schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

3.4. Verschuivingen in samenlevingsvormen
Anno 2008 wordt de Vlaamse samenleving gekenmerkt door een grote diversiteit op het
vlak van relatie- en samenlevingsvormen. Dit heeft veel te maken met de wijzigingen inzake
huwelijkssluitingen en –ontbindingen.
In 1980 waren er in het Vlaamse Gewest bijna 40.000 huwelijken, 25 jaar later ongeveer
25.000. De daling van het aantal huwelijken gaat vooral terug op een daling van het aantal
eerste huwelijken. Het aantal niet-eerste huwelijken steeg lichtjes (Corijn & Lodewijckx,
2009). Wat echtscheidingen betreft, tekent er zich een verdubbeling af tussen 1980 en 2006.
Deze toename verklaart mede de talrijker wordende groep van alleenwonende personen.
Figuur 9. Evolutie van het aantal huwelijken en aantal echtscheidingen in het Vlaamse Gewest, periode 1980-
2007.
aantal huwelijken en echtscheidingen
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Bron: ADSEI.
aantal huwelijken
aantal echtscheidingen
De invoering van de ‘schuldloze echtscheiding’ in 1974 en de versoepeling van de procedure
‘echtscheiding met onderlinge toestemming’ in 1994 heeft het aantal echtscheidingen in de
hand gewerkt. In 1995 waren er in Vlaanderen bijna 70% meer echtscheidingen dan het jaar
voordien. Nadien stagneerde het aantal rond om en bij de 15.000 per jaar. Opvallend is wel
dat er sinds 2003 opnieuw wat meer gehuwd wordt.
De implicaties van al deze veranderingen zijn opmerkelijke verschuivingen in de wijze
waarop mensen samenleven. Treffen we bij de oudere generaties nog (grotendeels) een standaard
levensloop aan, dan is dat bij de jongeren en de aankomende generaties ouderen veel
minder het geval: mannen en vrouwen huwen later of wonen ongehuwd samen, de leeftijd
waarop het eerste kind wordt geboren neemt toe, herhuwen of ongehuwd samenwonen
leidt naar nieuw samengestelde huishoudens met eigen kinderen maar ook stiefkinderen,
mensen van hetzelfde geslacht huwen en krijgen kinderen, …
Het aandeel van het niet-gehuwd samenwonen (al dan niet met kinderen) is tussen 1990 en
2007 opvallend toegenomen. Vooral het gehuwd samenwonen met thuiswonende kinderen
neemt in belang af (van 31% naar 23%). In dezelfde lijn daalt het aandeel thuiswonende
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009
22