schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

den effectieve gezondheidswinst opleveren. Daarom moet de Vlaamse gezondheidszorg
initiatieven overwegen om de wisselwerking en de samenwerking tussen niet-conventionele
zorgcircuits en de professionele zorg te verbeteren en te ondersteunen. Het selectief
opnemen van alternatieve zorgvormen in de opleiding van professionele hulpverleners
kan hiertoe een eerste aanzet zijn.
8. Effectieve participatie van de patiënt
Gezondheidsalert gedrag, zelfhulpgroepen, de wet op patiëntenrechten, ombudsfunctie
in ziekenhuizen (en morgen wellicht ook daarbuiten), wijzen op het ontstaan van een veranderingsproces:
van een passieve consument naar een actieve en mondige Vlaming op
het gebied van gezondheid en gezondheidszorg. Er zijn dringend gepaste en effectieve kanalen
nodig om dat proces te onderbouwen. Klachten, eisen, rechten en plichten moeten
worden omgebogen naar dialoog, participatie en medeverantwoordelijkheid. Vlaanderen
zal dus scenario’s, methodieken en structuren moeten ontwikkelen om een mondiger Vlaming
in de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid aan het woord te brengen. De aangekondigde
herziening van de wet op de patiëntenrechten kan een goede invalshoek zijn.
9. Dialoog met alle betrokkenen over het geneesmiddelengebruik
Het geneesmiddelengebruik van de Vlaming wordt beïnvloed door een aantal factoren,
zoals de demografische structuur, het morbiditeitprofiel, diverse sociaal-culturele factoren,
marketing en overheidsregulering. Het wordt gestuurd door een aantal actoren,
zoals individuele burgers, voorschrijvende artsen, apothekers, ziekenfondsen, farmaceutische
industrie en overheid. Deze complexe realiteit vereist een samenspraak van alle
betrokkenen. Via een breed maatschappelijk debat zal de Vlaamse gezondheidszorg een
uitspraak moeten doen over de spanningsbogen rond innovatie en toegevoegde waarde,
gedeelde risico’s en noden, en de organisatie van maatschappelijke solidariteit.
10. Maatschappelijk debat over de toekomstige Vlaamse gezondheidszorg
Significante verschillen in gemiddelde levensverwachting, in gezonde (en ongezonde) gedragspatronen,
in prevalentie en incidentie van ziekten, psychische problemen en handicaps,
in zorg- en geneesmiddelengebruik wijzen onmiskenbaar op het naast elkaar
bestaan van verschillende gezondheidsculturen in België. Ze zijn verankerd in gemeenschappen
met een eigen levensstijl. De Vlaamse gezondheidszorg wordt uitgedaagd een
eigen antwoord te ontwikkelen voor de specifieke gezondheidsnoden en gedragspatronen
van de Vlaming en moet hiervoor de nodige structuren en processen uittekenen. Dat
moet gebeuren met respect voor en in solidariteit met alle andere gemeenschappen in dit
land, en rekening houdend met een groeiende Europese regelgeving rond gezondheid en
gezondheidszorg. Analoog met de conferenties over gezondheidsdoelstellingen zou een
breed maatschappelijk debat over een toekomstige Vlaamse gezondheidszorg zeker niet
te vroeg komen.
Noten
1 De notie ‘Vlaming’ in deze bijdrage omvat alle bevolkingsgroepen die in Vlaanderen wonen.
2 De Vlaamse Liga tegen Kanker opperde in 2008 ook een rookverbod in de wagen en thuis in het bijzijn
van kinderen.
3 Dit is een praktische vertaling van de richtlijnen voor een evenwichtig eetpatroon van de Hoge Gezondheidsraad,
het wetenschappelijk adviesorgaan van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen
en Leefmilieu.
4 Experts pleiten voor gratis vaccinatie omdat ervaring leert dat enkel zo een voldoende hoge vaccinatiegraad
wordt bereikt.
193 Al ge m e e n - Ge zo n d h e i d