GEVANGENIS Mechelen - Vlaanderen.be

Hoofdstuk I: Situering van de gevangenis
De gevangenis te Mechelen is een gesloten inrichting uit de 19 de eeuw met een typische
panopticon structuur en heeft een zogenaamd cellulair regime waar het merendeel van de
gedetineerden voornamelijk op cel vertoefd. De inrichting is bestemd voor 72 mannelijke
gedetineerden. Het dagelijks bevolkingsaantal schommelt evenwel tussen 100 en 120
gedetineerden.
De gevangenis te Mechelen functioneert vooral als arresthuis voor het gerechtelijk
arrondissement Mechelen. Zij maken dan ook meer dan de helft uit van de totale
gedetineerdenbevolking. Naast de voorlopig gehechten verblijven hier ook veroordeelden die
tot een vrijheidsstraf werden veroordeeld waarvan een grote meerderheid van recidivisten met
een problematisch detentieverloop en/of met straffen van 3 tot 5 jaar.
Voor de uitbouw van een kwalitatief hulp- en dienstverleningsaanbod is het belangrijk een
duidelijker beeld te hebben van de gedetineerdenpopulatie, een grondige doorlichting van de
gedetineerdenpopulatie is een uitgangspunt voor de verdere uitbouw van het hulp- en
dienstverleningsaanbod.
In maart 2009 werd een grondige doorlichting van de gevangenispopulatie opgemaakt door de
beleidsmedewerker en de organisatie ondersteuner.
De gegevens voor de doorlichting van de gedetineerdenpopulatie zijn op twee manieren
verkregen. Enerzijds door drie maal per maand een steekproef te nemen, d.w.z. systematisch
gegevens via het computersysteem Access 1 te genereren. Anderzijds door middel van een
eenmalige telling (9 februari 2009) van gegevens te vinden in SIDIS 2 het
computerprogramma van de dienst griffie .
Een aantal van deze gegevens zijn afkomstig van officiële documenten (“bevel tot
aanhouding”), enkele andere zijn mondeling medegedeeld door de gedetineerde zelf. Hiermee
wordt rekening gehouden omwille van de betrouwbaarheid.
Samenvattend spreken we van:
De grootste groep gedetineerden ( 53%) zijn de mensen in voorlopige hechtenis. Zij zitten
opgesloten in afwachting van hun proces.
Daarnaast ook een grote groep veroordeelden waarbij vooral de groep veroordeelden met
straffen langer dan 5 jaar het sterkst aanwezig is.
Veelal Belgen (meer dan de helft 57%), daarnaast ook een grote groep Marokkanen.
De verblijfsduur van de beklaagden: van 1 tot 3 of tot 6 maanden. De verblijfsduur voor
de veroordeelden van 6 maanden tot één jaar.
Veelal jonge mensen (18 – 35 jaar).
Veelal ongehuwd, maar wat dit in praktijk betekent is niet duidelijk. Iemand kan
samenwonend zijn, bij de ouders inwonen, alleen wonen, etc.
Geen kinderen of eerder kleinere gezinnen.
Hoofdzakelijk woonachtig in het gerechtelijk arrondissement van Mechelen.
1 Access is een computerprogramma van Justitie waarin verschillende gegevens van gedetineerden
bewaard worden.
2 Van iedere gedetineerde wordt ook een electronisch dossier bijgehouden bij de griffie via het
SIDIS programma. Daarin wordt alle informatie omtrent de gedetineerde, zijn feiten, proces, …,
officiële documenten, etc. bewaard.
6