schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

5.2. Grote woonzekerheid in de eigendomssector
De grote woonzekerheid is één van de belangrijke redenen waarom huishoudens die daartoe
de mogelijkheden hebben, kiezen voor een eigen woning (Doms e.a., 2001). De kans
dat men de eigen woning in Vlaanderen moet verlaten zonder dat men dat zelf wenst, is
klein. Met het aantasten van het eigendomsrecht is men in België altijd uiterst voorzichtig
geweest. Tot onteigening wordt slechts beslist in uitzonderlijke omstandigheden.
De voornaamste bedreiging voor de woonzekerheid in de Vlaamse eigendomssector is
de kans op het niet kunnen terugbetalen van de hypothecaire lening. De recente crisis
op de internationale hypotheekmarkten toont aan dat deze kans niet irreëel is. De cijfers
betreffende de achterstallen voor hypotheekleningen zijn in dit opzicht echter geruststellend.
Financiële instellingen zijn in België wettelijk verplicht om niet alleen alle hypothecaire
kredieten, maar ook achterstallen 14 op hun betaling bij de Centrale voor Kredieten aan
Particulieren van de Nationale Bank van België te registreren. Deze registratie gebeurt
sinds 1993, maar is niet afzonderlijk voor Vlaanderen beschikbaar. Tabel 4 geeft de meest
recente evolutie weer. Het aantal uitstaande hypotheken is in de periode 2003-2007 met
21% toegenomen. In dezelfde periode is het aantal geregistreerde achterstallen gedaald
met 16% van 45.214 naar 38.056. Uitgezet tegenover het aantal hypotheken betekent dit
een daling met 0,8 procentpunten. In 2007 werden zo 1,7% van de hypotheken met effectieve
achterstallen geconfronteerd. Vertaald naar personen die met minstens één achterstallig
hypothecair krediet geconfronteerd worden, stellen we ook een daling vast: van
62.899 in 2005 naar 55.900 in 2007. In welke mate dit uiteindelijk tot het verlies van de
woning heeft geleid, is niet bekend.
Tabel 4. Aantal hypothecaire leningen, aantal achterstallige contracten in België, periode 2003-2007.
Hypothecaire
leningen (1)
Achterstallige
contracten (2) (2)/(1)*100
2003 1.824.522 45.214 2,5
2004 1.913.034 43.867 2,3
2005 2.044.353 42.038 2,1
2006 2.142.470 40.412 1,9
2007 2.210.350 38.056 1,7
Bron: Nationale Bank van België.
Grote, maatschappelijk als problematisch ervaren woonzekerheidsproblemen lijken zich
dus niet te stellen met betrekking tot de woningeigendom. Toch heeft ook met betrekking
tot dit eigendomstype de Vlaamse Regering een maatregel ingevoerd die de zekerheid
ondersteunt. Ze heeft in 1997 een verzekering tegen inkomensverlies ingevoerd: voor
huishoudens die omwille van werkloosheid het inkomen zien dalen, voorzag de Vlaamse
overheid onder een aantal voorwaarden en voor een beperkte periode een tussenkomst
in de betaling van de leningslast. Voor de organisatie van het systeem deed de overheid
een beroep op een private verzekeraar. Aan die overeenkomst is midden 2008 een einde
gekomen. Begin 2009 heeft de Vlaamse Regering echter opnieuw een gelijkaardig stelsel
maar met een grotere doelgroep in het leven geroepen.
De grote woonzekerheid in de eigendomssector heeft tot gevolg dat als men eenmaal
225 Al ge m e e n - Wo n e n