Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

2. Vaststelling: de opkomst van een “gewapend bestuur”
2.1 Opkomst van een “gewapend bestuur”
De bestuurlijke sanctionering zit in de lift, vooral in het raam van het bestrijden van overlast
en kleine criminaliteit. De wetgever verkiest vaker een bestuurlijk sanctioneringsmechanisme
boven de klassieke strafrechtelijke rechtshandhaving en dit op allerlei domeinen. Bestuurlijke
sancties zijn terug te vinden in het sociaal recht, het fiscaal recht, het bestuursrecht, het
milieurecht, enz. Zodra de wetgever het opportuun acht de handhaving van bepaalde normen
aan een bestuur toe te vertrouwen, wordt in de wetgeving een bestuurlijke sanctie
ingeschreven.
Het bestuur treedt dus steeds meer op de voorgrond als handhavende instantie en de
bestuurlijke sanctie wordt als één van de instrumenten beschouwd om de effectieve werking
en de naleving van het recht te verzekeren. De bestuurlijke rechtshandhaving wordt meer en
meer als een doorsneetechniek gehanteerd en niet meer als een uitzonderingsregime. 1 Dit
blijkt onder meer uit de invoering van de zogenaamde Voetbalwet, maar vooral de Wet
Gemeentelijke Administratieve sancties. 2 3 De laatste jaren spreekt men dan ook terecht van
een opkomst van een “gewapend bestuur”.
2.2 Verklaringen voor de opkomst van een “gewapend bestuur”
Verschillende factoren liggen aan de oorsprong van de opkomst van het “gewapend bestuur”.
Door de hoge seponeringsgraad bij het parket worden heel wat inbreuken niet meer vervolgd. 4
Zo ontstaat er een gevoel van straffeloosheid bij de daders en bij de slachtoffers. 5 Dit gevoel
van straffeloosheid zou door de bestuurlijke sanctionering worden getemperd.
1 E. ANKAERT, J. PUT, P.C. ADRIAANSE, T. BAKHUYSEN en M.L. VAN EMMERIK, Europeesrechtelijke
eisen bij de toepassing van bestuurlijke punitieve sancties, Preadviezen voor vereniging voor de vergelijkende
studie van het recht van België en Nederland, Alphen aan den Rijn, Kluwer, 2006, 553.
2 Zie Hoofdstuk 2 voor een korte duiding van deze regelgeving.
3 Ook op het domein van de ruimtelijke ordening, waar de sancties thans nog van strafrechtelijke aard zijn,
wordt gepleit voor het invoeren van bestuurlijke sancties, minstens voor de lichte overtredingen (zie E.
JANSSENS, “Twee jaar klachtenbehandeling over ruimtelijke ordening bij de Vlaamse Ombudsdienst”, TROS
2006, (207), 220.
4 Omzendbrief nr. COL 1/2006 van het College van Procureurs-generaal bij de Hoven van Beroep, 10 februari
2006, http://www.vvsg.be/nl/veiligheid/gemeentelijke_administratieve_sancties.shtml, 6 (hierna omzendbrief nr.
12