schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

ISPO-survey: in 1991 en 2003 werd een ja/nee vraag gesteld naar actief lidmaatschap, in 1995 en 1999 werd
eveneens een ja/nee vraag gesteld naar actief lidmaatschap die als filter fungeert om te peilen naar de drie
belangrijkste soorten verenigingen (voorgelegde lijst).
5 Omdat het lidmaatschap van verenigingen in het jaar 2000 een piek kende, zou het toekennen van dit
meetpunt bij de periode voor of na het jaar 2000 een vertekend beeld kunnen geven van de evolutie van
de participatie. Als we echter het meetpunt 2000 bij de eerste periode, 1996 tot en met 2000, rekenen en de
tweede periode laten starten vanaf 2001 tot en met 2007, stellen we eveneens een lichte stijging vast van
het actief lidmaatschap, al is deze niet significant. In de eerste periode 1996 tem 2000 was 50,5% van de
Vlamingen actief of bestuurslid, in de periode vanaf 2001 tem 2007 was 51,5% actief lid.
6 Ook als we het jaar 2000 tot de eerste periode rekenen, stellen we een significante toename vast van het
aantal lidmaatschappen. Gemiddeld aantal lidmaatschappen in de periode 1996-2000 = 0,81; in de periode
2001-2007 = 0,89 (p=0,000).
7 De gegevens voor Vlaanderen zijn beschikbaar voor de EVS-databanken in 1990 en 1999, niet voor 1981.
Om de evolutie over een zo lang mogelijke periode te bekijken, besloten we om de evolutie te baseren op
de Belgische data.
8 Om de evolutie van de verschillende soorten verenigingen over een zo lang mogelijke periode te bekijken,
zijn we genoodzaakt bepaalde soorten verenigingen samen te nemen. We doen dit op basis van zowel
inhoudelijke als statistische argumenten. Voorwaarde is dat het lidmaatschap van minstens één vereniging
van een bepaald type in de survey bevraagd is, om een score te kunnen krijgen op dat bepaald type
vereniging. Zo werden vrouwenbewegingen en ouderenverenigingen vóór het jaar 1998 niet apart in de
lijst met verenigingen opgenomen. Socioculturele verenigingen in het algemeen werden wel bevraagd. We
gaan er van uit dat mensen die lid zijn van vrouwen- of ouderenverenigingen een lidmaatschap van een
socioculturele vereniging rapporteerden. Inhoudelijk gezien kan men inderdaad vrouwenverenigingen en
ouderenorganisaties onder de noemer van socioculturele vereniging plaatsen.
Naast de inhoudelijke criteria, worden verenigingen samengenomen op basis van een hoofdcomponentenanalyse
met oblieke rotatie. Caféverenigingen werden bijvoorbeeld niet apart bevraagd vóór het jaar
1998. Door ze samen te nemen met sportverenigingen, wat wel bevraagd is vóór 1998, kunnen we de evolutie
bekijken van 1995 tot 2006. Hierbij gaan we er van uit dat mensen die lid zijn van een cafévereniging
in de surveys van 1995 tot 1998, aangeven dat ze lid zijn van een sportvereniging.
9 Om de evolutie van het aantal passieve leden te bestuderen, vergelijken we het aantal passieve leden op het
totaal aantal leden in de periode 1998-2002 (SCV-surveys 1998-2002, TOR 1998) met de periode 2003-2007
(SCV-surveys 2003-2007).
10 Of de invloed van het kenmerk in kwestie gewijzigd is over de tijd (interactie-effect tussen het kenmerk en
de meting aan de ene kant en lidmaatschap aan de andere kant), werd niet alleen nagegaan via anova. De
interactie-effecten werden eveneens mee opgenomen in de logistische regressie, maar staan omwille van
de leesbaarheid niet in de tabel vermeld. Beide technieken leverden dezelfde resultaten op.
11 In de periode voor en na 2000 is er een lichte veroudering van de bevolking waar te nemen, van 44,1
naar 45,1 jaar. Om te corrigeren op deze veroudering, maakten we een verouderingscoëfficiënt aan
(45,1/44,1=1,0227) die we vermenigvuldigden met de leeftijd van de respondenten. Op deze manier blijft de
gemiddelde leeftijd over de ganse periode constant.
12 Deze cijfers zijn gebaseerd op de databanken waarin zowel het aantal uren tv kijken als het al dan niet
lidmaatschap van verenigingen is bevraagd (SCV 1996, SCV 1997, TOR 1998, SCV 1999, SCV 2000, SCV
2001, SCV 2002, SCV 2005, SCV 2006 en SCV 2007).
13 We kunnen niet in alle databanken een onderscheid maken tussen vroegere, passieve, actieve en bestuursleden.
Deze cijfers zijn bijgevolg gebaseerd op de databanken waarin we informatie hebben over zowel de
tijd besteed aan televisiekijken als de aard van het lidmaatschap (TOR 1998, SCV 1999, SCV 2001, SCV
2002, SCV 2003, SCV 2005, SCV 2006 en SCV 2007). Volgens deze selectie van databanken kijken de leden
(actieve en bestuursleden) gemiddeld 2u28min televisie en de niet-leden 2u49min.
14 Respondenten die het internet 3 tot 5 dagen per week gebruiken of 1 à 2 dagen in het weekend. Deze groep
mensen maakt 40% van de totale steekproef uit. De cijfers over internetgebruik zijn gebaseerd op de data
van de SCV-survey 2003.
Bibliografie
Almond, G. & Verba, S. (1963). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations. New
Jersey: Princeton University Press.
Anciaux, B. (2000). Beleidsnota Cultuur 2000-2004. Brussel.
Bekkers, R. & de Graaf, N.D. (2002). Verschuivende achtergronden van verenigingsparticipatie. In: Mens &
Maatschappij, 77 (4), 338-360.
Bourdieu, P. (1985). Forms of Capital. In: Richardson J.G. (ed.). Handbook of theory and research for the sociology
of education. New York: Greenwood Press, 241-258.
275 Al ge m e e n - So c i a l e p a rt i c i p a t i e