Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

de gemeentelijke bestuurlijke sanctie. Tot slot werd het punitieve karakter van de bestuurlijke
sancties in de GAS-Wet ook bevestigd door de minister van justitie. 442
5.2 De belasting
In fiscale aangelegenheden moet eerst het onderscheid worden gemaakt tussen belastingen
enerzijds en bestuurlijke sancties opgelegd bij niet-naleving van de fiscale wetgeving
anderzijds (bijvoorbeeld een belastingverhoging).
In het geval van belastingverhogingen ten gevolge van een inbreuk op de fiscale wetgeving,
kunnen we te maken hebben met een bestuurlijke sanctie die punitief is in de zin van artikel 6
EVRM. Belastingverhogingen zijn punitief als ze een voor iedere burger geldend fiscaal
voorschrift omringen, ze niet schadevergoedend zijn maar een preventief en repressief
karakter hebben en zwaar zijn. Het zwaarwichtig karakter van de sanctie is evenwel in de
ogen van het Straatsburgse Hof geen doorslaggevend criterium.
In dit luik zijn we echter geïnteresseerd in de belastingen op zich, zijnde de heffingen,
eigenmachtig gedaan door de Staat, de provincies of de gemeenten op de geldmiddelen van
personen die bestemd zijn voor de diensten van algemeen nut. Sinds het arrest Ferrazzini v.
Italië heeft het E.H.R.M. telkens weer geoordeeld dat belastingzaken buiten de reikwijdte van
artikel 6 EVRM vallen: “The Court considers that tax disputes fall outside the scope of civil
rights and obligations, despite the pecuniary effects which they necessarily produce for the
taxpayer. 443 Latere rechtspraak bevestigt deze stelling. 444 Een loutere belasting kan met
andere woorden nooit als een straf in de zin van artikel 6 EVRM worden gekwalificeerd.
Er bestaat dus niet zoiets als een “belasting met een punitief karakter in de zin van artikel 6
EVRM”. Toetst men de belasting aan de drie Engel-criteria en komt men tot het besluit dat er
een punitieve invulling is, dan hebben we niet meer te maken met een belasting. De wetgever
heeft in voorkomend geval geen rechtsgeldig gebruik gemaakt van de juridische figuur van de
442 Vr. en Antw. Kamer 2005-2006, 28 september 2005, 694, (Vr. nr. 13 Bex).
443 FERRAZZINI v. ITALIË, E.H.R.M. 12 juli 2001, N.J.B. 2001, 1716, §29 in fine; Zie ook J. ROZIE, o.c.,
168; F. VANNESTE, “EHRM 12 juli 2001”, T.F.R. 2001, 1102-1105.
444 MOREL v. FRANKRIJK 2003, E.C.R.M. 3 juni 2002, www.echr.coe.int, p.3; JANOSEVIC v. ZWEDEN,
E.H.R.M. 23 juli 2002, www.echr.coe.int, § 64; Jussila-zaak, § 29.
129