schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

onder meer naar ziekenhuisinfecties, management van diabetespatiënten en hoge zelfdodingratio’s.
Ook de onafhankelijke denktank Itinera besluit dat internationale vergelijkingen
ongunstig uitvallen voor België. De onderzoekers baseerden zich op secundaire
analyses van WGO-statistieken over mortaliteit die nauw verwant is met de efficiëntie
van het zorgsysteem. In de recentste analyse van de Belgische gezondheidszorg noemt
Itinera ‘het ontbreken van een globale aanpak om de kwaliteit van onze gezondheidszorg te
waarborgen’ een van de belangrijkste zwaktes van of gevaren voor het systeem (Daue &
Crainich, 2008). En het Federaal Kenniscentrum voor de gezondheidszorg (2009) raamt
dat als gevolg van een ziekenhuisinfectie elk jaar 2.600 Belgen voortijdig sterven tijdens
hun verblijf in het ziekenhuis. Daarnaast verlengt een ziekenhuisinfectie het ziekenhuisverblijf
met gemiddeld 1 week, wat de gemeenschap jaarlijks bijna 400 miljoen euro kost.
Op basis van voorgaande vaststellingen verdient zowel toegankelijkheid als kwaliteit prioritaire
aandacht in de verdere uitbouw van de gezondheidszorg in Vlaanderen.
4.4. Gebruik van geneesmiddelen
In 1978 becijferde het Nationaal Onderzoeksprogramma Eerstelijnszorg dat 63% van de
Vlamingen tijdens een periode van 9 weken een geneesmiddel gebruikte. Daarvan was
85,5% voorgeschreven en 14,5% zelfmedicatie (Nuyens, 1980). Gaat Vlaanderen sindsdien
zuiniger en doeltreffender met geneesmiddelen om Welk profiel hebben de gebruikers
Welke geneesmiddelen worden het meest gebruikt
4.4.1. Volume 9
Hoeveel geneesmiddelen de Vlaming gebruikt, is moeilijk te achterhalen. Het Riziv geeft
voorlopig geen uitsplitsing per gewest. Het beschikt bovendien alleen over gegevens over
terugbetaalde medicatie en drukt die uit in dagdosissen (DDD). 10 De cijfers van het Riziv
voor 2006 tonen aan dat het aantal terugbetaalde geneesmiddelen tussen 1996 (1 ste semester)
en 2006 (2 de semester) is gestegen met 57%. Dat is een gemiddelde jaarlijkse groeivoet
van 4,4%. De Gezondheidsenquêtes 1997, 2001 en 2004 bevatten specifieke gegevens over
Vlaanderen. In deze enquêtes vraagt men de Vlaming naar de inname van geneesmiddelen
in de afgelopen 2 weken. Het onderzoek beschouwt onder meer ook vitamines en
mineralen als ‘geneesmiddelen’. In 1997 had 57,9% van de ondervraagden de afgelopen
2 weken geneesmiddelen gebruikt; 60,5% deed dat in 2001 en 56,6% in 2004. In de 3 onderzoeksperioden
nam dus meer dan de helft van de Vlamingen de voorbije 2 weken een
geneesmiddel. Het gebruik van niet-voorgeschreven geneesmiddelen is tussen 1997 en
2004 sterk gedaald.
4.4.2. Regionale verschillen
De 3 landsdelen gaan niet op dezelfde manier met geneesmiddelen om. De Vlaming gebruikt
gemiddeld 1,1 geneesmiddel per dag, de Brusselaar 1,2 en de Waal 1,4. Het percentage
dat 5 of meer verschillende geneesmiddelen per dag gebruikt is na correctie voor
leeftijd en geslacht, significant hoger in Wallonië (11%) dan in Vlaanderen (7%) en Brussel
(8%) (WIV, 2006a). Andere gegevens bevestigen dat beeld. Farmanet, een online databank
van het Riziv, rapporteert over het aantal terugbetaalde verpakkingen per inwoner.
In het Brusselse Gewest worden per inwoner 8,4 verpakkingen terugbetaald, in het
Vlaamse Gewest 9,4 en in het Waalse Gewest 11. Volgens het IMS, een gegevensbank van
de geneesmiddelenindustrie, koopt de Belg in een jaar gemiddeld 30 doosjes geneesmiddelen.
Het baseert zich daarvoor op een steekproef van de verkoop in de apotheken.
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 180