schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

We zien inderdaad dat de onder de vorm van schoolse vertraging opgebouwde ongelijkheid
in het lager onderwijs zich ook manifesteert bij de studieoriëntering aan het begin
van het secundair onderwijs. Terwijl gemiddeld 11% van de leerlingen start in het 1 ste
leerjaar b bedraagt dit 9% bij de leerlingen die geen schoolse vertraging hebben opgelopen
en 36% bij de leerlingen die gedurende het lager onderwijs wel vertraging hebben
oplopen.
Figuur 4.
Figuur 4
70%
Studieoriëntering naar het 1 ste leerjaar b naar opgelopen achterstand gedurende het lager onderwijs: algemeen
en naar diploma moeder, activiteit vader, geslacht, nationaliteit bij geboorte, thuistaal en gezinssituatie,
in %.
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
PSBH
Lager onderwijs
Lager secundair
Hoger secundair
Hoger onderwijs
Vader actief
Vader niet-actief
Jongen
Meisje
West-Europees, VS
Andere nationaliteit
Nederlands
Nederlands + andere
Anderstaligen
Eenoudergezin
Tweeoudergezin
geen achterstand
achterstand
Bron: PSBH.
Daarenboven valt op dat sociale achtergrond bovenop de al dan niet opgelopen vertraging
een belangrijke rol speelt bij de studieoriëntering. Kinderen van laaggeschoolde moeders
of inactieve vaders, anderstalige kinderen of kinderen met een niet-westerse nationaliteit
worden, ook indien ze geen (schoolse) vertraging hebben opgelopen, toch vaker naar het
1 ste leerjaar b georiënteerd. Omgekeerd worden kinderen die vertraging hebben opgelopen,
aanmerkelijk minder vaak naar de b-klas georiënteerd, indien ze hooggeschoolde
moeders of actieve vaders hebben. Zo is de kans op een b-oriëntering bij niet-vertraagde
kinderen van laaggeschoolde moeders bijna even hoog als de kans op zo’n oriëntering bij
vertraagde kinderen van hoger opgeleide moeders. Of nog, niet-vertraagde kinderen met
een niet-westerse nationaliteit hebben een grotere kans op oriëntering naar de b-stroom
dan vertraagde kinderen met een westerse nationaliteit. De gezinsituatie blijkt geen invloed
uit te oefenen op de studieoriëntering.
Aangezien achterstand cumulatief gemeten wordt, is het logisch dat ook in het secundair
onderwijs schoolse vertraging vaker voorkomt bij jongeren van laaggeschoolde moeders
(lager secundair onderwijs of lager), van inactieve vaders, of van ouders met een lage
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 40