schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

Figuur 1.
Aandeel vreemdelingen (personen met een niet-Belgische nationaliteit) op de totale bevolking in de
gemeenten van het Vlaamse Gewest, 2006, in %.
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI) (eigen bewerking).
nen we stellen dat het Oost- en West-Vlaamse binnenland relatief weinig niet-Belgische
inwoners tellen.
Verder blijkt dat het Vlaamse Gewest gedurende verschillende decennia telkens andere
nationaliteiten heeft aangetrokken (Grimmeau, 1993). Terwijl het Interbellum vooral gekenmerkt
werd door een sterke immigratie uit de buurlanden, was er ook toen reeds
een hoge instroom uit de Centraal- en Oost-Europese landen. De tweede periode werd
gekenmerkt door een grotere instroom van arbeidsmigranten die vooral in Italië, maar
ook in Spanje en Griekenland, werden gerekruteerd. De derde periode ten slotte werd
gekenmerkt door een economische hoogconjunctuur die leidde tot een explosie in het
aantal arbeidsvergunningen voor immigranten uit vooral de mediterrane landen (onder
meer Turkije en Marokko).
Men kan veronderstellen dat de autochtone bevolking op een andere manier zal reageren
op immigratie vanuit de buurlanden (vooral Nederland en Frankrijk), dan op immigratie
van buiten de Europese Unie. Daarom is het belangrijk een onderscheid te maken tussen
intern-Europese migratie en immigratie van buiten de Europese Unie. Figuur 2 geeft
het aandeel vreemdelingen weer met een nationaliteit van een land van buiten de EU27.
Hieruit blijkt eerst en vooral dat de grootsteden een groot aandeel niet-Europese vreemdelingen
op hun grondgebied hebben. Ten tweede blijkt opnieuw dat de Brusselse rand
zeer divers van samenstelling is. Ten derde is de driehoek Antwerpen-Brussel-Gent een
etnisch gemengd gebied waarbij vooral de Wase gemeenten Sint-Niklaas, Lokeren en Zele
opvallen. De vierde vaststelling is dat ook Limburg nog een groot aandeel niet-Europese
vreemdelingen op zijn grondgebied heeft, wat voor een groot deel verklaard kan worden
op basis van de immigratie ten tijde van de steenkoolontginning en de daarop volgende
netwerkmigratie. Ten vijfde blijkt echter dat de Antwerpse noorderkempen en Noord-
Oost Limburg veel lichter kleurt in vergelijking met figuur 1, omdat de niet-Belgische
bevolking in deze gebieden voornamelijk uit Nederlanders bestaat.
Samengevat kunnen we stellen dat Vlaanderen gekenmerkt wordt door een etnisch-culturele
diversiteit die zich laat omschrijven door een drietal eigenschappen. Ten eerste zijn
de grootsteden Antwerpen en Gent, zowel qua aandeel als qua samenstelling, behoorlijk
429 Fo c u s - So c i a l e p a rt i c i p a t i e