schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

en het Waalse Gewest. De regionale verschillen hebben te maken met een rist factoren,
zoals consumptiecultuur, economische slagkracht en toegang tot de medische zorg. Het
brutosterftecijfer houdt geen rekening met de leeftijdsverdeling van de bevolking. In een
jonge bevolking is het brutosterftecijfer lager dan in een oude, maar het is mogelijk dat
de leeftijdsspecifieke sterftecijfers weinig van elkaar verschillen. Omdat kenmerken, verschillen
en evolutie van ziekte en sterfte sterk door de leeftijd worden bepaald, hanteert
men bij vergelijkingen het best leeftijdsspecifieke sterftecijfers.
Voor leeftijdsspecifieke sterftecijfers plaatst men het aantal sterfgevallen in een bepaalde
leeftijdsgroep tegenover de totale leeftijdsgroep in hetzelfde jaar. Figuur 1 geeft dat patroon
weer voor België in 1900 en 2006, voor mannen en voor vrouwen. De figuur toont
aan dat de leeftijdsspecifieke sterftekansen tussen 1900 en 2006 fors zijn gedaald. En
dat geldt op elke leeftijd en zowel voor mannen als voor vrouwen. Zeer opvallend is de
sterke daling van de zuigelingen- en kindersterfte. Ouders hoefden steeds minder bang
te zijn om jong een kind te verliezen. De noodzaak om daarop te anticiperen door meer
kinderen te ‘nemen’, werd minder noodzakelijk. Dankzij de uitbouw van de sociale zekerheid
was het bovendien niet meer nodig veel kinderen te hebben als investering in de
toekomst.
Over het algemeen verminderde de intensiteit van de sterftedaling met de toenemende
leeftijd. Dat de leeftijdsspecifieke sterftecijfers lager zijn bij vrouwen dan bij mannen,
heeft te maken met de betere genetisch-biologische uitrusting van vrouwen en met gedragingen
en omgevingsfactoren. Ook genderverschillen spelen een rol, meer bepaald
verschillen in risicogedrag zoals werkongevallen, rookverslaving en alcoholgebruik. Het
verschil tussen mannen en vrouwen is verhoudingsgewijs het grootst tussen 15 en 30 jaar.
Dat komt vooral door de vrij hoge sterfte van jonge mannen te wijten aan externe oorzaken
(vooral ongevallen en zelfdoding).
In de loop van de voorbije eeuw is de sterfte op middelbare leeftijd spectaculair gedaald.
Met de jaren is sterven vooral een problematiek van bejaarden geworden. Dat heeft implicaties
voor alle aspecten van sociaal beleid.
Figuur 1. Leeftijdsspecifieke sterftekans naar geslacht in België, 1900 en 2006.
1,000000
0,100000
sterftekans
0,010000
0,001000
0,000100
0,000010
Man: 1900
Vrouw: 1900
Man: 2006
Vrouw: 2006
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
leeftijd
Bron: ADSEI; University of California & Max Planck Institute for Demographic Research (2009).
157 Al ge m e e n - Ge zo n d h e i d