Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

Voorts moet er worden opgemerkt dat in deze inventaris alle instrumenten waarvan een
bestuur kan gebruik maken om het veiligheidsbeleid te organiseren in kaart worden gebracht
zonder de punitieve aard van de maatregel te onderzoeken. Het is dus niet omdat een
bepaalde maatregel in dit hoofdstuk wordt opgenomen dat het een punitieve maatregel is. Om
te weten of een maatregel punitief is, moeten immers een aantal criteria worden onderzocht.
Dit staat centraal in het volgende hoofdstuk. Hier is het echter al aangewezen kort aan te
stippen dat de kwalificatie van een bepaalde maatregel niet in abstracto kan worden bepaald.
Of een bepaalde maatregel al dan niet punitief van aard is, moet in concreto worden
nagegaan.
2. Instrumenten met een primair handhavingsdoel
2.1 Strafrechtelijke sanctie
2.1.1 Definitie en toepassingsgebied
a. Strafrechtelijke sanctie op basis van het organiek criterium
De wetgever heeft de strafrechtelijke sancties bij wet bepaald, maar heeft nagelaten een
wettelijke definitie van het begrip straf of strafrechtelijke sanctie te geven. De rechtspraak
definieert het begrip straf als “een leed dat door de rechterlijke macht wordt opgelegd als
43
sanctie voor een misdrijf”. In het Strafwetboek (Sw.) wordt er in de artikelen 7 en 7bis een
opsomming gegeven van alle mogelijke strafrechtelijke sancties. 44 Zo zijn er de
vrijheidsstraffen, de werkstraf, de geldboete, de verbeurdverklaring en de ontzetting. Deze
opsomming moet worden aangevuld met straffen die in de bijzondere wetten zijn opgenomen
zoals bijvoorbeeld de vervallenverklaring van het recht een voertuig te besturen, het
gerechtelijk stadionverbod, enz.
43 Cass. 14 juli 1924, Pas. 1924, I, 473; Cass. 4 december 1944, Pas. 1944, I, 59 ; Cass. 30 juni 1949, Pas. 1949,
I, 482. Zie in dit verband ook C. VAN DEN WYNGAERT, Strafrecht, strafprocesrecht & internationaal
strafrecht in hoofdlijnen, Antwerpen, Maklu, 2006, 355.
44 Artikel 7 Sw. somt de straffen op toepasselijk op de natuurlijke persoon, terwijl artikel 7bis Sw. de straffen
viseert die aan rechtspersoon kunnen worden opgelegd.
28