Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

a.1 Inleiding: algemene bestuurlijke politie
Vooraleer dieper wordt ingegaan op de bestuurlijke sanctie op gemeentelijk niveau is het
noodzakelijk het begrip algemene bestuurlijke politie te kaderen. Algemene bestuurlijke
politie omvat het geheel van mogelijkheden die de wetgever ter beschikking heeft gesteld aan
de gemeentelijke overheden om maatregelen en/of sancties te kunnen treffen om de openbare
orde te handhaven en desgevallend te herstellen. 114 Deze bevoegdheid omvat alles wat te
maken heeft met de openbare veiligheid, rust en gezondheid en laat optreden toe wanneer er
sprake is van verstoring van de openbare orde, maar óók wanneer er sprake is van overlast.
De algemene bestuurlijk politie omvat met andere woorden twee grote luiken: enerzijds is er
het repressieve luik, dat werd geconcretiseerd in artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet,
en anderzijds is er het beveiligende luik waartoe de politiemaatregelen behoren. 115
a.2 GAS-Wet: een overzicht
Op het lokale niveau werden de gemeenten sinds de GAS-Wet, in het kader van hun
verantwoordelijkheid voor de handhaving van de openbare orde, formeel bevoegd voor het
nemen van maatregelen voor het tegengaan van alle vormen van overlast. 116 Met openbare
overlast wordt bedoeld de “voornamelijk individuele, materiële gedragingen die het
harmonieuze verloop van de menselijke activiteiten kunnen verstoren en de levenskwaliteit
van de inwoners van een gemeente, een wijk, een straat, kunnen beperken op een manier die
114 C. MOLITOR, “Politiemaatregelen en administratieve sancties in de gemeente”, juni 2003, www.avcb-
1.
vsgb.be/nl/mati/pol/missions/0305sanct.htm,
11 5 Zie infra punt 3.2.2
116 Over de zogenaamde GAS-Wet is er een overvloed aan rechtsleer beschikbaar. Een greep uit de veelvuldige
rechtsleer in alfabetisch orde: M. BOES, “De Wet Gemeentelijke Administratieve Sancties”, T.Gem. 2000, 117-
118; C. DE ROY, “Bestrijding van overlast blijkt een lastige juridische klus: over de wijziging van de
gemeentelijke administratieve sancties”, R.W. 2005-06, 441-455; T. DE SUTTER, “Lokale rechtshandhaving
eindelijk op kruissnelheid”, T.B.P. 2007, 131-150; N. DE VOS en L.M. VENY, “Gemeentelijke bestuurlijke
sancties… Een nieuwe mogelijkheid tot bestraffing van jongeren bij openbare overlast”, R.W. 2005-2006, 481-
495; E. DEVROE, “Last van overlast: volle G.A.S. vooruit”, Orde van de Dag 2003, afl. 24, 7-32; A.
MASSET, “Les sanctions administratives dans les communes”, A.P.T. 2002, 12-23; S. MEYLAERTS en S.
CHRISTIAENSEN (eds.), Gemeentelijke administratieve sancties: hoe overlast aanpakken , Brussel, VVSG,
2001, 108p.; V. RAMELOT en M. MULLER, “Administratieve sancties: promotie en toepassing in de
gemeenten, www.avcb-vsgb.be, 2003; M. SANTENS (ed.), Gewapend bestuur Gemeentelijk bestuur(srecht) en
gemeentelijke administratieve sancties ter bestrijding van overlastfenomenen en kleine criminaliteit,
Tegenspraak cahier 24, Brugge, die Keure, 2005, 223p.; F. SCHUERMANS, “Hindernissenparcours van de
gemeentelijke administratieve sancties : een status questionis”, T. Strafr. 2005, 405-425; K. VAN
HEDDEGHEM en M. VERBEECK, Gemeentelijke administratieve sancties: de bestuurlijke aanpak van
overlast, Brussel, Politeia, 2005; K. VAN HEDDEGHEM en T. VANDER BEKEN, “Bijtend bestuur. Op zoek
naar de juridische mogelijkheden van een gewapend bestuursrecht in België”, T.Strafr. 2002, 219-240; L.M.
VENY en N. DE VOS (ed.), Gemeentelijke administratieve sancties, Brugge, Vanden Broele, 2005, 285p.
43