schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

professionele status (nooit gewerkt, ongeschoolde of zelfs geschoolde arbeiders), evenals
bij jongeren met een niet-westerse nationaliteit en kinderen van alleenstaande ouders. Algemeen
bekend is ten slotte dat in het secundair onderwijs jongens veel vaker vertraging
oplopen dan meisjes.
Wanneer we de verschillende achtergrondvariabelen opnemen in één verklaringsmodel,
blijkt dat de nationaliteit van de jongeren bij geboorte net als de thuistaal ook naast de
sociaal-economische factoren een invloed heeft op de kans op achterstand. Met andere
woorden, jongeren met een niet-westerse nationaliteit blijken in het secundair onderwijs
aanzienlijk vaker vertraging op te lopen in vergelijking met jongeren met een westerse nationaliteit,
ook wanneer we corrigeren voor de invloed van sociaal‐economische factoren
zoals de beroepsactiviteit van de vader of het diploma van de moeder.
Een verdere blik op de doorstroom doorheen het secundair onderwijs maakt duidelijk
dat de verschillen in opleidingsoriëntering zich verder uitkristalleren naarmate de
schoolloopbaan vordert (figuur 5). Uit deze cijfers blijkt dat de oriëntering naar het beroepsvoorbereidend
onderwijs nog in belangrijke mate gebeurt in het 2 de leerjaar. Dit
stemt overeen met de populatiegegevens: in het 2 de leerjaar is het percentage leerlingen in
de b-stroom de helft hoger dan in het 1 ste leerjaar (18,6% versus 12%). In het 4 de leerjaar is
voor veel jongeren de uitstroomrichting, door de ongelijke startpositie en het watervalsysteem,
reeds onherroepelijk bepaald. Terwijl gemiddeld 1 op de 4 leerlingen in het 4 de
leerjaar het beroeps secundair onderwijs volgt, bedraagt dit meer dan 50% voor kinderen
waarvan de moeder ten hoogste een diploma lager onderwijs heeft behaald, en 70% bij
jongeren met een niet-westerse nationaliteit.
Figuur 5. 5
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Studieoriëntering naar het 1 ste leerjaar b en naar het 4 de leerjaar BSO: algemeen en naar diploma moeder,
activiteit vader, geslacht, nationaliteit bij geboorte, thuistaal en gezins situatie, in %.
Populatie
PSBH
Lager onderwijs
Lager secundair
Hoger secundair
Hoger onderwijs
Vader actief
Vader niet-actief
Jongen
Meisje
West-Europees, VS
Andere nationaliteit
Nederlands
Nederlands + andere
Anderstaligen
Eenoudergezin
Tweeoudergezin
1ste leerjaar B
4de leerjaar BSO
Bron: PSBH.
41 Al ge m e e n - On d e r w i j s