Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

• wanneer behalve het persoonlijk belang ook het algemeen belang wordt gediend door
de dienstverlening. ”187
Wanneer in deze situatie de voorkeur uitgaat naar een belasting in plaats van naar een
retributie, is deze keuze wettig. 188 De rechtspraak van het Arbitragehof ligt in de lijn van deze
omzendbrief gemeentebelastingen. 189 De belasting, aldus het Arbitragehof, kan dan wel
worden aangewend voor het verwezenlijken van een bepaalde doelstelling (hetgeen eerder
doet denken aan een retributie), maar dit doet geen afbreuk aan de kwalificatie van belasting.
b. Doel van de belasting
b.1 Financieel doel
Met de belastingheffing wordt hoofdzakelijk een financieel doel nagestreefd. 190 Belastingen
dienen om de openbare dienstverlening in zijn geheel te financieren. 191 Naast het feit dat elke
belasting moet worden verantwoord door een financiële behoefte 192 , moet een belasting ook
worden aangewend ter financiering van de openbare dienstverlening. 193
De fiscale
bevoegdheid is een doelgebonden bevoegdheid in die zin dat het als machtsafwending zou
worden gekwalificeerd indien een bestuur deze bevoegdheid zou aanwenden om een
vermogen te verwerven dat niet bestemd is voor haar overheidstaak. 194 De controle of aan
deze financiële behoefte wordt tegemoet gekomen, komt in belangrijke mate toe aan de
toezichthoudende overheid, wanneer zij in het raam van het bestuurlijk toezicht het
belastingreglement beoordeelt. Dit vloeit voort uit het feit dat een bestuur enkel een
toegewezen bevoegdheid heeft. Daarnaast heeft ook de rechter een belangrijke controletaak
wanneer er betwistingen rijzen over het financiële doel van de belasting.
187 Gecoördineerde omzendbrief gemeentefiscaliteit BA-2004/03, 14 juli 2004, B.S. 8 september 2004, punt I. 1.
a); Zie o.a. R.v.St., nr. 143.604, 25 april 2005, A.P.M. 2005, 105; T.B.P. 2006, 302.
188 Zie infra.
189 Arbitragehof, nr. 21/97, 17 april 1997, R.W. 1997-98, 602.
190 J.J. COUTURIER en B. PEETERS, o.c., 27; M. DE JONCKHEERE, l.c., 9-10; B. PEETERS, “De begrippen
belasting, last en retributie in de artikelen 110 en 113 van de Grondwet”, R.W. 1987-88, 241. Het financieel doel
van de belasting is een belangrijk onderscheidingscriterium en moet in het achterhoofd worden gehouden
wanneer andere pecuniaire maatregelen onder de loep worden genomen.
191 M. DE JONCKHEERE, l.c., 8.
192 De noodzakelijkheid van de belasting moet steeds duidelijk worden bevestigd in de inleiding van een
belastingsreglement. Dit kan geschieden door een formule van het type “gezien de financiële noodzakelijkheid”
op te nemen in het reglement; Zie ook J. ASTAES, “Een goed belastingreglement: grondslag voor een vlotte
invordering”, L.R.B. 2001, afl. 4, 217-232.
193 Immers een belastingreglement kan wel een financieel doel hebben, zonder dat aan vereiste van de financiële
behoefte is voldaan.
194 M. DE JONCKHEERE, l.c., 9; Zie ook Luik 2 mei 1990; F.J.F. 1990, 303; Not. Fisc. M. 1990, 231, met noot
M. DE JONCKHEERE.
58