schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

verkregen via erfenis of schenking, stelde in de Woonsurvey 2005 51% van de eigenaars
dat op het moment van verwerving grote werken (dakwerken, afbraak- of opbouwwerken,
installatie of aanpassing van elektriciteit, verwarming of waterleidingen, installatie
van badkamer of keuken, vloerwerken) noodzakelijk waren. Op 1,6% van deze groep na
waren al deze werken op het moment van de bevraging uitgevoerd of nog in uitvoering.
Het laatste decennium schommelt het aantal verkochte woningen tussen 65.000 en 73.000
woningen. Dit betekent dus dat ongeveer 35.000 woningen jaarlijks grondig worden gerenoveerd.
De tweede factor die van invloed is op de toename van de woningkwaliteit, is de nieuwbouw.
Het laatste decennium werd elk jaar een aantal woningen schommelend tussen de
25.000 tot 38.000 nieuwe wooneenheden aan de woningvoorraad toegevoegd (ADSEI).
Delbeke & Smets (2007) ramen dat 13,4% van de nieuwbouw vervangingsbouw betreft.
De nieuw gebouwde woningen zijn doorgaans moderner en van een betere technische
kwaliteit dan de voorgaande en beïnvloeden in positieve zin de kwaliteit van het totale
patrimonium.
Een laatste verklarende factor is de inhaaloperatie die werd doorgevoerd in de sector van
de sociale huisvesting. In de periode 1998-2007 werden 74.358 sociale woningen gerenoveerd
(VMSW, 1998-2007), dit is gemiddeld meer dan 7.000 per jaar.
3.3. Verschillen tussen groepen: een harde kern van slechte woningen bij zwakke huishoudens
Eigenaars bewonen over het algemeen betere woningen dan huurders. Dit blijkt uit
meerdere indicatoren voor de kwaliteit van de woningen (Heylen e.a., 2007). Zo werd
de uitwendige staat van de woning op basis van inspecties vanaf de straatzijde (Woningschouwing
2005) voor 94,6% van de eigendomswoningen als ‘goed’ beschouwd tegenover
91,5% van de private huurwoningen en 95,9% van de sociale huurwoningen. Volgens de
index ‘fysische staat van de woning op basis van een bevraging van huishoudens’ zijn de
verschillen zelfs nog groter: 71,2% van de eigendomswoningen kreeg als oordeel ‘goed’,
tegenover 45,9% van de private huurderwoningen en 56,1% van de sociale huurwoningen.
Kijken we ten slotte naar de comfortindicator, dan wordt het comfort als ‘ontoereikend’
beoordeeld voor 1,9% van de eigendomswoningen, voor 6,1% van de private huurwoningen
en 2,7% van de sociale huurwoningen. Merk op bij deze cijfers dat de sociale huursector
een gunstige beoordeling krijgt.
Hoewel het dus onmiskenbaar is dat de woningkwaliteit er op is vooruit gegaan, blijft er
een harde kern van slechte woningen in gebruik. Daarvoor zijn verschillende redenen.
In de eerste plaats heeft Vlaanderen een relatief oude woningvoorraad. In 2001 dateerde
nog ongeveer één derde van de woningen van voor 1945 (Vanneste e.a., 2007), terwijl dit
in Europa 23% is. Dit heeft in hoofdzaak te maken met de relatief vroege industrialisatie
van ons land in vergelijking met onze buurlanden. Als gevolg daarvan zijn toen in
tewerkstellingscentra snel veel woningen van lage kwaliteit gemaakt. Het begrip ‘19 de
eeuwse gordel’ verwijst er naar, maar dezelfde gebrekkige kwaliteit geldt voor vele in het
begin van de 20 ste eeuw gebouwde woningen.
Vele van deze woningen zijn vandaag nog in gebruik. Juist door hun gebrekkige kwaliteit
en de in vergelijking met andere woningen lage prijs bieden ze een oplossing voor wie
zich geen eigen woning kan permitteren. Deze slechte woningen op de private huurmarkt
zitten vooral geconcentreerd in de steden. Ze bieden er een toevluchtsoord voor lagere
inkomensgezinnen, alleenstaande jongeren, allochtonen.
215 Al ge m e e n - Wo n e n