schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

eigenaar is, men doorgaans ook lang eigenaar blijft. De Decker & Geurts (2003) stellen
vast dat van de huishoudens die tijdens de bevraging voor het Socio-Economisch Panel in
1992 eigenaar waren, in 1997 nog 92,2% eigenaar is en 7,8% een woning huurt. In de helft
van de gevallen was de reden om een eigen woning in te ruilen voor een huurwoning een
verandering in de huishoudsamenstelling, in hoofdzaak een relatiebreuk. Bij de overige
redenen die werden aangegeven voor de transitie, werd steeds verwezen naar de eigen
keuze.
Volgens het Socio-Economisch Panel 1997 woonde de gemiddelde eigenaar in Vlaanderen
op het moment van bevraging 21 jaar in de huidige woning (Pannecoucke e.a., 2001).
In 2005 was daar volgens de Woonsurvey weinig aan veranderd: de gemiddelde voorbije
woonduur van de respondenten bedroeg toen 20 jaar en 5 maanden. Hoewel deze gegevens
over woonduur niet noodzakelijk iets zeggen over de woonzekerheid, geven ze toch
een indicatie van de stabiliteit van bewoning in de eigendomssector.
5.3. Feitelijke woonzekerheid in de sociale huur
De Vlaamse overheid heeft uitgaande van het principe dat de meest kwetsbaren ook het
best beschermd moeten worden, sociale huurders lange tijd bij toewijzing van een woning
een contract van onbepaalde duur gegeven. Recentelijk heeft de Vlaamse overheid
dit principe afgezwakt. Ze heeft namelijk in de sociale huursector een proefcontract van
twee jaar ingevoerd. Noch de Raad van State noch het Grondwettelijk Hof, wiens opvatting
hierboven aan bod kwam, hebben het wettelijke karakter van het proefcontract an
sich in twijfel getrokken. Het Grondwettelijk Hof heeft wel een belangrijke nuance aangebracht.
Terwijl de Vlaamse Regering en in haar navolging het Vlaams Parlement, vond
dat de sociale huisvestingsmaatschappijen zelf moesten beslissen of ze een kandidaat al
dan niet een contract van onbepaalde duur geven, stelt het Grondwettelijk Hof dat de
beoordeling door een rechter moet gebeuren, waarmee ze de facto het principe van het
contract van onbepaalde duur in de sociale huursector herbevestigde.
Ook de mogelijkheid om een sociaal huurcontract te beëindigen wanneer het inkomen
van de huurder een bepaalde grens overschrijdt, is een aantal jaren geleden kort aan de
orde geweest. Achterliggend idee was dat de sociale huisvesting dient voorbehouden te
blijven voor lage inkomensgezinnen. De aangekondigde maatregel stuitte echter op hevig
verzet zowel van sociale bewoners als van huisvestingsmaatschappijen en werd kort
daarna weer afgevoerd, waarmee ook op deze manier de woonzekerheid in de sociale
huisvesting werd bevestigd. Wel werd met de invoering van het nieuwe sociale huurbesluit
vanaf 1 januari 2009 de huurprijs voor de hogere inkomens verhoogd, waardoor de
huur voor een sociale woning in bepaalde gevallen dezelfde kan zijn als de marktprijs.
Voorlopig zijn er nog geen berichten dat dit een zodanig belangrijke druk betekent voor
de huurders dat ze de sociale woningen zouden verlaten.
Dat het contract van onbeperkte duur in de sociale huursector de norm is, betekent niet
dat er geen uitzettingen gebeuren. De sociale huisvestingsmaatschappijen beschikken
over juridische instrumenten om de uitzetting te vragen, bijvoorbeeld in geval van wanbetaling
of overlast. Het aantal uitdrijvingen daalde de afgelopen jaren: van 1.112 in 2004,
over 989 in 2005 naar 960 in 2006 (Keulen, 2008). Vele sociale huisvestingsmaatschappijen
hanteren procedures om huurachterstal en overlast kort op te volgen en tijdig maatregelen
te nemen om uitzettingen te voorkomen. Ze verwijzen bijvoorbeeld bij huurachterstal
huurders door naar het OCMW of starten een afbetalingsplan.
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 226