Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

Hoofdstuk II. Inventaris van handhavingsinstrumenten: overzicht van
maatregelen waarvan een bestuur gebruik kan maken om zijn
veiligheidsbeleid te organiseren
1. Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van alle mogelijke maatregelen waarover de
wetgever en de besturen beschikken om het handhavingsbeleid te organiseren. Er wordt een
onderscheid gemaakt tussen enerzijds de maatregelen met een primair handhavend doel en
anderzijds de maatregelen met een eventueel secundair handhavend doel.
De maatregelen met een primair handhavend doel zijn de echte sancties, met name de
strafrechtelijke en de bestuurlijke sanctie. De maatregelen met een secundair handhavend doel
kunnen worden onderverdeeld in financiële instrumenten, zoals de belastingen en de
retributies, en preventieve veiligheidsmaatregelen, zoals de politiemaatregelen van de
burgemeester. De vraag rijst of ook de buitencontractuele schadevergoeding als
handhavingsinstrument in de inventaris thuishoort.
De verschillende instrumenten worden gedefinieerd; hun toepassingsgebied, de kenmerken
ervan en de bevoegde instantie worden onderzocht. Telkens wordt aangegeven over welke
waarborgen de burger beschikt en welk beroep hij kan indienen tegen de betreffende
maatregel. Deze inventarisatie wordt afgesloten met een aantal conclusies en met een
schematisch overzicht.
Als uitgangspunt wordt het lokale handhavingsbeleid genomen. De kern van de handhaving
mag dan wel in het (federale) strafrecht gelegen zijn, op het lokale niveau zit de bestuurlijke
handhaving in de lift. Op dit niveau moet naar een evenwicht worden gezocht tussen enerzijds
de strafrechtelijke en anderzijds de bestuurlijke sanctionering. Bij de behandeling van de
verschillende maatregelen in de inventaris, worden bijgevolg in het bijzonder de
gemeentelijke regels onderzocht. Indien het lokale handhavingsbeleid wordt doorkruist door
federale bestuurlijke handhaving, zal dit evenwel ook onder de aandacht worden gebracht.
27