor zowel <strong>de</strong> irrigatie<br />
als drinkwatervoorziening en kennisuitwisseling (zoals<br />
gebruik mo<strong>de</strong>llen, data-analyse, gebruik meetinstrumenten)<br />
met instituten in Nickerie.<br />
Momenteel zijn <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> hydrologische en<br />
bo<strong>de</strong>mkundige meetinstrumenten en computers al aangeleverd,<br />
<strong>de</strong> GIS-database is in ontwikkeling - veldmetingen,<br />
GPS- en satelliettechnieken (SPOT-beel<strong>de</strong>n van<br />
10 meter resolutie) wor<strong>de</strong>n toegepast-, <strong>de</strong> MODFLOW,<br />
PRECIS en WEAP-computermo<strong>de</strong>llen zijn operationeel,<br />
en <strong>de</strong> analyse van meteorologische en hydrologische data<br />
is gestart. Binnenkort zullen veldmetingen starten op het<br />
gebied van zoutwaterindringing, waterkwaliteit. Niet<br />
alleen <strong>de</strong> eerste bereken<strong>de</strong> resultaten zullen volgen maar<br />
ook simulaties met <strong>de</strong> topwetenschappelijke computermo<strong>de</strong>llen.<br />
Dit on<strong>de</strong>rzoek zal tenslotte ook mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
bie<strong>de</strong>n voor stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> MSc-opleiding in “Sustainable<br />
Management <strong>of</strong> Natural Resources” om bijvoorbeeld<br />
thesison<strong>de</strong>rzoek te doen en kennis te maken met<br />
reële problemen, state-<strong>of</strong>-the-art-kennis en technologie.<br />
De eerste publicaties van dit on<strong>de</strong>rzoek zullen in 2011<br />
verschijnen. De eerste fase van dit project zal in oktober<br />
2011 wor<strong>de</strong>n opgeleverd. <br />
Analyse van <strong>de</strong> invloed van klimaatveran<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> watervoorra<strong>de</strong>n met een<br />
hoge resolutie klimaatmo<strong>de</strong>l PRECIS.<br />
Mo<strong>de</strong>lleren van oppervlaktewatersystemen in het district Nickerie met het WEAPmo<strong>de</strong>l<br />
en bestu<strong>de</strong>ren van veran<strong>de</strong>ringen in klimaat en rijstproductie.<br />
Voor meer informatie over dit project kunt u contact maken met <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur | dhr. R. Nurmohamed Ph.D. | r.nurmohamed@uvs.edu | 465558 ext 351.<br />
Dhr R. Nurmohamed is docent en on<strong>de</strong>rzoeker en reeds enkele jaren richtingscoördinator van <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur, en opleidingscoördinator van <strong>de</strong> BScprogramma’s<br />
Bouwkun<strong>de</strong>, Civiele Techniek, Land en Waterbeheersing, Landinformatiemanagement en -planning, en van <strong>de</strong> MSc¬opleiding in Sustainable Management <strong>of</strong><br />
Natural Resources.<br />
Relevante websites:<br />
IFS: www.ifs.se | MCP: www.owmcp.org | SWRIS: www.swris.org | VLIR-A<strong>de</strong>KUS-Project 4: http://vlir-iuc.uvs.edu/in<strong>de</strong>x.php/infoperproject/project4<br />
MSc in SMNR: http://vlir-iuc.uvs.edu/smnr/<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
9
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Mangrovebossen versus zeedijken<br />
Door: Noël Filemon<br />
Mangrovebossen hebben verschillen<strong>de</strong> belangrijke functies. Ze beschermen het land tegen orkanen en<br />
vloedgolven. Als natuurlijke filters bie<strong>de</strong>n ze bescherming voor an<strong>de</strong>re ecosystemen langs <strong>de</strong> kustlijn.<br />
Ze vormen een onmisbare kraamkamer voor vis. De wortels, stammen en takken zorgen ervoor dat ze<br />
zware stormen overleven en het land tegen orkanen en vloedgolven beschermen. Alhoewel wereldwijd<br />
<strong>de</strong> roep toeneemt voor het behoud van <strong>de</strong>ze natuurlijke zeewering, kiest <strong>Suriname</strong> er toch voor om een<br />
13 km lange zeedijk te bouwen in het district Coronie. Ook in het district Commewijne is dat het geval.<br />
De bouw van <strong>de</strong> zeedijk te Coronie, die het binnendringen<strong>de</strong> zeewater moet tegenhou<strong>de</strong>n, is in maart<br />
2008 van start gegaan. De kosten voor <strong>de</strong> bouw van <strong>de</strong>ze dijk zijn geraamd op 45 miljoen euro. De vraag<br />
die gesteld kan wor<strong>de</strong>n, is: hebben wij als land er goed aan gedaan om zo’n dure investering te plegen<br />
Had<strong>de</strong>n wij niet kunnen kiezen voor behoud en mogelijk ook uitbreiding van onze mangrovebossen<br />
Verstoring natuurlijke processen<br />
De <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> is in<br />
2010 van start gegaan met een pilotproject waarbij<br />
mangroven wor<strong>de</strong>n geplant langs <strong>de</strong> Coroniaanse<br />
kustlijn. Met dit project wordt beoogd om on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
<strong>de</strong> negatieve gevolgen van <strong>de</strong> zeespiegelstijging<br />
te minimaliseren. Volgens <strong>de</strong> projectcoördinator, dr.<br />
Sieuwnath Naipal, hebben studies aangetoond dat<br />
wanneer menselijke activiteit langs <strong>de</strong> kust toeneemt,<br />
<strong>de</strong> negatieve gevolgen daarvan zichtbaar wor<strong>de</strong>n. Dit<br />
leidt on<strong>de</strong>r meer tot verstoring van het hydrologisch<br />
proces. Kreken en an<strong>de</strong>re natuurlijke stromingen die<br />
door <strong>de</strong> mangrovebossen lopen in <strong>de</strong> richting van <strong>de</strong><br />
zee en <strong>of</strong> riviermonding (<strong>de</strong> estuariene zone), wor<strong>de</strong>n<br />
door <strong>de</strong> aanleg van landbouwgron<strong>de</strong>n, inpol<strong>de</strong>ring<br />
en an<strong>de</strong>re economische activiteiten als het ware<br />
afgesne<strong>de</strong>n. Het gevolg is dat bepaal<strong>de</strong> natuurlijke<br />
processen verstoord raken. Soortgelijke situaties<br />
zien wij in bijvoorbeeld Paramaribo-Noord, Wanica,<br />
Commewijne, Coronie en Nickerie.<br />
heeft besloten om een dijk te bouwen. Met <strong>de</strong>ze har<strong>de</strong><br />
technologie wordt <strong>de</strong> zee abrupt afgeremd.” Het grote<br />
probleem is volgens Naipal dat hiervoor veel geld<br />
neergeteld moet wor<strong>de</strong>n. “Als <strong>de</strong> dijk eenmaal gebouwd<br />
is, moet hij on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. De mensen<br />
die achter <strong>de</strong> dijk wonen, voelen zich weliswaar een<br />
stuk veiliger; ze gaan echter gewoon door met hun<br />
zelf<strong>de</strong> levensstijl. Ze passen zich helemaal niet aan <strong>de</strong><br />
veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n.”<br />
Naipal geeft aan dat het mangroveproject meer<strong>de</strong>re<br />
doelen heeft. Hij legt uit dat er in 2002 een zware erosie<br />
gaan<strong>de</strong> was in het district Coronie. Jaarlijks nam<br />
<strong>de</strong> kust met 100 meters af. De mangrovebossen gingen<br />
verloren en <strong>de</strong> mensen die er woon<strong>de</strong>n, wer<strong>de</strong>n<br />
er <strong>de</strong> dupe van. De mensen hoor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> zee steeds<br />
dichterbij razen. Op <strong>de</strong>n duur heeft <strong>de</strong> politiek besloten<br />
een dijk aan te leggen. “Wij hebben in diezelf<strong>de</strong><br />
perio<strong>de</strong> het voorstel gedaan om mangrove te planten”,<br />
zegt Naipal.<br />
Dijk niet zaligmakend<br />
Door <strong>de</strong> golven die het vasteland van Coronie binnenkomen,<br />
kunnen grote <strong>de</strong>len on<strong>de</strong>r water lopen<br />
wat tot verzilting van het gebied kan lei<strong>de</strong>n. Het gevolg<br />
hiervan is dat have en goed van <strong>de</strong> Coroniaanse<br />
bevolking in gevaar komt, wat volgens Naipal uiteraard<br />
sociale onrust met zich kan meebrengen. “Dus<br />
er moeten maatregelen getr<strong>of</strong>fen wor<strong>de</strong>n. De regering<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
10<br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
Waterkwaliteitsmonitoring uitgevoerd door een veldwerker in <strong>de</strong> estuarine zone.
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Voorwaar<strong>de</strong>n gunstige groei mangroven<br />
Naipal geeft een uiteenzetting over <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voor een gunstige groei van <strong>de</strong> mangroven. “Mangroven<br />
groeien on<strong>de</strong>r bepaal<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n. Je moet<br />
in <strong>de</strong> eerste plaats een mod<strong>de</strong>rbank hebben. Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
aanwezigheid van mod<strong>de</strong>rbanken kan je <strong>de</strong> mangroven<br />
niet planten, omdat <strong>de</strong> golven dan erg hoog zijn.<br />
De mod<strong>de</strong>rbanken spelen een belangrijke rol omdat <strong>de</strong><br />
golven wor<strong>de</strong>n opgenomen (“geabsorbeerd”) door <strong>de</strong><br />
mod<strong>de</strong>rbank. De mod<strong>de</strong>r bestaat uit fijn slib afkomstig<br />
van <strong>de</strong> Amazone. Dit slib wordt in grote hoeveelhe<strong>de</strong>n<br />
aan <strong>de</strong> kustlijn afgezet en er vormen zich mod<strong>de</strong>rbanken,<br />
die zich met een bepaal<strong>de</strong> snelheid bewegen in <strong>de</strong><br />
richting van het westen. Als <strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbanken eenmaal<br />
gevormd zijn, heb je vervolgens in het oosten van <strong>de</strong><br />
mod<strong>de</strong>rbank afslag, geëro<strong>de</strong>erd materiaal dat met <strong>de</strong><br />
stroming meekomt en wordt afgezet op het westelijk<br />
<strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze bank. Dit proces – erosie en sedimentatie<br />
– zorgt voor <strong>de</strong> beweging van <strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbank in<br />
<strong>de</strong> westelijke richting met een snelheid van ongeveer<br />
tussen <strong>de</strong> 3 – 5 km per jaar. Als <strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbank bij<br />
wijze van spreke 25 kilometer breed is en zich verplaatst<br />
in westelijke richting met een snelheid van 3<br />
km per jaar, dan heeft hij bijkans 8 jaren (25/3) nodig<br />
om een bepaald punt te passeren. In 8 jaren tijd heeft<br />
<strong>de</strong> mangrove gelegenheid heel goed te groeien. En als<br />
<strong>de</strong> mangrove eenmaal gegroeid is, groeit daarmee ook<br />
<strong>de</strong> kustlijn ver<strong>de</strong>r. Met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n, hoe groter <strong>de</strong><br />
verplaatsingsnelheid van <strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbank, <strong>de</strong>s te korter<br />
<strong>de</strong> verblijfsduur en hoe kwetsbaar<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kust.<br />
Ver<strong>de</strong>r groeit <strong>de</strong> mangrove op een hoogte die gemid<strong>de</strong>ld<br />
hoger is dan het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> zeeniveau. De zaadjes<br />
komen met het stromen<strong>de</strong> water op <strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbank<br />
en blijven steken op het hoger gelegen ge<strong>de</strong>elte. Dit<br />
vindt vooral plaats bij het springtij, wanneer het water<br />
extra hoog is. (Springtij komt met <strong>de</strong> nieuwe en volle<br />
maan om <strong>de</strong> 14 dagen voor.) Tussen <strong>de</strong>ze 2 perio<strong>de</strong>n<br />
van ongeveer 14 dagen is <strong>de</strong> mangrove in staat wortel<br />
te schieten. Als <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n hierna eveneens<br />
gunstig zijn, heeft hij <strong>de</strong> gelegenheid om na nog eens<br />
14 dagen zich goed in te wortelen. Bij onstuimige<br />
weersomstandighe<strong>de</strong>n kan <strong>de</strong> mangroveplant losgewroet<br />
wor<strong>de</strong>n.”<br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
11
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Vele voor<strong>de</strong>len mangroven<br />
Mangrove biedt heel wat goe<strong>de</strong> diensten aan. Wanneer<br />
het door een mod<strong>de</strong>rbank wordt aangespoeld, begint<br />
<strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbank ook an<strong>de</strong>re processen te on<strong>de</strong>rgaan.<br />
Sedimenten wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re beter vastgehou<strong>de</strong>n<br />
door het wortelsysteem van <strong>de</strong> mangrove. Er ontstaat<br />
een weel<strong>de</strong>rige bloei van <strong>de</strong> fauna. De kustvisserij is<br />
afhankelijk van <strong>de</strong>ze bron van leven. “Haal je dit weg,<br />
dan haal je ook indirect het brood van <strong>de</strong> vissers weg<br />
met als gevolg een visschaarste en dure prijzen voor<br />
vis”, zegt Naipal. Mangrove doet ver<strong>de</strong>r ook dienst<br />
als waterreiniging. Mangroven kunnen <strong>de</strong> golven van<br />
<strong>de</strong> woelige zee helpen afbreken. Hierdoor wordt <strong>de</strong><br />
erosie vermin<strong>de</strong>rd. Er wordt als het ware een bufferzone<br />
gecreëerd die <strong>de</strong> klappen van <strong>de</strong> zee opvangt.<br />
“We bevin<strong>de</strong>n ons ook in een tijd waarbij <strong>de</strong> temperaturen<br />
op aar<strong>de</strong> stijgen”, zegt Naipal. “Het CO 2<br />
(koolzuurgas) in <strong>de</strong> atmosfeer neemt toe vanwege<br />
ons onverantwoor<strong>de</strong>lijk gedrag. Wanneer fossiele<br />
brandst<strong>of</strong>fen gebruikt wor<strong>de</strong>n om economische activiteiten<br />
te on<strong>de</strong>rsteunen, produceer je heel wat CO 2<br />
.<br />
Deze heeft als eigenschap dat wanneer het eenmaal<br />
is afgestoten in <strong>de</strong> atmosfeer, hij moeilijk afbreekt en<br />
jarenlang blijft hangen. Dit heeft heel wat negatieve<br />
gevolgen, waaron<strong>de</strong>r verstoring in <strong>de</strong> neerslag en<br />
overstromingen, als gevolg van <strong>de</strong> zeespiegelstijging.<br />
Door het stijgen<strong>de</strong> water ontstaan grotere golven die<br />
<strong>de</strong> mod<strong>de</strong>rbanken overspoelen. We kunnen met zekerheid<br />
stellen dat <strong>de</strong> bossen CO 2<br />
uit <strong>de</strong> atmosfeer halen.<br />
Dit groene <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> is in gevaar, en als<br />
je dit groene <strong>de</strong>el verwij<strong>de</strong>rt en daarvoor in <strong>de</strong> plaats<br />
dijken begint te bouwen, heb je vele vierkante kilometers<br />
van dit groene <strong>de</strong>el verwij<strong>de</strong>rd. De bouw van<br />
<strong>de</strong> dijk leidt daarom tot bosverlies naast alle an<strong>de</strong>re<br />
functies. Uit mangrove halen we ook onze honing,<br />
brandhout et cetera. Met <strong>de</strong> bouw van <strong>de</strong> dijk verliezen<br />
wij dit alles. Daarom is het behoud van <strong>de</strong>ze<br />
natuurlijke bescherming belangrijk. Met <strong>de</strong> bouw van<br />
een dijk wordt kostbare grond bezet gehou<strong>de</strong>n; <strong>de</strong><br />
kust is erg vruchtbaar. On<strong>de</strong>rzoek heeft uitgewezen<br />
dat mangrovebossen meer CO 2<br />
en carbon opvangen<br />
dan bossen op het land.”<br />
Een stuk gedragsveran<strong>de</strong>ring<br />
Naipal conclu<strong>de</strong>ert ten slotte dat <strong>de</strong> 13 km lange dijk<br />
in Coronie, die 45 miljoen euro kost, na een bepaal<strong>de</strong><br />
perio<strong>de</strong> jaarlijks nog on<strong>de</strong>rhoudskosten zal vergen,<br />
waarvan <strong>de</strong> hoogte afhankelijk is van vele factoren.<br />
In elk geval, hoe ou<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dijk wordt hoe hoger <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhoudskosten<br />
zullen wor<strong>de</strong>n. Dit bedrag kan op <strong>de</strong>n<br />
duur heel hoog oplopen. De vraag is vanwaar dit geld<br />
moet komen. Wie zal het opbrengen De belastingbetalers!<br />
Er zijn tal van an<strong>de</strong>re opties. Wat we moeten<br />
doen, is ons leren aanpassen. Er is nog ruimte om ons<br />
gedrag te veran<strong>de</strong>ren. <br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
12<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Forensische Wetenschap en Geïntegreer<strong>de</strong> Mo<strong>de</strong>rne<br />
Technologieën<br />
Vaak bestaat <strong>de</strong> misvatting dat forensische wetenschap<br />
enkel en alleen te maken heeft met <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rbouwing<br />
van gerechtelijke waarheidsvinding mid<strong>de</strong>ls<br />
lijkschouwing en <strong>de</strong> medische aspecten daaromheen.<br />
Echter is <strong>de</strong>ze misopvatting heel makkelijk te weerleggen<br />
wanneer men <strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagse <strong>de</strong>finitie van ‘forensics’<br />
bekijkt; men spreekt ook in het Engels meer<br />
en meer over ‘forensic science’ in plaats van <strong>de</strong> meer<br />
traditionele term ‘forensics’.<br />
SU<br />
De forensische wetenschap maakt namelijk<br />
geïntegreerd gebruik van een<br />
heel breed scala aan wetenschapsgebie<strong>de</strong>n<br />
en gebruikt specifieke technologieën<br />
om te geraken tot reconstructie van<br />
evenementen mid<strong>de</strong>ls het wetenschappelijk<br />
bestu<strong>de</strong>ren van aspecten en goed<br />
beargumenteren van bevindingen; zon<strong>de</strong>r<br />
specifiek forensische kennis kunnen<br />
er hierbij misvattingen en fouten<br />
optre<strong>de</strong>n die onherstelbare gevolgen<br />
kunnen hebben. Er bestaan verschillen<strong>de</strong><br />
forensische wetenschapsgebie<strong>de</strong>n<br />
waaron<strong>de</strong>r forensische fotografie,<br />
forensische accountancy, forensische<br />
archeologie, forensische antropologie,<br />
forensische botanie, forensische chemie,<br />
forensische dactyloscopie, digitale<br />
forensics, verschillen<strong>de</strong> vormen<br />
van ‘forensic engineering’, forensische<br />
geografie, forensische geologie,<br />
forensische pathologie, forensische<br />
psychologie, forensische serologie,<br />
forensische pediatrie, forensische<br />
DNA-analyse, forensische chemie,<br />
forensische ballistiek en forensische<br />
toxicologie,. Men merkt dat het woord<br />
forensisch bij elk van <strong>de</strong>ze vakgebie<strong>de</strong>n<br />
dui<strong>de</strong>lijk toegevoegd is, omdat het<br />
om een dui<strong>de</strong>lijke forensische specialisatie<br />
gaat en niet verward mag wor<strong>de</strong>n<br />
met het algemene vakgebied; net zoals<br />
een portretfotograaf bijvoorbeeld niet<br />
zon<strong>de</strong>r meer kan functioneren als forensisch<br />
fotograaf en ook niet als zodanig<br />
van hem verwacht mag wor<strong>de</strong>n die<br />
rol naar behoren te kunnen vervullen.<br />
Vanwege het puur wetenschappelijk<br />
karakter moet er een hoge mate van<br />
objectieve betrouwbaarheid binnen <strong>de</strong><br />
forensische wetenschap bestaan, aangezien<br />
het materiaal ook vaak gebruikt<br />
wordt bij reconstructie van plaats<strong>de</strong>licten<br />
om te geraken tot een justitiële<br />
rechtspraak.<br />
Dr. Max Huis<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns zijn presentatie over Forensische en geintegreer<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne Technologieen.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Crime Scene Investigation<br />
(CSI)<br />
Forensische wetenschap is onlosmakelijk<br />
verweven met Crime Scene<br />
Investigation (CSI) en waarheidsvinding.<br />
Bij het reconstructieproces op<br />
een plaats<strong>de</strong>lict wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n<br />
nauwkeurig omschreven,<br />
schriftelijk en digitaal vastgelegd en<br />
sporen gecollecteerd om te geraken<br />
tot een wetenschappelijke bestu<strong>de</strong>ring.<br />
Uitermate belangrijk hierbij is<br />
het voorkomen van verstoring, contaminatie,<br />
kruiscontaminatie en <strong>de</strong>gradatie<br />
van <strong>de</strong> sporen en het volgen van<br />
strikt protocol, ‘the chain <strong>of</strong> custody’,<br />
sporenanalyse, data-interpretatie en<br />
presentatie van <strong>de</strong> resultaten. Mensen<br />
die op een plaats<strong>de</strong>lict werkzaam zijn,<br />
moeten daarom een speciale training<br />
on<strong>de</strong>rgaan om te garan<strong>de</strong>ren dat met<br />
alle aspecten rekening gehou<strong>de</strong>n wordt<br />
ter voorkoming van het in twijfel brengen<br />
van <strong>de</strong> resultaten. De forensische<br />
wetenschap is een vakgebied dat internationaal<br />
heel snel mo<strong>de</strong>rnisering<br />
on<strong>de</strong>rgaat, omdat het steeds meer gebruikmaakt<br />
van mo<strong>de</strong>rne technologie.<br />
Het is daarom, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re, bij <strong>de</strong><br />
waarheidsvinding aan te bevelen om<br />
ook in <strong>Suriname</strong> mee te gaan met mo<strong>de</strong>rnere<br />
technologieën die voornamelijk<br />
<strong>de</strong> efficiëntie en betrouwbaarheid<br />
van bijvoorbeeld Crime Scene Investigation<br />
en Reconstructie bevor<strong>de</strong>ren.<br />
In dit ka<strong>de</strong>r heeft ‘Forensic Scientist’,<br />
dr. Max Huis<strong>de</strong>n, PhD, ND, een beschei<strong>de</strong>n<br />
poging gedaan om enkele<br />
13
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Op kundige wijze ging dr. Max Huis<strong>de</strong>n in op <strong>de</strong> materie.<br />
Dr. Huis<strong>de</strong>n heeft recentelijk ook<br />
enkele vakinhou<strong>de</strong>n mogen ontwikkelen<br />
die on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re gebruikt kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n binnen colleges in <strong>de</strong><br />
Forensische Serologie, Forensische<br />
Technologie en Forensische Genotypering.<br />
On<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re bij <strong>de</strong> studierichting<br />
Milieuwetenschappen zullen<br />
colleges in <strong>de</strong> Forensische Technologie<br />
als keuzevak wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Tij<strong>de</strong>ns dit college wordt geleerd hoe<br />
met natuurwetenschappelijke on<strong>de</strong>rzoeks-<br />
en opsporingstechnieken een<br />
bijdrage te leveren aan waarheidsvinding<br />
en het oplossen van een misdrijf.<br />
Het vak “Inleiding tot <strong>de</strong> Forensische<br />
Technologie”heeft tot doel universiteitsstu<strong>de</strong>nten<br />
van verschillen<strong>de</strong> studierichtingen<br />
bewust te maken van<br />
het multi¬disciplinaire karakter van<br />
<strong>de</strong> Forensische Wetenschappen. De<br />
participanten zullen wor<strong>de</strong>n geïnstrueerd<br />
in <strong>de</strong> procedures en factoren die<br />
belangrijk zijn bij <strong>de</strong> bena<strong>de</strong>ring van<br />
een crime scene, <strong>de</strong> dreigen<strong>de</strong> gevaren<br />
en <strong>de</strong> voorzorgsmaatregelen die<br />
getr<strong>of</strong>fen moeten wor<strong>de</strong>n en hoe op<br />
efficiënte manier <strong>de</strong> juiste instanties te<br />
notificeren van <strong>de</strong> meest cruciale aspecten.<br />
Het belang van en <strong>de</strong> manier<br />
waarop sporen veiliggesteld dienen te<br />
wor<strong>de</strong>n en het documenteren van <strong>de</strong><br />
condities waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n aangetr<strong>of</strong>fen,<br />
zijn hierbij van eminent belang,<br />
terwijl benadrukt moet wor<strong>de</strong>n<br />
hoe contaminatie en kruiscontaminatie<br />
on<strong>de</strong>r alle omstandighe<strong>de</strong>n voorkomen<br />
moet wor<strong>de</strong>n. Verschillen<strong>de</strong><br />
hightech-laboratoriumprocedures die<br />
binnen <strong>de</strong> forensische technologie<br />
wor<strong>de</strong>n gebruikt, zoals Polymerase<br />
Chain Reaction, High Performance<br />
Liquid and Gas Chromatography en<br />
Mass Spectrometry, alsook Nuclear<br />
Magnetic Resonance Imaging zullen<br />
wor<strong>de</strong>n belicht. Deze informatie en<br />
technieken kunnen wor<strong>de</strong>n gebruikt<br />
om te geraken tot „crime scene investigation<br />
and reconstruction. Met<br />
het aanbie<strong>de</strong>n van colleges aan jonge<br />
stu<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> <strong>Suriname</strong>rs en CSI-belanghebben<strong>de</strong><br />
pr<strong>of</strong>essionals hoopt dr.<br />
Huis<strong>de</strong>n een beschei<strong>de</strong>n bijdrage te leveren<br />
aan <strong>de</strong> kennisverruiming op het<br />
gebied van forensische wetenschappen<br />
in <strong>Suriname</strong> en tot <strong>de</strong> uitbouw van<br />
CSI-gerelateer<strong>de</strong> beroepen. <br />
mo<strong>de</strong>rne CSI-gerelateer<strong>de</strong> technologieën<br />
on<strong>de</strong>r universiteitsstu<strong>de</strong>nten en<br />
belanghebben<strong>de</strong> pr<strong>of</strong>essionals ter discussie<br />
te stellen. Se<strong>de</strong>rt 2009 verzorgt<br />
hij op uitnodiging meer<strong>de</strong>re openbare<br />
colleges, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen<br />
‘DNA Technology’, ‘Death<br />
Investigation’, ‘Firearms and Forensic<br />
Gunshotwound Interpretation’ en ‘Forensic<br />
Blood Analysis’. De publieke<br />
participatie was telkenmale zeer goed<br />
en on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re werd samen met <strong>de</strong><br />
aanwezige pr<strong>of</strong>essionals productief<br />
gediscussieerd over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
soorten sporen die op een plaats<strong>de</strong>lict<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n bestu<strong>de</strong>erd; <strong>de</strong>ze kunnen<br />
bijvoorbeeld zijn van biochemische<br />
oorsprong (RNA, DNA, eiwit)<br />
maar ook van fysische, organische <strong>of</strong><br />
anorganische aard. Bij biochemische<br />
sporen kan men geraken tot een hoge<br />
mate van kwalificatie waarbij <strong>de</strong> aanwezigheid<br />
van individuen op een bepaal<strong>de</strong><br />
plaats kan wor<strong>de</strong>n ingeschat.<br />
Aan <strong>de</strong> hand van serologische analyse<br />
kunnen bepaal<strong>de</strong> st<strong>of</strong>fen en metabolieten<br />
wor<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd en geanalyseerd<br />
op <strong>de</strong> rol die zij kunnen<br />
hebben vervuld. Bloed is hierbij van<br />
groot belang vanwege het grote volume<br />
en vanwege <strong>de</strong> specifieke fysische<br />
eigenschappen. Bloedanalyse kan dus<br />
een heel belangrijke rol spelen bij <strong>de</strong><br />
reconstructie van een plaats<strong>de</strong>lict, bij<br />
<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie van individuen en bij<br />
het bepalen van <strong>de</strong> betrokkenheid van<br />
bijvoorbeeld drugs.<br />
14<br />
Multi-disciplinaire<br />
Karakter Forensische<br />
Wetenschappen<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
dr. Max Huis<strong>de</strong>n maakte tij<strong>de</strong>ns zijn presentatie gebruik<br />
van aanschouwelijk materiaal.<br />
Een <strong>de</strong>el van het goed opgekomen publiek tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
presentatie van dr. Max Huis<strong>de</strong>n.
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Caribbean Climate Mo<strong>de</strong>ling Initiative<br />
(2010-2015)<br />
PRECIS-mo<strong>de</strong>l en workstation operationeel bij UCC. Het mo<strong>de</strong>l is ontvangen van <strong>de</strong> Met Office Hadley Centre in <strong>de</strong> UK en <strong>de</strong> investering in <strong>de</strong> workstation<br />
en bijbehoren<strong>de</strong> ICT accessoires komt van het VLIR-A<strong>de</strong>KUS-IUC Project 4. Het mo<strong>de</strong>lgebied voor <strong>Suriname</strong> is geprojecteerd om uitgevoerd te wor<strong>de</strong>n<br />
Globale klimaatmo<strong>de</strong>llen (“General Circulation<br />
Mo<strong>de</strong>ls” (GCM’s)) zoals Had300, ECH498,<br />
CCC199, GFDL90 wor<strong>de</strong>n tot he<strong>de</strong>n nog gebruikt<br />
om regionale projecties op het gebied van<br />
klimaatveran<strong>de</strong>ring te bepalen. Hoewel <strong>de</strong>ze<br />
resultaten sneller beschikbaar zijn, is <strong>de</strong> resolutie<br />
te klein (celgrootte >250x250 km), waardoor er<br />
een grote mate van onzekerheid in <strong>de</strong> voorspelling<br />
kan zitten. Indien GCM-resultaten voor <strong>Suriname</strong><br />
wor<strong>de</strong>n gebruikt, betekent dit dat die resultaten<br />
wor<strong>de</strong>n bepaald door maximaal 4 cellen. De<br />
toepassing en <strong>de</strong> bevindingen van GCM’s voor<br />
<strong>Suriname</strong> was ook aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>diging<br />
van het proefschrift van R. Nurmohamed in maart<br />
2008 in <strong>de</strong> Centrum Kerk over “The impact <strong>of</strong><br />
climate change and climate variability on water<br />
resources in <strong>Suriname</strong>”. Er is een grote behoefte aan<br />
voorspellingen van klimaatveran<strong>de</strong>ringen (zoals in<br />
neerslag en afvoer) op grotere resolutie (celgrootte<br />
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Foto: ESEM PRODUCTION<br />
Afobaka Stuwdam (Brokopondo)<br />
Met <strong>de</strong> participatie en uitvoering van dit project<br />
zal <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>,<br />
vertegenwoordigd door <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur,<br />
binnenkort <strong>de</strong> enige instantie zijn in <strong>Suriname</strong> die qua<br />
kennis en faciliteiten klimaatstudies met <strong>de</strong> state-<strong>of</strong>the-art-kennis<br />
en -mo<strong>de</strong>llen zal kunnen aanbie<strong>de</strong>n aan<br />
overheidsinstanties (beleidsmakers) en particuliere<br />
bedrijven, ingenieurs, milieu-instanties en consultants.<br />
De resultaten zullen direct bruikbaar zijn voor diverse<br />
studies zoals <strong>de</strong> effecten van klimaatveran<strong>de</strong>ring op<br />
<strong>de</strong> landbouw en veeteelt in districten, effecten van<br />
veran<strong>de</strong>ring van watervoorra<strong>de</strong>n in zwampen en rivieren<br />
voor <strong>de</strong> biodiversiteit, management¬plannen voor<br />
gebie<strong>de</strong>n die gevoelig zullen zijn voor geprojecteer<strong>de</strong><br />
droogten <strong>of</strong> overstromingen en analyse van<br />
watervoorra<strong>de</strong>n in reservoirs on<strong>de</strong>r klimaatveran<strong>de</strong>ring<br />
(zoals het Van Blommensteinstuwmeer, het<br />
geprojecteer<strong>de</strong> Kabaleboreservoir en <strong>de</strong> geprojecteer<strong>de</strong><br />
watervoorra<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Tapanahoni Rivier voor het<br />
TAPAJAI-project).<br />
Binnen dit project zal het district Nickerie <strong>de</strong> eer hebben<br />
als casestudygebied, omdat het PRECIS-mo<strong>de</strong>l voor het<br />
eerst hier zal wor<strong>de</strong>n toegepast binnen het ka<strong>de</strong>r van<br />
het project “Management <strong>of</strong> water resources in northwest<br />
<strong>Suriname</strong> un<strong>de</strong>r climate change conditions”. Dit<br />
on<strong>de</strong>rzoek zal ten slotte ook mogelijkhe<strong>de</strong>n bie<strong>de</strong>n<br />
voor stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> MSc-opleiding in “Sustainable<br />
Management <strong>of</strong> Natural Resources” om bijvoorbeeld<br />
thesison<strong>de</strong>rzoek te doen en kennis te maken met reële<br />
problemen, state-<strong>of</strong>-the-art-kennis en -technologie. De<br />
eerste publicaties van dit on<strong>de</strong>rzoek zullen in 2011<br />
verschijnen. <br />
Foto: Collectie S. Naipal<br />
Micro waterkracht centrale te Gran Olo Sula in <strong>de</strong> Tapanahonierivier in<br />
aanbouw o.l.v. Pr<strong>of</strong>. dr. S. Naipal<br />
Voor meer informatie over dit project kunt u contact maken met <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur | dhr. R. Nurmohamed Ph.D. | r.nurmohamed@uvs.edu | 465558 ext 351.<br />
Dhr R. Nurmohamed is docent en on<strong>de</strong>rzoeker en reeds enkele jaren richtingscoördinator van <strong>de</strong> studierichting Infrastructuu, en opleidingscoördinator van <strong>de</strong> BScprogramma’s<br />
Bouwkun<strong>de</strong>, Civiele Techniek, Land en Waterbeheersing, Landinformatiemanagement en Planning, en van <strong>de</strong> MSc¬¬-opleiding in Sustainable Management<br />
<strong>of</strong> Natural Resources. Dit project wordt ook als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> postdocstudie van dhr R. Nurmohamed uitgevoerd.<br />
16<br />
Relevante websites:<br />
PRECIS: http://precis.insmet.cu/eng/Precis-Caribe.htm | CARIBSAVE: www.caribsave.org/<br />
VLIR-A<strong>de</strong>KUS-Project 4: http://vlir-iuc.uvs.edu/in<strong>de</strong>x.php/infoperproject/project4<br />
MSc in SMNR: http://vlir-iuc.uvs.edu/smnr/<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Bibliotheekautomatisering<br />
Universiteitsbibliotheek<br />
NIEUWS<br />
UIT DE UB<br />
Regelmatig wor<strong>de</strong>n allerhan<strong>de</strong> s<strong>of</strong>twarepakketten aangebo<strong>de</strong>n<br />
om het bibliotheekwerk te vergemakkelijken.<br />
De catalogus van <strong>de</strong> Universiteits-bibliotheek (UB) is<br />
sinds 1990 geautomatiseerd met het s<strong>of</strong>twarepakket<br />
CDS/ISIS. In 2005 hebben enkele bibliotheken <strong>de</strong> gelegenheid<br />
gehad hun me<strong>de</strong>werkers te trainen in dit pakket<br />
om zo een bijdrage te leveren aan <strong>de</strong> Nationale Database<br />
<strong>Suriname</strong><br />
(www.nationallibrary.sr).<br />
De ontwikkelingen van ISIS zijn steeds op <strong>de</strong> voet gevolgd<br />
en na <strong>de</strong> webversie WinISIS, waarbij <strong>de</strong> catalogus<br />
online toegankelijk is gemaakt, waren wij nu klaar voor<br />
<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> stap: ABCD.<br />
ABCD staat voor Automatisering van Bibliotheken en<br />
Centra voor Documentatie. ABCD is een flexibel en<br />
veelzijdig programma gebaseerd op <strong>de</strong> ISIS-technologie.<br />
Het is modulair opgebouwd: database administration,<br />
onlinepubliekscatalogus, tijdschriftenadministratie<br />
en uitleenmodule.<br />
De voorbereiding en implementatie van een testfase van<br />
ABCD voor <strong>de</strong> back <strong>of</strong>fice zijn nu afgerond en er wordt<br />
hard gewerkt, zodat ook <strong>de</strong> catalogus voor <strong>de</strong> klant<br />
gebruikers¬vrien<strong>de</strong>lijker wordt.<br />
ACURIL<br />
De directeur van <strong>de</strong> UB, mw. drs. Jane W.F. Smith, participeer<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> 41 e Conferentie van ACURIL (Association<br />
<strong>of</strong> Caribbean <strong>University</strong>, Research and Institutional<br />
Libraries), die dit jaar van 30 mei tot en met 03 juni 2011<br />
te Tampa, Florida, USA, werd georganiseerd.<br />
ACURIL is een regionale vakorganisatie waar <strong>de</strong> balans<br />
met betrekking tot <strong>de</strong> talen in het bestuur tot uiting<br />
komt. De afgelopen jaren is het <strong>de</strong> Spaansspreken<strong>de</strong><br />
Caribbean door allerlei omstandighe<strong>de</strong>n<br />
gelukt om zowel <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsspreken<strong>de</strong><br />
Caribbean als <strong>de</strong> Engelsspreken<strong>de</strong> Caribbean<br />
buiten <strong>de</strong> ACURIL Executive Council te hou<strong>de</strong>n.<br />
Daardoor is er tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze conferentie een campagne<br />
gevoerd om <strong>de</strong> balans met betrekking tot<br />
<strong>de</strong> taal weer te bewerkstelligen; ex-bestuursle<strong>de</strong>n<br />
zijn voorgedragen zitting te nemen in het komend<br />
bestuur. Het resultaat van <strong>de</strong> campagne is dat helaas<br />
niet alle kandidaten (naar lidcategorie) zijn<br />
gekozen; voor personal members en associate<br />
members zijn <strong>de</strong> kandidaten gekozen. De Universiteit<br />
van <strong>Suriname</strong> als institutional member is<br />
helaas niet gekozen. De keus is ook dit jaar gevallen<br />
op een collega uit Santo Domingo.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze conferentie is het thema “The Role<br />
<strong>of</strong> Libraries and Archives in Disaster Preparedness,<br />
Response and Research “ in diverse sessies<br />
uitgewerkt.<br />
De subthema’s die in workshops, inleidingen en<br />
posterpresentaties wer<strong>de</strong>n gepresenteerd, zijn:<br />
• focus on management and triage <strong>of</strong> books,<br />
media and other documentation;<br />
• preserving memories, community and restoring<br />
hope;<br />
• the roles <strong>of</strong> libraries and archives in disaster<br />
research.<br />
In tegenstelling tot voorgaan<strong>de</strong> conferenties was<br />
er dit jaar geen keynote speaker, die normaliter<br />
het thema bespreekt. In <strong>de</strong> diverse sessies wer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> drie subthema’s interactief behan<strong>de</strong>ld.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
17
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
De participanten (± 212 personen) waren informatiepr<strong>of</strong>essionals<br />
afkomstig uit het Caribisch gebied,<br />
Latijns-Amerika en <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Staten. De leveranciers<br />
van digitale informatie, EBSCO, Springer,<br />
Wilson en Emerald hebben in een exhibition hun<br />
producten aangebo<strong>de</strong>n.<br />
IFLA<br />
zien. Enkele beken<strong>de</strong> bedrijven van digitale informatie<br />
(EBSCO, Springer en Elsevier), enkele library<br />
schools (Aberystwyth <strong>University</strong>, San Jose State<br />
<strong>University</strong>), enkele library associations (Americal<br />
Library Association, Medical Library Association)<br />
en enkele uitgeverijen (Oxford <strong>University</strong> Press,<br />
Cambridge <strong>University</strong> Press, Emerald) waren <strong>de</strong>elnemers<br />
aan <strong>de</strong> exhibition. <br />
De jaarlijkse conferentie van <strong>de</strong> internationale vakorganisatie<br />
IFLA (International Fe<strong>de</strong>ration <strong>of</strong> Library<br />
Associations and Institutions) werd gehou<strong>de</strong>n<br />
van 13 tot en met 18 augustus 2011 te Puerto Rico.<br />
Het thema van <strong>de</strong>ze conferentie was “Libraries beyond<br />
libraries: Integration, Innovation and Information<br />
for all”. De IFLA-Conferentie is <strong>de</strong> grootste<br />
bibliotheekconferentie met als doel informatie-uitwisseling,<br />
netwerken en informatievoorziening tussen<br />
lidlan<strong>de</strong>n.<br />
De UB is sinds 2009, na een on<strong>de</strong>rbreking, door financiële<br />
on<strong>de</strong>rsteuning van het VLIR–project weer<br />
lid van <strong>de</strong>ze organisatie.<br />
Dit jaar hebben mw. Ingrid Dors, ho<strong>of</strong>d Informatieverwerving<br />
en –verwerking en mw. Jane W.F.<br />
Smith geparticipeerd.<br />
Het thema van <strong>de</strong> conferentie “Libraries beyond<br />
Libraries: Integration, Innovation and Information<br />
for All” werd door mid<strong>de</strong>l van presentaties, ron<strong>de</strong>tafelmeetings<br />
en postersessies in <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vijf<br />
conferentielijnen uitgewerkt en zelfs in <strong>de</strong> Libraries<br />
<strong>of</strong> the Caribbean Boulevard:<br />
- open access and digital resources;<br />
- policy, stategy and advocacy;<br />
- users driving access and services;<br />
- tools and techniques;<br />
- i<strong>de</strong>as, innovations, anticipating the new.<br />
De directeur van <strong>de</strong> UB, mw. drs. Jane W.F. Smith (rechts), participeer<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />
41 e Conferentie van ACURIL (Association <strong>of</strong> Caribbean <strong>University</strong>, Research and<br />
Institutional Libraries), die dit jaar van 30 mei tot en met 03 juni 2011 te Tampa,<br />
Florida, USA, werd georganiseerd.<br />
De <strong>de</strong>elnemers (in totaal 2.590 personen) waren informatiepr<strong>of</strong>essionals<br />
afkomstig uit verschillen<strong>de</strong><br />
regio’s in <strong>de</strong> wereld, te weten Europa, Afrika, <strong>de</strong><br />
Amerika’s (Latijns- Amerika, het Caraibisch gebied<br />
en <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Staten) en Azië.<br />
In een exhibition hebben vele leveranciers van informatieproducten<br />
zich van hun beste zij<strong>de</strong> laten<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
18
Jaargang 13 | Nr. 3 | oktober 2011 | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
PERSONEELSVARIA<br />
INDIENSTTREDINGEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS (04 okt. 2011)<br />
Perio<strong>de</strong>: mei t/m september 2011<br />
d.i.t.*<br />
a<strong>de</strong>k/ovh/celos<br />
(dg./mnd./jr.) Naam Functie/Categorie Af<strong>de</strong>ling # Dienstjr. Opmerking<br />
06 juni 2011 Soebhag-Ramdien, Rinia Course secretary I.G.R.S.<br />
01 augustus 2011 Chedi, Iwan Radjen Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC<br />
UITDIENSTTREDINGEN<br />
INDIENSTDATUM<br />
01 juli 2011 Sumter, Denise/ drs. Stu<strong>de</strong>nten<strong>de</strong>caan FMijW 02 juli 2009<br />
01 juli 2011 Loor, Roger Administrateur I.G.R.S. 01 februari 2010<br />
30 juni 2011 Nerkust, Mike Junior Research assistant Democratie Unit 01 november 2008<br />
01 augustus 2011 Roseval, Wielfried/pr<strong>of</strong>. dr. Hoogleraar FMijW (BDK) 01 oktober 1975<br />
01 augustus 2011 Roseval-Ramlakhan, Lilian S./drs. Algemeen docent FMijW (BDK) 01 augustus 1997<br />
01 september 2011 Stralen van-Ruijten, Laurine/drs. Project coördinator FMijW<br />
(UTSN project<br />
Bachelorstudie<br />
Psychologie)<br />
01 januari 2010<br />
DEELTIJDS<br />
22 maart 2011 Olmberg-Soesman, Diana Deeltijds bibliotheek assistent Centrale Bib.<br />
PENSIONERINGEN Geb. datum INDIENSTDATUM<br />
01 juli 2011 Bal<strong>de</strong>w-Wong Swie San, L. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 17 nov. 1954 16 mei 1974<br />
01 juli 2011 Moesliman, N. Bo<strong>de</strong> Agenda & Archief 14 april 1951 06 juni 1994<br />
JUBILARISSEN<br />
Dienstjaar in 2011 Naam personeelslid Beroep/Functie Af<strong>de</strong>ling Datum Datum indienst A<strong>de</strong>KUS<br />
indienst Overheid/Celos<br />
10 jaar Buyne-Bacchus, Atticia Chef <strong>de</strong> Bureau Bureau FTeW 07 mei 2001<br />
10 jaar Chin, Jenny Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FTeW 17 mei 2001<br />
10 jaar Kotzebue, Muriel Secr. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 11 juni 2001<br />
d.i.t.*: Datum indiensttreding<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
19
JUBILARISSEN (vervolg)<br />
Dienstjaar in 2011 Naam personeelslid Beroep/Functie Af<strong>de</strong>ling Datum<br />
indienst Overheid/Celos<br />
10 jaar Khemai, Harnarain Bo<strong>de</strong> Bureau FMeW 02 juli 2001<br />
Datum indienst A<strong>de</strong>KUS<br />
10 jaar drs. Irving, Euridice Ho<strong>of</strong>d P & KV FMeW 20 augustus 2001<br />
15 jaar Boedhoe, Krishnasingh On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker Terreinon<strong>de</strong>rhoud 03 juni 1996 01 mei 2005<br />
15 jaar Markiet, Wendy, BSc. Adj. Wet. Med. FTeW 11 juni 1996<br />
15 jaar Louwers, Miriam Adm. me<strong>de</strong>werker Subfac. <strong>de</strong>r Humaniora<br />
17 juni 1996<br />
15 jaar Kalpoe, Anand, MSc. Algemeen docent FTeW 01 juli 1996<br />
15 jaar Ramdhiansing, Perdiepkoemarsing Bo<strong>de</strong> Centr. Bib. 01 augustus 1996<br />
15 jaar Helling-Amatjasir, Maureen Bibliotheek assistent Centr. Bib. 05 augustus 1996<br />
15 jaar Monis, Jan Ho<strong>of</strong>d T.A.Z. 23 augustus 1996<br />
20 jaar Josias, Andre F. Chef Bewakingsdienst 01 mei 1991 01 mei 1994<br />
20 jaar Balgobiend-Bissessar, Tjan<strong>de</strong>rdai Pantry me<strong>de</strong>werker Pantry service 03 juni 1991<br />
20 jaar Berghout-Lindveld, Ruth E., BSc. Adj. Wetensch. Med. FTeW 17 juni 1991 03 mei 1993<br />
20 jaar Teixeira, Jerry Coordinator UCC 15 juli 1991 01 juni 1999<br />
20 jaar Ramkisoen, Devanand Bewaker Bewakingsdienst 01 augustus 1991<br />
20 jaar Garib-Sewnundun, Kamlawatie On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker Huishou<strong>de</strong>lijke<br />
dienst<br />
17 sept. 1991 26 november 2001<br />
25 jaar Stomp, Hellen Chef <strong>de</strong> Bureau IMWO 01 juli 1986 01 oktober 1989<br />
25 jaar Mr. Dr. Hoever-Venoaks, Magda Lector FMijW 15 aug. 1986 01 oktober 1990<br />
30 jaar Dr. Breeveld, Johannes Project-coordinator Democratie Unit 01 mei 1981 15 mei 1990<br />
30 jaar Gisiawan, Ashokkoemar Meewerkend groepslei<strong>de</strong>r Terreinon<strong>de</strong>rhoud 01 juni 1981 01 mei 2005<br />
30 jaar Hassankhan, Faroek Techn. me<strong>de</strong>werker Technische dienst 01 juni 1981<br />
30 jaar Hel<strong>de</strong>r-Beek, Erna On<strong>de</strong>rho<strong>of</strong>d Bureau Stu<strong>de</strong>ntenzaken<br />
29 juni 1981<br />
30 jaar Wongsodikromo, Johan Chauffeur Transport 02 juli 1981<br />
30 jaar ir. Wip, Dennis C. Ho<strong>of</strong>ddocent FTeW 25 september 1981<br />
35 jaar Ramkhelawan-Kali, Annie On<strong>de</strong>rho<strong>of</strong>d Bib. Med. Fac. 01 september 1976<br />
OVERPLAATSING (INTERN)<br />
NAAM OUDE FUNCTIE VAN NAAR PER NIEUWE FUNCTIE<br />
Jadoenandansing-Sewnath, Tarawatie On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker Huishou<strong>de</strong>lijke dienst Herbarium 01 aug. 2011 On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>w.<br />
OMZETTING DIENST<br />
Nannan, Nawin R./dr. ir. Buitengewoon docent (<strong>de</strong>eltijds) FTeW FTeW 03 jan 2011 Ho<strong>of</strong>ddocent (voltijds)<br />
Redjosentono, Saimin/ir Ho<strong>of</strong>ddocent (voltijds) FTeW FTeW 01 okt. 2011 Buitengewoon docent<br />
(<strong>de</strong>eltijds)<br />
Struiken, Harold/ir Ho<strong>of</strong>ddocent (voltijds) FTeW FTeW 01 okt. 2011 Buitengewoon docent<br />
(<strong>de</strong>eltijds)<br />
OVERLEDEN (RIP) Indienst Geb. datum Datum overlij<strong>de</strong>n<br />
Muskiet, Mariska M./mr. Algemeen docent FMijW 01 <strong>de</strong>c. 1995 17 februari 1968 31 augustus 2011<br />
Wolf, <strong>Anton</strong>ius J. G. (Ton)/drs. Deeltijds Wet. Adj. Hfd. Me<strong>de</strong>w. IMWO 01 juli 2007 27 juli 1948 04 september 2011