schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

(later zouden de huishoudens hun middelen eerder in tweede woningen gaan investeren).
En de sociale woningbouwvolumes haalden niet de aandelen van de nieuwbouw van onze
buurlanden (Feddes, 1995).
De tweede stelling volgt uit de eerste. Als de woningmarkt krap is en het aantal huishoudens
stijgt om wat voor reden dan ook, dan volgt daaruit dat de bestaande woningvoorraad
noodzakelijkerwijze in gebruik moet blijven. Dit betekent in concreto dat de vele
minderwaardige woningen die in de loop van de 19 de eeuw en ook later in de steden, maar
ook daarbuiten, zijn gebouwd, bewoond zijn gebleven. En dit vaak tot op vandaag. De
redenering is dan dat in een context van een ontbrekend woningvernieuwingsbeleid en
als gevolg van een grote vraag van huishoudens en personen met een laag inkomen en
lage rendementen, renovatie zich niet opdringt en de slechte woningen verhuurd blijven
of verkocht kunnen worden.
Ook de derde stelling volgt uit de eerste: als de woningmarkt krap is en het aantal huishoudens
neemt toe (gezinsverdunning), dan stijgen de prijzen en komt de betaalbaarheid
voor bepaalde bevolkingscategorieën in het gedrang.
Deze stellingen zijn scherp gesteld. In welke mate ze correct zijn en/of in welke mate ze
genuanceerd dan wel gedifferentieerd moeten worden, wordt hierna nagegaan. We volgen
de logica van de doelstellingen van de Vlaamse Wooncode en bekijken allereerst de
beschikbaarheid. Omdat het eigendomstatuut en het woningtype als gevolg van de hiervoor
beschreven historische beleidsopties nauw met de beschikbaarheid gerelateerd zijn,
behandelen we ze onder eenzelfde hoofding. Na de beschikbaarheid bekijken we of in
Vlaanderen daadwerkelijk een grote en harde kern van slechte woningen bewoond wordt,
dan wel of er sprake is van een verbetering van de kwaliteit van het woningpatrimonium.
Na de kwaliteit komt de betaalbaarheid aan bod.
Voor we afsluiten, behandelen we ook de woonzekerheid. Het is, wanneer we het lange
termijnbeleid als insteek nemen, een wat vreemde eend in de bijt. Toch is het niet onbelangrijk.
We gaan er verder dieper op in.
2. De beschikbaarheid van woningen
Wat betreft de beschikbaarheid van woningen is de voornaamste vraag of er voldoende
woningen zijn om aan de vraag te voldoen. Deze vraag kan worden gesteld voor elk van
de deelmarkten: bestaat er een tekort of een overschot We geven een antwoord na eerst
kort aan te geven wat de omvang en de aard van de Vlaamse woningvoorraad is en de
deelmarkten kort te beschrijven.
2.1. De omvang en de aard van de woningvoorraad
Bij gebrek aan goede gegevens over de woningvoorraad (Surkyn & Deboosere, 2005a,
2005b) gebruikt men in België en Vlaanderen het aantal huishoudens als benaderend
cijfer. Dit aantal bedroeg begin 2007 voor Vlaanderen 2.550.088 huishoudens (Algemene
Directie Statistiek en Economische Informatie - ADSEI).
De eengezinswoning met tuin is in Vlaanderen het meest voorkomende woningtype. Volgens
de SEE 2001 bedroeg het aandeel van dit woningtype 75%, waarnaast ook nog 7%
eengezinswoningen zonder tuin, samen dus goed voor 82%. Deze cijfers staan tegenover
een aandeel meergezinswoningen (appartementen) van 18%. Met dergelijke woningtypologie
bekleedt Vlaanderen een bijzondere plaats in Europa. Gemiddeld in Europa be-
205 Al ge m e e n - Wo n e n