schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

Daarbij gaan we vooral uit van het onderzoek van Borjas e.a. (1996) en Pedace (1998). Hun
stelling is dat immigratie leidt tot een toegenomen concurrentie op de arbeidsmarkt, met
als gevolg een minder gunstige situatie voor diverse categorieën werknemers.
De relevantie van dit onderzoek mag duidelijk zijn. Niet alleen stellen we vast dat dergelijke
vooroordelen over de invloed van immigratie een rol blijven spelen in het politiek en
maatschappelijk discours, bovendien moeten we ook vaststellen dat het hier om belangrijke
maatschappelijke processen gaat. We weten dat ongelijkheid en werkloosheid kunnen leiden
tot belangrijke en persistente vormen van maatschappelijke uitsluiting. Als immigratie
inderdaad een positief effect zou hebben op ongelijkheid en werkloosheid, dan betekent dit
dat immigratie een verwantschap vertoont met belangrijke maatschappelijke problemen,
die een aantasting van de sociale cohesie binnen de samenleving zouden kunnen betekenen.
Op basis van de theoretische literatuur en de empirische onderzoeken die vooral in de Verenigde
Staten werden uitgevoerd, kunnen we dan ook een aantal hypotheses formuleren.
In eerste instantie wordt gesteld dat grote aantallen migranten een neerwaartse druk zullen
uitoefenen op het inkomensniveau van een regio. Doordat migranten over het algemeen
een geringe scholingsgraad en een beperkte mate van beroepsvaardigheden zullen hebben,
leidt dit tot een daling van het gemiddelde inkomen uit arbeid. Bovendien zal het grotere
aanbod van migranten leiden tot een ongunstiger verhouding van vraag en aanbod op de
arbeidsmarkt, waardoor het gemiddelde inkomen van arbeid kan dalen. In overeenstemming
met de internationale literatuur kunnen we dan ook van de hypothese uitgaan dat een
sterke aanwezigheid van allochtonen in een regio een negatieve impact heeft op het gemiddelde
inkomen in een gemeente. Dit effect treedt niet alleen op bij de allochtone bevolking
zelf, maar ook bij de autochtone arbeidskrachten die mee onderhevig zijn aan deze neerwaartse
druk, vooral dan bij de laaggeschoolde segmenten van die arbeidsbevolking.
Een tweede hypothese is dat de aanwezigheid van immigranten gepaard zal gaan met een
grotere mate van economische ongelijkheid. Uitgaande van dezelfde veronderstelling dat
immigranten een lager vaardigheids- en opleidingspeil hebben dan de autochtone bevolking,
is het voorspelbaar dat de aanvoer van arbeidskrachten op het laagste niveau van de
loonsverdeling kan zorgen voor een verlaging van het loonpeil bij ongeschoolde arbeiders
in het algemeen. Bij de hoogstopgeleide segmenten van de arbeidsmarkt is een dergelijk
fenomeen echter afwezig, zodat daar de lonen op hetzelfde niveau gehandhaafd worden.
Dat betekent dan ook dat de totale inkomensverdeling minder gelijkmatig zal zijn bij de
hele bevolking in een regio. Bijgevolg verwachten we een grote inkomensongelijkheid in
gemeentes met een groter aantal allochtonen.
Uitgaande van een gelijkaardige redenering als bij de twee vorige hypotheses, stellen we
dat hoe groter het aantal migranten in een gemeente, des te hoger het werkloosheidscijfer
zal zijn. Door gebruik te maken van de logica van vraag en aanbod, kan men verklaren dat
een betrekkelijke toename van het aanbod aan werkkrachten werkloosheid zal veroorzaken
vermits de vraag naar arbeid niet in dezelfde mate toeneemt als het aanbod. Doordat er een
relatief grote instroom is van nieuwe arbeidskrachten, zal de totale werkloosheid stijgen, zo
stelt deze hypothese, en ook diegenen die al gevestigd zijn in het land, worden het slachtoffer
van die toegenomen concurrentie.
De stelling dat immigratie een positief verband vertoont met werkloosheid lijkt op het
eerste gezicht ook plausibel voor de Vlaamse arbeidsmarkt. We weten immers dat de werk-
367 Fo c u s - In ko m e n