schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

Tabel 2. Aandeel van de werkenden (15- tot 64-jarigen) dat overwegend tussen 6 en 19 uur werkt en dat op zaterdag
en zondag werkt volgens aantal zaterdagen/zondagen op jaarbasis, in Vlaanderen, 1988, 1999
en 2004, in %.
1988 1999 2004
Tussen 6.00 en 19.00 uur 62 68 67
Aantal werkende zaterdagen
Geen 46 50 42
1 – 11 15 18 23
12 – 26 15 16 15
> 26 25 16 19
Aantal werkende zondagen
Geen 67 70 63
1 – 11 13 13 17
12 - 26 9 10 12
> 26 10 8 8
Bron: Glorieux e.a. (2007).
Uit de tijdsregistraties blijkt dat het overgrote deel van de werkende Vlamingen op een
gewone weekdag tussen 8u00 en 16u30 aan de slag is. Slechts een klein deel van de werkende
bevolking is in de avonduren nog aan het werk (bijvoorbeeld 12% om 20u00) en ’s
nachts nog veel minder (bijvoorbeeld 3% om 24u00).
Glorieux e.a. (2007) besluiten dan ook dat dit feitelijke strakke, collectieve arbeidsritme
niet strookt met het publieke discours dat deregulering en flexibilisering als een vaststaande
trend beschouwt. Uit de tijdsregistraties blijkt dat Vlaanderen geenszins geëvolueerd
is naar een 24-uurseconomie. De meeste mensen werken op regelmatige tijdsstippen
tijdens de dag op weekdagen en op ‘normale’ werktijden. Mogelijks is precies de
toegenomen aversie tegen werk buiten de kantooruren, omdat we veel belang hechten
aan de kwaliteit van de vrije tijd, oorzaak voor de overschatting van het volume werk op
atypische tijdstippen.
Trend 6. Het belang van werk
6.1. Subjectief bekeken
Objectieve cijfers over het percentage van de totaal beschikbare tijd die men wekelijks
aan werk besteedt (trend 5), zeggen niet per definitie iets over de subjectieve beleving
van mensen. Een werkzoekende kan minstens evenveel belang hechten aan werk als een
werkende. Omgekeerd kan een werknemer werk als weinig belangrijk beschouwen ten
opzichte van andere levensdomeinen, maar toch veel uren werken om maandelijks rond
te komen. De Europese Waardenstudie (European Values Study – EVS) peilde in 1990
en 2000 in verschillende Europese landen naar de werkcentraliteit van personen. Werkcentraliteit
is het subjectieve belang dat een individu toekent aan ‘werk’ in vergelijking
met andere levensdomeinen (Kanungo, 1982). De respondenten gaven aan hoe belangrijk
zij de 6 levensdomeinen werk, familie, vrienden/kennissen, vrije tijd, religie en politiek
beschouwen in hun leven. Tabel 3 vat de cijfers voor Vlaanderen en de EU15 landen samen.
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 88