Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

4. Conclusies
Het bestuur kan aan de hand van zeer diverse instrumenten een handhavingsbeleid
organiseren; het beschikt als het ware over een “handhavingscocktail”.
In dit hoofdstuk werd duidelijkheidshalve een onderscheid gemaakt tussen maatregelen met
een primair handhavend doel en maatregelen met een secundair handhavend doel.
Via de maatregelen met een primair handhavend doel wil men op de eerste plaats schuldigen
straffen, leed toevoegen. Het gaat hier m.a.w. om eigenlijke sancties, met name de
strafrechtelijke en de bestuurlijke sancties.
Andere maatregelen hebben weliswaar niet als hoofddoel om een schuldig gedrag te
bestraffen, maar kunnen toch een secundair handhavend doel hebben. In deze maatregelen
onderscheiden we financiële instrumenten, met name de belastingen en de retributies, en
preventieve veiligheidsmaatregelen in het raam van het strafrecht of het bestuursrecht. Ook
een vordering tot schadeloosstelling kan in beperkte mate een handhavingsoogmerk hebben.
Een lokaal bestuur kan voor de handhaving van de voorschriften opgenomen in de lokale
politieverordeningen opteren voor de klassieke strafrechtelijke handhaving. De gemeente zal
dan politiestraffen op deze inbreuken moeten inschrijven. In de praktijk bleek deze
handhavingswijze echter niet succesvol omdat vele feiten werden geseponeerd en indien er
toch werd vervolgd de sanctie te laat kwam. De vraag rees dan ook naar een andere, meer
effectievere vorm van handhaving. In 1999 werd de Wet op de gemeentelijke administratieve
sancties ingevoerd, wat de opkomst van een “gewapend bestuur” met zich meebracht.
Voortaan kunnen gemeenten de inbreuken op hun politieverordeningen sanctioneren met
bestuurlijke sancties. Dit handhavingsinstrument kan ertoe leiden dat het gevoel van
straffeloosheid de kop wordt ingedrukt.
De strafrechtelijke sanctie en de bestuurlijke sanctie zijn de twee handhavingsinstrumenten bij
uitstek uit de inventaris. Met hun sanctionerend karakter bewerkstelligen zij primair een
rechtshandhavend effect.
Dit kan niet worden gezegd van de andere maatregelen opgenomen in de inventaris. De
belastingen en de retributies hebben primair een financieel doel. Niettemin hebben we in dit
93