schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

de meest diverse gemeenten hebben dus niet minder vertrouwen dan inwoners van de
meest homogene gemeenten. Alleen binnen de gemeenten die beperkt divers zijn, liggen
de vertrouwensniveaus wat lager. Dit curvilineaire effect ligt in lijn met de bevindingen
van Rink e.a. (2008) die een gelijkaardig effect vonden van lokale diversiteit op de kans
dat mensen stemmen op het Vlaams Blok. Wat betreft actief lidmaatschap in het verenigingsleven
wordt er noch een lineair noch een kwadratisch effect gevonden.
Vervolgens hebben we ook de 4 andere diversiteitsindicatoren in de analyse ingebracht
(tabel 3). Voor een goed begrip: telkens werd opnieuw een volledige analyse uitgevoerd,
zoals weergegeven in tabel 2. Om niet 5 keer opnieuw een volledige analyse te moeten
weergeven, geven we in tabel 3 enkel de parameterschattingen weer voor de diversiteitsindicatoren
met hun bijhorend kwadratisch effect. Geen enkel van de effecten staat in
een significante relatie met sociaal kapitaal. Noch de structurele component van sociaal
kapitaal (participatie in verenigingen), noch de culturele component (veralgemeend vertrouwen)
lijken te lijden onder diversiteit binnen de Vlaamse gemeenten. De enige uitzondering
is het beperkte, curvilineaire effect van het aandeel niet-Europese vreemdelingen
op veralgemeend vertrouwen (zie tabel 2 en model 5 in tabel 3), zoals we hoger al hebben
besproken.
Tabel 3. Afzonderlijke multilevelanalyses a voor de curvilineaire relatie tussen diversiteit en sociaal kapitaal in het
Vlaamse Gewest.
Veralgemeend vertrouwen Participatie in verenigingen
Beta
Exp(B)
Model 1 Aandeel vreemdelingen 0,008 0,027
Kwadratisch effect -0,001 0,000
Model 2 Aandeel immigranten 0,237 0,272
Kwadratisch effect -0,083 -0,334
Model 3 Evolutie aandeel vreemdelingen 0,024 -0,038
Kwadratisch effect 0,064 0,036
Model 4 Evolutie aandeel immigranten 0,128 -0,922
Kwadratisch effect 0,810 2,266
Model 5 Aandeel niet-Europese vreemdelingen -0,221* -0,139
Kwadratisch effect 0,032* 0,015
a
Elke diversiteitindicator is afzonderlijk getest in een multilevel regressiemodel met het basismodel uit tabel 2.
* p < 0,05; ** p < 0,01; *** p < 0,001.
Bron: ADSEI, SCV-survey 2007.
Uitleiding
Dat immigratie de West-Europese samenlevingen de afgelopen halve eeuw in grote mate
heeft veranderd en er nog steeds op ingrijpt, is een ontegensprekelijk feit. Echter, de
overheersende toon in het debat is dat immigratie vooral op een negatieve manier de
samenleving gestalte geeft. Etnisch-culturele diversiteit zou het sociale weefsel van de
samenleving aantasten. Vanuit de sociale wetenschappen is er de afgelopen jaren een
groeiende interesse merkbaar om op basis van beschikbaar cijfermateriaal na te gaan of
deze negatieve relatie wel degelijk standhoudt. Bij gebrek aan data op wijkniveau – het
niveau dat in de internationale literatuur naar het effect van de context (diversiteit) op het
individu (sociaal kapitaal) wordt geprefereerd – lijkt de koppeling van de ADSEI-vreemdelingendata
op gemeenteniveau aan de data van de SCV-survey een degelijk analyse-
441 Fo c u s - So c i a l e p a rt i c i p a t i e