schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

dat de Vlaamse Regering meer ging investeren in de huursector. Een heel aantal nieuwe
subsidieprogramma’s was uitdrukkelijk gericht op het stimuleren van de sociale huisvesting,
in het bijzonder de huursector. Op basis van de administratieve uitgavenbegrotingen
van de Vlaamse Gemeenschap berekenden Winters & Van Damme (2004) dat in 1994
de Vlaamse overheid nog evenveel spendeerde aan het huurbeleid als aan het eigendomsbeleid,
maar dat vanaf dan in verhouding steeds meer middelen werden ingezet voor de
huursector. In 2003 werden 3 maal zo veel middelen besteed aan de huursector als aan
de eigendomssector. Het grootste deel van de middelen voor de huursector ging naar de
bouw van sociale woningen.
De ondersteuning van private huurders bleef ook in het Vlaamse woonbeleid uiterst beperkt.
Waar de meeste andere Europese landen de huursubsidie als belangrijk instrument
voor het verbeteren van de betaalbaarheid van het wonen hebben, is dit in Vlaanderen
niet het geval. Momenteel bestaat wel een beperkte vorm van huursubsidie, maar eerder
dan het verbeteren van de betaalbaarheid heeft deze subsidie tot doel gezinnen in een
precaire woonsituatie aan te zetten tot verhuis naar een betere woning door huurlasten
en verhuiskosten financieel te verlichten. De subsidie is echter uitdovend in de tijd en budgettair
gezien is de impact beperkt (Pannecoucke e.a., 2003; Winters e.a., 2004).
Niettegenstaande de bevoegdheid van het woonbeleid volgens de Grondwet volledig op
het Vlaamse niveau ligt, blijven een aantal belangrijke beleidsinstrumenten behoren tot
de federale verantwoordelijkheid. Dit betreft de huurwetgeving en aspecten van de huisvestingsfiscaliteit.
De huisvestingsfiscaliteit kent voordelen toe aan huishoudens met een
hypothecaire lening voor eigendomsverwerving en –renovatie voor een veelvoud van het
budget voor het woonbeleid van de Vlaamse Regering. Dergelijke fiscale voordelen bestaan
niet voor huurders. Verhuurders kunnen, net zoals de eigenaars, enkel genieten van
het verlaagde BTW-tarief. Als gevolg van de fiscaliteit worden gezinnen in Vlaanderen
vandaag dus nog steeds sterk aangemoedigd tot het verwerven van een eigen woning (De
Decker, 2000; Doms e.a., 2001).
1.2. De doelstellingen van het Vlaamse woonbeleid
Op 31 januari 1994 werd het recht op behoorlijke huisvesting opgenomen in de Belgische
Grondwet. Omdat de waarborging van dit recht op de eerste plaats een opdracht is voor
de decreetgever, heeft de Vlaamse overheid dit als basis genomen bij de uitwerking van de
Vlaamse Wooncode (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1997).
Centraal in de Vlaamse Wooncode is dan ook artikel 3: ‘Iedereen heeft recht op wonen.
Daartoe moet de beschikking over een aangepaste woning, van goede kwaliteit, in een behoorlijke
woonomgeving, tegen een betaalbare prijs en met woonzekerheid worden bevorderd.’
Uit dit artikel kunnen 4 duidelijke doelstellingen van het Vlaamse woonbeleid worden
afgeleid:
1. de beschikbaarheid van woningen;
2. de kwaliteit van woningen, met inbegrip van de kwaliteit van de woonomgeving;
3. de betaalbaarheid van woningen;
4. de woonzekerheid.
Deze 4 doelstellingen vormen een evident uitgangspunt om het wonen in Vlaanderen te
beschrijven. Het vervolg van deze tekst zal daarom gestructureerd zijn volgens deze 4
thema’s.
203 Al ge m e e n - Wo n e n