schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

maatschappelijk en economisch een veel negatievere impact hebben dan dit cijfer zou
doen vermoeden.
Dat werk- en schoolgebonden verplaatsingen de hoofdmoot van de verplaatsingen tijdens
het spitsuur uitmaken, is eerder een mythe: hun aandeel stijgt weliswaar tijdens bijvoorbeeld
de avondspits van bijna 27% (zonder zakelijk verkeer) tot bijna 32%, maar ze blijven
toch maar goed voor ongeveer een derde van alle verplaatsingen tijdens de avondspits.
Wat zorgt er nu voor dat een bepaalde vervoerswijze gekozen wordt boven een andere
vervoerswijze Een idee over hoe mensen vervoermiddelen beoordelen en volgens welke
criteria dat gebeurt, is terug te vinden in OVG 1 (Hajnal & Miermans, 1996). Hier werd
aan de respondenten gevraagd om verschillende vervoerwijzen te rangschikken volgens
7 criteria (comfort, aanzien, snelheid, milieuvriendelijkheid, contact, kostprijs en veiligheid).
Vervolgens werd gevraagd om deze criteria te ordenen naar belangrijkheid.
Voor de criteria comfort, snelheid en aanzien scoort de auto het hoogst, gevolgd door de
trein, en vervolgens door de combinatie ‘bus-tram-metro’. De fiets en vooral zich te voet
verplaatsen scoren laag op deze 3 criteria. Op de 3 volgende criteria, namelijk milieuvriendelijkheid,
kostprijs en mate van sociaal contact is de interne consistentie kleiner,
maar toch kan men besluiten dat in het algemeen de volgorde hier wordt omgedraaid.
Het laatste criterium tenslotte, veiligheid, staat min of meer los van de andere ‘factoren’.
De trein scoort hierbij het beste, gevolgd door bus-tram-metro en te voet. De auto komt
op de vierde plaats, en fiets als laatste (en dus gepercipieerd als de onveiligste vervoerswijze).
Uit de rangschikking van de verschillende criteria blijkt dat veiligheid van de vervoerswijze
het belangrijkste criterium is, gevolgd door comfort en kostprijs. Milieuvriendelijkheid
komt op de vierde plaats, vóór snelheid en contact. Het minst belangrijke criterium
is het aanzien van de vervoerswijze.
1.3. Verschillen tussen Vlamingen
De ‘gemiddelde’ Vlaming bestaat uiteraard niet, laat staan een ‘gemiddeld’ verplaatsingspatroon.
In dit deel gaan we daarom dieper in op verschillen tussen Vlamingen op
basis van een aantal kenmerken.
We vinden een erg traditioneel patroon voor het verplaatsingsgedrag van de verschillende
seksen: mannen verplaatsen zich meer en verder, en leggen vaker verplaatsingen
af als autobestuurder. Vrouwen verplaatsen zich procentueel vaker dan mannen om te
winkelen en om ‘taxi’ te spelen.
Vrouwen verplaatsen zich gemiddeld 2,7 keer per dag, mannen 2,8 keer. Het verschil in
kilometers is veel groter: vrouwen leggen gemiddeld 26 kilometer per dag af, mannen 40
kilometer per dag, of 50% meer dan de vrouwen.
Mannen en vrouwen gebruiken voor hun verplaatsingen ongeveer even vaak de auto (63%
tegenover 61%), maar als ze in de auto zitten rijden mannen veel vaker: mannen sturen 4/5
van hun verplaatsingen, vrouwen slechts 3/5. Voor mannen zijn de voornaamste redenen
om zich te verplaatsen werken, winkelen en ontspanning. Voor vrouwen zijn dat dezelfde
motieven maar de volgorde wijzigt: winkelen, werken en ontspanning.
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 286