Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

Indien er toch strafrechtelijk wordt opgetreden, volgt de sanctie vaak te laat na de feiten. De
strafrechtelijke handhaving is traag ten gevolge van de gerechtelijke overbelasting. Hierdoor
wordt het preventief en ontradend karakter van de bestraffing verzwakt en is het
strafrechtelijk handhavingsapparaat niet effectief. Via bestuurlijke sanctionering kan er snel
na de feiten een sanctie volgen. Door de bestuurlijke sanctionering wordt bij de parketten
capaciteit vrij gemaakt voor de behandeling van zwaardere vormen van criminaliteit. 6
Bovendien wordt het wenselijk geacht de minder ernstige gedragingen, die evenwel in het
dagelijkse leven als bijzonder storend worden ervaren, niet langer strafrechtelijk af te
handelen. 7 De omvang en de frequentie van bepaalde inbreuken rechtvaardigen eerder een
bestuurlijke aanpak dan een strafrechtelijke. Zo is er bovendien een zekere samenhang tussen
de gepleegde inbreuk en de gewenste sanctie. 8
Kortom, in tegenstelling tot de klassieke strafrechtelijke rechtshandhaving, zou de
bestuurlijke handhaving sneller, efficiënter, goedkoper en minder stigmatiserend zijn. Deze
factoren zijn vrij gekend en in mindere of meerdere mate terecht. 9
COL 1/2006) en Ministeriële omzendbrief OOP 30bis betreffende de uitvoering van de wetten van 13 mei 1999
tot invoering van de gemeentelijke administratieve sancties, van 7 mei 2004 tot wijziging van de wet van 8 april
1965 betreffende de jeugdbescherming en de Nieuwe Gemeentewet en van 17 juni tot wijziging van de Nieuwe
Gemeentewet, B.S. 20 januari 2005, punt 3 (hierna omzendbrief nr. OOP 30bis). Wel moet worden opgemerkt
dat over deze hoge seponeringsgraad nooit harde cijfers werden voorgelegd waaruit zou blijken dat er
hoofdzakelijk omwille van opportuniteitsredenen wordt geseponeerd. Meer nog, het overgrote deel van de zaken
wordt geseponeerd omdat de dader onbekend is. F. Schuermans nuanceert in die zin de kritiek op het
strafrechtelijk handhavingssysteem. Zie in dit verband F. SCHUERMANS, “Gemeentelijke administratieve
sancties en gewapend-bestuursrecht: naar een embryo van bestuurlijke parketten”, in M. SANTENS (ed.),
Gewapend bestuur Gemeentelijk bestuur(srecht) en gemeentelijke administratieve sancties ter bestrijding van
overlastfenomenen en kleine criminaliteit, Tegenspraak cahier 24, Brugge, die Keure, 2005, 55. Voor
cijfergegevens i.v.m. seponering zie brochure “Justitie in cijfers” van de FOD Justitie.
5 Ministeriële omzendbrief OOP 30 van 2 mei 2001 aangaande de uitvoering van de Wet van 13 mei 1999
betreffende de invoering van de gemeentelijke administratieve sancties, B.S. 23 mei 2001, punt B.1, Algemeen,
1 ste alinea (hierna omzendbrief nr. OOP 30); F. SCHUERMANS, “Gemeentelijke administratieve sancties en
gewapend-bestuursrecht: naar een embryo van bestuurlijke parketten”, in M. SANTENS (ed.), o.c., 24.
6 Memorie van Toelichting bij het wetsontwerp tot invoering van gemeentelijke administratieve sancties, Parl.
St. Senaat, 1998-1999, nr 1-326/9; Zie ook A. DE NAUW, “L’évolution législative vers un système punitif
administratif”, Rev.dr.pén. 1989, 363; A. DE NAUW, Les métamorphoses administratives du droit pénal de
l’entreprise, Gent, Mys en Breesch, 1994, 7-43. Dit standpunt werd tevens verwoord door de minister van
Grootstedenbeleid. Zie in dit verband Parl. St. Kamer 2003-04, nr. 837/4, 3 en 10. Of de ontlasting van het
parket een gevolg is van de bestuurlijke sanctionering wordt echter in vraag gesteld. Zie in dit verband F.
SCHUERMANS, “Gemeentelijke administratieve sancties en gewapend-bestuursrecht: naar een embryo van
bestuurlijke parketten”, in M. SANTENS in M. SANTENS (ed.), o.c., 55; T. VANDER BEKEN,
“Administratieve afhandeling, Anders en beter”, in X., Update in de criminologie (Gandaius 2), Mechelen,
Kluwer, 119-136.
7 Omzendbrief nr. COL 1/2006, 7 en omzendbrief nr. OOP 30bis, punt 3.
8 E. ANKAERT, J. PUT, P.C. ADRIAANSE, T. BAKHUYSEN en M.L. VAN EMMERIK, o.c. , 3.
9 Deze factoren werden reeds beschreven. Zie onder andere E. ANKAERT, J. PUT, P.C. ADRIAANSE, T.
BAKHUYSEN en M.L. VAN EMMERIK, o.c. , 53, voetnoot 2; T. VANDERBEKEN, “Administratieve
afhandeling, Anders en beter”, in X., Update in de criminologie (Gandaius 2), Mechelen, Kluwer, 119-136.
13