schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

Ook lijken volgens Verbeeck huurders zich de mogelijke gevolgen van achterstallige betalingen
niet altijd ten volle te realiseren. De confrontatie met het mogelijke verlies van
de woonst terwijl men geen oplossingen ziet, is zo bedreigend dat ze ondraaglijk is. De
angst om de woonst te verliezen weerhoudt de huurder er vaak van om hulp te zoeken,
waardoor de huurder al snel in een vicieuze cirkel zit.
Bijkomende verklaringen waar Verbeeck naar verwijst: sommige huurders betalen uit
een vorm van protest geen huur bijvoorbeeld omdat de verhuurder weigert een aantal
herstellingen/werken uit te voeren, andere huurders beschikken niet (of nog niet ) over de
vaardigheden om zonder ondersteuning aan de huurderverplichtingen te voldoen (licht
mentaal gehandicapten, mensen die uit de psychiatrie zijn ontslagen, mensen die uit de
bijzondere jeugdzorg komen… ).
Uitleiding
De overgrote meerderheid van de Vlamingen woont in een goede woning met meer dan
redelijk comfort en heel wat voorzieningen in de omgeving. De afgelopen decennia is de
kwaliteit van het Vlaamse woningpatrimonium bovendien sterk verbeterd. Met de omslag
op de eigendomsmarkt van vooral nieuwbouw naar vooral aankoop van bestaande
woningen zijn ook de (grondige) renovaties toegenomen. Jaarlijks worden naar schatting
35.000 woningen gerenoveerd. Daarnaast komen er jaarlijks ongeveer evenveel goede
woningen bij via nieuwbouw. Verder leverde ook de sociale woningbouw met een renovatieactiviteit
van ongeveer 7.000 woningen per jaar een redelijke bijdrage. Wat betreft
de woningkwaliteit vormt het verbeteren van de duurzaamheid van de woningen wel een
grote uitdaging voor de toekomst. Voor de bewoner zal dit niet alleen toegenomen comfort
maar ook afnemende energiekosten betekenen.
Ondanks de onheilstijdingen wat betreft stijgende prijzen lijkt de betaalbaarheid van het
wonen voor de meeste Vlamingen verzekerd. Op de eigendomsmarkt zijn de betaalbaarheidsproblemen
nauwelijks veranderd. De prijsstijgingen zijn deels gecompenseerd door
lagere rentevoeten en langere looptijden van de hypothecaire lening. De totale kost van
de woning is daardoor wel blijven stijgen, maar de toename van het inkomen heeft dit
ruimschoots goedgemaakt. Ook overheidsmaatregelen, zoals bijvoorbeeld de wijziging
van het registratierecht, hebben hierbij een rol gespeeld. Wat ten slotte steevast in de discussie
wordt verwaarloosd, is dat de prijsstijging mee het gevolg is van de verbeterde kwaliteit
(De Decker, 2007). Zelfs voor starters op de eigendomsmarkt zijn de problemen niet
groter dan voor wie al langere tijd geleden kocht of bouwde. Wel lijkt de betaalbaarheid
mee te bepalen welke woningkeuzes gezinnen maken. Er wordt meer dan een tijd geleden
gekozen voor de aanschaf van een kleinere en minder comfortabele woning. Het is mogelijk
dat men deze woning meer dan vroeger als een tijdelijke woning ziet en beschouwt als
een investering om met de winst later een groter woning te kunnen aanschaffen.
Ondanks de erg lage inkomens van de sociale huurders, valt ook voor hen de betaalbaarheid
goed mee. Gemeten op basis van het aandeel huishoudens met een woonquote van
meer dan 30%, is de situatie in de sociale huursector zelfs het meest gunstig van de drie
beschreven marktsegmenten.
Tegenover de relatief goede situatie op de eigendomsmarkt en de sociale huurmarkt staan
toenemende betaalbaarheidsproblemen op de private huurmarkt. Hoewel hier de prijsstijging
minder groot was, zijn de betaalbaarheidsproblemen gestegen omdat het inkomen
niet mee deze evolutie heeft gevolgd.
229 Al ge m e e n - Wo n e n