Bijencahier 2010

zijn. Dat geldt voor de risico’s voor mens, milieu en
dus ook voor de bij.
Middelen voor gebruik in omstandigheden
waarbij bijen en hommels kunnen worden blootgesteld,
krijgen alleen een toelating als uitgebreid
onderzoek heeft aangetoond dat de risico’s voor
bijen en hommels minimaal zijn. Zulk onderzoek
is kostbaar en de aanvrager van de toelating moet
het onderzoek daarom zelf uitvoeren of betalen.
Maar is het dan nog wel objectief en betrouwbaar
Zou die belanghebbende, doorgaans een grote
chemische firma, niet in de verleiding komen het
resultaat bij te buigen in de gewenste richting van
‘veilig’
Natuurlijk bestaat die verleiding! En natuurlijk
houdt het Ctgb rekening met die verleiding.
Daarom zijn er talloze veiligheden ingebouwd in
de hele beoordelingsprocedure. Dat zijn niet alleen
voorgeschreven onderzoeksprotocollen en certificering
van correcte uitvoering van die protocollen.
Dat zijn ook de onafhankelijkheid van het Ctgb
en de deskundigheid van zijn medewerkers. Het
is bovenal de juridische aansprakelijkheid van de
belanghebbende firma, als achteraf mocht blijken,
bijvoorbeeld door schade aan bijenvolken in de
praktijk, dat de onderzoeksresultaten ‘bijgebogen’
waren.
Internationale bijenbeschermers
De wijze van onderzoek en beoordeling en risicobeheersing
is het resultaat van jarenlange ontwikkeling
en verfijning door de meeste betrokken
deskundigen in Europa, verenigd in de internationale
Bee Protection Group, en ten slotte vastgelegd
in Europese en nationale wetten. Toch is de
uiteindelijke beoordelingswijze door het Ctgb
niet statisch. Nieuwe middelen met nieuwe
werkingsmechanismen, nieuwe toepassingsmethoden,
nieuwe blootstellingsroutes, eerder
over het hoofd geziene risico’s, ze kunnen
allemaal aanpassing van de beoordelingswijze
nodig maken.
In Nederland organiseert de Plantenziektenkundige
Dienst met alle belanghebbenden
jaarlijks een werkgroep om de schades door
bestrijdingsmiddelen aan bijenvolken over het
afgelopen seizoen te evalueren. De werkgroep
traceert geconstateerde schades naar de oorzaak,
en gebruikt de conclusies om herhaling
in de toekomst te voorkomen. Op Europees
niveau organiseert de Bee Protection Group
geregeld evaluaties en stelt aanpassingen van
de onderzoeks- en beoordelingsprocedures
voor. De gestaag afgenomen bijenschades door
bestrijdingsmiddelen getuigen gelukkig van
de effectiviteit van deze aanpak van risicobeheersing
van het ‘verboden gif ’.
antwoord 1
De varroamijt is in onze
streken een nieuwe parasiet
waaraan de bij zich
nog niet heeft kunnen
aanpassen. De mijt heeft
een voorsprong, want die
kende al wel bijen (uit
zijn bakermat Azië). En:
mijten dragen veel virussen
bij zich.
antwoord 2
Resistentie kan alleen
ontstaan door een hoge
selectiedruk, dus door
aanwezigheid van varroa.
Volken die er niet tegen
kunnen zullen doodgaan.
Maar dat kan een imker
zich niet permitteren,
dus moet hij varroa wel
bestrijden. Daarmee verdwijnt
de selectiedruk.
antwoord 3
Dit is zonder overdrijving
de hamvraag van dit
cahier. De belangrijkste
waarde van honingbijen
is hun bestuivingsarbeid:
heel veel van onze
voedselgewassen hebben
die bestuiving nodig om
vruchten te maken. Ook
in de natuur hebben veel
planten bestuivers nodig
om zaden te vormen.
kwartaal 4 december 2010 bijen 77