schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

houding tegenover hiv- en aidsgeïnfecteerden bij te stellen en de risico’s op seksueel overdraagbare
aandoeningen te beperken.
2.2. Ziektepreventie
Gezondheidswinst boeken, kan via het ombuigen van riskante leefgewoonten. Om gezondheid
in stand te houden of ziekte vroegtijdig op te sporen, is ziektepreventie een
belangrijke invalshoek. Tot de leeftijd van 3 jaar zijn er de raadplegingen bij Kind en
Gezin. Schoolkinderen gaan op medisch consult bij de Centra voor Leerlingenbegeleiding
en werknemers worden gevolgd door bedrijfsgezondheidsdiensten. Daarnaast
wordt de Vlaming aangespoord zich te laten screenen op specifieke aandoeningen.
2.2.1. Pre- en postnatale raadpleging
Volgens de Gezondheidsenquête 2004 had 65% van de kinderen jonger dan 3 jaar het
afgelopen jaar contact met Kind en Gezin (Testelmans e.a., 2006). Volgens het statistische
verslag van Kind en Gezin van 2006 haalde de organisatie een doelgroepbereik van
87,2% in de perinatale periode (15 weken na de geboorte). De kansarmoederegistratie van
Kind en Gezin noteerde in 2006 bijna 7% kinderen geboren in een kansarm gezin.
2.2.2. Screening en vroegtijdige opsporing van aandoeningen
2.2.2.1. Borstkankerscreening
Van oktober 2005 tot september 2007 liet 46% van de vrouwen in de doelgroep (50-69
jaar) zich gratis screenen. Bij de oudste vrouwen (65-69 jaar) is de deelname iets lager
dan bij de jongste vrouwen (50-54 jaar). Dit geldt ook voor het percentage kansarme
vrouwen (rechthebbenden op verhoogde tegemoetkoming) in vergelijking met vrouwen
in betere sociaaleconomische situaties. De minder goed gesitueerden blijken ook minder
trouw aan het tweejaarlijkse programma (IMA-rapport nr. 5, 2007). Van Hal e.a. (2008)
brachten de (niet)-participatie aan borstkankerscreening in de stad Antwerpen in kaart.
Er is een lagere participatiegraad bij vrouwen uit achtergestelde buurten en in buurten
met een hoog percentage allochtonen. Naar leeftijd is de participatie het laagst bij de
50- tot 54-jarigen. Een deel van de vrouwen uit de doelgroep komt niet voor in de databank
omdat ze door hun arts verwezen werden voor een diagnostische mammografie
(26% van de in 2005 voorgeschreven mammografieën). Om ze voor de georganiseerde
screening te sensibiliseren, ontvingen ruim 14.000 huisartsen, gynaecologen en radiologen
in 2006 feedback over hun voorschrijfgegevens, gekoppeld aan een vergelijking met
hun collega’s.
2.2.2.2. Baarmoederhalskanker: screening en vaccinatie
De gegevens van het Intermutualistisch Agentschap maken het mogelijk de reële dekkingsgraad
van de screening te analyseren (WIV, 2006a). In de periode 1998-2000 bedroeg deze
59%. 1,1 miljoen vrouwen liet zich niet screenen of 41% van de doelgroep, zijnde vrouwen
tussen 25 en 64 jaar. De Gezondheidsenquête 2004 vermeldt een dekkingsgraad van 72%.
Als men deze zelfrapportering vergelijkt met de gegevens van de ziekenfondsen, is er hoogstwaarschijnlijk
sprake van een overschatting. Dat was duidelijk het geval in 2001: een dekkingsgraad
van 70% volgens de Gezondheidsenquête en van 59% volgens de ziekenfondsen.
Een aantal vrouwen wordt overscreend (meer dan 1 onderzoek om de 3 jaar). Het aantal
uitgevoerde uitstrijkjes is bijgevolg theoretisch voldoende om meer dan 100% van de doelgroep
te bereiken over een tijdspanne van 3 jaar. Ook voor deze vorm van ziektepreventie
bestaan belangrijke verschillen naargelang van het opleidingsniveau. Slechts de helft van
de vrouwen met een lagere opleiding liet de afgelopen 3 jaar een uitstrijkje nemen, terwijl
So c i a l e St a a t v a n Vl a a n d e re n 2009 164