schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

4.4.3. Toppers
Welke medicatie neemt de Vlaming Volgens het Riziv waren de toppers in 2006: geneesmiddelen
tegen hart- en vaatlijden en vooral tegen hoge bloeddruk, antidepressiva en
psychotrope geneesmiddelen, middelen tegen maagzweer, maagzuur en darmproblemen
en diabetes. De voorbije jaren is er een toename van middelen tegen een te hoog cholesterolgehalte
in het bloed. De Gezondheidsenquête 2004 geeft dezelfde groepen een stip in de
lijst van de meest gebruikte geneesmiddelen. De verschuiving van acute naar chronische
behandeling van de aandoeningen in kwestie, kan een verklaring zijn. Een groot aantal
Vlamingen neemt relatief nieuwe en dure geneesmiddelen tegen hypercholesterolemie
en hoge bloeddruk. Het gebruik van psychotrope geneesmiddelen (pijnstillers, middelen
tegen slaapstoornissen en stress, antidepressiva) nam in de loop der jaren gestaag toe.
Middelen tegen dementie en voor de behandeling van ADHD zitten duidelijk in de lift.
Een markante stijging kende de medicatie voor diabetes, met een verdubbeling van het
gebruik tussen 1996 en 2006. Deze trend zal zich voortzetten. In de nabije toekomst zal
het aantal diabetici immers fors stijgen, zowel door slechte eetgewoonten en overgewicht
als door de veroudering van de bevolking (ouderdomsdiabetes). Alleen bij antibiotica is
al enkele jaren geen sprake meer van toenemend gebruik. Het gebruik verdubbelde tussen
1996 en 2004 maar nam sindsdien licht af, wat zeker te maken heeft met campagnes
voor doelmatiger voorschrijven en gebruik.
4.4.4. Verklarende elementen
Diverse factoren beïnvloeden het geneesmiddelengebruik. In de eerste plaats zijn er de
demografische evolutie en de verschuiving van acute naar chronische ziekten. Evenmin
onbelangrijk zijn de gewijzigde levensstijl met de invloed van gezonde voeding en meer
beweging, de impact van preventie, de bewustwording van patiënten en het prijs- en kwaliteitsbewustere
voorschrijfgedrag van de artsen (onder meer minder antibiotica en meer
goedkopere geneesmiddelen). De marketing van de farmaceutische industrie en de toename
van het aanbod (onder meer nieuwe en generische geneesmiddelen) hebben eveneens
een invloed op het gebruik. En ten slotte is er de regulerende rol van de overheid bij de registratie
van geneesmiddelen en de bepaling van terugbetalingtarieven en voorwaarden.
4.4.5. Gebruikers
Het gebruik van geneesmiddelen verschilt tussen mannen en vrouwen en naargelang van
de leeftijd en het opleidingsniveau. In Vlaanderen gebruiken vrouwen meer geneesmiddelen
dan mannen. In 2004 namen 63% van de vrouwen en 50% van de mannen geneesmiddelen
in de afgelopen 2 weken. Vrouwen hebben een hoger verbruik van pijnstillers,
slaap- en kalmeringsmiddelen en antidepressiva. Ook contraceptiva verklaren het hogere
geneesmiddelengebruik bij vrouwen. Mannen nemen meer cardiovasculaire geneesmiddelen
en producten tegen astma.
Het geneesmiddelenverbruik in functie van de leeftijd vertoont in alle Europese landen
een duidelijke J-curve: een matig gebruik in de kinderjaren, een daling tussen 15 en 35
jaar en daarna een zeer sterke stijging naarmate de leeftijd toeneemt. Volgens de Gezondheidsenquête
2004 gebruikte 74,3% van de 55- tot 65-jarigen de afgelopen 2 weken een
voorgeschreven geneesmiddel. Bij de 65- tot 75-jarigen was dit 86,5% en bij de 75-plussers
94,1%. Van alle voorgeschreven geneesmiddelen die de ziekteverzekering gedeeltelijk of
volledig terugbetaalt, is slechts 3,1% bestemd voor kinderen en jongeren tot 18 jaar. Bij
baby’s en peuters gaat het vooral over vaccins, geneesmiddelen tegen astma en antibiotische
oogdruppels. Kleuters en jonge schoolkinderen nemen vooral geneesmiddelen voor
aandoeningen van de luchtwegen. Jongeren gebruiken anticonceptiemiddelen, middelen
181 Al ge m e e n - Ge zo n d h e i d