schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

Figuur 7
Figuur 7. Evolutie van het aantal leerlingen in het DBSO en in de leertijd, periode 1984-2007.
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.
000
0
1984-1985
1985-1986
1986-1987
1987-1988
Leerlingenaantallen
1988-1989
1989-1990
1990-1991
1991-1992
1992-1993
1993-1994
1994-1995
1995-1996
1996-1997
1997-1998
1998-1999
1999-2000
2000-2001
2001-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
DBSO
leertijd
Bron: Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR).
loopbaan betreft geen heterogene groep, maar een groep die gekenmerkt wordt door
de hierboven reeds beschreven risicofactoren. Uit onderzoek weten we dat de oriëntatie
naar het deeltijds onderwijs daardoor niet altijd gebaseerd is op de behoeften van de
jongeren. Ze vloeit ook voort uit negatieve redenen, bijvoorbeeld niet meekunnen in het
voltijds onderwijs. Voor elke 4 jongeren in het deeltijds onderwijs zijn er 3 daar beland
na een B- of C-attest in het voltijds onderwijs. Mede hierdoor zijn schoolmoeë leerlingen,
maatschappelijk kwetsbare jongeren, spijbelaars, … oververtegenwoordigd in het
deeltijds onderwijs. Vele jongeren komen met andere woorden niet vanuit een positieve
motivatie in de deeltijdse leersystemen terecht. Het merendeel van de jongeren kiest ook
niet ‘positief’ voor het deeltijds onderwijs - omdat men er leren kan combineren met
werken - maar eerder ‘negatief’ omdat het aantal lesuren beperkt is (Creten e.a., 2004;
Nijsmans & Douterlungne, 1996). Ook bij de jongeren in de leertijd zien we hetzelfde
fenomeen (Unizo, 2004).
2.4.2. Moeizame realisatie van het voltijds engagement
De kern van de hierboven beschreven systemen is dat leren gecombineerd wordt met werken.
In de leertijd is dat daadwerkelijk het geval aangezien tewerkstelling een voorwaarde
is om ingeschreven te kunnen blijven in het systeem. In het deeltijds onderwijs daarentegen
verschilt de theorie jammer genoeg nogal van de praktijk. Een zeer groot knelpunt is
dat een groot deel van de leerlingen in het deeltijds onderwijs geen werkervaring heeft: in
Vlaanderen is bij bijna de helft de werkcomponent niet ingevuld (Creten e.a., 2004). Bijgevolg
werd er in Vlaanderen jarenlang gepleit om een voltijds engagement in de deeltijdse
systemen verplicht te maken, onder andere door de sociale partners 6 . Dat idee werd overgenomen
in verschillende beleidsnota’s (Vandenbroucke, 2007a; Vandenbroucke, 2007b)
en werd uiteindelijk in 2008 concreet gemaakt in het decreet betreffende het stelsel van
leren en werken in de Vlaamse Gemeenschap. Daardoor is een jongere nu verplicht om
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 44