Bijencahier 2010

Fruitvliegjes op een
grapefruit.
gecompliceerder. Meerdere genen dragen bij aan
deze eigenschap en verschillende varianten gaan
vaak vloeiend in elkaar over. Het foerageergedrag
van de honingbij wordt door tenminste vier genen
beïnvloed, pln-1, pln-2, pln-3 en pln-4. De genen
pln-1 en pln-2 hebben invloed op de hoeveelheid
pollen die de werksters verzamelen en ze beïnvloeden
het suikergehalte van de verzamelde nectar.
Het gen pln-4 (ook wel Amor genoemd) blijkt een
ortholoog te zijn van het for-gen in fruitvliegen.
Het heeft ook invloed op het foerageergedrag. In
de hersenen van foeragerende werksters komen
hogere concentraties voor van de eiwitten waarvoor
pln-4 codeert dan in de hersenen van werksters
die in het nest blijven. Hoe deze genen het
foerageergedrag precies beïnvloeden is nog onduidelijk.
De grote lijn is wel helder: een deel van de
variatie in verzamelgedrag van honingbijen is
genetisch bepaald. Dit betekent dat het dus mogelijk
moet zijn om bijen (koninginnen) te selecteren
op het verzamelgedrag van de werksters.
Zo zou je dus theoretisch bijenstammen kunnen
creëren die meer opbrengen voor de bijenhouder.
Bescherming tegen ziekten en gif
Dieren die samenleven in groepen zijn door het
contact met soortgenoten gevoelig voor besmetting
met ziektekiemen. Honingbijen lopen
misschien nog wel meer risico door de enorme
omvang en de genetische gelijkenis van een
bijenvolk. Er is altijd wel een werkster die ergens
wat kan oplopen. Als die bij gevoelig is voor die
ziekteverwekker is meteen het hele volk de klos. Er
zijn dan ook veel bijenziekten bekend, waaronder
virussen, bacteriën, schimmels en protisten. Ook
de problemen rond de verdwijnziekte zijn mogelijk
het gevolg van een combinatie van ziekteverwekkers
(zie pagina 60). Afweer tegen ziektekie-
kwartaal 4 december 2010 bijen 59