Onderzoeksrapport Bestuurlijke sanctioneringsmechanismen - Besafe

• op een norm stoelt met een algemeen karakter, waarvan het oogmerk
tezelfdertijd preventief als repressief is;
• zeer zwaar is, gelet op het bedrag ervan.”
Indien na afweging van al deze elementen blijkt dat de strafrechtelijke aspecten de doorslag
geven, dan moet de bestuurlijke sanctie als een strafrechtelijke sanctie in de zin van artikel 6
EVRM en artikel 14 IVBPR worden beschouwd.
Voornamelijk het laatste element, meer bepaald dat de bestuurlijke geldboete gelet op het
bedrag zwaar moet zijn, is opmerkelijk in het licht van de Europese rechtspraak. Het
E.H.R.M. spreekt immers over de mogelijke ernst van de sanctie. Bovendien heeft het
E.H.R.M. de draagwijdte van dit criterium in latere rechtspraak nog verder afgezwakt. Het
Hof heeft dit in eerste instantie gedaan naar aanleiding van een zaak over fiscale bestuurlijke
boeten die in Frankrijk werden opgelegd in geval van kwade trouw. 397 Zonder melding te
maken van de hoogte van de fiscale boete, heeft het Hof in deze zaak beslist dat de betrokken
boeten punitief waren in de zin van artikel 6 EVRM. Het E.H.R.M. heeft dit pad verder
bewandeld en heeft in een volgende zaak geoordeeld dat artikel 6 EVRM zelfs van toepassing
was op fiscale bestuurlijke boeten die werden opgelegd zonder dat het hoefde vast te staan dat
de overtreder handelde met opzet. 398 Het algemeen karakter van de voorschriften die van
toepassing zijn op de belastingbetalers in combinatie met de preventieve en bestraffende
strekking van de sanctie is met andere woorden voldoende om te kunnen spreken van een
“criminal charge”. 399 Het E.H.R.M. schenkt in tegenstelling tot het Hof van Cassatie dus
betrekkelijk weinig aandacht aan de ernst van de sanctie, nu het Straatsburgse Hof heeft
geoordeeld dat het algemeen karakter van de voorschriften en de preventieve en bestraffende
strekking van de sanctie reeds volstaat om de sanctie een strafrechtelijk karakter te geven. 400
In deze optiek is het vreemd dat het Hof van Cassatie op 25 mei 1999 heeft geoordeeld dat
een fiscale boete van bijna 40.000 euro geen strafrechtelijk karakter had.
Daarnaast verschilt het laatste element in de cassatierechtspraak, met name de zeer zware
boete, tevens van de rechtspraak van het Arbitragehof. Het Arbitragehof hanteert het geringe
bedrag van een boete immers enkel als argument in de beoordeling van de te bieden
397 JB v. FRANKRIJK, E.H.R.M. 26 september 2000, www.echr.coe.int.
398 VÄSTBERGA TAXI AKTIEBOLAG en VULIC v. ZWEDEN, E.H.R.M. 23 juli 2002, www.echr.coe.int.
399 Zie in dit verband J. ROZIE, o.c., 176-177.
400 J. ROZIE, o.c., 177.
117