Bijencahier 2010

giftig is. Dat komt door de nectar van de Pontische
rododendron.
Bijen verrijken de honing
Bijen voegen zelf ook nog stoffen toe tijdens de
honingbereiding, vooral diverse enzymen. Eén
daarvan is amylase, dat zetmeel uit sommige stuifmeelkorrels
omzet in de suiker maltose. Een ander
enzym is invertase, dat saccharose – de suiker
zoals die wordt gewonnen uit biet- en rietsuiker
– splitst in glucose en fructose. Daarnaast voegen
bijen glucose-oxidase toe. Dit enzym doet in
honing zelf niets, maar bij verdunnen met water,
speeksel of wondvocht ontleedt een klein deel van
de glucose in gluconzuur en waterstofperoxide.
Dat peroxide heeft een sterke bacterieremmende
werking. Vandaar dat er de laatste jaren – al was
het maar omdat steeds meer bacteriën resistent
worden tegen antibiotica – een groeiende belangstelling
bestaat voor het gebruik van honing bij
slecht genezende wonden en brandwonden. Vooral
de onderzoekers Molan uit Nieuw-Zeeland en
Postmes uit Nederland hebben veel onderzoek
gedaan naar deze antibiotische eigenschap. Tegenwoordig
kun je zelfs met honing geïmpregneerde
pleisters kopen, en ook honingzalf.
Wondermiddeltjes
Behalve was en honing, maken bijen nog andere
producten. Propolis is een kleverige, bruine, harsachtige
stof die bijen verzamelen van bladknoppen
van verschillende bomen en planten, in onze
streken vooral van de populier. Bijen gebruiken
deze hars om er kieren en gaten in de bijenkast
mee te dichten. In het bijenvolk gaat propolis
bacteriegroei tegen en daarmee de verspreiding
van sommige ziektes. Juist daarom
wordt propolis ook door de mens gebruikt:
het werkt effectief tegen ziekteverwekkende
bacteriën, schimmels en virussen. Met name
de werking tegen virussen is ook wetenschappelijk
bewezen. Vooral het hoge gehalte
aan flavonoïden, ongeveer 15%, speelt daarbij
een rol.
Koninginnengelei is afkomstig uit
bepaalde klieren van jonge werksterbijen en
is het speciale voedsel voor de larve waaruit
de toekomstige bijenkoningin zal komen.
Een koningin leeft wel 3 jaar, de andere bijen
maar enkele maanden. Geen wonder dat dit
aanleiding geeft tot speculaties: als ik maar
koninginnengelei eet, leef ik extra lang.
Koninginnengelei is rijk aan B-vitamines,
maar gedroogde biergist bezit hogere gehaltes.
Koninginnengelei ziet troebel wit en
smaakt wat zuur. Het bevat 67% water, 12%
eiwit en verder wat vet en suikers en nog een
bijzonder vetzuur. Er wordt een voor de mens
gunstig effect aan toegeschreven bij vermagering,
depressies en bij gebrek aan eetlust.
antwoord 1
In Noord-Amerika tappen
mensen de eerste sapstroom
na de winter uit
de bast van de Canadese
esdoorn af. Na verhitten
en indampen kun je daar
de beroemde maple syrup
van maken (ahornsiroop).
Luizen gebruiken die
sapstroom ook. Van luizenuitwerpselen
maken
bijen op hun beurt weer
‘honingdauwhoning’.
antwoord 2
Honing heeft geen of
nauwelijks voedingswaarde,
het is voornamelijk
brandstof voor de
winter. Suiker is net zo’n
goede brandstof.
antwoord 3
Bijenlarven groeien op in
gelijke cellen, dus groter
kunnen ze alvast niet
worden. Maar kleiner
worden ze ook niet,
want als er gebrek aan
voedsel is krijgen ze niet
minder per larve, maar
worden er minder larven
opgevoed. Hommels die
opgroeien in tijden van
schaarste blijven kleiner,
en de cellen zijn ook
variabel.
kwartaal 4 december 2010 bijen 49