schutbladen + eerste blad.indd - Vlaanderen.be

de Unie het optreden van de lidstaten coördineert of ondersteunt. Schattingen geven aan
dat tot 70% van de binnenlandse regelgeving van de EU-lidstaten rechtstreeks of onrechtstreeks
bepaald wordt door besluitvorming op het Europese niveau (Vos, 2004).
Tegelijk kan ook gesteld worden dat net dankzij de druk van het Europese niveau doorbraken
werden gerealiseerd in bepaalde politiek of maatschappelijk gevoelige dossiers in
Vlaanderen. Bovendien zijn dankzij de Europese Unie voor tal van Vlaamse projecten extra
financiële middelen beschikbaar. Daarnaast krijgt Vlaanderen voor haar bevoegdheden
de kans om deel te nemen aan de beleidsvoorbereiding op het Europese niveau en zo de
regelgeving in een door haar gewenste richting te sturen. Uit onderzoek blijkt echter dat
men die kans niet altijd grijpt, onder meer door de eerder beperkte Europese interesse bij de
Vlaamse beleidsmakers (Deforche & Bursens, 2006). De Vlaamse invloed op de Europese
besluitvorming kan ten slotte niet los worden gezien van de Belgische federale staatsstructuur.
Aangezien België verplicht wordt op het Europese niveau met één stem te spreken,
dient Vlaanderen aan de Europese tafel veelal het tussen de Belgische deelstaten onderhandelde
standpunt te verdedigen.
2. Macro-economische context
Vlaanderen is een economisch welvarende regio. Dat is onder meer te danken aan een
behoorlijke gemiddelde economische groei in de afgelopen 25 jaar. De Vlaamse economie
heeft in deze tijdsspanne echter ook een aantal periodes van laagconjunctuur en recessie gekend.
Maar door zijn open karakter leeft onze economie bij een internationaal herstel ook
snel weer op. De structuur van de Vlaamse economie is de afgelopen decennia veranderd.
Het zwaartepunt is verder verschoven van de industriële naar de dienstensector. Tegelijk
zijn er de voorbije kwarteeuw heel wat arbeidsplaatsen bijgekomen.
2.1. Groei van de geproduceerde welvaart
In de periode tussen 1960 en 1970 realiseerden de westerse economieën jaar na jaar een
gemiddelde economische groei van om en bij de 5%. De combinatie van een oliecrisis, stijgende
loonkosten en wisselkoersonzekerheid leidde echter vanaf het midden van de jaren
‘70 tot economische stagnatie en oplopende inflatie. De Iran-Irakoorlog (1980) zorgde voor
een tweede olieschok: de economische crisis werd structureel. 1981 was een recessiejaar 1 en
gedurende de twee daaropvolgende jaren was de economische groei erg zwak. Bedrijven
herstructureerden en de werkloosheid ging in stijgende lijn.
In 1982 greep de Belgische Regering drastisch in. Via ‘bijzondere machten’ werd een muntdevaluatie
en een politiek van loonmatiging doorgevoerd. De eerste autonome Vlaamse
Regering zette met de actie ‘Derde Industriële Revolutie Vlaanderen’ (DIRV) vooral in op
technologische innovatie, onder meer door de inburgering van technologie, de vernieuwing
van het Vlaamse industriële weefsel en de stimulering van de werkgelegenheid in toekomstgerichte
sectoren. De effecten van de muntdevaluatie en de herstructurering van de economie
werden in Vlaanderen zichtbaar vanaf 1984 (Vergeynst, 2008). Tot het eind van de
jaren ‘80 profiteerde Vlaanderen volop mee van de internationale heropleving.
Begin jaren ‘90 ging het economisch weer minder goed. Dat had te maken met de sanering
van de overheidsfinanciën met het oog op de toetreding tot de Europese Economische en
Monetaire Unie (EMU), de gevolgen van de Duitse eenmaking en het doorprikken van
11 Co n t e x t