Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

van het non bis in idem-beginsel. Toch lijkt het ook in dit hoofdstuk reeds interessant kort de
problematiek inzake de bestuurlijke sanctie en de punitieve bestuurlijke sanctie te schetsen:
• Zowel de bestuurlijke sanctie als de punitieve bestuurlijke sanctie zijn
repressief van aard. Beide hebben tot doel de betrokkene te straffen voor een
bepaalde inbreuk. 70
• Niet alle bestuurlijke sancties zijn echter punitieve bestuurlijke sancties. Alleen
die bestuurlijke sancties die via de autonome interpretatie van het strafbegrip
onder het toepassingsgebied van de artikelen 6 en 7 EVRM vallen, worden
gekwalificeerd als punitieve bestuurlijke sancties. 71
• Het begrip “punitieve bestuurlijke sanctie” is een synoniem voor een
bestuurlijke sanctie met een “strafrechtelijk karakter in de zin van artikel 6
EVRM” of een “repressief karakter in de zin van artikel 6 EVRM”.
Dit heeft tot gevolg dat het enige dat de bestuurlijke sanctie nog onderscheidt van de klassieke
strafrechtelijke sanctie het organieke criterium is. De strafrechtelijke sanctie wordt opgelegd
door de rechter, terwijl de bestuurlijke sanctie wordt opgelegd door een bestuur. Omdat een
bestuurlijke sanctie ook punitief kan zijn, is er op basis van de materiële inhoud van de
sanctie nog maar weinig verschil. 72
Via de bestuurlijke sanctie wil men tot handhaving komen. Bijgevolg is de bestuurlijke
sanctie naast de strafrechtelijke sanctie het handhavingsinstrument bij uitstek dat in deze
inventaris moet worden opgenomen. Het primaire doel is handhaven en dit wordt gerealiseerd
door te sanctioneren. Naast het repressieve doel heeft de bestuurlijke sanctie ook nog een
andere functie. De bestuurlijke sanctie wil de burger ook afschrikken dergelijke gedragingen
in de toekomst nog te stellen. In die zin heeft de bestuurlijke sanctie ook een preventieve
functie.
70 Naar analogie kan dit worden geïllustreerd aan de hand van de tuchtstraffen. Ook tuchtstraffen zijn bedoeld de
betrokkene te raken, leed toe te voegen. Niettemin is het uitgangspunt dat disciplinaire maatregelen buiten het
toepassingsgebied van artikel 6 EVRM vallen, tenzij deze maatregelen aan de hand van de autonome
interpretatie als een straf in de zin van artikel 6 EVRM worden gekwalificeerd. De Engel-zaak die aan de basis
lag van de ontwikkeling van de drie kwalificatiecriteria ter bepaling van het strafkarakter was trouwens een
tuchtzaak (zie infra). Zie in dit verband J. DU JARDIN, “Rechtspraak in tuchtzaken door de beroepsorden:
toetsing van de wettigheid door het Hof van Cassatie”, Arr. Cass. 2001, afl. 3, 63; R.W. 2000-01, 785-810.
71 Zie infra Hoofdstuk III, punt 2.
72 J. PUT, o.c., 25
35