schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

financiële investering in de toekomst. De wens om eigenaar te worden, neemt af met de
leeftijd, toe met het inkomen en is groter als er kinderen zijn. Het is de alleenstaande
woning, gelegen aan de rand van de stad, die het meest verkozen wordt als eigen woning
(Doms e.a., 2001).
In 2005 is nagenoeg driekwart van de Vlaamse huishoudens eigenaar van zijn woning
en één kwart huurder. Het aandeel van de sociale huur binnen de huurmarkt bedraagt
iets minder dan een kwart. Doorheen de geschiedenis is er een gestage toename van het
aandeel eigen woningbezit (tabel 1).
Tabel 1. Evolutie bewonerstitel in het Vlaamse Gewest, 1981, 1991, 2001 en 2005, in %.
1981 1991 2001 2005
Eigenaar 65,6 68,9 72,6 74,4
Huurder 32,6 29,5 25,8 24,1
Private huurder nb nb 20,5 18,5
Sociale huurder nb nb 5,3 5,6
Woont gratis 1,8 1,6 1,6 1,6
Bron: Goossens e.a. (1997), ADSEI - SEE 2001, Heylen e.a. (2007).
Of men al dan niet eigenaar van een woning wordt, blijkt in de eerste plaats zeer sterk samen
te hangen met het inkomen. Cijfers over de evolutie sinds 1976 (zie figuur 1) wijzen er
op dat het percentage eigenaars alleen is gestegen voor de twee hoogste inkomensquintielen
(quintiel 4 en 5). In het derde en vierde quintiel is het aandeel eigenaars ongeveer gelijk
gebleven. In de laagste inkomensgroep (quintiel 1) zien we een daling, die evenwel gestopt
lijkt sinds 1997. Toch ligt het percentage eigenaars in 2005 10 procentpunten hoger in het
tweede inkomensquintiel dan in het laagste quintiel (Heylen e.a., 2007).
Naast inkomen speelt ook leeftijd een determinerende factor in het eigen woningbezit.
Figuur 2 toont tussen 1976 en 1997 vooral een toename van het aandeel eigenaars in de
groepen ‘40 tot 64 jaar’ en ‘65 jaar en ouder’ en vanaf 1992 ook bij de jongste groep. Sinds
1997 is het aandeel eigenaars evenwel voornamelijk toegenomen bij de oudste groep.
Via cohorte-analyses leggen Heylen & Winters (2009b) uit dat achterliggend zowel generatie-
als leeftijdseffecten spelen. Het leeftijdseffect blijkt het sterkst te zijn. De kans om
eigenaar te zijn stijgt sterk en significant tussen 16 en 35 jaar, waarna er een gematigde
stijging volgt tot 45 jaar. Vanaf dan wordt een plafond bereikt tot de leeftijd van 75 jaar,
waarna de kans op woningbezit begint af te nemen. Maar ook generatie-effecten kunnen
duidelijk worden aangetoond. De cohorten geboren in de jaren ‘10, ‘20 en ‘30 hebben een
significant grotere kans op eigen woningbezit dan de vorige cohorte. De cohorten geboren
in de jaren ‘30, ‘40 en ‘50 verschillen niet sterk van de cohorte uit de jaren ’20. Verder
valt op dat de twee jongste generaties op de woningmarkt (geboren in de jaren ‘60 en ‘70)
een significant hogere kans hebben op een eigen woning. Deze generaties zijn gestart op
de woningmarkt na WOII, in een stabiele economische situatie waar ze bovendien hebben
kunnen genieten van stevige overheidssteun voor eigendomsverwerving en van de
rugdekking van een zich uitbreidende welvaartsstaat. De toename in het percentage eigenaars
tijdens het laatste decennium, is grotendeels te wijten aan het verdwijnen van de
cohorte geboren tussen ‘10 en ‘20, die in minder gunstige omstandigheden is toegetreden
tot de woningmarkt. Verder blijkt voor alle leeftijdscohorten 80% eigenaars een boven-
207 Al ge m e e n - Wo n e n